________________
आगम
“प्रज्ञापना" - उपांगसूत्र-४ (मूलं+वृत्ति:) पदं [३६], --------------- उद्देशक: [-], ------------- दारं [-], -------------- मूलं [३४४-३४७] + गाथा: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [१५], उपांग सूत्र - [४] "प्रज्ञापना" मूलं एवं मलयगिरि-प्रणीत वृत्ति:
प्रत सूत्रांक
[३४४
ब्रटseseseseseseseocm
।
३४७]]
प्रदेशतो विपाकतो या वेदनाद् भवति, 'सवं च पएसतया भुजइ कम्ममणुभावतो भइय' [ सर्वच प्रदेशतया । भुज्यते कर्मानुभावतो भक्तं ] मित्यादि वचनात् , ते चत्वारः कर्माशा अपि अवेदिता अतोऽक्षीणाः, एतदेव पर्यायेण ब्याचष्टे-'अनिर्जीर्णाः' सामस्त्येनात्मप्रदेशेभ्योऽपरिशारिताः भवन्ति' तिष्ठन्ति, तानेव नामग्राहमभिधित्सु-18 राह-तंजहे'त्यादि सुगम, तत्र यदा 'से' तस्य केवलिनः सर्वबहुप्रदेशं वेदनीयमुपलक्षणमेतत् नामगोत्रे च तथा सर्वस्तोकप्रदेशमायुःकर्म तदा स 'बंधणेहिं ठिइहिन्ति वध्यते-भवचारकात् विनिर्गच्छन् प्रतिबध्यते यैस्ते बन्धनाः, 'करणाधारे' इति करणेऽनट्प्रत्ययः, अथवा बध्यन्ते-आत्मप्रदेशैः सह लोलीभावेन संश्लिष्टाः क्रियन्ते योगवशात् ये ते बन्धनाः 'कृद्धहुल मिति वचनात् कर्मणि अनद्र, उभयत्रापि कर्मपरमाणवो वाच्याः, स्थितयो-वेदनाकालाः, तथा चोक्तं भाष्यकृता-"विसमं स करेइ समं समोहओ बंधणेहि ठिइए य । कम्मदवाई बंधणार्ति | कालो ठिई तेसिं ॥१॥" [विषमं स करोति समं समवहतो बन्धनैः स्थित्या च । कर्मद्रव्याणि बन्धनानि कालः स्थितिस्तेषाम् ॥१॥] ततश्च तैवन्धनैः स्थितिभिश्च विषमं सत् वेदनीयादिकं समुद्घातविधिना सममायुषा सह करोति, स एवं खलु केवली बन्धनैः स्थितिभिश्च विषमस्य सतो वेदनीयादिकस्य कर्मणः 'समीकरणयाए' इति । अत्र ताप्रत्ययः स्वार्थिकः, ततोऽयमर्थः-समकरणाय, 'समोहनह' इति समवहन्ति-समुद्घाताय प्रयतते, एवं खलु समुद्घातं गच्छति, उक्तं च-"आयुषि समाप्यमाने शेषाणां कर्मणां च यदि समाप्तिः। न स्यात् स्थितिवैष
गाथा:
दीप अनुक्रम [६१४-६१९]
प्र.१०१ IN
antaram.org
~1207~
