________________
૧૬ જે
બૃહદ્ ગુજરાત સંપાદન, પંચતંત્ર, ભારતીય આર્ય અને હિંદી ગ્રંથના અનુવાદ કામગીરી કર્યા બાદ એચ.કે. આર્ટસ કોલેજ અમદાવાદમાં ઈ. સ. તથા “વર્ણ સમુચ્ચય' જેવા માહિતી ગ્રંથનું નિર્માણ કર્યું છે. તેમણે ૧૯૯૦થી અર્થશાસ્ત્રના પ્રાધ્યાપક તરીકે કામ કરી રહ્યા છે.
સ્વાધ્યાય' માસિકના તંત્રી તરીકે પણ કામગીરી કરી છે. આમ ‘સ્પિવામાં પણ સરકારી અધિકારીઓને તાલીમ આપવા જાય છે. તેમણે સમગ્ર જીવન ગુજરાતી સાહિત્યના અધ્યાપન અને ગૂજરાત વિદ્યાપીઠમાં પત્રકારત્વમાં અધ્યાપક તરીકે કામ કરે છે. સંશોધનકાર્ય માટે આપ્યું છે. તેઓ જુની ગુજરાતી ભાષા અને ગુજરાત વિશ્વકોષમાં પણ સંપાદક તરીકે કામગીરી કરે છે. પુરાતત્ત્વના વિદ્વાન હતા.
જનસત્તા, ટાઈમ્સ ઓફ ઇન્ડિયા અને ફાઈનાન્સિયલ એક્સપ્રેસમાં ગુજરાત સરકારે વહીવટી અંગ્રેજી શબ્દોમાં ગુજરાતી અને
રે વહીવટી અંગ્રેજી શબ્દોમાં ગુજરાતી અને પત્રકાર તરીકે કામગીરી કરી ચૂક્યા છે. હિંદી પર્યાય માટે રચેલી ‘ત્રિભાષી વહીવટી શબ્દકોશ’ સમિતિના તેમણે રાજકારણ, અર્થશાસ્ત્ર, પર્યાવરણ, પંચાયતો, અધ્યક્ષ તરીકે તેમને નીમ્યા હતા. આ શબ્દકોશ તૈયાર કરવામાં શિક્ષણ, ઇતિહાસ, સામાજીકરણ વગેરે અંગે હજારેક લેખ લખ્યા છે. તેમણે અમૂલ્ય માર્ગદર્શન અને ફાળો આપ્યાં હતાં.
તેમણે વીસ પુસ્તકો પ્રસિદ્ધ કર્યા છે. તેમાં ખાલી ચણો વાગે ઘણો', તેમનામાં આટલી બધી વિદ્વત્તા હોવા છતાં, તેઓ સ્વભાવે
ભૂકંપ', “પુનઃર્વસનનું પારાયણ’, ‘પંચાયતોની આર્થિક સદ્ધરતા સરળ, માયાળુ, નિરાડંબરી અને સાચા અર્થમાં આસ્તિક હતા.
અને “હોંગકોંગ”, “બે કોરિયા”, “બે જર્મની', ‘યુરોપનું એકીકરણ” તેઓ પી.એચ.ડી.માટે વિદ્યાર્થીઓને સદા મદદરૂપ થતા.
પર પરિચય પુસ્તિકાઓ મુખ્ય છે. તદુપરાંત તેમણે પ્રો. મહમદ
યુનુસની આત્મકથા 'Banker to the Poor' નો અનુવાદ રાજેન્દ્ર કેશવલાલ શાહ
‘વંચિતોના વાણોતર' પ્રસિદ્ધ કર્યો છે. તેઓ વિચાર સૈમાસિક અને તેમનો જન્મ કપડવંજમાં તા. ૨૮-૧-૧૯૧૩ના રોજ થયો
પંચાયત જગત' (ત્રિમાસિક)નું સંપાદન કરી રહ્યા છે. વળી, હતો. તેમણે બી.એ. સુધી અભ્યાસ કર્યો છે. તેઓ મુંબઈમાં
સંદેશમાં ‘અર્થ અને તંત્ર' કટાર લેખન, ગુજરાત મિત્ર, જનસત્તા, મુદ્રણાલય ચલાવતા હતા.
