Aagam 41 2 PIND NIRYUKTI Moolam evam Vrutti

SR No.: 004143
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar
Publication Year: 2015
Total Pages: 364
Language: Prakrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari & agam_pindniryukti
File Size: 74 MB

Page 168

आगम
(४१/२)
प्रत
गाथांक
नि/भा/प्र ||२४२||
दीप
अनुक्रम
[२६६]
मूलं [ २६६ ] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित
पिण्डनिर्यु- * केमलयगिरीयावृत्तिः
॥ ८२ ॥
“पिण्डनिर्युक्ति”- मूलसूत्र - २ / १ (मूलं + निर्युक्ति:+वृत्तिः)
⇒
८०
"निर्युक्तिः [ २४२ ] + भाष्यं [२३...] + प्रक्षेपं [२]" आगमसूत्र - [४१/२] मूलसूत्र - [०२/२] "पिण्डनिर्युक्ति" मूलं एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्तिः
व्याख्या - यत् सामान्यतो द्रव्यं यद्वा-यथा क्षेत्रनिर्द्धारणेन वा भूयोऽपि कृतं दास्यामीत्युक्ते तथैव कृतं चेददाति न कल्पते, तथाऽकृतं तु भूयोऽपि पाकादारतः कल्पते, यत्तु निर्धारितक्षेत्र कालव्यतिरेकेण पच्यते तत्र दातुं सङ्कल्पितमिति कल्पते, यत्तु क्षेत्रका लनिर्द्धारणमविवक्षित्वैव सामान्यतो भूयोऽपि पक्त्वा दास्यामीति सङ्कल्पितं तदन्तर्बहिर्वा श्वस्तने परतरदिने वा न करूपते । अथ कम्मैदेशिकं कृतपाकमात्मार्थीकृतमपि यावदर्थिकं मुक्त्वा शेषमनिष्टं नानुज्ञातं तीर्यकरगणधरैः, यावदर्थिक स्वात्मार्थीकृतं कल्पते । अ*थाऽऽधाकम्मिक कम्मोदेशिकयोः कः परस्परं प्रतिविशेषः ?, उच्यते, यत् प्रथमत एव साध्वर्थ निष्पादितं तदाधाकम्र्म्म, यत् प्रथमतः सद् * भूयोऽपि पाककरणेन संस्क्रियते तत्कम्मैदेशिकमिति । उक्तमौदेशिकद्वार, सम्पति पूतिद्वारं वक्तव्यं-प्रतिश्रुतुर्द्धा तथथा - नामपूति: स्थापना पूर्तिर्द्रव्यपूतिर्भावपूतिश्व तत्र नामस्थापने सुज्ञानत्वादनादृत्य द्रव्यभावपूती प्रतिपादयति
Ja Education Internation
पूर्वकम्मं दुविहं दध्वे भावे य होइ नायव्वं । दव्वंमि छगणधम्मिय भावंमि य बायरं सुहुमं ॥ २४३ ॥ व्याख्या -' पूतिकर्म्म' पूतीकरणं द्विश, तयथा-'द्रव्ये' द्रव्यविषयं 'भावे' भावविषयं तत्र द्रव्ये 'गणाधार्मिकः ' गोमयोपलक्षितो धार्मिको दृष्टान्तः । भावविषयं पुनर्द्विधा बादरं सूक्ष्मं च, इह यद् द्रव्यस्य पूतिकरणं तद् द्रव्यपूतिः, येन पुनर्द्रव्येण भावस्य पूतिकरणं तद् द्रव्यमप्युपचाराद् भावपूतिः, ततो वक्ष्यमाणमुपकरणादि भावपूतित्वेनाभिधीयमानं न विरुध्यते । तत्र प्रथमतो द्रव्यपूति
लक्षणमाह
गंधाइगुणसमिद्धं जं दध्वं असुइगंधदव्यजुयं । पूइत्ति परिहरिज्जइ तं जाणसु दब्बपूइति ॥ २४४ ॥
For Parts On
) अत्र एका प्रक्षेप-गाथा वर्तते. सा मया संपादित: 'आगमसुत्ताणि मूलं वा सटीकं पुस्तके वर्तते
••• अथ पुतिकर्म-दोषस्य वर्णनं आरभ्यते
~167~
१२ औद्देशिके कर्मभेदः २ ३ पूतिदोष तद्भेदौ
॥ ८२ ॥