________________
आगम
आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:) अध्ययन [४], मूलं [सू.] / [गाथा-], नियुक्ति: [१२७१...] भाष्यं [२०४...],
(४०)
प्रत सूत्रांक [सू...]
आवश्यक
व्याख्या उत्सारितेन्धनभरः' अपनीतदाह्यसङ्घातः यथा 'परिहीयते' हानि प्रतिपद्यते 'क्रमशः' क्रमेण 'हुताश प्रतिक्रमहारिभ- वहिः, 'वा' विकल्पार्थः, स्तोकेन्धनावशेषः हुताशमात्रं भवति, तथा निर्वाति' विध्यायति 'ततः स्तोकेन्धनादपनीतश्चेतिणाध्यानद्रीया गाथार्थः ॥ ७३ ॥ अस्यैव दृष्टान्तोपनयमाह
शतकम् तह विसधणहीणो मणोपासो कमेण तणुवंमि । विसईधणे निरंभ निबाद तमोऽवणीलो ५ ॥४॥ ॥६०५॥ व्याख्या-तथा 'विषयेन्धनहीनः' गोचरेन्धनरहित इत्यर्थः, मन एव दुःखदाहकारणत्वाद् हुताशी मनोहुताश,
II "क्रमेण' परिपाट्या 'तनुके' कृशे, क-विषयेन्धने' अणावित्यर्थः, किं ?-निरुध्यते' निश्चयेन ध्रियते, तथा निर्वाति | ततः तस्मादणोरपनीतक्षेति गाथार्थः ॥ ७४ ॥ पुनरप्यस्मिन्नेवार्थे दृष्टान्तोपनयावाह
सोयमिप नालियाए सत्तायसभायणोदररथं या। परिहाइ कमेण जहा सह जोगिमणोजलं जाण ॥ ७५ ॥ व्याख्या-'तोयमिव उदकमिव 'नालिकाया' घटिकायाः, तथा तसं च तदायसभाजन-लोहभाजनं च तसायसभाजनं तदुदरस्थ, वा विकल्पार्थः, परिहीयते क्रमेण यथा, एष दृष्टान्तः, अयमर्थोपनयः-'तथा' तेनैव प्रकारेण योगिमन एवाविकलत्वाजलं २ 'जानीहि अवबुध्यस्व, तथाऽप्रमादानलतप्तजीवभाजनस्थं मनोजलं परिहीयत इति भावना, अल
मतिविस्तरेणेति गाधार्थः ॥ ७५ ॥ 'अपनयति ततोऽपि जिनवैद्य' इतिवचनाद् एवं तावत् केवली मनोयोग निरुणद्धीतात्युक्तम् , अधुना शेषयोगनियोगविधिमभिधातुकाम आह
एवं चिय वजोगं निरुभइ कमैण कायजोगंपि । तो सेलेसोच थिरो सेलेसी केवली होइ । ।
दीप अनुक्रम [२१..]
R६०५
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [४०], मूलसूत्र - [१] “आवश्यक" मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचित वृत्ति:
~ 1213~
