________________
आगम
आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्तिः ) अध्ययनं [५], मूलं [-] / [गाथा-], नियुक्ति: [१४५६] भाष्यं [२३१...,
(४०)
****%A
प्रत
अट्ठविहंपि य कम्मं अरिभूयं तेण तज्जयहाए । अन्भुडिया उ तवसंजमंमि कुवंति निग्गंथा ॥ १४५६ ॥ तस्स कसाया चत्तारि नायगा कम्मसत्तुसिन्नस्स । काउस्सग्गमभग्गं करंति तो तजयहाए ॥१४५७ ॥ संवच्छरमुक्कोसं अंतमुहृत्तं च (त) अभिभवुस्सग्गे । चिहाउस्सग्गस्स उ कालपमाणं उवरि बुच्छं ॥ १४५८ ॥
'इयरहवि ताण' इतरथापि-सामान्यकार्येऽपि तावत् क्वचिदनवस्थानादौ न युज्यतेऽभियोगः कस्यचित् कर्तु, "किं पुणाइ उस्सम्गे' किं पुनः कायोत्सर्गे कर्मक्षयाय क्रियमाणे?, स हि सुतरां गवरहितेन कार्यः, अभियोगश्च गर्यो वर्तते, नन्वित्यसूयायां गर्वेण-अभियोगेन परपुर-शत्रुनगरमभिरुध्यते, यथा तद्गर्वकरणमसाधु एवमेतदपि कायोत्सर्गाभियोजनमशोभनमेवेति गाथार्थः ॥ एवं चोदकेनोक्त सत्याहाचार्य:-'मोहपयडीभयं' मोहप्रकृती भयं २ अथवा मोहप्रकृतिश्चासी भयं चेति समासः, मोहनीयकर्मभेद इत्यर्थः, तथाहि-हास्यरत्यरतिभयशोकजुगुप्साषट्क मोहनीयभेदतया प्रतीतं, तत् अभिभवतु अभिभूय यः कश्चित् करोति कायोत्सर्ग तुशब्दो विशेषणा): नान्यं कश्चन बाह्यमभिभूयेति, 'भयकारणे तु तिविहे' बाह्ये भयकारणे त्रिविधे द्रव्यमनुष्यतिर्यग्भेदभिन्ने सति तस्य नाभिभवः, अर्थत्थंभूतोऽप्यभियोग इत्यत्रोच्यते-'नेव पडिसेहो' इत्थंभूतस्याभियोगस्य नैव प्रतिषेध इति गाथार्थः ॥१४५४॥ किन्तु
'आगारेऊण परं' 'आगारेऊण'त्ति आकार्य रे रे क यास्यसि इदानी एवं परम्-अन्य कञ्चन 'रणेष' संग्रामे इव यदि टूस कुर्यात् कायोत्सर्ग युज्येत अभिभवः, तदभावे-पराभिभवाभावेऽभिभवः कस्य, न कस्यचिदिति गाथार्थः ॥ १४५५ ॥
तत्रैतत् स्यात्-भयमपि कर्माशो वर्त्तते, कर्मणोऽपि चाभिभवः खल्वेकान्तेन नैव कार्य इत्येतचायुक्तम्, यतः
दीप अनुक्रम
KALAK****
[३६..]
72-%
Winnary om
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [४०], मूलसूत्र - [१] “आवश्यक" मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचित वृत्ति:
~1545~
