________________
વિવેચન– કેધની આગળ ક્ષમા ગુણ કે બળવાન છે? તે દર્શાવે છે કે એ પ્રચંડ પોઢે છે, તે હમેશાં મહાન ગર્વ ધારણ કરે છે, તથાપિ ક્ષમાપ એક સ્ત્રી તેને લીલા માત્રમાં હરાવી દે છે ક્ષમારૂપ ચીની આગળ ધનું કાઈ પણ ચાલતું નથી, તેથીજ પ્રથાર કહે છે કે ક્ષમારૂપ સીએ માત્ર રમતમાં હરાવી દીધેલું કોપરૂપ પદ્ધ શા માટે ગર્વે કરતે હશે ? કહેવાને ભાવાર્થ એવા છે કે ક્ષમાગુરુની આગળ ક્રોધ એક પામર છે. જેનામાં ક્ષમા છે, તે કોઇને ક્ષણ માત્રમાં હરાવી શકે છે, તેથી પ્રત્યેક ભવિ મનુષ્ય ક્ષમાગુણ રહણ કરી કેધને દુર કરે, એ ઉ૫ટશ છે. ૩૫ :
શાંતિ એ ખરેખર પતિવ્રતા સ્ત્રીનું વ્રત સેવે છે. भषुः शमस्य ललितैपिचती प्रीतिसंपदम् ।। नित्यं पतिव्रता वृत्तं क्षांतिरेषा निषेवते ॥ ३६ ॥
અક્ષર– પિતાના વિલાસથી શમરૂપ પતિની પ્રીતિની સંપત્તિને ધારણ કરતી એ ક્ષમારૂપ સ્ત્રી હમેશાં પતિવ્રતાના વ્રતને સેવે છે. ૩૬
વિવેચન સંથકાર આ થી ક્ષમા અને શમ બંનેને એક સ્ત્રી પુરૂષનું રૂપક આપી વર્ણવે છે. જેમ પતિવ્રતા સી પિતાના લાસેથી પતની પ્રાતિ મેળવે છે, તેમ ક્ષમારૂપી સી પિતાના વિલાસથી શમરૂચ પતિની પરમ પ્રોતિ સપાન કરે છે, જેમ પતિવ્રતા સતી પોતાના પતિ સિવાય અન્યની
