________________
पंचमोऽङ्कः
पञ्चमोऽङ्कः।
(ततः प्रविशति कलहंसः) कलहंसः-(सविषादम् ) अहो ! विकटस्य संसारनाटकस्य परस्परविरुद्धरससमावेशधैरस्यम् ! शृङ्गाराद्भुतरसनिस्यन्दसुन्दरः क नाम स स्वयंवरविवाहमहोत्सवाडम्बरः, क्व चैष परमकरुणरसप्रावीण्यप्रणयपिच्छिलो दुरोदरप्रवर्तितो दमयन्तीमात्रपरिकरस्य देवस्य निषधाविपतेः प्रवासवैशसोपप्लवः ! अहह ! किमिदमनार्योंचितं कम समाचरितमिन्दुकुलकृतावतारेणापि देवेन ! अपि खलु पामरप्रकृतयोऽपि दुरोदरकमणो दुर्विपाकमाकलयन्ति, किं पुनः सर्वकर्माणबुद्धिदेवो निषधाधिपतिः । यदि वा--
कृत्याकृत्यविदोऽपि धर्ममनसोऽप्यन्यायतो विभ्यतोऽप्यश्लाघ्यं पुरुषस्य देववशतस्तत् किश्चिदुज्जम्भते । माहात्म्यं विभवः कला गुणगणः कीर्तिः कुलं विक्रमः सर्वाण्येकपदेऽपि येन परितो भ्रश्यन्ति मूलादपि ॥१॥
न चैतदनात्मनीनमेव कर्म समाचरितं देवेन, किमुतासर्वजनीनम् । न नाम सैंहिकेयोपरागे सवितैव केवलं क्लाम्यति, किन्तु तदधीनाशेषव्यवहारविशेषमखिलमपि काश्यपीवलयम् । किं नु पुरोहितप्रभृतिपौरलोकः शोकाकुलो द्यूत
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org