________________
आगम
“आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:) अध्ययन [-], मूलं - /गाथा-], नियुक्ति: [८६५], भाष्यं [१५१]
(४०)
आवश्यक-
हारिभद्री
यवृत्तिः विभागः१
॥३६५॥
प्रत
सुत्रांक
कहिं सो, लोएण कहियं-जहा एसो पत्थररासी दुजोहणेण कओ, ताहे सो अंबाडिओ, ते य अवणिया पत्थरा, तेल्लेण अभंगिओ खामिओ य । तस्स किर भगवओ दमदंतस्स दुजोहणे पंडवेसु य समो भावो आसि, एवं कातवं ॥ अमुमे- वार्थ प्रतिपादयन्नाह भाष्यकार:निक्खंतो हत्थिसीसा दमदंतो कामभोगमवहाय । णवि रज्जद रत्तेसुं दुढेसु ण दोसमावज ॥१५१॥ (भा०) व्याख्या-निष्क्रान्तो हस्तिशीर्षात् नगराद्दमदन्तो राजा कामभोगानपहाय, कामः-इच्छा भोगा:-शब्दाद्यनुभवाः कामप्रतिवद्धा वा भोगाः कामभोगा इति, स च नापि रज्यते रक्तेषु न प्रीतिं करोति, अप्रीतेषु द्विष्टेषु न द्वेषमापद्यते, वर्तमान निर्देशप्रयोजनं प्राग्वदिति गाथार्थः ।। तथाहि-मुनयः खल्वेवम्भूता एव भवन्ति, तथा चाह|वंदिजमाणा न समुक्कसंति,हीलिजमाणा न समुज्जलंति । दंतेण चित्तेण चरंति धीरा, मुणी समुग्धाइयरागदोसा | व्याख्या-वन्द्यमानाः 'न समुक्कसंति' न समुत्कर्ष यान्ति, तथा हील्यमाना 'न समुज्वलन्ति' न कोपाग्निं प्रकटयन्ति, किं तर्हि?-'दान्तेन' उपशान्तेन चित्तेन चरन्ति धीराः मुनयः समुद्घातितरागद्वेषा इति गाथार्थः ॥ ८६६ ॥ तथा तो समणो जह सुमणो भावेण य जइण होह पावमणो । सयणे य जणे य समो समो य माणावमाणेसुं। | व्याख्या-ततः 'समणो'त्ति प्राकृतशैल्या यदि सुमनाः, शोभनं धर्मध्यानादिप्रवृत्तं मनोऽस्येति सुमनाः समणोत्ति
10 सः', लोकेन कधित-वथैष प्रस्तरराशियाँधनेन कृतः, तदा स निर्भसितः, ते चापनीताः प्रस्तराः, तैले नाम्यजितः क्षमिता । तस्य किल भग। तो दमदन्तस्य दुर्योधने पाण्डवेषु च समभाव आसीत् , एवं कर्तव्यं ।
दीप
अनुक्रम
+
॥३६५॥
III JAMERIEstinitionational
P
andinrary.om
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [४०], मूलसूत्र - [१] “आवश्यक" मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचित वृत्ति:
~733~
