________________
૨૧૬
બૃહદ્ ગુજરાત માલવી સ્ટેશન પાસે ગોધૂમ ક્ષેત્રમાં શાંતિમૂર્તિ વાત્સલ્યવારિધિ પૂ. જ્ઞાનસાધના કરવાની પ્રેરણા સતત આપે જતા અને એ માટે જે પંન્યાસશ્રી વિજ્ઞાનવિજયજી મહારાજ પાસે, સર્પ જેમ કાંચળી ઉતારે પ્રકારની સહાય અપેક્ષિત હોય તે પૂરી પાડવા પ્રયત્નશીલ રહેતા. તેમ, સંસારની માયા છોડી, મહાભિનિષ્ક્રમણના પંથે પ્રયાણ કર્યું. એમનું જીવન દીવા જેવું હતું. જેમ એક દીવાથી અનેક દીવા પ્રગટી સંયમદાતા ગુરુદેવશ્રીએ પોતાના આ નૂતન શિષ્યને મુનિ શ્રી શકે, તેમ પૂજયશ્રીનાં જીવન દૃષ્ટાંતમાંથી અનેક જીવોને પ્રેરણા કસ્તૂરવિજયજી નામે ઘોષિત કર્યા,
મળી છે. તેમ છતાં, જીવનમાં ક્યારેય પાંડિત્ય બાબત દેખાવ સાધનામય જીવનઃ ૧૯ વર્ષની ભરયુવાનીમાં સંયમ કરવો, કીર્તિ-નામનાના મોહમાં ખેંચાવું, પોતાનો મહિમા વધારવા સ્વીકાર્યા બાદ, સંયમદાતા ગુરુદેવશ્રીની નિશ્રામાં જ્ઞાન-તપ- આડંબરો રચવાએ તેઓશ્રીના સ્વભાવમાં જ ન હતું. બલ્ક, વિનય-વૈયાવચ્ચ-ભક્તિ-સ્વાધ્યાયની તીવ્રતા અને નિષ્ઠાપૂર્વક શ્રુતજ્ઞાન પ્રતિ તેઓ વધુ ને વધુ કૃતજ્ઞતા દાખવતા. પૂજયશ્રીનો આ ગુરુચરણ સેવાનું સુમધુર ફળ પૂ. મુનિશ્રી મેળવવા લાગ્યા. વિશિષ્ટતમ ગુણ હતો. શ્રમણસંઘના ચિંતામણિરત્ન સમાન આ નિખાલસ વૃત્તિ, સાધનાની અત્યંત અભિલાષા, શીલ-સમતા- દિવ્ય વિભૂતિને પ્રવર્તક, ગણિ, પંન્યાસ, ઉપાધ્યાય અને સૂરિપદ સ્વાધ્યાય-સંતોષ-સાદાઈ-સરળતા વગેરે સુસંસ્કારોનું સિંચન જેવાં એક એકથી ચડિયાતાં બધાં પદો પોતાને ધન્ય બનાવવા તેમની ગુરુકુળ વાસમાં જ એવી રીતે થયું કે જેથી ગુર્નાદિકની કપાવર્ષાથી પાસે આવ્યાં હતાં ! પરિપ્લાવિત થઈ ગયા. તેથી જ તો, સહજ રીતે તેઓશ્રીના પૂજયશ્રીની પદવીઓની જેમ જ, તેમની સતત વધતી જીવનમાં ગુરુભક્તિ, શ્રતભક્તિ અને ચારિત્રભક્તિનો અલૌકિક રહેલી શિષ્ય-પ્રશિષ્યોની સંપદાની વિગતો પણ સાનંદાશ્ચર્ય ત્રિવેણી સંગમ બહુ અલ્પ સમયમાં જ સાકાર થયો. છેલ્લા કેટલાક ઉપજાવે એવી છે. તેમણે ૬૫ ઉપરાંત શિષ્ય-પ્રશિષ્ય શાસનને ભેટ દાયકાથી સુષમાવસ્થામાં રહેલી પ્રાકૃતભાષાને ચેતનવંતી કરી આપ્યા છે. એમાંના ૯ તો વિદ્વાન આચાર્યો છે. અને બીજા પુનર્જીવન આપ્યું. અને તેઓશ્રી પ્રાકૃતવિશારદ, સાહિત્યના મર્મજ્ઞ પદવીરો પણ અનેક છે. છતાં શિષ્યમોહથી તેઓશ્રી જળકમળની અને આગમજ્ઞાતા બન્યા. પોતાના સુવિશાળ જ્ઞાન દ્વારા પ્રાકૃતમાં જેમ અલિપ્ત જ રહ્યા હતા. પદવીઓની જેમ શિષ્ય-પ્રશિષ્યો પણ પાઈવવિજ્ઞણ કહા, પ્રાકતવિજ્ઞાન પાઠમાળા, સિરિજંબૂસ્વામી તેમને અનાયાસે અને આપમેળે જ આવી મળ્યા હતા, એમ લાગે ચરિયું, સિરિ વિજયચંદકેવલિ ચરિયું, આરામસોહા કહા, સિરિ
છે. સતયુગના કોઈ સંતપુરુષ અહીં કળિયુગમાં ઉતરી આવ્યા હોય ઉસહનાહચરિયું તેમજ સંસ્કૃતમાં પંચ નમસ્કાર સ્તવવૃત્તિ, સૂર્ય તેમ, નિખાલસતા, ઋજુતા અને ભદ્રિકતાને કારણે તેઓશ્રીએ સ્વસહસ્રનામમાળા, ચતુર્વિશતિ જિનસ્તવનવૃત્તિ, અભિધાન
