________________
आगम
“स्थान" - अंगसूत्र-३ (मूलं+वृत्ति:) स्थान [९], उद्देशक [-], मूलं [६९३] + गाथा:
(०३)
प्रत सूत्रांक [६९३]
श्रीस्थाना-IP त्येव मूच्छोलादिका, वेदना हि द्विविधा-सुखा दुःखा चेति, सुखान्यवच्छेदार्थ दुःखामित्याह, दुर्गा-पर्वतादिदुर्गमिव कध- स्थाना. गसूत्र- मपि लवयितुमशक्यां दिव्या-देवनिर्मिता, किंबहुना?-दुरपिसहा-सोदुमशक्यामिति, इहैव जम्बूद्वीपे, नासङ्ख्येयतमे,31 उद्देशः ३ वृत्तिः 'पुमत्ताए'त्ति पुंस्तया 'पञ्चायाहिद'त्ति प्रत्याजनिष्यते, 'बहुपडिपुन्नाण'ति अतिपरिपूर्णानामर्द्धमष्टम येषु तान्यष्टि-I महापामानि तेषु रात्रिन्दिवेषु-अहोरात्रेषु व्यतिक्रान्तेषु, इह षष्ठी सप्तम्यर्थे, सुकुमारी-कोमलौ पाणी च पादौ च यस्य स सुकु-IN
चरित ॥४६१॥
मारपाणिपादस्तं, प्रतिपूर्णानि स्वकीयस्वकीयप्रमाणतः प्रतिपुण्यानि वा-पवित्राणि पञ्च इन्द्रियाणि-करणानि यस्मिंस्त-| सू०६९३ तथा अहीनमङ्गोपाङ्गप्रमाणतः प्रतिपूर्णपश्चेन्द्रियं प्रतिपुण्यपञ्चेन्द्रियं वा शरीरं यस्य सोऽहीनप्रतिपूर्णपञ्चेन्द्रियशरीरः अहीनप्रतिपुण्यपश्चेन्द्रियशरीरो वा तं, तथा लक्षणं-पुरुषलक्षणं शास्त्राभिहितं अस्थिवर्धाः सुखं मांस' इत्यादि, मानोमानादिकं वा व्यञ्जनं-मपतिलकादि गुणा:-सौभाग्यादयः अथवा लक्षणव्यञ्जनयोर्ये गुणास्तैरुपेतो लक्षणव्यञ्जनगुणोपेतः, उववेओत्ति तु प्राकृतत्वाद्वर्णागमतः, अथवा उप अपेत इति स्थिते शकन्धवादिदर्शनादकारलोप इत्युपपेत इति लक्षणव्यञ्जनगुणोपपेतस्तं, लक्षणव्यञ्जनस्वरूपमिदमुक्तम्-"माणुम्माणपमाणादि लक्षणं पंजणं तु मसमाई। सहजं च लक्खणं बंजणं तु पच्छा समुप्पनं ॥१॥” इति [लक्षणं मानोन्मानप्रमाणादि मपादिव्यंजनं अथवा सहज लक्षणं पश्चात्समुत्पन्नं तु व्यंजनं ॥१॥] लक्षणमेवाधिकृत्य विशेषणान्तरमाह-'माणुम्माणे'त्यादि, तत्र मान-जलद्रोणप्रमाणता, सा ह्येवं-जलभृते कुण्डे प्रमातव्यपुरुष उपवेश्यते, ततो यज्जलं कुण्डान्निर्गच्छति तद्यदि द्रोणप्रमाणं भवति ॥४६१॥ तदा स पुरुषः मानोपपन्न इत्युच्यते, उन्मानं तुलारोपितस्यार्द्धभारप्रमाणता, प्रमाण-आत्माखलेनाष्टोत्तरशताङ्गुलो
495
दीप अनुक्रम
-
[८७२
-८७६]
CA
JABERatinintamational
wjandiarary on
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [03], अंग सूत्र - [०३] "स्थान" मूलं एवं अभयदेवसूरि-रचित वृत्ति: अत्र मूल-संपादने एका स्खलना जाता, स्थान-९ समीपे यत् उद्देश: ३ लिखितं तत् मुद्रण-दोषः, नवमे स्थाने न किंचित् उद्देशकः वर्तते
~925~