Page Text
________________
आगम
(४०)
प्रत
सूत्रांक
[8..]
दीप
अनुक्रम
[१०..]
आवश्यक - हारिभ
दीया
॥५६३ ॥
आवश्यक”- मूलसूत्र - १ (मूलं + निर्युक्तिः + वृत्ति:)
अध्ययन [४], मूलं [१...] / [गाथा-], निर्युक्तिः [१२४६], भाष्यं [२०४...],
उपस्थाप्यत इति गाथार्थः || १२४६ || अयं च विशेषः- 'आचेलुक्कोद्देसिय सिज्जातररायपिंड कि इकम्मे । वयजिद्वपडिक्कमणे मासं पज्जो सयणकप्पे ॥ १ ॥ एतद्द्वाथानुसारतोऽवसेयः, इयं च सामायिके व्याख्यातैवेति गतं प्रासङ्गिकम्, अधुना यदुक्तं 'समतिक्रमणो धर्म' इत्यादि, तत्प्रतिक्रमणं दैवसिकादिभेदेन निरूपयन्नाह -
पडिकमणं देसिय राइयं च इसरियमावकहियं च । पक्खियचाउम्मासिय संचच्छर उत्तिमद्वे य ।। १२४७ ॥
व्याख्या- 'प्रतिक्रमण' प्राग्निरूपितशब्दार्थ, 'दैवसिक' दिवस निर्वृत्तं 'रात्रिक' रजनिनिर्वृत्तम्, इत्वरं तु अल्पकालिकं दैवसिकाद्येव 'यावत्कथिक' यावज्जीविक व्रतादिलक्षणं 'पाक्षिक' पक्षातिचारनिर्वृत्तम्, आह-दैवसिकेनैव शोधिते सत्यात्मनि पाक्षिकादि किमर्थम् ?, उच्यते, गृहदृष्टान्तोऽत्र 'जहं गेहं पइदियपि सोहियं तहवि पक्खसंधीए । सोहिजइ सवि| सेस एवं इहयंपि णायचं ॥ १ ॥ एवं चातुर्मासिकं सांवत्सरिकम् एतानि हि प्रतीतान्येव, 'उत्तमार्थे च' भक्तप्रत्याख्याने प्रतिक्रमणं भवति, निवृत्तिरूपत्वात्तस्येति गाथासमुदायार्थः ॥ १२४७ ॥ साम्प्रतं यावत्कथिकं प्रतिक्रमणमुपदर्शयन्नाह - पंचमहल्वाई राईडाइ चाउजामो य । भन्तपरिण्णा य तहा दुपहंपि य आवकहियाई ॥। १२४८ ॥ व्याख्या - पञ्च महाव्रतानि - प्राणातिपातादिनिवृत्तिलक्षणानि 'राईछडाई' ति उपलक्षणत्वाद रात्रिभोजन निवृत्तिष ठानि पुरिम पश्चिमतीर्थकर योस्तीर्थ इति, 'चातुर्यामश्च' निर्वृत्तिधर्म एवं भक्तपरिज्ञा च तथा, चशब्दादिङ्गिनीमरणादि
१] आक्यमदेशिकं शय्यातरराजपिण्डकृतिकर्माणि । प्रतानि ज्येष्ठः प्रतिक्रमणं मासः पर्युपणकल्पः ॥ १ ॥ २ यथा गृहं प्रतिदिवसमपि शोधितं तथापि पक्षसन्धी शोध्यते सविशेषमेवमिहापि ज्ञातव्यम् ॥ १ ॥
प्रतिक्रमणा०प्रतिक्र मणसंख्या
~ 1129~
॥५६३ ॥
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित आगमसूत्र - [४०], मूलसूत्र - [०१] "आवश्यक मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचित वृत्तिः 'प्रतिक्रमण'स्य दैवसिक आदि षड्भेदाः, प्रतिक्रमण करणस्य कारणानि
| SR No. | 004141 |
| Book Title | Aagam 40 AAVASHYAK Moolam evam Vrutti |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Deepratnasagar |
| Publication Year | 2015 |
| Total Pages | 1736 |
| Language | Prakrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari & agam_aavashyak |
| File Size | 374 MB |