________________
आगम
(१८)
"जम्बूद्वीप-प्रज्ञप्ति” - उपांगसूत्र-७ (मूलं+वृत्तिः) वक्षस्कार [७], -----
---- मूलं [१३४] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [१८], उपांग सूत्र - [७] "जम्बूद्वीप-प्रज्ञप्ति मूलं एवं शान्तिचन्द्र विहित वृत्ति:
प्रत सूत्रांक
[१३४]
दीप अनुक्रम [२५९]
|| नियमा जायइ रयणीइ भावत्थो ॥१॥ एवं च सइ नराणं उदयत्वमशाई होतऽनिययाई । सइ देसकालभेए | कस्सइ किंची य दिस्सए नियमा ॥२॥ सइ चेव य निदिडो रुद्दमुहुत्तो कमेण सबेसि। केसिंचीदाणिपिअ विसयपमाणो रवी जेसि ॥३॥" ति [ यथा यथा समये समये पुरतः संचरति भास्करी गगने तथा तधेतोऽपि नियमात्
जायते रजनीति भावार्थः ॥१॥ एवं च सति नराणामुदयास्तमयने अनियते भवतः। सति देशकालभेदे कस्यापि 18 किंचिद्व्यवहार्यते नियमात् ॥ २ ॥ सकृदेव च निर्दिष्टो रुद्रमुहूर्तः क्रमेण सर्वेषाम् । केपाश्चिदिदानीमपि च
विषयममाणो रविर्येषां भवति ॥ ३ ॥] यत्तु सूर्यप्रज्ञप्सिवृत्तौ सूर्यमण्डलसंस्थित्यधिकारे समचतुरस्रसंस्थितिवर्णनायां युगादौ एकः सूर्यो दक्षिणपूर्वस्यां एकश्चन्द्रो दक्षिणापरस्यां द्वितीयः सूर्यः पश्चिमोत्तरस्यां द्वितीयः चन्द्रः | उत्तरपूर्वस्यामित्युक्त तत्तु दक्षिणादिभागेषु मूलोदयापेक्षया इति बोध्यं, अयं च सर्वोत्कृष्टो दिवसः पूर्वसंवत्सरस्य चरमो 8|| दिवस इति वक्तुमाह-से णिक्खममाणे' इत्यादि, अथ निष्क्रामन् सूर्यः नवं संवत्सरमयमानः-प्रामुवन्नाददान | इत्यर्थः, प्रथमे अहोरात्रेऽभ्यन्तरानन्तरं द्वितीयमण्डलमुपसङ्कम्य चारं चरति इति, अथ दिनरात्रिवृदयपवृत्यर्थमाह
'जया ण' मित्यादि, यदा भगवन् ! सूर्यः अभ्यन्तरानन्तरं द्वितीय मण्डलमुपसङ्कम्य चार चरति तदा भगवन् ! कि1 महालयः-किंप्रमाणो दिवसः किंमहालया-किंप्रमाणारात्रिः, भगवानाह-गौतम! तदा अष्टादशमुहर्चप्रमाणो द्वाभ्यां
मुहकपष्टिभागाभ्यामूनो दिवसो भवति, अत्र सूत्रे प्राकृतत्वात् पदव्यत्ययः, द्वादशमुहर्सप्रमाणा द्वाभ्यां मुहर्शक
SE0ctrence
~904 ~
