________________
आगम
(०३)
प्रत
सूत्रांक [५६२]
गाथा
दीप
अनुक्रम
[६५९
-६६२]
Jus Educati
“स्थान” - अंगसूत्र-३ ( मूलं + वृत्ति:) मूलं [ ५६२ ] + गाथा
उद्देशक [-1,
स्थान [७],
सत्तविधं मिलए आऊं ॥ १ ॥' (सू० ५६१) सत्तविधा सव्वजीवा पं० तं०- पुढविकाइया आउ० तेउ० वाउ० वसति तसातिता अकातिता, अह्ह्वा सत्तविहा सब्बजीवा पं० [सं० कण्ट्लेसा जाब सुकलेसा अलेसा (सू० ५६२) 'सत्ते' त्यादि कण्ठ्यं, संसारिणां च संसरणं आयुर्वेदे सति भवतीति तद्दर्शयन्नाह - 'सत्तेत्यादि, तत्र 'आउयभेदे'त्ति आयुषो जीवितव्यस्य भेदः - उपक्रमः आयुर्भेदः, स च सप्तविधनिमित्तप्रापितत्वात् सप्तविध एवेति, 'अज्झवसाण' गाहा, अध्यवसानं रागस्नेहभयात्मकोऽध्यवसायो निमित्तं दण्डकशाशस्त्रादीनि समाहारद्वन्द्वस्तत्र सति आयुभिद्यत इति सम्बन्धः, तथा आहारे भोजनेऽधिके सति तथा वेदना- नयनादिपीडा पराघातो गर्त्तपातादिसमुत्थः, इहापि समाहारद्वन्द्व एव तत्र सति तथा स्पर्शे- तथाविधभुजङ्गादिसम्बन्धिनि सति, तथा 'आणापाणु'ति उच्छासनिःश्वासौ निरुद्धावाश्रित्येति, एवं च सप्तविधं यथा भवति तथा भिद्यते आयुरिति, अथवा अध्यवसानमायुरुपक्रम कारणमिति शेषः एवं निमित्तमित्यादि, यावदाणापाणुत्ति व्याख्येयं प्रथमैकवचनान्तत्वादध्यवसानादिपदानां एवं सप्तविधत्वादायुर्भेदहेतूनां सप्तविधं यथा भवति तथा भिद्यते आयुरिति, अयं चायुर्वेदः सोपक्रमायुषामेव नेतरेषामिति, आह-यद्येवं भिद्यते आयुस्ततः कृतनाशोऽकृत्याभ्यागमश्च स्यात् कथं ?, संवत्सरशतमुपनिबद्धमायुस्तस्य अपान्तराल एव व्यपगमात्कृतनाशो येन च कर्मणा तद्भिद्यते तस्याकृतस्यैवाभ्यागमः एवं च मोक्षानाश्वासः ततश्चारित्राप्रवृत्त्यादयो दोषा इति, आह च - "कम्मोवकामिज्जइ अपतकालंपि जड़ तओ पत्ता । अकयागमकयनासा मोक्खाणासासओ दोसा ॥ १ ॥” [ अप्राप्तकाले यदि कर्म उपक्रम्यते ततोऽकृतागमकृतनाशान्मोक्षेऽनाश्वासः दोषाः ॥ १ ॥ ] अत्रोच्यते-यथा
Forest Use Only
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित आगमसूत्र [०३], अंग सूत्र [०३]
~802~
"स्थान" मूलं एवं अभयदेवसूरि-रचित वृत्तिः
bryog
