________________
आगम
“प्रज्ञापना" - उपांगसूत्र-४ (मूलं+वृत्ति:) पदं [११], ------------- उद्देशकः [-], ------------ दारं [-], ------------- मूलं [१६५] + गाथा: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [१५], उपांग सूत्र - [४] "प्रज्ञापना" मूलं एवं मलयगिरि-प्रणीत वृत्ति:
प्रत
सूत्रांक [१६५]
प्रज्ञापनाया: मलयवृत्ती.
Relocceroe
॥२५॥
गाथा:
पृच्छनी अविज्ञातस्य सन्दिग्धस्य कस्यचिदर्थस्य परिज्ञानाय तद्विदः पार्थे चोदना ४ प्रज्ञापनी विनीतविनयस्य विने-1 ११भाषावजनस्योपदेशदानं यथा प्राणिवधान्निवृत्ता भवन्ति भवान्तरे प्राणिनो दीर्घायुष इत्यादि, उक्तं च-"पाणिवहाउ नियत्ता हवंति दीहाउया अरोगा य । एमाई पण्णता पण्णवणी वीयरागेहि ॥१॥"५ याचमानस्य प्रतिषेधवचनं प्रत्याख्यानी ६इच्छानुलोमा नाम यथा कश्चित्किश्चित्कार्यमारभमाणः कञ्चन पृच्छति, स प्राह-करोतु भवान् ममाप्येतदभिप्रेतमिति ७ अनभिग्रहा यत्र न प्रतिनियतार्थावधारणं, यथा बहुकार्येष्ववस्थितेषु कश्चित् कञ्चन पृच्छति-किमिदानी करोमि ?, स पाह-यत्प्रतिभासते तत्कुर्विति ८ अभिगृहीता प्रतिनियतार्थावधारणं, यथा इदमिदानीं कर्तव्यमिदं नेति ९ संशयकरणी या वाक् अनेकार्थाभिधायितया परस्य संशयमुत्पादयति, यथा सैन्धवमानीयतामित्यत्र सैन्धवशब्दो लवणवखपुरुषवाजिषु १. व्याकृता या प्रकटार्थी ११ अव्याकृता अतिगम्भीरशब्दाथों अव्यक्ता-12 क्षरप्रयुक्ता वा अविभावितार्थत्वात् १२ । शेषं सुगर्म, यावत् 'कइ णं भंते ! भासज्जाया' इत्यादि।
जीवा णं मंते ! किं भासगा अभासगा, मो०! जीवा भासगावि अभासगावि, से केणटेणं भंते ! एवं बुचतिजीवा भासगावि अभासगावि, गो०! जीवा दुविहा पं०,०-संसारसमावष्णगा य असंसारसमावण्णगा य, तत्व २५९॥ णं जे ते असंसारसमावण्णगा ते णं सिद्धा सिद्धाणं अथासगा, तत्व णं जे ते संसारसमावण्णमा ते दुविहा पं०, तं-- १ प्राणिवधानिवृत्ता भवन्ति दीर्घायुषोऽरोगाश्च । एवमाद्या प्रज्ञाप्ता प्रज्ञापनी धीतरागैः ॥१॥
दीप अनुक्रम [३७९-३८८]
8956
SARERatininemarana
भासाक-अभाषक सम्बन्धी प्ररुपणा
~522 ~