________________
आगम
(०३)
“स्थान" - अंगसूत्र-३ (मूलं+वृत्ति:)
स्थान [१], उद्देशक [-1, मूलं [१६] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [03], अंग सूत्र - [०३] "स्थान" मूलं एवं अभयदेवसूरि-रचित वृत्ति:
प्रत
सूत्रांक
[५२-५६]
दीप अनुक्रम [५२-५६]
भिहितः, अधुना कथञ्चित्मत्यवस्थानावसरे भणितमपि नयद्वारमनुयोगद्वारक्रमायातमिति पुनर्विशेषेणोच्यते-तत्र नैग-10 मादयः सप्त नयाः, ते च ज्ञाननये क्रियानये चान्तर्भवन्तीति ताभ्यामध्ययनमिदं विचार्यते-तत्र ज्ञानचरणात्मकेऽस्मिनध्ययने ज्ञाननयो ज्ञानमेव प्रधानमिच्छति, ज्ञानाधीनत्वात् सकलपुरुषार्थसिद्धेः, यतः-"विज्ञप्तिः फलदा पुंसां, न [क्रिया फलदा मता । मिथ्याज्ञानात् प्रवृत्तस्य, फलप्राप्तेरसम्भवाद् ॥१॥" इत्यत ऐहिकामुध्मिकफलार्थिना ज्ञान एवं यलो विधेय इति । क्रियानयस्तु क्रियामेवेच्छति, तस्या एव पुरुषार्थसिद्धावुपयुज्यमानत्वात्, तथा चोक्तम्-"क्रियैव | फलदा पुंसां, न ज्ञानं फलदं मतम् । यतः स्त्रीभक्ष्यभोगज्ञो, न ज्ञानात् सुखितो भवेत् ॥१॥" इत्यत ऐहिकामुष्मिकफलार्थिना कियैव कार्येति । जिनमते तु नानयोः प्रत्येक पुरुषार्थेसाधनता, यत उक्तम्-"हेयं नाणं कियाहीणं, हया अन्नाणओ किया। पासंतो पंगुलो दहो, धावमाणो य अंधओ॥१॥"ति, संयोग एव चानयोः फलसाधकत्वं, |यत उक्तम्-"संजोगसिद्धीद फलं वयंति, नहु एगचक्केण रहो पयाइ । अंधो य पंगू य वणे समिच्चा, ते संपउत्ता नगरं पविहा ॥१॥” इति ॥ भाष्यकृताऽप्युक्तम्-"नाणाहीणं सब्वं नाणणओ भणति किं च किरिवाए । किरियाए करणनओ तदुभयगाहो य सम्मत्तं ॥१॥" ति, अथवा सप्तापि नैगमादयः सामान्यनये विशेषनवे चान्तर्भवन्ति, तत्र सामान्यनयः प्रकान्ताध्ययनोकानामात्मादिपदार्थानामेकत्वमेवाभिमन्यते, सामाम्यबादित्वात् तस्य, स हि मूते-एक
१हतान कियाहीनं हताजानतः किया । पश्यन् पर्दग्धो धाधान्धः ॥१॥ संयोगसिद्धेः फलं वदन्ति, नकचकेण स्थः प्रयाति । अन्धब पहन बने 18 समेख सी संप्रयुक्ती नगरं प्रविष्टौ ॥ १॥ हानाधीनं सर्वं हाननयो भणति किच क्रियया १। क्रियायाः करणनयखदुभयप्रद सम्बतवम् ॥1॥
~ 76~
