________________
आगम
(४१/२)
प्रत गाथांक
नि/भा/प्र
||४५५||
दीप
अनुक्रम [४९३ ]
पिण्डनिर्यु
तेर्मयाग
पावृत्तिः
“पिण्डनिर्युक्ति”- मूलसूत्र - २ / १ (मूलं + निर्युक्तिः +वृत्तिः)
मूलं [ ४९३ ]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित
॥१३२॥
८०
“निर्युक्तिः [४५५] + भाष्यं [ ३४...] + प्रक्षेपं [५...]"
आगमसूत्र - [४१/२] मूलसूत्र - [०२/२] "पिण्डनिर्युक्ति" मूलं एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्तिः
दाणं न होइ अफलं पत्तमपत्सु सन्निजुज्जतं । इय विभणिएवि दोसा पसंसओ किं पुण अपत्ते ? ॥ ४५५ ॥ व्याख्या - इह पात्रेष्यपात्रेषु वा सन्नियुज्यमानं दानं न भवत्यफलमित्यपि भणिते दोपः, अपादानस्य पात्रदानसमतया मशं| सनेन सम्यक्त्वा विचारसम्भवात् किं पुनः अपात्राण्येव साक्षात् मसतः ?, तत्र सुतरां महान् दोषो, मिथ्यात्वस्थिरीकरणादिदोषभावादिति । तदेवमुक्तं वनीपकद्वारं सम्प्रति चिकित्साद्वारमाह---
भाइ य नाहं वेज्जो अहवाऽवि कहेइ अप्पणो किरियं । अहह्वावि विज्जयाए तिविह् तिमिच्छा मुणेयव्वा ॥ ४५६ ॥
व्याख्या - इह ' चिकित्सा' रोगप्रतीकारो रोगप्रतीकारोपदेशो वा विवक्षिता, ततः साधूनधिकृत्य 'त्रिविधा' त्रिप्रकारा चिकित्सा ज्ञातव्या, तथथा केनापि रोगिणा रोगप्रतीकारं साधुः पृष्टः सन्नाह-किमहं वैयः ?, एतावता च किमुक्तं भवति ?-वैयस्य समीपे गत्वा चिकित्सा प्रष्टव्या इत्पबुधबोधनादेका चिकित्सा, अथवा रोगिणः पृष्टः समेत्रमाह-ममाप्येवंविधो व्याधिरासीत् स चामुकेन भेषजेनोपशान्तिमगमत् एषा द्वितीया चिकित्सा, अथवा वैद्यतया वैधीभूय साक्षाचिकित्सां करोति, एषा तृतीया । इहाथे द्वे चिकित्से सूक्ष्मे, तृतीया तु बादरा । तत्राद्यां व्याचिख्यासुराह—
भिक्खाइ गओ रोगी कि विज्जोऽहंति पुच्छिओ भणइ । अत्थावतीऍ कया अबुहाणं बोहणा एवं ॥ ४५७ ॥ व्याख्या- 'भिक्षादो' भिक्षादिनिमित्तं गतः सन् 'रोगी 'ति अत्र तृतीयायें प्रथमा रोगिणा पृष्टः सन्नाह किमहं वैद्यः ? येन कथयामि, एवं चोक्ते सति 'अर्थापत्त्या ' सामर्थ्यादधानां त्रैयस्य पार्श्वे गत्वा चिकित्सा कार्यते इत्यजानतां बोधना- अनन्तरोक्तस्यार्थस्य ज्ञापना कृता भवति । द्वितीयां व्याख्यानयति —
For Penal Use On
~267~
०
उत्पादना दोषेषु ६
चिकित्सादोषः
॥ १३२ ॥
