________________
૪૨૮ જે
બૃહદ્ ગુજરાત એવોર્ડો પણ મેળવેલા છે. શિષ્યવૃત્તિઓ પણ મેળવેલી છે. ફકીરચંદ શેઠ ગામમાં શેઠ ગણાતા. શૈક્ષણિક અભ્યાસ તેમની કૃતિઓ, શિલ્પો દેશ-વિદેશના સંગ્રહાલયોમાં સ્થાન દરમિયાન ચિત્રની પરીક્ષાઓ આપી. ઇ.સ. ૧૯૦૨માં જયારે પામ્યાં છે. આજે નાદુરસ્ત તબિયતને કારણે તેઓ કાર્યરત નથી વાડીલાલ હોસ્પીટલ અમદાવાદના મેદાનમાં સરદાર અને ઘણા વર્ષોથી તેઓ દિલ્હીમાં સ્થાયી થયેલા છે. વલ્લભભાઈ પટેલનું ભાષણ ગોઠવાયેલું, ત્યાં તેમને જવાનું સાહિત્ય દ્વારા કલાનો પરિચય કરાવતાર
થયેલું. ભાષણ સાંભળી જુસ્સાનો સંચાર થયો ને ભણતર છોડી
સત્યાગ્રહની લડતમાં જોડાયા અને તે વિષયક પોસ્ટર ચિત્રો, શ્રી કનુ નાયક
જાહેરાતોનાં પાટિયાં વગેરેનાં ચિત્રો કરવા લાગ્યા. ત્યાં તેમને ઇ. સ. ૧૯૩૦માં ગુજરાતના પાનસર ખાતે જન્મેલા
અમદાવાદની ક્લોથ મારકેટમાં પ્રતિમાસ રૂ. ૫૧ ના શ્રી નાયકે શૈક્ષણિક અભ્યાસ બાદ ઇ.સ. ૧૯૫૪ થી ૬૮
પગારની નોકરી મળી. અલબત્ત તેમણે નાની સ્કેચ બુક રાખી સુધીમાં મુંબઈની જે. જે. આર્ટ સ્કૂલમાં ચિત્રકલાનો ડિપ્લોમા,
ઓચિંગ કરવાનો શોખ યથાવત રાખ્યો. તેમને કલા શીખવાની કિનિકલ પરીક્ષાઓ, ક્રાફ્ટસ તેમજ બારીકકલા વગેરેના
ખેવના મુંબઈ ખેંચી લાવી. ત્યાં દિવસે નોકરીને સાંજે જે. જે. અભ્યાસક્રમો કર્યા. ઇ.સ. ૧૯૬૯માં મુંબઈમાં આકારભારતી
સ્કૂલમાં કલાભ્યાસ કર્યો. ઇ.સ. ૧૯૫૧માં ડિપ્લોમાં પૂર્ણ સંસ્થા સ્થાપી ચિત્રકલા શિક્ષણ આપવાનું શરૂ કર્યું. તે સિવાય
કર્યો. સાથે પોતાનું પ્રથમ વૈયક્તિક ચિત્ર પ્રદર્શન પણ યોજયું. અન્ય કલા સંસ્થાઓમાં પ્રાધ્યાપક તેમજ મુલાકાત શિક્ષક
ઇ.સ. ૧૯૬૪માં યુરોપનો પ્રવાસ કર્યો. ઇ.સ. ૧૯૫૪માં તરીકે સેવાઓ આપેલ. ઇ.સ. ૧૯૫૫ થી ૯૮ દરમિયાન
તેમણે મુંબઈની લુઈસ સ્કૂલમાં ચિત્ર-શિક્ષક તરીકેની ઘણા એવોર્ડ મેળવ્યા છે. જેમાં આઈફેકસનો વેટરન એવોર્ડ,
જવાબદારી સ્વીકારી, જે તેમણે નિવૃત્તિ સુધી નિભાવી. આફ્રિકાનો સેવાદલનો, જે. જે. આર્ટ સ્કૂલનો તથા
