________________
आगम
“स्थान" - अंगसूत्र-३ (मूलं+वृत्तिः ) स्थान [६], उद्देशक [-], मूलं [५००] + गाथा
(०३)
मसूत्र
उद्देशः
प्रत सूत्रांक [५००]
| दिशातग
श्रीस्थाना-प्स्योसादः, साऽपि ऋजुगतौ पट्स्वेव दिक्षु, तथा आहारः प्रतीतः, सोऽपि षट्स्वेव दिक्षु, एतद्व्यवस्थितप्रदेशावगादपु- स्थाना.
दलानामेव जीवेन स्पर्शनात् स्पृष्टानामेव चाहरणादिति, एवं पदिक्ता यथासम्भवं वृद्ध्यादिष्वप्यूह्येति, तथा वृद्धिः शरी-18 वृत्तिः
रस्य निवृद्धिः-हानिस्तस्यैव विकुर्वणा-वैक्रियकरणं गतिपर्यायो-गमनमानं न परलोकगमनरूपः तस्य गत्यामतिग्रहणेन
गृहीतत्वादिति, समुद्घातो-वेदनादिकः सप्तविधः कालसंयोगः-समयक्षेत्रमध्ये आदित्यादिप्रकाशसम्बन्धलक्षणः, 'द-12 त्यादि आ।।३५९॥
र्शन' सामान्यग्राही बोधः, तच्चेह गुणप्रत्ययावध्यादि प्रत्यक्षरूपं तेनाभिगमो-वस्तुनः परिच्छेदस्तमाप्तिर्चा दर्शनाभि-18 हाराना. गमः, एवं ज्ञानाभिगमोऽपि, जीवाभिगमः-सत्त्वाधिगमो गुणप्रत्ययावध्यादिप्रत्यक्षता, अजीवाभिगमः-पुनलास्तिकाया- हारकारद्यधिगमः, सोऽपि तथैवेति, 'एवं मिति यथा 'छहिं दिसाहिं जीवाणं गई पबत्तई त्यादिसूत्राण्युकानि एवं चतुर्विंशति-12 णानि दण्डकचिन्तायां 'पंचेदियतिरिक्खजोणियाणं छहिं दिसाहिं गईत्यादीन्यपि वाच्यानि, तथा मनुष्यसूत्राण्यपि, शेषेषु नारकादिपदेषु षट्सु दिक्षु गत्यादीनां सामस्त्येनासम्भवः, तथाहि-नारकादीनां द्वाविंशतेजींचविशेषाणां नारकदेवेषूपादाभावादूर्वाधोदिशोर्विवक्षया गत्यागत्योरभावः, तथा दर्शनज्ञानजीवाजीवाभिगमा गुणप्रत्ययावधिलक्षणप्रत्यक्षरूपान सभवन्त्येव तेषां, भवप्रत्ययावधिपक्षे तु नारकज्योतिष्कास्तिर्यगवधयो भवनपतिव्यन्तरा ऊर्ध्वावधयो वैमानिकास्त्वधोअधयः शेषा निरवधय एवेति भावना, 'विवक्षाप्रधानानि च प्रायोऽन्यत्रापि सूत्राणी ति । अनन्तरसूत्रे मनुष्याणामजीवाधिगम उक्त इति मनुष्यप्रत्यासत्या संयतमनुष्याणामाहारग्रहणाग्रहणकारणानि सूत्रद्वयेनाह-छही स्यादि कण्ठ्यं ॥३५९ ॥
१ गुणप्रत्यय एवं प्रायो बाच्याच पञ्चेन्नियतिवनराः न च प्रायो भवप्रत्ययो न बाच्याच देवनारका इत्यत्र को नियम इत्याइ विवक्षेत्यादि.
गाथा दीप अनुक्रम [५४४-५४८]
(सू०४९९
5ऊऊक
JABERatinintamatama
Sataneiorayog
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [३], अंग सूत्र - [३] "स्थान" मूलं एवं अभयदेवसूरि-रचित वृत्ति: अत्र मूल-संपादने एका स्खलना जाता, स्थान-६ समीपे यत् उद्देश: ३ लिखितं तत् मुद्रण-दोषः, षष्ठे स्थाने न किंचित् उद्देशकः वर्तते
~721~