________________
વિવેચન-ચોગશાસ્ત્રને જાણનારા પુરૂષ મન અને પવનનું ઐકય કહે છે, એટલે જ મન અને પવન સરખાં છે.” એમ કહે છે, તે મિથ્યા છે. કારણ કે મન તે પવનને પણ ઉલ્લંધન કરીને સ્વેચ્છાએ ફર્યા કરે છે, અર્થાત મન પવનથી પણ વધારે ચંચળ છે; તેથી મન અને પવન સરખાં છે, એમ કહેવું તે ત મિથ્યા છે, માટે સુજ્ઞ પુરૂષ એવા ચંચળ મનને વશ કરવાનો પ્રયત્ન કર. ૭૨ સ્વાર્થી ઇંદ્રિયોનું અભિમાન રાખનારો આત્મા
બુદ્ધિમાનું કેમ ગણાય ?' चक्षुष्यद्वेष्यतां भावेष्विद्रियैः स्वार्थतः कृताम् । आत्मन् स्वस्यानिमन्वानः कथं नु मतिमान्'
અક્ષરાર્થ-હે આત્મા! સર્વ પદાર્થમાં ઈદ્વિએ સ્વાર્થથી કરેલું જે રાગ-દ્વેષપણું, તે તરતું પિતાનું અભિમાન રાખે છે, તેથી તું બુદ્ધિમાન કેમ ગણાય? ૭૩. " વિવેચન-દ્ધિ જગતના સર્વ પદાર્થોની અંદર પિતાના સ્વાર્થ માટે રાગ-દ્વેષપણું રાખે છે, જે પદાર્થ જે ઇંડિયને પ્રિય હેય, તેમાં તે રાગ રાખે છે, અને જે અપ્રિય હેય, તેમાં તે હેપ રાખે છે, તેથી દિયે ખરેખર સ્વાર્થી છે તે છતાં અજ્ઞાની