________________
आगम
(०५)
"भगवती”- अंगसूत्र-५ (मूलं+वृत्ति:)
शतक [१९], वर्ग -1, अंतर्-शतक [-], उद्देशक [३], मूलं [६५०] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [०५], अंग सूत्र - [०५] "भगवती" मूलं एवं अभयदेवसूरि-रचित वृत्ति:
प्रत सूत्रांक [६५०]
व्याख्या- | एव कृतत्वात् 'सरीरं वा तित्ति आहारितपरिणामितपुद्गलैः शरीरस्य पूर्वबन्धापेक्षया विशेषतो कधं कुर्वन्तीत्यर्थः, १९शत
प्रज्ञप्तिः | नायमर्थः समर्थो, यतः पृथिवीकायिकाः प्रत्येकाहाराः प्रत्येकपरिणामाश्चातः प्रत्येक शरीरं वनन्तीति तत्प्रायोग्यपुद्गल-|| उद्देशः ३ अभयदेवी
ग्रहणतः, ततश्चाहारयन्तीत्यादि एतच्च प्राग्वदिति ॥ किमाहारद्वारे-'एवं जहा पन्नवणाए पढमे आहारुदेसए'त्ति पृथ्व्यादिया वृत्तिः२॥ एवं यथा प्रज्ञापनायामष्टाविंशतितमपदस्य प्रथमे आहाराभिधायकोद्देशके सूत्र तह वाच्यं, तचैव-'खेत्तओ असंखेजपए
शरीरादि ॥७६३॥ सोगाढाई कालतो अन्नयरकालद्वितीयाई भावओ वनमंताई गंधमंताई रसमंताई फासमंताई इत्यादीति 'तं चिजइति ।
तत्-पुद्गलजातं शरीरेन्द्रियतया परिणमतीत्यर्थः 'चिन्ने वा से उहाइ'त्ति चीर्ण च-आहारितं सत्तत् पुगलजातम् 'अप-12 द्रवति' अपयाति विनश्यतीति मलवत् सारश्चास्य शरीरेन्द्रियतया परिणमति, एतदेवाह-'पलिसप्पह वत्ति परि-II | सर्पति च परि-समन्ताद्गच्छति, 'एवं सन्नाइ वत्ति 'एवं वक्ष्यमाणोल्लेखेन 'सज्ञा' व्यावहारिकार्थावग्रहरूपा मतिः प्रवर्तत इति शेषः, 'पन्नाइ बत्ति प्रज्ञा-सूक्ष्मार्थविषया मतिरेव, 'मणोड वत्ति मनोद्रव्यस्वभावं, 'बईहब'सि वाग् द्रव्य-| श्रुतरूपा ॥ प्राणातिपातादिद्वारे-'पाणाइवाए उवक्खाइज्जती'त्यादि प्राणातिपाते स्थिता इति शेषः प्राणातिपातवृत्तय | इत्यर्थः, उपाख्यायन्ते-अभिधीयन्ते, यश्चेह वचनाघभावेऽपि पृथिवीकायिकानां मृषावादादिभिरुपाख्यानं तन्मृपावादाद्यविरतिमाश्रित्योच्यत इति, अथ हन्तन्यादिजीवानां का वार्ता ? इत्याह-'जेसिपि ण'मित्यादि, येषामपि जीवानामति-12-७६३॥ पातादिविषयभूतानां प्रस्तावात्पृथिवीकायिकानामेव सम्बन्धिनाऽतिपातादिना 'ते जीव'त्ति ते-अतिपातादिकारिणो जीवाः एवमाहिज्जति'त्ति अतिपातादिकारिण एते इत्याख्यायन्ते, तेषामपि जीवानामतिपातादिविषयभूतानां न केवल
दीप
अनुक्रम [७६१]
ACCORRECTOR
~ 1530~