________________
આત્મા–છ તેની અંદર પિતાની અહંતા રાખે છે, એટલે
આ પદાર્થ અને પ્રિય છે, અને આ અપ્રિય છે. એ અહંભાવ રાખે છે, તે જીવ બુદ્ધિમાન કેમ ગણાય? અર્થાત નજ ગણાય, જે બુદ્ધિમાન હોય, તે બીજાએ સ્વાર્થથી કરેલા રાગ-દ્વેષને પિતાને માથે ઓઢી લેત નથી; તેથી ગ્રંથકાર આત્માને ઉપાલંભ આપે છે કે, હે આત્મા ! જે તું બુદ્ધિમાન કહેવાતે હેય તે, તે ખેટું છે, કારણ કે તું સ્વાથી ઇંદ્ધિના રાગ-દ્વેષ તરફ પિતાને અહંભાવ દર્શાવે છે. આ ઉપર એવો ઉપદેશ લેવાને છે કે બુદ્ધિમાન છ ઈધિને લઈને કોઈ પદાર્થ ઉપર રાગ-દ્વેષ રાખવો ન જોઈએસર્વત્ર સામ સમાન ભાવ રાખવો જોઈએ. ૭૩ , મુઢ જીવે સ્ત્રીના વિકાસમાં મન ન રાખતાં મૈત્રી વિગેરેમાં રાખવું, કે જેથી પોતાના
આત્માનું હિત થાય છે. अवधस्से यथा मूड ललना ललिते मनः । मैत्र्यादिषु तथा धेहि विषेहि हितमात्मनः ॥४॥
અક્ષરાર્થ-હે મૂઢ જીવ ! જેમ તું સ્ત્રીના વિલાસમાં મન રાખે છે, તેમ મૈત્રી વિગેરેમાં રાખ, અને તારા આત્માનું હિત કર. ૭૪ વિવેચવ–શથકાર આ શ્લોકથી સૂટ છવને ઉપાશ આપે
