Page Text
________________
आगम
आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्तिः) अध्ययन [४], मूलं [सू.] / [गाथा-], नियुक्ति: [१२७१...] भाष्यं [२०४...],
(४०)
प्रत सूत्रांक
[सू.]
आवश्यक- व्याख्या-पृथिव्यप्कायस्तेजो वायुर्वनस्पतिश्चैव एवमेकेन्द्रियाः पञ्चविधाः, एक त्वगिन्द्रियं येषां ते एकेन्द्रियाः 'पश्च- अतिक्रमहारिभ
13 विधाः' पञ्चप्रकाराः, एतेषां चैकेन्द्रियाणां पारिस्थापनिकी द्विविधा भवति,कथमित्याह-तज्जाय तहा य अतजाय' तज्जात- गा. परिद्रीया पारिस्थापनिकी अतज्जातपारिस्थापनिकी च, अनयोभावार्थमुपरिष्टादश्यतीति गाथार्थः ॥३॥ आह-सति ग्रहणसम्भ-1 ष्ठापनि
वेऽतिरिक्तस्य परिस्थापन भवति, तत्र पृथिव्यादीनां कथं ग्रहणमित्यत आह॥१९॥
क्यधिक दुविहं च होइ गहणं भाषसमुस्थं च परसमुत्थं च । एको कपि व दुविहं आभोगे सह भणाभोगे ॥१॥ व्याख्या-द्विविधं तु द्विप्रकारं च भवति 'ग्रहण' पृथिव्यादीनां, कथम् ?-'आत्मसमुत्थं च परसमुत्थं च' आत्मसमुत्थं च स्वयमेव गृह्णतः परसमुत्थं परस्माद्तः , पुनरेकैकमपि द्विविधं भवति, कथमित्याह-'आभोए तह अणाभोए' |आभोगनम् आभोगः, उपयोगविशेष इत्यर्थः, तस्मिन्नाभोगे सति, तथाऽनाभोगे, अनुपयोग इत्यर्थः, अयं गाथाक्षरार्थः।
॥४॥ अयं पुनर्भावार्थो वर्तते-तस्थ ताव आयसमुत्थं कहं च आभोएण होज, साहू अहिणा खइओ विसं वा खइयं विसष्फोडिया वा उठिया, तत्थ जो अचित्तो पुढविकाओ केणइ आणिओ सो मग्गिजइ, णस्थि आणिलओ, ताहे अप्प
णावि आणिजइ, तत्थवि ण होज अचित्तो ताहे मीसो, अंतो हलखणणकुडमाईसु आणिजइ, ण होज ताहे अडवीओ| शपथे वंमिए या दवदहुए वा, ण होज पच्छा सचित्तोवि घेप्पइ, आसुकारी वा कर्ज होजा जो लद्धो सो आणिज्जइ, एवं||
१ सन्न तावदात्मसमुत्थं कथं चाभोगेन भवेत् , साधुरहिमा दष्टो विषं वा खादितं विषस्फोटिका वोत्थिता, तत्र योऽचित्ता पृथ्वीकायः केनचिदानीतःस माम्यते, नास्त्यानीतसदारमनाऽप्यानीयते, तत्रापि न भवेदचित्तस्तदा मिश्रा, अन्तशो हलखननकुख्यादिभ्य मानीयते, न भवेचदाटवीतः पधि वल्मीकात् | दवदग्धाद्वा, न भवेत् पश्चात्सचित्तोऽपि गृझते, आशुकारि वा कार्य भवेत् यो लन्धः स भानीयते, एवं
दीप अनुक्रम [२३]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [४०], मूलसूत्र - [१] “आवश्यक" मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचित वृत्ति: पृथिकायिकादि षड् जीवनिकायस्य सविस्तर-वर्णनं
~1241~
| SR No. | 004141 |
| Book Title | Aagam 40 AAVASHYAK Moolam evam Vrutti |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Deepratnasagar |
| Publication Year | 2015 |
| Total Pages | 1736 |
| Language | Prakrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari & agam_aavashyak |
| File Size | 374 MB |