________________
आगम
(१५)
प्रत
सूत्रांक
[३९]
दीप
अनुक्रम
[१९२]
प्रज्ञापनायाः मल
य० वृत्ती.
॥ ७२ ॥
Eticatur
“प्रज्ञापना” - उपांगसूत्र - ४ ( मूलं + वृत्तिः)
उद्देशक: [-]
दारं [-],
मूलं [३९]
... आगमसूत्र [१५], उपांग सूत्र [४] " प्रज्ञापना" मूलं एवं मलयगिरि-प्रणीत वृत्तिः
पदं [२],
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित ......
पज्जतगाण य अपअतगाण थ ठाणा प० १, गोयमा ! सुडुमते काइआ जे पअत्तगा जे अपअत्तगा ते सबे एगविहा अविसेसा अणाणता सबलोयपरियावनगा प० समणाउसो ! (सू० ३९)
'कहिं'ति कस्मिन्, शब्दो वाक्यालङ्कारे, भदन्तेति परमगुर्वामन्त्रणे, बादरपृथ्वी कायिकानां पर्याप्तानां स्थानानि - खस्थानादीनि 'प्रज्ञप्तानि ?' प्ररूपितानि, एवं गौतमखामिना प्रश्ने कृते भगवानाह वर्धमानखामी - 'गोयमा । सट्टाणेणं' इत्यादि, ननु गौतमोऽपि भगवानुपचितकुशलमूलो गणधरः तीर्थकर भाषितमातृकापदश्रवणमात्रावासप्रकृष्टश्रुतज्ञानावरणक्षयोपशमश्चतुर्दश पूर्ववित् सर्वाक्षरसन्निपातीति विवक्षितार्थप्रतिज्ञानसमन्वित एव ततः किमर्थं पृच्छति ? न हि चतुर्दशपूर्वविदः सर्वोत्कृष्टश्रुतलब्धिसमन्वितस्य किञ्चित्प्रज्ञापनीयमविदितमस्ति यत उक्तम्- "संखाईए विभवे साहइ जं वा परो उ पुच्छेजा । न य णं अणाइसेसी वियाणई एस छउमत्थो ॥ १ ॥” सत्यमेतत्, केवलं जानन्नेव गौतमखामी भगवानन्यत्र विनेयेभ्यः प्रतिपाद्य तत्संप्रत्ययनिमित्तं विवक्षितमर्थ पृच्छति, यदिवा प्रायः सर्वत्र गणधरप्रश्नतीर्थकर निर्वचनरूपं सूत्रमतो भगवानार्यश्यामोऽपि इत्थमेव सूत्रं रचयति, अथवा संभवति तस्यापि गणभृतो गौतमखामिनोऽनाभोगः, छद्मस्थत्वात् उक्तं च न हि नामानाभोगश्छद्मस्थस्येह कस्यचिद् नास्ति । ज्ञानावरणीयं हि ज्ञानावरणप्रकृति कर्म ॥ १ ॥ ततो जातसंशयः सन् पृच्छतीति न कश्चिद्
१ संख्यातीतानपि भवान् कथयति यं वा परः पृच्छेत्। नैवेनं अनतिशायी विजानात्येष छद्मस्थः ॥ १ ॥
For Park Use Only
~148~
२ स्थान
पदे पृव्यतेजः स्थानानि
सू. ३९
॥ ७२ ॥