ટાઈમ્સ ઓફ ઇન્ડિયા વગેરેમાં અભ્યાસુ લેખ આપી રહ્યા છે. તેમણે ધ્વનિ, આંદોલન, શ્રુતિ, શાંત કોલાહલ, ચિત્રણા,
નિરંજનભાઈ નરહરિભાઈ ભગત પત્રલેખા, વિભાવના જેવા કાવ્યસંગ્રહો પ્રસિદ્ધ કર્યા છે. તેમણે
તેમનો જન્મ અમદાવાદમાં ૧૮-૫-૧૯૨૬ના રોજ થયો જીવનાનંદદાસ, બુદ્ધદેવ બસુ, તૃણપર્ણ, દિવ્યાનંદ જેવા પુસ્તકોના
હતો. તેઓ એલ.ડી. આર્ટસ કોલેજ અને સેન્ટ ઝેવિયર્સ કોલેજમાં - અનુવાદ પણ પ્રસિદ્ધ કર્યા છે. તેમણે “રામવૃંદાવની' ઉપનામથી
પ્રાધ્યાપક હતા. તેમણે એમ.એ. સુધી અભ્યાસ કર્યો. કેટલીક ગઝલો પણ લખી છે. તેમણે સાહિત્ય ને સૌંદર્યસભર ગીત રચનાઓ અને સુશ્લિષ્ટ છંદોબદ્ધ રચનાઓ આપી છે. તેમનામાં
તેમણે છંદોલય, કિન્નરી, અલ્પવિરામ જેવા કાવ્યસંગ્રહ ગીત અને છંદ પર પ્રભુત્વ હોવાથી, ઉત્તમકૃતિઓ આપી શક્યા
પ્રસિદ્ધ કર્યા છે. કવિતાનું સંગીત, યંત્ર વિજ્ઞાન અને મંત્ર કવિતા, છે. છંદબદ્ધ કાવ્યોમાં તેમનામાંનો કસબી કલાકાર નીખરી રહે છે.
કવિતા કાનથી વાંચો, ન્હાનાલાલ જેવા વિવેચન ગ્રંથો પણ પ્રસિદ્ધ
કર્યા છે. બ.ક. ઠાકોર અધ્યયન ગ્રંથનું સંપાદન કર્યું છે. “સાહિત્ય' તેમને ધ્વનિ કાવ્યસંગ્રહ, મોરપીંછ અને બાળકાવ્યો માટે
અને ગ્રંથના તંત્રી તરીકે પણ કામગીરી કરી છે. આ માનવતાપ્રેમી પારિતોષિક મળ્યું છે. ગુજરાતી સાહિત્ય અકાદમીએ તેમને મૂર્ધન્ય
કવિએ ગુજરાતી તેમજ અંગ્રેજી સાહિત્ય અંગે વિવેચન પણ લખ્યાં સાહિત્યકાર તરીકે સન્માન્યા હતા અને ગુજરાત સાહિત્ય
છે. ‘ચિત્રાંગદા' અને “ઓડનનાં કાવ્યો'ના અનુવાદ પણ આપ્યા પરિષદના પ્રમુખ તરીકે પણ તેમની વરણી થઈ હતી. તેમને
છે. તેમના ગોપ જીવનના મુગ્ધ કાવ્યોમાં તેમણે રાધાકૃષ્ણનો રણજીતરામ સુવર્ણચંદ્રક અને નર્મદ ચંદ્રક પણ મળેલા છે.
ભાવભર્યો ઉદ્દગાર કાઢ્યો છે. ગુજરાત સાહિત્ય પરિષદના પ્રમુખ હેમંતકુમાર દશરથલાલ શાહ
તરીકે પણ કામગીરી કરી છે. તેમને ગુજરાતી સાહિત્ય અકાદમીએ
મૂર્ધન્ય સાહિત્યકાર તરીકે સન્માન્યા હતા. ગુજરાત સરકારે તેમને તેમનો જન્મ ૮-૧૦-૧૯૫૮ના રોજ મુંબઈમાં થયો હતો. યંત્રવિજ્ઞાન અને મંત્રકવિતા વિવેચન માટે પારિતોષિક આપ્યું હતું. તેમણે અર્થશાસ્ત્ર અને રાજયશાસ્ત્ર બન્ને વિષયમાં અનુસ્નાતક ડીગ્રી તેમને નર્મદ સુવર્ણચંદ્રક, કુમાર ચંદ્રક અને રણજીતરામ સુવર્ણ મેળવી, તેમણે ગુજરાત વિદ્યાપીઠની અનુપારંગત (એમ.ફિલ)ની ચંદ્રક મળ્યા છે. તે પ્રાધ્યાપક તરીકે વિદ્યાર્થીઓમાં લોકપ્રિય હતા ડીગ્રી પણ મેળવી.
અને કોલેજમાં તેમનું વ્યાખ્યાન માહિતીસભર અને રોચક રહેતું. તેમણે વસાવડા લેબર ઇન્ડસ્ટ્રિઝમાં સંશોધક તરીકે, ઇડર તેમને સાંભળવા વિદ્યાર્થી હંમેશા તત્પર રહેતા. અને આણંદની કોમર્સ કોલેજમાં અર્થશાસ્ત્રના પ્રાધ્યાપક તરીકે
Jain Education Intemational
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org