________________
आगम
(४१/२)
प्रत गाथांक
नि/भा/प्र
||४८७||
दीप
अनुक्रम
[५२५ ]
मूलं [५२५] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित
“पिण्डनिर्युक्ति”- मूलसूत्र -२ / १ (मूलं + निर्युक्तिः +वृत्तिः)
-->
“निर्युक्तिः [४८७] + भाष्यं [ ३४...] + प्रक्षेपं [५...]"
आगमसूत्र - [४१/२] मूलसूत्र - [०२/२] "पिण्डनिर्युक्ति" मूलं एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्तिः
पिण्डनिर्यु-म्--पदविमोचनं करोति, ततः 'पुच्छति सा स्त्री पृच्छति, किं स्वमवृतो दृश्यसे ? इति ततः साधोः कथनं मम 'ईदृशी त्वत्सदृशी जनन्यभूदिति । अत्र दोषानाह - ततस्तया मातृत्वप्रकटनायें साधुमुखे स्तनमक्षेपः क्रियते, परस्परं च सम्बन्धः स्नेहबुद्धिरूपो जायते, तथा विधवास्नुषादिदानं च करोति - मृतपुत्रस्य स्थानेऽयं मे पुत्र इति बुद्धया स्वस्नुपादानं कुर्यात्, आदिशब्दात् स्नेहवशतो दास्यादिदानं च, उक्तं पूर्वसम्बन्धिसंस्तवोदाहरणं, एवं पश्चात्सम्बन्धिसंस्तवोदाहरणमपि भावनीयं । सम्पति पुनः पश्चात्सम्बन्धिसंस्तत्रे दोपानाहपच्छास्थवदोसा सासू विहवादिधूयदाणं च । भज्जा ममेरिसिच्चिय सज्जो घाउ वयभंगो वा ॥ ४८८ ॥
तेर्मयगि
रीयावृत्तिः
॥१४०॥
Eaton Inte
व्याख्या— पश्चात्सम्बन्धिसंस्तत्रयिमे दोषाः- वधूरीदृशी ममासीदित्युक्ते सा विधवाया आदिशब्दात्कुरण्डादिरूपायाः सुताया दानं करोति, तथा भार्या ममेदृश्यभवदित्युक्ते यदीर्ष्यालुस्तद्धर्त्ता समीपे च वर्तते तदा मम भार्याऽनेन स्वभार्या कल्पितेति विचिन्त्य साधोतं कुर्यात्, अथेर्ष्यालुस्तद्भर्त्ता न भवति समीपे वा न वर्त्तते तदा भार्याऽहमनेन कल्पितेत्युन्मत्ता भार्येव समाचरंती चित्तक्षोभमापादयेत्, ततो व्रतभङ्गः । एवं तावत्पूर्वसम्बन्धिसंस्तवस्य पचात्सम्बन्धिस्तस्य च प्रत्येकमसाधारणान् दोषानभित्राय सम्मत्युभयोरपि | साधारणानभिधित्सुराह—
मायावी चडुयारी अम्हं ओहावणं कुणइ एसो । निच्छुभाई पंतो करिज्ज भद्देतु पडिबंधो ॥ ४८९ ॥
व्याख्या - अधृतिदृष्टिमस्नवादि कुर्वन्मायावी एपोऽस्माकमावर्जनानिमित्तं चाटूनि करोतीति निन्दा, तथाऽस्माकं स्वस्थ कार्पोटिकपायस्य जनन्यादिकलनेनापभ्राजनं विधत्ते, ततः एवं विचिन्त्य मान्तः स्वगृहनिष्काशनादि करोति, अय ते गृहिणो भद्रा भवेयुस्ताह
For Parta Use Only
~ 283~
०
उत्पादनायां ११ संस्तवदोषः
॥१४०॥