________________
आगम
(४४)
“नन्दी'- चूलिकासूत्र-१ (मूलं+वृत्तिः )
.................. मूलं [२९]/गाथा ||७४...|| .............. मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित......आगमसूत्र-[४४], चूलिका सूत्र-[१] “नन्दीसूत्र" मूलं एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत
श्रीमलय- गिरीया नन्दीतिः ॥१७१॥
सूत्रांक
[२९]
चोपघातो भवेत् , ननु रश्यते मनसोऽपिहर्षादिभिरनुग्रहः, शरीरोपचयदर्शनात् , तथाहि-हर्पप्रकर्षवशान्मनसोऽपि मनसोयापुष्टताभयति, तद्वशाच खशरीरस्योपचयः, तथोपघातोऽपि शोकादिभिदृश्यते, शरीरदौर्बल्योरःक्षतादिदर्शनात, अतिशो- प्यकारिता ककरणतो हि मनसो विधातः सम्भवति, ततस्तद्वशाच्छरीरदौर्बल्यमतिचिन्तावशाच हृद्रोग इति, तदेतदतीवासम्बद्ध, यत इह मनसोप्राप्यकारित्वं साध्यमानं वर्तते, विषयकृतानुग्रहोपघाताभावात् , न चेह विषयकृतानुग्रहोपघाती त्वया मनसो दश्येते, तत्कथं व्यभिचारः?, मनस्तु खयं पुद्गलमयत्वाच्छरीरस्यानुग्रहोपघाती करिष्यति, यथेष्टानिष्टरूप आहारः, तथाहि-इष्टरूप आहारः परिभुज्यमानः शरीरस्य पोपमाधत्ते, अनिष्टरूपस्तूपसङ्घात (स्तूपघात), तथा मनोऽप्यनिष्टपुद्गलोपचितमतिशोकादिचिन्ता निबन्धनं शरीरस्य हानिमादधाति,इष्टपुद्गलोपचितं च हर्षादिकारणं पुष्टि, उक्तं च-इटानिट्ठाहारऽभवहारे होंति पुट्टिहाणीओ। जह तह मणसो ताओ पुग्गलगुणउत्ति को दोसो ? ॥१॥" तस्मात् मनोऽपि विषयकृतानुग्रहोपघाताभावादप्राप्यकारीति स्थितं ॥ इह सुगतमतानुसारिणः श्रोत्रमप्यप्राप्यकारि प्रपद्यन्ते, तथा च तद्वन्धः-"चक्षुःश्रोत्रं मनोऽप्राप्यकारी"ति,तदयुक्तं, इहाप्राप्यकारि तत्प्रतिपत्तुं शक्यते यस्य विपयकृतानुग्रहोपघाताभावो, यथा चक्षुर्मनसोः, श्रोत्रख च शब्दकृत उपधातो रश्यते, सद्योजातवालकस्य समीपे म-181 हाप्रयत्नताडितझल्लरीझात्कारश्रवणतो यद्वा विद्युत्प्रपाते तत्प्रत्यासन्नदेशवर्तिनां नि?पश्रवणतो वधिरीभावदर्शनात् , २५ १६ष्टानिष्ठादाराभ्यनदारे भवतः पुष्टिहानी । यथा तथा मनसस्ते पुद्गलगुणत्वादिति को दोषः । ॥१॥
दीप
अनुक्रम
[११३]
॥१७॥
SAREauratoninाल
~345~
