Page Text
________________
૧૩૮ શ્રી ઉપદેશપ્રાસાદ ભાષાંતર-ભાગ ૪
[તંભ ૧૭ પરંતુ સ્યાદ્વાદમાર્ગને નહીં જાણનાર મનુષ્ય વસ્તુનું યોગ્યાયોગ્ય વિવેચન જાણતો નથી, માટે હું તેને કાંઈક પૂછું.” એમ ઘારી તેણે પોતાના પતિને પૂછ્યું કે-“હે સ્વામી! સર્વ પાપનો બાપ કોણ?” બ્રાહ્મણે કહ્યું કે-“હે પ્રિયે! હું શાસ્ત્રમાં જઈને કહીશ.” પછી તે જેટલાં શાસ્ત્ર ભણ્યો હતો તે સર્વ તેણે જોયાં, પણ તેમાંથી પાપનો બાપ ક્યાંય નીકળ્યો નહીં. તેથી તેણે ખેદ પામીને સ્ત્રીને કહ્યું કે-“હે પ્રિયા! તારા પ્રશ્નનો જવાબ તો કોઈ શાસ્ત્રમાંથી નીકળતો નથી, પણ તેં આ પ્રશ્ન ક્યાંથી સાંભળ્યો?” તે બોલી કે-“મેં રસ્તે જતાં કોઈ જૈનમુનિના મુખથી સાંભળ્યું હતું કે–“સર્વ પાપનો એક પિતા છે. તેથી હું તમને તેનું નામ પૂછું છું.” વિપ્ર બોલ્યો કે–“હું તે સાધુ પાસે જઈને પૂછું અને સંદેહ રહિત થાઉં.” પછી તે વિપ્ર સાધુ પાસે જઈને બેઠો અને સંસ્કૃત ભાષામાં કેટલાક પ્રશ્નો કર્યા; તેના યથાસ્થિત ઉત્તર મળવાથી તે બહુ ખુશી થયો. પછી તેણે પૂછ્યું કે-“હે સ્વામી! પાપના બાપનું નામ કહો.” ગુરુએ કહ્યું કે-“સંધ્યા સમયે તમે અહીં આવજો, તે વખતે તેનું નામ હું કહીશ.” એટલે બ્રાહ્મણ પોતાને ઘેર ગયો. ગુરુએ વિચાર્યું કે-“જરૂર આ બ્રાહ્મણને પ્રતિબોધ કરવા માટે તેની ભાર્યાએ મોકલ્યો જણાય છે. માટે કોઈ પણ ઉપાયથી તેને પ્રતિબોઘ પમાડું.” એમ ઘારીને એક શ્રદ્ધાળુ શ્રાવકને ગુરુએ કહ્યું કે–“તમારે ઘેરથી બે અમૂલ્ય રત્નો લાવીને મને આપો, મારે તેનું કામ છે; અને બીજું, કોઈ ચાંડાલ પાસે એક ગધેડાનું મડદું ઉપડાવીને આ ઉપાશ્રયથી સો હાથ દૂર કોઈ એકાંત જગ્યાએ મુકાવો.” શ્રાવકે તે કામ શીધ્ર કરી દીધું. પછી સંધ્યા સમય થતાં પેલો બ્રાહ્મણ ગુરુ પાસે આવ્યો; એટલે ગુરુએ તેને એકાંતમાં કહ્યું કે-“અમારું એક કામ કરવાનું કબૂલ કરો તો આ એક રત્ન આપું, અને કાર્ય કરી રહ્યા પછી આ બીજું રત્ન પણ આપીશ.” બ્રાહ્મણે રત્ન જોઈ હર્ષથી કહ્યું કે-“હે પૂજ્ય! કામ બતાવો.” ગુરુએ કહ્યું કે-“આ ઉપાશ્રય નજીક એક ગધેડાનું શબ પડ્યું છે તેથી તે પડ્યું હોય ત્યાં સુધી અમને સ્વાધ્યાય વગેરે ઘર્મકાર્યમાં વિધ્ર થાય છે, અર્થાત્ અમે ઘર્મકાર્ય કરી શકતા નથી, તેથી તેને ઉપાડીને તમે ગામ બહાર નાંખી આવો.” બ્રાહ્મણે વિચાર્યું કે-“હમણાં અંધારું થઈ ગયું છે, તેથી મને વેદપારગામીને અત્યારે કોણ ઓળખે તેમ છે? માટે સ્વાર્થ સાધી લઉં.” એમ વિચારીને તે ચાંડાલ જેવો વેષ કરી, પેલું શબ ખાંધે ચઢાવી, યજ્ઞોપવીત સંતાડીને તેને બહાર મૂકી આવ્યો. પછી સ્નાન કરીને જલદી ગુરુ પાસે આવ્યો અને કહ્યું કે-“હે સ્વામી! આપનું કાર્ય કરી આવ્યો, માટે તમારું વચન તમે પાળો.” એટલે સૂરિએ તેને બીજું રત્ન પણ આપી દીધું. પછી બ્રાહ્મણે સૂરિને પોતાના પ્રશ્નનો ઉત્તર પૂછ્યો. ત્યારે ગુરુએ કહ્યું કે-“હજુ સુધી તારા પ્રશ્નનો જવાબ તું સમજ્યો નથી?” તે સાંભળીને તે લઘુકર્મી હોવાથી, સુલભબોઘી હોવાથી તથા અનેક શાસ્ત્રનાં જ્ઞાનવાળો હોવાથી સારી રીતે વિચાર કરતાં તેને સમજાયું કે-“અહો! હું “બ્રાહ્મણ” કે જેનો અર્થ “બ્રહ્મતત્ત્વને જાણનાર થાય છે, તથા હું ગાયત્રીનો જાપ કરનાર, છતાં પણ લોભના પરવશપણાથી આવી નિંદ્ય દશાને પામ્યો. ઘર્મશાસ્ત્રાદિકમાં કહ્યું છે કે
लोभश्चेदतिपापकर्मजनको यद्यस्ति किं पातकैः । सत्यं चेत्तपसा च किं शुचिमनो यद्यस्ति तीर्थेन किम् ॥ सौजन्यं यदि किं निजैश्च महिमा यद्यस्ति किं मंडनैः । सद्विद्या यदि किं धनैरपयशो यद्यस्ति किं मृत्युना ॥१॥
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002173 |
| Book Title | Updeshprasad Part 4 |
| Original Sutra Author | Vijaylakshmisuri |
| Author | |
| Publisher | Jain Book Depo Ahmedabad |
| Publication Year | 2001 |
| Total Pages | 320 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Religion |
| File Size | 19 MB |