તેમના સર્જનમાં તત્કાલીન સમયની અસર અને કલાગુર્જરીનો એવોર્ડ મુખ્ય છે. મુંબઈમાં પોતાનાં ચાર ચિત્રકાર જગન્નાથજી અહિવાસીની તેમજ લઘુચિત્રો, વૈયક્તિક પ્રદર્શનો ઉપરાંત સંયુકત પ્રદર્શનોમાં ભાગ લીધેલો સુશોભનાત્મક ચિત્રકાલની છાપ દેખાય છે. તેમના કામમાં છે. વૈષ્ણવ સંપ્રદાયનાં નાટકો તેમ જ રાસલીલાઓમાં ભાગ સતત અભ્યાસ કરવાની વાત રજૂ થાય છે. જે ગાય, ભેંસો, લીધેલ છે. ચિત્ર કરતાં લેખનમાં અધિક રસને કારણે કલાના પોર્ટેઈટ, ખેડૂતો, માતા-પુત્ર, વાછરડાં, લક્ષ્મીજી, સરસ્વતી, ઘણાં પ્રકાશનો ગુજરાતીમાં કરેલાં છે. શુદ્ધ ગુજરાતી ભાષાના
રાજસ્થાની ઘરો, રેંટિયો કાંતતા ભાવે, મીરાંબાઈ, મુંબઈની પ્રખર હિમાયતી છે. મુંબઈમાં કલાકાર્યક્રમોનું આયોજન કરવું રાત્રી વગેરેમાં દેખાય છે. આઇફેકસના વેટરન સહિત ઘણા તે તેમનો ખાસ શોખ છે.
એવોર્ડ મેળવ્યા છે. તાજેતરમાં પ્રગટ થયેલા તેમના જીવન જીંદગીનો મોટોભાગ લેખન અને શૈક્ષણિક પ્રવૃત્તિમાં
અને સર્જન ગ્રંથમાં પુષ્કળ ચિત્રો જોવા મળે છે. તેમના હાથ
નીચે ગુજરાતમાં ઘણા શિક્ષકો તાલીમ પામ્યા છે. અલબત્ત, વ્યસ્ત હોવાથી તેમનાં જે કંઈ ચિત્ર સર્જનો જોવા મળે છે તેમાં
ગુજરાતમાં તેમનું કામ ઓછું જોવા મળે છે. આજે જૈફ ઉમરે ભીંતચિત્રોની પ્રતિકૃતિ, શૃંગારિક ચિત્રો, બાટિક ચિત્રો,
પણ મુંબઈમાં તેઓ કલાસાધના કરી રહ્યા છે. કાગળના માવાના ચહેરા-મહોરાનું વિશેષ પ્રદાન જોવા મળે છે.
આપણા સામાજિક કુરિવાજોને ચિત્રોમાં રજૂ કરનાર ચિત્ર, શિલ્પ તેમજ ગાંધી વિચાસરણીતો
શ્રી શાંતિ પંચાલ ફાળો આપનાર
ગુજરાતના એક નાનકડા ગામમાંથી ચિત્રકલાના શ્રી દિનેશ શાહ
પોતાના શોખને સંતોષવા શ્રી પંચાલ મુંબઈ આવીને જે. જે.
સ્કૂલમાં જોડાયેલ છે. ત્યાં ડિપ્લોમા મેળવ્યા બાદ ઈ.સ. અમદાવાદ પાસેના સરખેજમાં જન્મેલા શ્રી શાહ
- ૧૯૭૮માં બ્રિટીશ કાઉન્સિલની શિષ્યવૃત્તિ મળતાં વધુ ગામના કુંભારને તરેહ-તરેહના વાસણો ઘડતા જોઈ કળામાં
કલાભ્યાસાર્થે લંડન જાય છે અને કાયમી ઇંગ્લેન્ડના વતની રસ ઉત્પન્ન થયો હશે તેમ તેમનું માનવું છે. તેમના પિતા
બની જાય છે. ત્યાં લંડનમાં તેઓ પ્રસિદ્ધ કલાનું ઉત્પાદન
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org