Aagam 05 BHAGVATI Moolam evam Vrutti

SR No.: 004105
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar
Publication Year: 2014
Total Pages: 1967
Language: Prakrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari & agam_bhagwati
File Size: 424 MB

Page 23

आगम
(०५)
"भगवती”- अंगसूत्र-५ (मूलं+वृत्ति:)
शतक [१], वर्ग [-], अंतर्-शतक [-], उद्देशक [१], मूलं [५], मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [०५], अंग सूत्र - [०५] "भगवती मूलं एवं अभयदेवसूरि-रचित वृत्ति:
प्रत
सूत्राक
सू०५
दीप
व्याख्या- समतेतरहस्तिनो भज्यन्ते तथा भगवतस्तद्देशविहरणेन ईतिपरचक्रदुर्भिक्षडमरमरकादीनि दुरितानि नश्यन्तीति पुरुषवर- १ शतके प्रज्ञप्तिः गन्धहस्तीत्युच्यत इत्यत उपमात्रयात्पुरुषोत्तमोऽसौ। न चायं पुरुषोत्तम एव, किन्तु ?, लोकस्याप्युत्तमो, लोकनाथत्वाद्, अभयदेवी- एतदेवाह-लोगणाहेत्ति, लोकस्य-सज्ञिभव्यलोकस्य नाथ:-प्रभुलोकनाथः, नाचत्वं च योगक्षेमकारित्वं, योगक्षेम-|3|| कृन्नाथ' इति वचनात्, तच्चास्याप्राप्तस्य सम्यग्दर्शनादेर्योगकरणेन लब्धस्य च परिपालनेनेति, लोकनाथत्वं च यथाऽव
नादि स्थितसमस्तवस्तुस्तोमप्रदीपनादेवेत्यत आह-'लोगपईवे'त्ति लोकस्य-विशिष्टतिर्यग्नरामररूपस्याऽऽन्तरतिमिरनिराकरणेन । प्रकृष्टप्रकाशकारित्वात्प्रदीप इव प्रदीपः, इदं विशेषणं द्रष्टलोकमाश्नित्योक्तम् , अथ दृश्य लोकमाश्रित्याह-लोगपज्जोयगरेति, लोकस्य-लोक्यत इति लोकः अनया व्युत्पत्त्या लोकालोकस्वरूपस्य समस्तवस्तुस्तोमस्वभावस्थाखण्डमाण्डमण्डलमिव निखिलभावस्वभावावभाससमर्थ केवलालोकपूर्वकप्रवचनप्रभाषटलप्रवर्त्तनेन प्रद्योतं-प्रकाशं करोतीत्येवंशीलो लोकप्रद्योतकरः । उक्तविशेषणोपेतश्च 'मिहिरहरिहरहिरण्यगर्भादिरपि तत्तीर्थिकमतेन भवतीति कोऽस्य विशेष इत्या
शङ्कायां तद्विशेषाभिधानायाह-अभषदए'त्ति, न भयं दयते-ददाति प्राणापहरणरसिकेऽप्युपसर्गकारिणि प्राणिनीत्य-II है भयदयः, अभया वा-सर्वप्राणिभयपरिहारवती दया-अनुकम्पा यस्य सोऽभयदयः, हरिहरमिहिरादयस्तु नैवमिति । PIविशेषः, न केवलमसावपकारिणां तदन्येषां वाऽनर्धपरिहारमात्रं करोति अपि त्वर्थप्राप्तिमपि करोतीति दर्शयन्नाह-||
IDI॥८॥ 'चक्खुदये'त्ति, चक्षुरिव चक्षुः-श्रुतज्ञान शुभाशुभार्थविभागोपदर्शकत्वात् , यदाह-"चक्षुष्मन्तस्त एवेह, ये श्रुतज्ञान|चक्षुषा । सम्यकू सदैव पश्यन्ति, भावान् हेयेतरानराः॥१॥" तद्दयत इति चक्षुर्दयः यथा हि लोके कान्तारगतानां |
अनुक्रम
SAMEnatandana
KNanmarary.org
श्रमण' 'भगवन' 'महावीर' शब्दानाम एवं भगवत: विशेषणानाम व्याख्या: । (शक्रस्तवस्य व्याख्या)
~ 22 ~