________________
आगम
(०५)
प्रत
सूत्रांक
[२२०]
दीप
अनुक्रम [२६१]
“भगवती”- अंगसूत्र-५ (मूलं + वृत्तिः )
शतक [५], वर्ग [-] अंतर् शतक [-] उद्देशक [७] मूलं [ २२०] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित आगमसूत्र - [ ०५], अंग सूत्र - [०५] "भगवती मूलं एवं अभयदेवसूरि-रचित वृत्तिः
व्याख्या
प्रज्ञप्तिः अभयदेवीया वृत्तिः १
॥२३९॥
| त्वेनासम्यग्ज्ञानत्वादिति ५ ॥ हेतूनेव प्रकारान्तरेणाह - 'पंचे'त्यादि, 'हेतुना' लिङ्गेन न जानाति असम्यगवगच्छति, एवमन्येऽपि चत्वारः ॥ अथोक विपक्षभूतान हेतू नाह - 'पंचे'त्यादि, प्रत्यक्षज्ञानित्वादिना हेतु व्यवहारित्वादहेतवः - केवलिनः, ते च पथ क्रियाभेदात् तद्यथा-'अहेतुं जाणइति अहेतुं न हेतुभावेन सर्वज्ञत्वेनानुमानानपेक्षत्वाद्धूमादिकं | जानाति स्वस्थाननुमानोत्थापकतयेत्यर्थः अतोऽसावहेतुरेव एवं पश्यतीत्यादि, तथा 'अहेतुं केवलिमरणं मरइत्ति 'अहेतुं' निर्हेतुकं अनुपक्रमत्वात् केवलिमरणं 'म्रियते' करोतीत्यहेतुरसौ पथम इति ॥ प्रकारान्तरेणाहेतू नेवाह - 'पंचे'त्यादि तथैव नवरम् 'अहेतुना' हेत्वभावेन केवलित्वाज्जानाति योऽसावहेतुरेव एवं पश्यतीत्यादयोऽपि ३, 'अहेडणा केवलिमरणं मरइति 'अहेतुना' उपक्रमाभावेन केवलिमरणं म्रियते, केवलिनो निर्हेतुकस्यैव तस्य भावादिति ।। अहेतू| नेव प्रकारान्तरेणाह 'पंच अहेऊ' इत्यादि, 'अहेतवः' अहेतुव्यवहारिणः, ते च पञ्च ज्ञानादिभेदात् तद्यथा-'अहेउन जाणइ'त्ति, 'अहेतुं' न हेतुभावेन स्वस्यानुमानानुत्थापकतयेत्यर्थः ' न जानाति' न सर्वथाऽवगच्छति, कथञ्चिदेवावगच्छतीत्यर्थः, नजो देशप्रतिषेधार्थत्वात् ज्ञातुश्चावध्या दिज्ञानवत्त्वात् कथञ्चिज्ज्ञानमुक्तं, सर्वथाज्ञानं तु केवलिन एव स्यादिति, एवमन्यान्यपि २, तथा 'अहेउ छमत्थमरणं मरइत्ति अहेतुरध्यवसानादेरुपकमकारणस्याभावात् छद्मस्थमरणमकेवलित्वात् न त्वज्ञानमरणमवध्यादिज्ञानवत्त्वेन ज्ञानित्वात्तस्येति ॥ अहेतूनेवान्यथाऽऽह - 'पंच'त्यादि, तथैव नवरम् 'अहेतुना' हेत्वभावेन न जानाति कथञ्चिदेवाध्यवस्यतीति ॥ गमनिकामात्रमेवेदमष्टानामध्येषां सूत्राणां, भावार्थ तु बहुश्रुता विदन्तीति ॥ पञ्चमशते सप्तमोद्देशकः ॥ ५-७ ॥
Education Internation
अत्र पंचम शतके सप्तम उद्देशकः समाप्तः
For Park Use Only
~ 483~
५ शतके
उद्देशः ७
हेत्वहेतुज्ञानदर्शनश्रजानादि
सू २२०
॥२३९॥