________________
आगम
(४०)
प्रत
सूत्रांक
[-]
दीप
अनुक्रम [-]
अध्ययनं [ - ],
“आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (मूलं+निर्युक्तिः+वृत्तिः) मूलं [- /गाथा - ], निर्युक्ति: [६०], भाष्यं [-] आगमसूत्र [४०] मूलसूत्र [०१] "आवश्यक" मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचित वृत्तिः
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित
Education inten
विहाय फडकावधिस्वरूपं प्रतिपादयतः प्रक्रमविरोध इति, अत्रोच्यते, प्रायोऽनुगामुकाप्रतिपातिलक्षणी फडकी तीव्रौ, तिथे तरी मन्दौ, उभयस्वभावता च मिश्रस्येति गाथार्थः ॥ ६० ॥ द्वितीयगाथाव्याख्या - फड्डुकानि - पूर्वोक्तानि तानि च अनुगमनशीलानि आनुगामुकानि, एतद्विपरीतानि अनानुगामुकानि, उभयस्वरूपाणि मिश्रकाणि च एवकारः अवधारणे, तान्येकैकशः प्रतिपतनशीलानि प्रतिपातीनि, एवमप्रतिपातीनि मिश्रकाणि च भवन्ति, तानि च मनुष्यतिर्यक्षु योऽवधिस्तस्मिन्नेव भवन्तीति । आह— आनुगामुकाप्रतिपातिफडुकयोः कः प्रतिविशेषः ?, अनानुगामुकप्रतिपातिफडकयोवेंति, अत्रोच्यते, अप्रतिपात्यानुगामुकमेव, आनुगामुकं तु प्रतिपात्यप्रतिपाति च भवतीति शेषः । तथा प्रतिपतत्येव प्रतिपाति, प्रतिपतितमपि च सत् पुनर्देशान्तरे जायत एवे, नेत्थमनानुगामुकमिति गाथार्थः ॥ ६१ ॥ व्याख्यातं तीव्र - न्दद्वारं, इदानीं प्रतिपातोत्पादद्वारं विवृण्वन् गाथाद्वयमाह -
वाहिरलंभे भज्जो, दव्वे खित्ते य कालभावे य । उप्पा पडिवाओऽविय, तं भयं एगसमएणं ॥ ६२ ॥ अमितरलडीए, उ तदुभयं नत्थि एगसमएणं । उप्पा पडिवाओऽविय, एगयरो एगसमएणं ॥ ६३ ॥ प्रथमगाथाव्याख्या--तत्र द्रष्टुर्बहिर्योऽवधिस्तस्यैव एकस्यां दिशि अनेकासु वाँ विच्छिन्नः स वाह्यः तस्य लाभो
१] विशेषस्पर्धक तीव्रत्वमवधेरितरथा चेतरत् मध्यमे व मिश्रतेति कारणं तीमादेः स्पर्धकान्येवेति सद्दर्शने न प्रक्रमविरोध इत्यर्थः २ असंख्ये यानां संख्येयानां बोत्पन्नानां स्पर्धकानामवस्थानात् क्षेत्रान्तरेऽपि ३ अनुगामुकादीनि ४ आ केवल्याप्तेः भवक्षयात् स्थानापेक्षया भवान्तरेऽवस्थानमा श्रित्य च ५ प्रतिपातिमोऽप्यानुगामुकत्वदर्शनादम् ६ स्पर्धक रूपकारणाभिधानद्वारेण. ७ अनुक्तसमुच्चयार्थत्वात् परिमण्डलाकारोऽपि तद्विपरीतानि च विशेषः । तदुभयं चेग● +
For Park Use On
~90~
