________________
आगम
(०३)
“स्थान" - अंगसूत्र-३ (मूलं+वृत्ति:)
स्थान [२], उद्देशक [४], मूलं [९५] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [०३], अंग सूत्र - [०३] "स्थान" मूलं एवं अभयदेवसूरि-रचित वृत्ति:
प्रत
सूत्राक
[९५]
दीप अनुक्रम [९९]]
श्रीस्थाना- आदित्यस्य, 'दोसिणाति वत्ति ज्योत्स्ना अन्धकाराणि-तमांसि, अवमानानि-क्षेत्रादीनां प्रमाणानि हस्तादीनि उ- २ स्थान मसूत्र
न्मानानि-तुलायाः कर्षादीनि, अतियानगृहाणि-नगरादिप्रवेशे यानि गृहाणि, उद्यानगृहाणि प्रतीतानि, अवलिंबा सणिप-16 काध्ययने वृत्तिः वाया य रूढितोऽवसेया इति, किमेतत् सर्वमित्याह-जीवा इति च, जीवव्याप्तत्वात् तदानितत्वाद्धा, "अजीवा इति | उद्देशः४
च' पुद्गलाद्यजीवरूपत्वात् तदाश्रितत्वाद्वेति, प्रोच्यते-जिनैः प्ररूप्यत इति । इह च जीवाइ येत्यादि सूत्रपञ्चकेऽपि
प्रत्येकमध्येतव्यमिति । अथ समयादिवस्तु जीवाजीवरूपमेव कस्मादभिधीयते , उच्यते, तद्विलक्षणराश्यन्तराभावाद् है अत एवाह-दो रासीत्यादि कण्ठ्यम् । जीवराशिश्च द्विधा-बद्धमुक्तभेदात् , तत्र बद्धानां बन्धनिरूपणायाह
विहे बंधे पं०, तं०-पेशाबंधे चेव दोसबंधे चेव, जीवाणं दोहि ठाणेहिं पावं कर्म बंधति, सं०-रागेण चेव दोसण चेच, जीवा णं दोहिं ठाणेहिं पावं कम्म उदीरेंति, सं०-अभोवगमिवाते चेव वेतणाते उवकगिताते चेय वेवणाते, एवं धेति एवं णिजेरेति-अब्भोषगमिताते चेव वेयणाते उवकमिताते चेव वेयणाते (सूत्र ९६) प्रेम-रागो मायालोभकषायलक्षणः, द्वेषस्तु क्रोधमानकषायलक्षणः, यदाह-"माया लोभकपायश्चेत्येतद् रागसंज्ञितं| द्वन्द्वम् । क्रोधो मानश्च पुन?ष इति समासनिर्दिष्टः॥१॥" इति, प्रेम्णः-प्रेमलक्षणचित्तविकारसम्पादकमोहनीयकमपुद्गलराशेवन्धन-जीवप्रदेशेषु योगप्रत्ययतः प्रकृतिरूपतया प्रदेशरूपतया च सम्बन्धनम् तथा कषायप्रत्ययतः स्थित्यनुभागविशेषापादनं च प्रेमबन्धः, एवं द्वेषमोहनीयस्य बन्धो द्वेषवन्ध इति, रक्तं हि,-"जोगा पयडिपदेस ठिति-13॥॥
१ योगेभ्यः प्रकृतिप्रदेशबन्धं कषायेभ्यः स्थित्यनुभागबंध करोति ।।
~179~
