________________
आगम
(०३)
प्रत
सूत्रांक
[५४२ ]
दीप
अनुक्रम
[५९३]
श्रीस्थाना
ङ्गसूत्रवृत्तिः
॥ ३८४ ॥
“स्थान” - अंगसूत्र-३ ( मूलं + वृत्तिः) उद्देशक [-], मूलं [ ५४२ ]
स्थान [७],
+
योर्विभङ्गयोर्भेदो न स्यादिति कचिद्वाशब्दा न दृश्यन्त एवेति २, प्राणानतिपातयमानानित्यादिषु जीवानिति गम्यते, 'नो किरियावरणे'त्ति अपितु कर्म्मावरण इति २, 'देवामेव 'ति देवानेव भवनवास्यादीनेव 'बाहिरन्यंतरे' ति बाह्यान् शरीरावगाहक्षेत्राद् अभ्यन्तरान्- अवगाहक्षेत्रस्थान पुद्गलान् वैक्रियवर्गणारूपान् 'पर्यादाय' परि-समन्तात् वैक्रियसमुद्घातेनादाय गृहीत्या, 'पुढेगतं'ति पृथकालदेशभेदेन कदाचित्क्वचिदित्यर्थः, 'एकत्वं' एकरूपत्वं 'नाना' नानारूपत्वं विकृत्य उत्तरवैक्रियतया 'चिट्ठेत्तए'त्ति स्थातुं आसितुं प्रवृत्तानिति वाक्यशेष इति सम्बन्धः, कथं विकृत्येत्याह 'फुसित्ता' तानेव पुद्गलान् स्पृष्ट्वा तथाऽऽत्मना स्फुरित्वा वीर्यमुहास्य पुद्गलान् वा स्फोरयित्वा तथा 'स्फुटित्वा' प्रकाशीभूय, पुद्गलान् वा स्फोटयित्वा वाचनान्तरे तु पदद्वयमपरमुपलभ्यते, तत्र संवर्त्य - सारानेकीकृत्य निवर्त्य - असा रान् पृथकृत्येति, अथवा पर्याप्त पुद्गलैरुत्तरवै क्रियशरीरस्यैकत्वं नानात्वं च कर्मतापनं स्पृष्ट्वा प्रारभ्य तथा स्फुरस्कृत्वा - स्फुटं कृत्वा सम्-एकीभावेन वर्त्तितं सामान्यनिष्पन्नं कृत्वा निर्वर्त्तितं कृत्वा सर्वथा परिसमाप्य, किमुक्तं भवति:-विकुर्व्य-वैक्रियं कृत्वा न त्वौदारिकतयेति, तस्येति विभङ्गज्ञानिनो वाह्याभ्यन्तर पुद्गलपर्यादानप्रवृत्तदेवान् पश्यत एवं अ वति इति विकल्पो जायते, 'मुदग्गे'ति बाह्याभ्यन्तरपुन्नलरचितशरीरो जीव इति ४, अथापरं पञ्चमं तत्र बाह्याभ्यन्तरान् पुद्गलान्- अपर्यादायेत्यत्र निषेधस्य वैकियसमुद्घा तापेक्षित्वादुसत्तिक्षेत्रस्थांस्तूयत्तिकाले गृहीत्वा भवधारणीयशरीरस्यैकत्वमेकदेवापेक्षया कण्ठाद्यवयवापेक्षया वा नानात्वं त्वनेकदेवापेक्षया हस्ताङ्गुल्याद्यवयत्रापेक्षया वा विकुर्व्य स्थातुं प्रवृत्तानित्यादि, शेषं प्राग्वत्, बाह्यपुद्गलपर्यादानं हि विनोत्तरवैक्रियैकत्वनानात्वे किल न भवत इति भवधारणीयमिहा
For Full
७ स्थाना०
| उद्देशः ३ सप्तधा
विभङ्गज्ञानं
सू० ५४२
॥ ३८४ ॥
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित
आगमसूत्र [०३], अंग सूत्र - [ ०३] "स्थान" मूलं एवं अभयदेवसूरि-रचित वृत्तिः
अत्र मूल-संपादने एका स्खलना जाता, स्थान- ७ समीपे यत् उद्देश: ३ लिखितं तत् मुद्रण-दोष:, सप्तमे स्थाने न किंचित् उद्देशकः वर्तते
~ 771~
p