________________
आगम
(०३)
प्रत
सूत्रांक
[ ५०० ]
गाथा
दीप
अनुक्रम [५४४
-५४८]
Educat
“स्थान” - अंगसूत्र - ३ ( मूलं + वृत्ति:)
स्थान [ ६ ],
उद्देशक [-1,
मूलं [ ५०० ]
नवरमाहारं-मशनादिकमाहारयन्-अभ्यवहरन्नातिक्रामत्याज्ञा, पुष्टकारणत्वाद्, अन्यथा त्वतिक्रामत्येव, रागादिभाषात्, तद्यथा- 'बेषण' गाहा, वेदना च क्षुद्वेदना वैयावृत्त्वं च- आचार्यादिकृत्यकरणं वेदनावैयावृत्त्यं तत्र विषये भुञ्जीत, वेदनोपशमनार्थ वैयावृत्त्यकरणार्थं चेति भावः, ईर्ष्या - गमनं तस्या विशुद्धिर्युगमात्रनिहितदृष्टित्वमीर्याविशुद्धिस्तस्यै इदमीर्याविशुद्ध्यर्थ, इह च विशुद्धिशब्दलोपादीर्यार्थमित्युक्तं, बुभुक्षितो हीर्षाशुद्धावशकः स्यादित्ति तदर्थमिति, चः समुच्चये, संयमः- प्रेक्षोत्प्रेक्षाप्रमार्जनादिलक्षणः तदर्थ, 'तथे 'ति कारणान्तरसमुच्चये, प्राणाः - उच्छ्रासादयो बलं वा प्राणस्तेषां तस्य वा वृत्तिः प्रासनं तदर्भ प्राणसंघारयार्थमित्यर्थः, पर्छ पुनः कारणं धर्मचिन्ताये गुणनानुप्रेक्षार्थमित्यर्थः इत्येतानि षट्टारणानीति, अत्र भाष्यगाथे- "नत्थि तुहाए सरिसा विवणा भुंजिजा तयसमणद्वा । छाजो ( बुभुक्षितः वेयावां न तरइ कार्ड अओ भुंजे ॥ १ ॥ इरियं न व सोहेर जहोव च संजमं काउं । थामो वा परिहायइ गुणणुप्पेहासु य असत्तो ॥ २ ॥ ति [ नास्ति क्षुधा सदृशी वेदना भुञ्जीत तत्प्रशमनार्थम् । वुभुक्षितः वैयावृत्यं न शक्नोति कर्त्तुं अतो भुञ्जीत ॥ १ ॥ ईर्ष्या न च शोधयति यथोपदिष्टं च संयमं कर्त्तुं ( न शक्तः) । बलं परिहीयते गुणनानुप्रेक्षयोरशक्तश्च ॥२॥ ] 'वोदिमाणे 'ति परित्यजन् आतङ्के-ज्वरादावुपसर्गे - राजस्वजनादिजनिते प्रतिकूलानुकूलस्वभावे तितिक्षणे- अधिसहने कस्याः मह्मचर्यगुतेः मैथुनत्रत संरक्षणस्य, आहारत्यागिनो हि ब्रह्मचर्ये सुरक्षितं स्यादिति, प्राणिदया च- संपातिमन्त्रसा दिसंरक्षणं तपः- चतुर्थादि पण्मासान्तं प्राणिदयातपस्तञ्च तद्धेतुश्च प्राणिदयातपोहेतुस्तस्मात् प्राणिदयातपोहेतोर्दयादिनिमित्तमित्यर्थः, तथा शरीरव्यवच्छेदार्थ-देहत्यागाय आहारं व्यवच्छिन्दन्नातिक्रामत्याज्ञामिति प्रक्रमः इह गाथे
For Final P
abray org
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित आगमसूत्र [०३], अंग सूत्र [०३] "स्थान" मूलं एवं अभयदेवसूरि-रचित वृत्तिः
~722~