Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ 755 zArIrika, mAnasika anaMta prakAranAM duHkhoe saMvata 1953 OM namaH zArIrika, mAnasika anaMta prakAranAM duHkhoe AkulavyAkula jIvone te duHkhothI chUTavAnI bahu prakAre icchA chatAM temAMthI te mukta thaI zakatA nathI tenuM zuM kAraNa ? evuM prazna aneka jIvone utpanna thayA kare; paNa tenuM yathArtha samAdhAna koI virala jIvane ja prApta thAya che. jyAM sudhI duHkhanuM mULa kAraNa yathArthapaNe jANavAmAM na AvyuM hoya, tyAM sudhI te TALavAne mATe game tevuM prayatna karavAmAM Ave topaNa duHkhano kSaya thaI zake nahIM, ane game teTalI aruci, apriyatA ane abhAva te duHkha pratye hoya chatAM ene anubhavyA ja karavuM paDe. avAstavika upAyathI te du:kha maTADavAnuM prayatna karavAmAM Ave, ane te prayatna na sahana thaI zake eTalA parizramapUrvaka karyuM hoya chatAM te duHkha na maTavAthI du:kha maTADavA icchatA mumukSune atyaMta vyAmoha thaI Ave che, athavA thayA kare che ke AvuM zuM kAraNa ? A duHkha TaLatuM kema nathI ? koI paNa prakAre mAre te duHkhanI prApti icchita nahIM chatAM, svapnaya paNa tenA pratye kaMI paNa vRtti nahIM chatAM, tenI prApti thayA kare che, ane huM je je prayatno karuM chuM te te badhAM niSphaLa jaI duHkha anubhavyA ja karuM chuM enuM zuM kAraNa ? zuM e duHkha koIne maTatuM ja nahIM hoya ? duHkhI thavuM e ja jIvano svabhAva haze ? zuM koI eka jagatakartA Izvara haze teNe Ama ja karavuM yogya gaNyuM haze ? zuM bhavitavyatAne AdhIna e vAta haze ? athavA koIka mArA karelA AgalA aparAdhonuM phaLa haze ? e vagere aneka prakAranA vikalpo je jIvo manasahita dehadhArI che te karyA kare che, ane je jIvo manarahita che te avyaktapaNe duHkhano anubhava kare che, ane avyaktapaNe te du:kha maTe evI icchA rAkhyA kare che. A jagatane viSe prANImAtranI vyakta athavA avyakta icchA paNa e ja che ke, koI paNa prakAre mane duHkha na ho, ane sarvathA sukha ho. prayatna paNa e ja arthe chatAM te duHkha zA mATe maTatuM nathI ? evo prazna ghaNA ghaNA vicAravAnone paNa bhUtakALa utpanna thayo hato, vartamAnakALe paNa thAya che, ane bhaviSyakALe paNa thaze. te anaMta anaMta vicAravAnomAMthI anaMta vicAravAno tenA yathArtha samAdhAnane pAmyA, ane duHkhathI mukta thayA. vartamAnakALe paNa je je vicAravAno yathArtha samAdhAna pAme che, te paNa tathArUpa phaLane pAme che, ane bhaviSyakALe paNa je je vicAravAno yathArtha samAdhAna pAmaze, te te tathArUpa phaLane pAmaze emAM saMzaya nathI. zarIranuM duHkha mAtra auSadha karavAthI maTI jatuM hota, mananuM duHkha dhanAdi maLavAthI jatuM hota, ane bAhya saMsarga saMbaMdhanuM duHkha manane kaMI asara upajAvI zakatuM na hota to du:kha maTavA mATe je je prayatna karavAmAM Ave che te te sarva jIvonuM saphaLa thAta, paNa jyAre tema banatuM jovAmAM na AvyuM tyAre ja vicAravAnone prazna utpanna thayuM ke, duHkha maTavA mATe bIjo ja upAya hovo joIe; A je karavAmAM Ave che te upAya
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ ayathArtha che, ane badho zrama vRthA che, mATe te duHkhanuM mULa kAraNa jo yathArtha jANavAmAM Ave ane te ja pramANe upAya karavAmAM Ave to duHkha maTe; nahIM to nahIM ja maTe. je vicAravAno duHkhanuM yathArtha mULa kAraNa vicAravA UDyA, temAM paNa koIka ja tenuM yathArtha samAdhAna pAmyA ane ghaNA yathArtha samAdhAna nahIM pAmatAM chatAM mativyAmohAdi kAraNathI yathArtha samAdhAna pAmyA chIe ema mAnavA lAgyA ane te pramANe upadeza karavA lAgyA ane ghaNA loko tene anusaravA paNa lAgyA. jagatamAM judA judA dharmamata jovAmAM Ave che tenI utpattinuM mukhya kAraNa e ja che. dharmathI du:kha maTe' ema ghaNAkharA vicAravAnonI