________________
आगम
“स्थान" - अंगसूत्र-३ (मूलं+वृत्ति:) स्थान [१], उद्देशक [-1, मूलं [२]
(०३)
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [०३], अंग सूत्र - [०३]
"स्थान" मूलं एवं अभयदेवसूरि-रचित वृत्ति:
श्रीस्थाना
लसूत्र
वतिः
आत्माभावे जातिस्मरणादयस्तथा प्रेतीभूतपितृपितामहादिकृतावनुग्रहोपघातौ च न प्राप्नुयुरिति । आत्मनस्तु सप्रदेश- १ स्थानात्वमवश्यमभ्युपगन्तव्यं, निरवयवत्वे तु हस्ताद्यवयवानामेकत्वप्रसङ्गः प्रत्यक्यवं स्पर्शायनुपलब्धिप्रसङ्गश्चेति सप्रदेश ध्ययने
आत्मा प्रत्यवयवं चैतन्यलक्षणतद्गुणोपलम्भात्, प्रतिग्रीवाद्यधययमुपलभ्यमानरूपगुणघटवदिति स्थापितमेतत् 'द्र- आत्मसि| व्यार्थतया एक आत्मेति, अथवा एक आत्मा कथञ्चिदिति, प्रतिक्षणं सम्भवदपरापरकालकृतकुमारतरुणनरनारक- द्धिः सू०२ स्वादिपर्यायैरुत्पादविनाशयोगेऽपि द्रव्यार्थतयैकत्वादस्य, यद्यपि हि कालकृतपर्यायैरुत्पद्यते नश्यति च वस्तु तथापि स्व-14 परपोयरूपानन्तधर्मात्मकत्यात् तस्य न सर्वथा नाशो युक्त इति, आह च-"न हि सब्बहा विणासो अद्धापज्जायमित्तनासंमि । सपरपज्जायाणतधम्मुणो वत्थुणो जुत्तो॥१॥"त्ति, किञ्च–प्रतिक्षणं क्षयिणो भावा' इत्येतस्माद् वचनात् प्रतिपाद्यस्य यत्क्षणभङ्गविज्ञानमुपजायते तदसख्यातसमयैरेव वाक्यार्थग्रहणपरिणामाज्जायते, न तु प्रतिपत्तुः। प्रतिसमयं विनाशे सति, यत एकैकमप्यक्षरं पदसत्कं सख्यातीतसमयसम्भूतं, सङ्ख्यातानि चाक्षराणि पदं, सङ्ख्या -18 तपदं च वाक्यं, तदर्थग्रहणपरिणामाञ्च सर्व क्षणभङ्गरमिति विज्ञानं भवेत् , तच्चायुक्तं समयनष्टस्येति, आह च-कह वा सव्वं खणियं विनायं?, जई मई सुयाओत्ति । तदसंखसमयसुत्तत्थगहणपरिणामओ जुत्तं ॥१॥नउ पइसमयवि.
॥ १२॥
नैव सर्वथा विनाशोऽवापर्याबमाननाशे । खपरपर्यायानन्तधर्मस्य वस्तुनो युक्तः ॥ १॥ १ कथं या सर्व क्षणिक विज्ञातं । यदि मतिः-श्रुतादिति तदसलयसमयसूत्राथग्रहणपरिणामतोऽयुक्तम् ॥ १ ॥ नैव प्रतिसमयविनाशे येनकै कमक्षरमपि पदस्य । संख्यातीतसामयिक संख्येवानि पदं तानि ॥ ३ ॥ संख्येय-18 |पद वाक्यं तदर्थपहणपरिणामतो भवेत् । सर्वक्षणभावाने तययुफै समयनस्य ॥३॥
SAREairahuaRLund
Lumiarary.org
आत्मन: सिध्धि:
~ 27~