________________
आगम
(४१/२)
प्रत
गाथांक
नि/भा/प्र
||१७५||
दीप
अनुक्रम
[१९७]
मूलं [१९७]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित
›♦♦♦♦♦♦♦♦♦0000000
“पिण्डनिर्युक्ति”- मूलसूत्र -२/१ (मूलं + निर्युक्तिः+वृत्तिः)
-->
“निर्युक्तिः [१७५] + भाष्यं [ २२...]
+ प्रक्षेपं " ०
आगमसूत्र - [४१/२] मूलसूत्र - [०२/२] "पिण्डनिर्युक्ति" मूलं एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्तिः
कल्पते, न चैतदागमोपदिष्टं, तन्नाधाकम्पिकी वृक्षस्य छाया, अपि च- प्रागेवैतदुक्तं सूर्यमत्यया सा छाया न वृक्षहेतुका, न च सूर्यः सुविहितानाधाय छायां निर्वर्त्तयति ततः कथमाधाकर्मिकी ?। यदि पुनराधाकर्मिकी भवेद, हिं
अघणघणचारगगणे छाया नट्ठा दिया पुणो होइ । कप्पइ निरायवे नाम आयवे तं विवज्जेउं ॥ १७५ ॥
व्याख्या -- अघना — बिरला घना-मेघाः चारिणः- परिभ्रमणशीला यत्र इत्यंभूते गगने, विरलाविरलेषु नभसि मेघेषु परिभ्रमत्सु इत्यर्थः, छाया नष्टापि सती दिवा पुनरपि भवति, ततो मेघैरन्तरिते सूर्ये 'निरातपे आतपाभावे तस्य वृक्षस्याधस्तनं प्रदेशं सेवितुं कल्पते, आतपे तु तं वर्जयितुं, न चायं विषयविभागः सूत्रेऽपदिश्यते न च पूर्वपुरुषाचीर्णो नापि परेषां सम्मतः तस्मादसदेतत्परोक्तमिति । इह पूर्वं वृक्षसम्बन्धित्वेन छायामाधाकर्मिंकीमाशङ्कय 'नट्टच्छाए उ दुमे कप्पर ' इत्यायुक्तम्, इदानीं तु रत्रिकृतत्वेनाधाकम्मिंकीमाशङ्कय 'कप्पइ निरायबे नाम' इत्याद्युक्तम्, अतो न पुनरुक्तता। सम्मति छायानिर्दोषतानिगमनमगीतार्थधार्मिकाणां परेषां किञ्चिदाश्वासनं च विवक्षुराह
तम्हा न एस दोसो संभवई कम्मलक्खणविहूणो । तंपि य हु अइघिणिल्ला वज्जेमाणा अदोसिला ॥ १७६ ॥
व्याख्या - यस्मात्फलमपि द्वितीये भने कल्पते तथा रविहेतुका छाया इत्यादि चोक्तं तस्मादाधाकस्मिकी छायेति यो दोष उच्यते स एष दोषो न सम्भवति, कुतः ? इत्याह-'कर्म्मलक्षणविहीन' इति, अत्र हेतौ प्रथमा, कर्मेति च आधाकम्र्मेति द्रष्टव्यं ततोऽयमर्थः यत आधाकर्म्मलक्षणविहीन एष दोष:, न द्दि तरुरिव छायापि कर्त्रा वृद्धिं नीता इत्यादि, तस्मान्नैष दोषः सम्भवति, | अथवा ' तामपि' आधाकम्मिकटक्षच्छायां 'हुः निश्चितम् 'अतिघृणावन्तः अतिशयेन दयालबो विवर्जयन्तः परेऽदोषवन्तः । तदे
tend
For Pale Only
~ 136~