mAnyatA thaI. paNa dharmanuM svarUpa samajavAmAM ekabIjAmAM ghaNo taphAvata paDyo. ghaNA to potAno mULa viSaya cUkI gayA; ane ghaNA to te viSayamAM mati thAkavAthI aneka prakAre nAstikAdi pariNAmone pAmyA. duHkhanAM mULa kAraNa ane tenI zI rIte pravRtti thaI tenA saMbaMdhamAM thoDAka mukhya abhiprAyo atre saMkSepamAM jaNAvavAmAM Ave che. du:kha zuM che ? tenAM mULa kAraNo zuM che ? ane te zAthI maTI zake ? te saMbaMdhI jino eTale vItarAgoe potAno je mata darzAvyo che te ahIM saMkSepamAM kahIe chIe : have, te yathArtha che ke kema ? tenuM avalokana karIe chIe : je upAyo darzAvyA te samyaphadarzana, samyakajJAna, ane samyaphacAritra athavA te traNenuM eka nAma 'samyakamokSa'. samyakadarzana, samyakajJAna, ane samyaphacAritramAM samyakadarzananI mukhyatA ghaNe sthaLe te vItarAgoe kahI che; joke samyakajJAnathI ja samyakdarzananuM paNa oLakhANa thAya che, topaNa samyakdarzananI prApti vagaranuM jJAna saMsAra eTale duHkhanA heturUpe hovAthI samyakdarzananuM mukhyapaNuM grahaNa karyuM che. jema jema samyakdarzana zuddha thatuM jAya che, tema tema samyaphacAritra pratye vIrya ullasatuM jAya che, ane krame karIne samyaphacAritranI prApti thavAno vakhata Ave che, jethI AtmAmAM sthira svabhAva siddha thato jAya che, ane krame karIne pUrNa sthira svabhAva pragaTe che. ane AtmA nijapadamAM lIna thaI sarva karmakalaMkathI rahita thavAthI eka zuddha AtmasvabhAvarUpa mokSamAM parama avyAbAdha sukhanA anubhavasamudramAM sthita thAya che. samyakdarzananI prAptithI jema jJAna samyaphasvabhAvane pAme che e samyakdarzanano parama upakAra che, tema samayakadarzana krame karI zuddha thatuM jaI pUrNa sthira svabhAva samyakacAritrane prApta thAya tene arthe samyakajJAnanA baLanI tene kharekharI AvazyakatA che. te samyakajJAnaprAptino upAya vItarAgakRta ane te zrutatattvopadeSTA mahAtmA che. vItarAgadhrutanA parama rahasyane prApta thayelA asaMga ane paramakaruNAzILa mahAtmAno yoga prApta thavo atizaya kaThaNa che. mahaddabhAgyodayanA yogathI ja te yoga prApta thAya che emAM saMzaya nathI. kahyuM che ke, -
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ tahA ruvANaM samaNANaM te zramaNamahAtmAonAM pravRttilakSaNa paramapuruSe A pramANe kahyAM che : atyaMtaradazAnAM cihno te mahAtmAonAM pravRttilakSaNathI nirmIta karI zakAya; joke pravRttilakSaNa karatAM atyaMtaradazA viSeno nizcaya anya paNa nIkaLe che. koI eka zuddha vRttimAna mumukSane tevI atyaMtaradazAnI parIkSA Ave che. evA mahAtmAonA samAgama ane vinayanI zI jarUra ? game tevo puruSa hoya paNa sArI rIte zAstra vAMcI saMbhaLAve tevA puruSathI jIva kalyANano yathArtha mArga zA mATe na pAmI zake ? evI AzaMkAnuM samAdhAna karavAmAM Ave che: evA mahAtmApuruSano yoga bahu bahu durlabha che. sArA dezakALamAM paNa evA mahAtmAno yoga durlabha che; to AvA du:khamukhya kALamAM tema hoya emAM kaMI kahevuM rahetuM nathI. kahyuM che ke, - yadyapi tevA mahAtmApuruSano kvacit yoga bane che, to paNa zuddha vRttimAna mumukSu hoya to te apUrva guNane tevA muhUrtamAtranA samAgamamAM prApta karI zake che. jevA mahAtmApuruSanA vacanapratApathI muhUrtamAtramAM cakravartIo potAnuM rAjapATa choDI bhayaMkara vanamAM tapazcaryA karavAne cAlI nIkaLatA hatA, tevA mahAtmApuruSanA yogathI apUrva guNa kema prApta na thAya ? sArA dezakALamAM paNa kvacit tevA mahAtmAno yoga banI Ave che, kemake teo apratibaddha vihArI hoya che. tyAre evA puruSono nitya saMga rahI zake tema zI rIte banI zake ke jethI mumukSu jIva sarva duHkha kSaya karavAnAM ananya kAraNone pUrNapaNe upAsI zake ? teno mArga A pramANe bhagavAna jine avalokyo cheH