Updeshprasad Part 4

SR No.: 002173
Original Sutra Author: Vijaylakshmisuri
Publisher: Jain Book Depo Ahmedabad
Publication Year: 2001
Total Pages: 320
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Religion
File Size: 19 MB

Page 183

શ્રી ઉપદેશપ્રાસાદ ભાષાંતર-ભાગ ૪
[સ્તંભ ૧૭
ભાવાર્થ—‘જેનાં વિષ્ટા તથા મૂત્ર મેં ઘણા કાળ સુધી ઘોયાં છે તે જ પુત્રીએ મારો પતિ હરણ કર્યો, તેથી મને જેનું શરણ હતું તેનાથી જ ભય થયું.’’
આ પ્રમાણે તે બાળકે દૃષ્ટાંત કહ્યા છતાં પણ ગુરુ વિરામ પામ્યા નહીં, એટલે વળી તેણે ચોથું દૃષ્ટાંત કહ્યું કે—“કોઈ નગરમાં એક મૂર્ખ બ્રાહ્મણે ધર્મબુદ્ધિથી સરોવર ખોદાવ્યું, અને તે તળાવને કાંઠે તેણે ઘણા બકરાના યજ્ઞો કર્યા. અનુક્રમે તે બ્રાહ્મણ મરણ પામીને બકરો થયો. એક દિવસે તે બ્રાહ્મણના પુત્રો તે જ બકરાને યજ્ઞ માટે તળાવપર લઈ ગયા. ત્યાં પોતે કરાવેલું તળાવ વગેરે જોઈને તેને જાતિસ્મરણ થયું, તેથી તે વારંવાર “બુ બુ’” શબ્દ કરવા લાગ્યો. તે જોઈને કોઈ જ્ઞાની મુનિએ તેનો પૂર્વ ભવ જાણીને કહ્યું કે
खानितं हि त्वयैवेदं, सरो वृक्षाश्च रोपिताः । प्रवर्तिता मखाश्चापि किं बु बु कुरुषे पशो ॥ १ ॥ ભાવાર્થ—“હે પશુ! તેં જ આ સરોવર ખોદાવ્યું છે, તેં જ આ વૃક્ષો વાવ્યા છે, અને તેં જ અહીં યજ્ઞો કર્યા છે, તો હવે કેમ ‘બુ બુ’ શબ્દ કરે છે?”’
તે સાંભળીને તેના પુત્રોએ તેનું વૃત્તાંત પૂછ્યું, એટલે મુનિએ તેનો પૂર્વ ભવ કહ્યો. તે સાંભળી પુત્રો બોલ્યા કે—‘આ અમારા પિતા હોય, તો તેણે પૂર્વે જે ઘન ભૂમિમાં દાટ્યું છે તે જો બતાવે તો અમે સત્ય માનીએ.’’ તે સાંભળીને તે બકરાએ તત્કાળ જઈને દાટેલું દ્રવ્ય બતાવ્યું. તે જોઈને સર્વ નિઃશંક થયા અને યજ્ઞ નહીં કરવાનો નિયમ કર્યો. બકરો પણ અનશન કરીને સ્વર્ગમાં ગયો. प्रेत्य मे शरणं भावी - त्याशया स द्विजो यथा ।
तटाकादि व्यधात्तच्चा, तस्याशरणतामगात् ॥ १॥
ભાવાર્થ-જેમ તે બ્રાહ્મણે ‘મરણ પછી મારું શરણ થશે' એવી આશાથી જે તળાવ વગેરે કરાવ્યાં તે જ તેને અશરણરૂપ થયાં.’
જ
एवं मयाऽपि भीतेन, भवंतः शरणीकृताः । चेल्लुट्यंति तदा मेsपि, त्राणमत्राणतां गतम् ॥२॥ ભાવાર્થ-‘એવી જ રીતે મેં પણ ભય પામીને આપનું શરણ કર્યું છે, તેથી જો આપ જ મને લૂંટી લેવા ધારો છો, તો મારે પણ શરણ જ અશરણરૂપ થયું.’'
ઇત્યાદિક ઘણી રીતે તે બાળકે સૂરિને સમજાવ્યા, પણ તે લોભી સૂરિ સમજ્યા નહીં, અને તેને પણ મારીને તેનાં આભરણ લઈ લીધાં.
૧૭૪
એ પ્રમાણે છયે કુમારોનાં આભરણો પોતાનાં પાત્રમાં નાંખીને આગળ ચાલતાં માર્ગમાં એક ગર્ભિણી સાધ્વીને સર્વ અલંકારથી ભૂષિત તથા નેત્રમાં અંજન આંજેલી જોઈ. તેને જોઈને સૂરિએ કહ્યું કે—જૈન શાસનની હીલના કરનારી હે દુષ્ટ સાધ્વી! તું અહીં ક્યાંથી આવી?’' તે સાંભળી સાધ્વી બોલી–
साह रे सर्षपाभानि, परच्छिद्राणि पश्यसि । आत्मनो बिल्वमात्राणि पश्यन्नपि न पश्यसि ॥ १ ॥
ભાવાર્થ—“અરે! બીજાનાં સરસવના દાણા જેવડા સૂક્ષ્મ છિદ્રોને પણ તમે જુઓ છો, અને તમારાં મોટાં બિલાં જેવડાં છિદ્રને જોતાં છતાં પણ દેખતા નથી.’’