Aagam 40 AAVASHYAK Moolam evam Vrutti

SR No.: 004141
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar
Publication Year: 2015
Total Pages: 1736
Language: Prakrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari & agam_aavashyak
File Size: 374 MB

Page 77

आगम
(४०)
“आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्तिः )
अध्ययनं 1-1, मूलं [-/गाथा-], नियुक्ति: [४३], भाष्यं [-] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित.........आगमसूत्र - [४०], मूलसूत्र - [१] "आवश्यक" मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचित वृत्ति:
29
प्रत
सूत्राक
9-9-42-580500-40-9-2-
दीप
द्वीपसमुद्राः, प्रमेयत्वेनेति, कालश्चासंख्येय एव, स च पल्योपमासंख्येयभागसमुदायमानो विज्ञेय इति, (ग्रन्थाग्रम् १०००) अत्र चासंख्येयत्वे सत्यपि यथायोगं द्वीपाद्यल्पबहुत्वं सूक्ष्मेतरद्रव्यद्वारेण विज्ञेयमिति । आह-एवं सति 'तेयाभासादवाण अन्तरा एस्थ लहइ पडवओ (गाथा ३८) इत्याद्युक्तं तस्य च तैजसभाषान्तरालद्रव्यदर्शिनोऽप्यङ्गलावलिकाऽसंख्येयभागादि क्षेत्रकालप्रमाणमुक्त तद्विरुध्यते,तैजसभाषाद्रव्ययोरसंख्येयक्षेत्रकालाभिधानात् , न, प्रारम्भकस्योभयायोग्यद्रव्यग्रहणात्, द्रव्याणां च विचित्रपरिणामत्वादू यथोक्तं क्षेत्रकालप्रमाणमविरुद्धमेव, अल्पद्रव्याणि वाऽधिकृत्य तदुक्तं, प्रचुरतैजसभाषाद्रव्याणि पुनरङ्गीकृत्येदं, अलं विस्तरेणेति गाथार्थः ॥४३॥ आह-जघन्यावधिप्रमेयं प्रतिपादयता गुरुलघु अगुरुलघु वा द्रव्यं पश्यतीत्युक्तं, न सर्वमेवे, विमध्यमावधिप्रमेयमपि चाङ्गुलावलिकासंख्येयभागाद्यभिधानात् न सर्वद्रव्यरूपं, तत्रस्थानामेव दर्शनात् , अत उत्कृष्टावधेरपि किमसर्वद्रव्यरूपमेवालम्बनं आहोस्विन्नेति, इत्यत्रोच्यते
एगपएसोगाई परमोही लहइ कम्मगसरीरं । लहइय अगुरुयलघुअिंतेयसरीरे भवपुरत्तं ॥४४॥ व्याख्या-प्रकृष्टो देशः प्रदेशः एकश्चासौ प्रदेशश्चैकप्रदेशः तस्मिन् अवगाढं, अवगाढमिति व्यवस्थित, एकप्रदेशाव
1जसन्नध्येभ्यः कामणानि सूक्ष्माणि, अवक्षेप जसकामणेभ्यो बद्धानि स्थूलानि ततः पृथग वचनं. २ तथा च भासंख्य क्षेत्रकाल परिच्छेदप्रसङ्गः ३ सूक्ष्मतरद्वारेण प्रसङ्गापादने आह-इच्येत्यादि, उभयायोम्यवन्येभ्यः तैजसभाषाद्रयाणां यथायथं सूक्ष्मस्थूलत्वात् वैचिम्यपर्यन्तानुधावनम्, परिस्थूरन्यायारकाले चतुर्णी वृद्धिरित्युक्तेश व्यापातापत्तावाह-अल्पेत्यादि, तथा च स्तोकन्यूनतेजोभाषाव्यग्रहणशक्तावेतावत्कालपरिज्ञान मिति तयं. ५ रूपिमय 10 ६ प्रमेयं. ७ असंख्यातहीपोदधिसकललोकेऽप्यवधौ नत्र स्थितानां रूपिणां दर्शनात्. ८ सामस्त्येन, अन्यथाधिकप्रदेशावगाडानामप्ये कावगाहनाऽरत्येव, * पल्यो | पमसं०४. + अनोच्यते २-४. + अगुरुलहुभं 1-1.
अनुक्रम
T
~76~