________________
आगम
आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:) अध्ययन [-], मूलं [१/गाथा-], नियुक्ति: [१००६], भाष्यं [१५१...]
(४०)
आवश्यक- हारिभ
द्रीया
प्रत
*
॥४५०॥
सुत्रांक
पुनर्नमस्कारसूत्रमुभयातीतं, यतोऽत्र न संक्षेपो नापि विस्तर इत्यपिशब्दस्य व्यवहितः सम्बन्धा, 'संक्षेपो द्विविध' इति |
नमस्कार | यद्ययं संक्षेपः स्यात् ततस्तस्मिन् सति द्विविध इति-द्विविध एव नमस्कारो भवेत् , सिद्धसाधुभ्यामिति, कथं !, परिनिर्व- वि०१ तार्हदादीनां सिद्धशब्देन प्रहणात् संसारिणां च साधुशब्देनेति, तथा च नेते संसारिणः सर्वे एवं साधुखमतिलक्ष्य वर्तन्त इति, तदभावे शेषगुणाभावात् , अतस्तन्नमस्कार एवेतरनमस्कारभावात् , अधायं विस्तरः, इत्येतदप्यचारु, यस्माद् विस्तरतोऽनेकविधः प्रामोति, तथा चऋपभाजितसम्भवाभिनन्दनसुमतिपद्मप्रभसुपार्श्वचन्द्रप्रभेत्यादिमहावीरवर्द्धमानस्वामिपर्यन्तेभ्यश्चतुर्विशत्यर्हद्रयः, तथा सिद्धेभ्योऽपि विस्तरेण-अनन्तरसिद्धेभ्यः परम्परसिद्धेभ्यः प्रथमसमयसिद्धेभ्यः द्वितीयतृतीयसमयादिसङ्ख्येयासक्येयानन्तसमयसिद्धेभ्यः, तथा तीर्थलिङ्गचारित्रप्रत्येकबुद्धादिविशेषणविशिष्टेभ्यः तीर्थकर|सिद्धेभ्यः अतीर्थकरसिद्धेभ्यः तीर्थसिद्धेभ्यः इत्येवमादिरनन्तशो विस्तरः, यतश्चैवमत आह-पक्षद्वयमप्यङ्गीकृत्य पञ्चविधः-पञ्चप्रकारो न युज्यते यस्मान्नमस्कार इति गाथार्थः ॥ १००६ ॥गतमाक्षेपद्वारम् , अधुना प्रसिद्धिद्वारावयवार्थ उच्यते-तत्र यत्तावदुक्तं 'न संक्षेप' इति, तन्न, संक्षेपात्मकत्वात् , ननु स कारणवशात् कृतार्थाकृतार्थापरिग्रहेण सिद्धसाधुमात्रक एवोक्तः, सत्यमुक्तोऽयुक्तस्त्वसौ, कारणान्तरस्यापि भावात् , तच्चोक्तमेव, अथवा वक्ष्यामः 'हेतुनिमित्त'मित्या-18 दिना, सति च वैविध्ये सकलगुणनमस्कारासम्भवादेकपक्षस्य व्यभिचारित्वात् , तथा चाऽऽह
अरहताई निअमा साहू साहू अ तेसु भइअब्बा । तम्हा पंचविहो खलु हेउनिमित्तं हवा सिद्धो॥१००७॥ व्याख्या-इहाईदादयो नियमात् साधवः, तद्गुणानामपि तत्र भावात् , साधवस्तु 'तेषु' अर्हदादिषु 'भक्तव्याः विकल्प
दीप
5454
अनुक्रम
[१]
॥४५॥
mamibraryan
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [४०], मूलसूत्र - [१] “आवश्यक" मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचित वृत्ति:
~903~