________________
आगम
“विपाकश्रुत” - अंगसूत्र-११ (मूलं+वृत्ति
(११)
श्रुतस्कंध: [१], ------------------------ अध्य यनं [3] ---------------------------- मूलं [१५] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [११], अंग सूत्र - [११] "विपाकश्रुत" मूलं एवं अभयदेवसूरि-रचित वृत्ति:
प्रत
सूत्रांक
BE
[१५]
दीप अनुक्रम [१८]
IMभितरपाणीया सुदुल्लभजलपेरंता अणेगखंडीविदितजणदिन्ननिग्गमपवेसा सुबहुयस्सवि कुषियस्स जणस्स
दुप्पहंसा यावि होत्या, तत्थ णं सालाडवीए चोरपल्लीए विजए णामं चोरसेणावई परिवसति अहम्मिए जाव (हणछिन्नभिन्नवियत्तए) लोहियपाणी बहुणगरणिग्गयजसे सूरे दढप्पहारे साहसिए सहवेही परिवसइ अह
१'अम्भितरपाणीयेति व्यक्तं, 'सुदुलभजलपरंता' मुष्ठ दुर्लभं जलं पर्यन्तेषु यस्याः सा तथा, 'अणेगखंडी' अनेका नश्यता नराणां मार्गभूताः खण्डयः-अपद्वाराणि यस्यां साउनेकखण्डीति 'विदियजणदिन्ननिम्गमप्पवेसा' विदितानामेव-प्रत्यमिज्ञातानां जनानां दत्तो निर्गमः प्रवेशश्च यस्यां सा तथा, 'सुबहुस्सवि' सुबहोरपि 'कुवियजणस्सवि' मोषव्यावर्तकलोकस्य दुष्पध्वस्या चाप्यभवत् , २ 'अहम्मिए'त्ति अधर्मेण चरतीत्याधम्मिकः, यावत्करणात् 'अधम्मिट्टे' अतिशयेन निर्द्धर्मः अधम्मिष्टो निस्तूंशकर्मकारित्वात् 'अधम्मक्खाई अधर्ममाख्यातुं शीलं यस्य स तथा 'अधम्माणुए' अधर्मकर्त्तव्यम् अनुज्ञा-अनुमोदनं यस्यासावधर्मानुज्ञः | अधर्मानुगो वा अधम्मप्पलोयई अधर्मामेव प्रलोकयितुं शीलं यस्यासावधर्मप्रलोकी 'अधम्मपलजणे' अधर्मप्रायेषु कर्मसु प्रकपेण रज्यते इति अधर्मप्ररजनः, रलयोरक्यमिति कृत्वा रस्य स्थाने लकारः, 'अधम्मसीलसमुदायारे' अधर्म एव शीलं-खभावः समुदाचारय-यकिश्चनानुष्टानं यस्य स तथा 'अधम्मेणं चेव वित्तिं कप्पेमाणे विहरई' अधर्मेण-पापेन सावधानुष्ठानेनैव दहनाङ्कननिर्लान्छनादिना कर्मणा 'वृत्तिं' वर्त्तनं 'कल्पयन्' कुर्वाणो 'विहरतीति आस्ते स्म, 'हणछिंदभिंदवियत्तए' 'हन' विनाशय 'छिन्धि' द्विधा कुरु 'मिन्द कुन्तादिना भेदं विधेहीत्येवं परानपि प्रेरयन् प्राणिनो विकन्ततीति हनछिदमिन्दविककः, हनेत्यादयः शब्दाः संस्कृतेऽपि न विरुद्धाः अनुकरणरूपत्वादेषां, 'लोहियपाणी' प्राणिविकर्त्तनेन लोहितौ रक्तरक्ततया पाणी-हस्तौ यस्य स तथा
~50~