પર સમુદાયના અનેક સુરિવરો અને મુનિવરોનાં હૃદયમાં માનભર્યું ચિંતામણિ કોષ, ચંદ્રોદયટીકા વગેરે અને ગુજરાતીમાં પણ શ્રાવક
સ્થાન પ્રાપ્ત કર્યું હતું. નિરાભિમાની પૂ. ધર્મરાજાનો પોતાના ધર્મવિધાન, વિનય સૌરભ, પ્રાકૃત વિજ્ઞાન કથાઓ ભાગ ૧-૨,
પરમોપકારી ગુરુદેવશ્રી પ્રત્યેનો આત્મસમર્પણભાવ ઉચ્ચ કોટિનો જ્ઞાતાપુત્ર શ્રમણ ભગવાન મહાવીર વગેરે ૩૯ પુસ્તકોનું સંપાદન,
હતો. તેમની અપાર કૃપાવર્ષાને પરિણામે પ્રાપ્ત થયેલી અણમોલ સર્જન અને ભાષાન્તર કર્યું. આમ, તેઓશ્રીએ જીવનમાં પ્રાપ્ત
સંપદાના ઋણને યત્કિંચિત્ અદા કરવાનો અનુમોદનીય પ્રયાસ કરેલી જ્ઞાનગંગાનો ખજાનો સંઘ-શાસનને કાયમ માટે સમર્પિત
તેમણે કર્યો. આવી ઉત્કટ ગુરુનિષ્ઠાની ધરી ઉપર અવલંબતા કર્યો. વધુ નોંધપાત્ર અને આશ્ચર્ય પમાડે એવી વાત તો એ છે કે
સ્વાધ્યાય અને સાધનાના નૈષ્ઠિક ચક્રયુગલ પર વિશુદ્ધ સંયમનો તેઓશ્રીને પોતાના પ્રારંભિક મુનિજીવનમાં એક દિવસની અર્ધી
તેજસ્વી રથ મુક્તિમાર્ગના મંગલ પથ પર દોડાવી શક્યા, એમ ગાથા કરવામાં તનતોડ પરિશ્રમ કરવો પડતો તો ય નિષ્ફળતા
કહેવામાં બિલકુલ અતિશ્યોક્તિ નથી. મળતી અને પોતાના પરમારાધ્ય પૂ. ગુરુદેવશ્રી
શાસનધોતક પાવન પ્રસંગો : સૂરિમંત્ર-સાધક પૂજયપાદ વિજયવિજ્ઞાનસૂરીશ્વરજી મહારાજના અથાગ પરિશ્રમ અને પ્રેરણાના સહારે તેઓશ્રી જયારે ભણવા માટે કંઈક પગભર થવા
ધર્મરાજાએ વહેલી સવારે ધ્યાનના વિષયમાં સાક્ષાત સમવસરણD માંડ્યા ત્યારે તેમને અધ્યયન અંગે જોઈતી તમામ સામગ્રીની
ભાવ જિનેશ્વરનાં દર્શન કર્યા અને આવું કોઈ પવિત્ર સ્થાન પ્રતિકૂળતા વેઠવાની આવી. પરંતુ ટાંચા સાધનો અને મંદ
સમવસરણ જેવું બને તેવી ઝંખના થઈ. અને તેઓશ્રીના વિનયી ક્ષયોપશમ છતાં તેઓશ્રીએ જે પુરુષાર્થ કર્યો, જે કષ્ટો વેઠ્યાં તે
શિષ્ય શ્રી ચંદ્રોદયવિજયજી (હાલ પૂ. આ. શ્રી વિજય અજોડ છે. છેવટે ધાર્યું પરિણામ નિપજાવ્યું. આ સર્વ એમના જેવા ચંદ્રોદયસૂરિજી) મહારાજ છેલ્લા ૧૫ વર્ષથી ભારે જહેમત ઉઠાવી કોઈક વિરલાથી જ બને એવી વાત છે ! પોતાના આ અનુભવમાંથી તથા પોતાના ગુરુબંધુ (સંસારી મોટાભાઈ) પૂ. આચાર્યશ્રી બોધપાઠ પામીને જ હોય તેમ, તેઓશ્રી પણ, જ્યારથી પોતે વિજયઅશોકચન્દ્રસૂરિજી મહારાજ મુહૂતાાદમાં સ
જ્યારથી પોતે વિજયઅશોકચંદ્રસૂરિજી મહારાજ મુહૂર્નાદિમાં સંપૂર્ણ સહકાર (જ્ઞાનસાધનામાં) પગભર થયા ત્યારથી માંડીને જીવનમાં અંતિમ
આપી, સમોવરસણની એ ઝંખનાને સાકાર બનાવી છે. તેમ જ બંને શ્વાસ સુધી પોતાના સંપર્કમાં આવનાર તમામ વ્યક્તિઓને ગુરુબંધુઓએ ઉપકારી ગુરુદેવના છેલ્લા ૩૨ વર્ષથી સતત
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org