________________
आगम
(४४)
“नन्दी”- चूलिकासूत्र-१ (मूलं+वृत्ति:)
.................... मूलं [४७]/गाथा ||८१...|| ........... मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित......आगमसूत्र-[४४], चूलिका सूत्र-[१] "नन्दीसूत्र" मूलं एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत
अक्रियावामवाद्यधिकार
सूत्रांक [४७]]
भीमलय-18 कार्यकारणभाव इति यरच्छातः कचित्किञ्चिद्भवतीति प्रतिपत्तव्यं, न खल्वन्यया वस्तुसद्भावं पश्यन्तोऽन्यथाऽऽत्मानं गिरीया
दिप्रेक्षावन्तः परिक्लेशयन्तीति, यथा च खतः षड्विकल्पा लब्धाः तथा नास्ति परतः कालत इत्येवमपि पडिकल्पा लमन्दीचिः
भ्यन्ते, सर्वेऽपि मिलिता द्वादश विकल्पा जीवपदे लब्धाः, एवमजीवादिषु पद्सु पदार्थेषु प्रत्येकं द्वादश २ पिकल्पा ।।२१५।। लभ्यन्ते. ततो द्वादशभिः सप्त गुणिताश्चतुरशीतिभवन्ति अक्रियावादिनां विकल्पाः ॥ तथा कुत्सितं ज्ञानमज्ञानं तदे
पामस्तीति अज्ञानिकाः, 'अतोऽनेकखरा'दिति मत्वर्थीय इकप्रत्ययः, अथवाऽज्ञानेन चरन्तीति अज्ञानिका:-असश्चिदन्त्यकृतवन्धवैफल्यादिप्रतिपत्तिलक्षणाः, तथाहि ते एवमाहुः-न ज्ञानं श्रेयः,तस्मिन् सति परस्परं विवादयोगतश्चित्त
कालुष्यादिभावतो दीर्घतरसंसारप्रवृत्तेः, तथाहि-केनचित्पुरुषेणान्यथा देशिते सति वस्तुनि विवक्षितो ज्ञानी ज्ञानगर्याध्मातमानसस्तस्योपरि कलुषचित्तस्तेन सह विवादमारभते, विवादे च क्रियमाणे तीव्रतीव्रतरचित्तकालुष्यभाव(स्त)तोऽहङ्कारः ततश्च प्रभूततराशुभकर्मबन्धसम्भवः, तस्माच दीर्घतरः संसारः, तथा चोक्तम्-"अन्नेण अन्नहा देसियमि भायंमि नाणगवेणं । कुणइ विवायं कलुसियचित्तो तत्तो य से बंधो॥१॥" यदा पुनर्न ज्ञानमाश्रीयते तदा नाहङ्कारसम्भवो नापि परस्योपरि चित्तकालुष्यभावः ततो न कर्मवन्धसम्भवः, अपिच-सञ्चिन्य क्रियते कर्मवन्धः, स दारुणविपाकः, अत एव चावश्यंवेद्यः, तस्य तीब्राध्यवसायतो निष्पन्नत्वात्, यस्तु मनोव्यापारमन्तरेण कायवाकर्मवृत्तिमात्रतो विधीयतेन तत्र मनसोऽभिनिवेशस्ततो नासाववश्यंवेद्यो, नापि तस्य दारुणो विपाकः, केव
दीप अनुक्रम [१४०]
॥२१५॥
~ 433~
