________________
आगम
आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्तिः ) अध्ययन [४], मूलं [सू.] / [गाथा-], नियुक्ति: [१२७१...] भाष्यं [२०४...],
(४०)
प्रत सूत्रांक
[सू...]
STORIEOSKKRAM
व्याख्या-एवमेव' एभिरेव विषादिदृष्टान्तः, किं १-वाग्योग निरुणद्धि, तथा क्रमेण काययोगमपि निरुणद्धीति वर्तते, ततः 'शैलेश इव' मेरुरिव स्थिरः सन् शैलेशी केवली भवतीति गाधार्थः ॥ ७६ ॥ इह च भावार्थो नमस्कारनियुक्ती प्रतिपादित एव, तथाऽपि स्थानाशून्यार्थं स एव लेशतः प्रतिपाद्यते, तत्र योगानामिदं स्वरूपम्-औदारिकादिशरीरयुक्तस्याऽऽत्मनो वीर्यपरिणतिविशेषः काययोगः, तथौदारिकवैक्रियाहारकशरीरव्यापाराहतवारद्रव्यसमूहसाचिव्याजीवव्यापारो वाग्योगः, तथौदारिकवैक्रियाहारकशरीरच्यापाराहतमनोव्यसाचिव्याजीवव्यापारो मनोयोग इति, स चामीयां निरोधं कुर्वन् कालतोऽन्तर्मुहर्तभाविनि परमपदे भवोपनाहिकर्मसु च वेदनीयादिषु समुद्घाततो निसर्गेण वा 4 समस्थितिषु सत्स्वेतस्मिन् काले करोति, परिमाणतोऽपि-पजत्तमित्तसन्निस्स जत्तियाई जहण्णजोगिस्स । होति मणोदबाई तबावारी य जम्मत्तो॥१॥ तदससगुणविहीणे समए २ निरंभमाणो सो। मणसो सबनिरोहं कुणइ असंखेजसमएहिं ॥ २॥ पजत्तमित्तबिंदियजहष्णवइजोगपज्जया जे उ । तदसंखगुणविहीणे समए २ निरुभंतो॥३॥ सबवइजोगरोह संखाईएहिं कुणइ समएहिं । तत्तो य सुहमपणगस्स पढमसमओववन्नस्स ॥४॥ जो किर जहण्णजोओ तदसंखेजगुणहीणमेकेके । समए निरंभमाणो देहतिभागं च मुचंतो॥५॥रंभइ स कायजोगं संखाईएहिं चेव समएहिं । तो
पर्याप्तमात्रसंझिनो यावन्ति जघन्ययोगिनः । भवन्ति मनोन्याणि सयापारब यन्मात्रः ॥1॥ तदसंख्यगुणविदीनान् समये २ निहन्धन् सः । मनसः सर्वनिरोधं करोल्पसंख्येयसमधैः ॥२॥ पर्याक्षमात्रहीन्द्रियरूप जघन्यवचोयोगिनः पर्याया ये तु । तवसंख्यगुणविहीनान् समये २ निरुधन् ॥ ३ ॥ सर्वबचोयोगरोध संख्यातीतः करोति समयैः । ततश्च सूक्ष्मपनकस्य प्रथमसमयोत्पत्रस्य ॥४॥ यः किल जघन्यो योगदसंख्येयगुणहीनमेककसिन् । समये २ निरुन्धन् देहविभागं च मुञ्चन् ॥ ५॥ रुणद्विस काययोग संख्यातीतरेव समर्थः । ततः
दीप अनुक्रम [२१..]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [४०], मूलसूत्र - [१] “आवश्यक" मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचित वृत्ति:
~ 1214 ~