nitya temanA samAgamamAM AjJAdhInapaNe vartavuM joIe, ane te mATe bAhyAbhyatara parigrahAdi tyAga ja yogya che. jeo sarvathA teno tyAga karavAne samartha nathI, temaNe A pramANe dezatyAgapUrvaka karavuM yogya che. tenuM svarUpa A pramANe upadezya che : te mahAtmApuruSanA guNAtizayapaNAthI, samyaphacaraNathI, paramajJAnathI, paramazAMtithI, paramanivRttithI mumukSu jIvanI azubha vRttio parAvartana thaI zubhasvabhAvane pAmI svarUpa pratye vaLatI jAya che. te puruSanAM vacano AgamasvarUpa che, topaNa vAraMvAra potAthI vacanayoganI pravRtti na thAya tethI, tathA niraMtara samAgamano yoga na bane tethI, tathA te vacananuM zravaNa tAdraza smaraNamAM na rahe tethI, tema ja keTalAka bhAvonuM svarUpa jANavAmAM parAvartananI jarUra hoya che tethI, ane anuprekSAnuM baLa vRddhi pAmavAne arthe vItarAgadhruta, vItarAga zAstra eka baLavAna upakArI sAdhana che, joke tevA mahAtmApuruSa dvArA ja prathama
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ tenuM rahasya jANavuM joIe, pachI vizuddha draSTi thaye mahAtmAnA samAgamanA aMtarAyamAM paNa te zruta baLavAna upakAra kare che, athavA jyAM kevaLa tevA mahAtmA ono yoga banI ja zakato nathI, tyAM paNa vizuddha draSTivAnane vItarAgadhruta paramopakArI che, ane te ja arthe thaIne mahapuruSoe eka slokathI mAMDI dvAdazAMgaparyata racanA karI che. te dvAdazAMganA mULa upadeSTA sarvajJa vItarAga che, ke jenA svarUpanuM mahAtmApuruSo niraMtara dhyAna kare che, ane te padanI prAptimAM ja sarvasva samAyeluM che ema pratItithI anubhave che. sarvajJa vItarAganAM vacanane dhAraNa karIne mahatva AcAryoe dvAdazAMganI racanA karI hatI, ane tadAzrita AjJAMkita mahAtmAoe bIjAM aneka nirdoSa zAstronI racanA karI che. A pramANe dvAdazAMganAM nAma che : (1) AcArAMga, (2) sUtrakRtAMga, (3) sthAnAMga, (4) samavAyAMga, (5) bhagavatI, (6) jJAtAdharmakathAMga, (7) upAsakadazAMga, (8) aMtakRtadazAMga, (9) anuttaraupapAtika, (10) praznavyAkaraNa, (11) vipAka ane (12) draSTivAda. temAM A pramANe nirUpaNa che : kALadoSathI ghaNAM sthaLo temAMthI visarjana thaI gayAM, ane mAtra alpa sthaLo rahyAM. je alpa sthaLo rahyAM tene ekAdazAMgane nAme zvetAmbara AcAryo kahe che. digaMbaro temAM anumata nahIM thatAM ema kahe che ke, visaMvAda ke matAgrahanI draSTie temAM banne kevaLa bhinna bhinna mArganI peThe jovAmAM Ave che. dIrghadraSTie jotAM tenAM judAM ja kAraNo jovAmAM Ave che. game tema ho, paNa A pramANe banne bahu najIkamAM AvI jAya cheH vivAdanAM ghaNAM sthaLo to aprayojana jevAM che; prayojana jevAM che te paNa parokSa che. apAtra zrotAne dravyAnuyogAdi bhAva upadezavAthI nAstikAdi bhAvo utpanna thavAno vakhata Ave che, athavA zuSkajJAnI thavAno vakhata Ave che. have, A prastAvanA atre saMkSepIe chIe; ane je mahAtmApuruSe - A pramANe supratIta thAya to hiMsA rahie dhamme / aTThArasa dosa vivajjie deve // niggaMthe pavayaNe / saddahaNaM hoI sammattaM / / 1 / / tathA jIvane mokSamArga che, nahIM to unmArga che.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarva duHkhano kSaya karanAro eka parama sadupAya, sarva jIvane hitakArI, sarva du:khanA kSayano, eka AtyaMtika upAya, parama sadupAyarUpa vItarAgadarzana che. tenI pratItithI, tenA anukaraNathI, tenI AjJAnA parama avalaMbana vaDe, jIva bhavasAgara tarI jAya che. 'samavAyAMgasUtramAM kahyuM che ke : AtmA zuM ? karma zuM? teno kartA koNa? tenuM upAdAna koNa ? nimitta koNa? tenI sthiti keTalI ? kartA zA vaDe ? zuM parimANamAM te bAMdhI zake ? e Adi bhAvonuM svarUpa jevuM nirgathasiddhAMtamAM spaSTa, sUkSma ane saMkalanApUrvaka che tevuM koI paNa darzanamAM nathI. [apUrNa