Book Title: Tarksangrah Vyakhya Nyay Bodhini
Author(s): 
Publisher: 
Catalog link: https://jainqq.org/explore/020808/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private and Personal Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir athatarkasaMgrahavyAravyAnyAyabodhinIpArabhyate For Private and Personal Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsur Gyanmandir nyaa-bo||shriignneshaaynmH||shriigopiijnvllbhaaynmH||arivlaagmsNcaarishriikRssnnaarjyN paramahaHgadhyA 1 vAgovardhanasAdhIstanatenyAyabodhinI ||1||cikiirssitsygrNthsynirvighnprismaaptyrthissttdevtaa, namaskArAtmakaMmaMgalaMziSyazikSArthayathAdau nivbhaati||nidhaayeti||athpdaaryaanvibhjtepd vyeni ttrsptgrhnnNpdaarthtvedrvyaadisptaanytmtvvyaapymitivyaaptilaabhaay||nnshktipdaa rthsyassttmsystvaatkaasnaiveti| tathAhinhisaMyuktadhanAdausatyapimaNisaMyogadAhonajAgA ti| tcchuunyentujnyte||atomnnismvdhaaneshktinshyti||mnnybhaavdshaayaaNdaahaankuulaash tirutpdytetiklpyte| tasmAcchattiratiriktapadArtha ticenAmaNe pratibaMdhakalenamaNyabhovasyA kAraNatvenaivanivehimaNisamavadhAnAsamavadhAnAbhyoanaitazaktitattadhvaMsanattatyAgabhAvakalsanAyAH anyaayytvaat| tasmAtsappaivetisigadravyANivibhajate pRthivItinandhakArasyadazamadravya rAma systvaatkthnvaiveti| tathAhi ||niilNtmshcltiinimtiitenlismaashrytvenkiyaashrytvenc ? For Private and Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir drvyttvNsirch| nacalatavyeSvaMtarbhAvAta kunodazamadavyatvamiti vaacyN||aakaashaadipcniiruuptvaa tvaayoshcniismttaannnesstviH||tmsonirgdhtvaannpRthivyaamNtrbhaavH|| jalatejasoHzItoSa ssnnsprshvirhaanntyoretrbhaavH| tsmaattmsodshmdrvytvNsiminicenn||tejobhaavenaivopp tauatiriktklpnaayaaNmaanaabhaavaat||ncvinigmnaavirhaatejssvtmo'bhaavsvruuptaastvi tivAcyA tejaso bhAvasvarUpatvesarvAnubhUtoSNasparzAzrayadravyAMtarakalpanegauravAta uSNasparza paguNAzrayatayAnejasovyatvesiDUMtamasirUpama nItistubhrAMtirevAdI pApasaraNakriyAyAra vntrbhaanaataagNdhvtiitigNdhvtvpRthivyaalsnnN|| lakSyApRthivI // pRthivIlakSyatAvacche dysprmaavcchinnlkssysdhrmolsytaavcchedkH||yodhrmiiysyaamvcchedkH navicchinnA lakSyatA nayAcalasyanAvacchedakaMpRthivItvacellasyatApRthivIlAvacchinnA // evezItasparzAdira lakSaNeSujalAdInAlakSyatAjalatvArInAlakSyatAvacchedakatvabodhyaM // evaM pRthivyAditrikaMnidhya For Private and Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nyA-bo. vAraMnirUpayati rUparahiteti ||ruuprhittvestisprshvtvN vAyolakSaNaM // satisaptamyAniziza 2 rthakatapAruparahitatva viziSTa sparzavatvaMvAyolesaNaM // vizeSaNAnupArAnesparzavattamAtrasyalasaNa vipRthivyaaditrikeativyaaptiH| tatrApisparzavatvasyasattAdatauktaMrUparahitaiti // vizeSyAnupAdA neAkAzAdipacakecAtivyAptiratauktaMspazeti ||ativyaaptimi|| alakSyelasaNagamana / / yathA // goHzRMgitvalakSaNamuktaMcedalatyabhUnagobhinnamahiSyAdAvati vyAptistatrApi,gitvasya vidyamAnatvAt // anyAptinami // lakSyaikadezAvRttitvaM // yathA ||gorniilsvtvNlkssnnmukt talasyatAvacchedakAzrayIbhUtazvenagavinIlarUpAbhAvAt // 2 // asaMbhavonAmalasyamAnekutrA pilasaNAbhAvaH yathAgorekazaphavatvaMgosAmAnyasya zivatvenaeka zaphavavAbhAvAt ati cyAptyavyAsyasaMbhavAnAM niSkaSTalakSaNAni // ativyAptistarasyatAvacchedakAvacchinnama rAma tiyogitAkabhedasAmAnAdhikaraNyaM ||avyaaptist // lakSyatAvacchedakasamAnAdhikaraNAtyatA For Private and Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAvapratiyogitvaM ||asNbhvst||lsytaavcchedkvyaapkiibhuutaabhaavprtiyogitvN ||bhaakaashNl sAyati // zabdarANakamiti ||5||gunnpdmaakaasheshbdsvvishessgunntidyotnaay||ntvti | vyAptivAraNAyAsamavAyenazabdavatvamAtrasyasamyaktvAt // tccaikmiti|| bhanekavemAnAbhA vaaditibhaavH||vibhviti // sarvamUtadravyasaMyogitvaM vibhutvaM ||muurtvNckriyaavtvN pRthivyasena vaayumnaaNsimuurtaani|| pRthivyaptejovAvAkAzAdipaMcabhUtapadevAcyaMbhUnattvaM naambhirdiyaa| grAhyavizeSaguNavatvaM kAlaM lakSayati ||atiiteti ||6||vyvhaarhetutvsylkssnntvevyvhaarhe| tubhUtagharAdAvativyAptistahAraNAya atiitetivishessnnopaadaan|disholkssnnmaahaamaacyti| udyaaclsnnihitaayaasaadikyaacii||meroH saMnihitAyAdiksAudIcI meroya'va hinAyAdi kasAbhavAcI AtmAnaM nirUpayati sAnAdhikaraNamiti adhikaraNapadaMsamavAyenajJAnAzrayatvalA bhaarth||9|| manonirUpayati |survaadiiti uplbdhinmisaakssaatkaarH||tthaac sukhaduHravAdisA|| For Private and Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nyA-bokSAtkArakAraNatvesatiiMdriyavaMmanasolakSaNa iNdriytvmaatroktaucmuraadaavtivyaaptiH|| Atmara 3 nojJAnAdikaMpratisamavAyikAraNatvAt ||atH iNdriytvopaadaanN|| lakSayati // casuritigaca sutriyAhyattaviziSTaguNatvaMrUpasyalakSaNaM vishessymaatropaadaanersaadaavtivyaaptiH||anH cakSatriyAhAtvavizeSaNaM / tAvanmAtrIpAdAnerUpatve'nivyAptiH // yoguNoyahiMdriyamAhAsta niSThAjAtistadidriyagrAhyatiniyamAta tahAraNAyavizeSyopAdAne ||surmaatrgraahytvnaam cakSabhinedriyAyAAlesaticasuryAsyatvaM // mAtrapadAnupAdAnesaMkhyAdisAmAnyaguNe tivyAptiH se jyAdA va pica grAhyatvaviziSTaguNatvasyasatvAt ||atsthaarnnaaymaatrpdN ||sNkhyaade nazabhinnatvagiMdriyagrAhyatvAtacakSutriyAhyatvanAstiAnI driyagurutvAdAvativyAptivAraNA yacakSAyeti ||aclsnnegraahytvnaamprtykssvissytvN ||agraahytvenaamt viSayatvaM ||tthaa rAma catvaka sAkSAtkArAviSayatvesaticAkSapapratyakSaviSayatvesatiguNatvamitiphalitorthaHnanuma 3 For Private and Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAbhittisaMyogetivyApti tasyacakSatriyA hygunntvaaditicenn||gunnpdsyvishessgunnprm tvAt ||ncaivN vizeSaguNavaghaTitalakSaNesaranyAdAvativyAsyabhAvAnmAtrapadavaiyyartha miti vA cyAjelamAtravattisAsiddhikadravate tivyaaptivaarnnaaytdupaadaanaat||athvaacksstriyaahy jaatimgunnvsylkssnntvaannprbhaaghttsNyogeruplkssnnsyaatinyaaptiH||sNyogtvjaa tezcama triyAhyatvAbhAvAt parapara saMyogasyatvagiMdriyagrAhyatvAttagatajArapityAgIMdriyayAhyatA t||atrjaatiptitlkssnnegunntvaanupaadaanecksstriyaahyjaalimnisuvrnnaadaavtivyaapti tastahAraNAyatadupAdAnaM / evarasAdilakSaNevizeSaNAnupAdAnelasyabhitraguNAdAvaticyA tiH|| vizeSyAnupAdAnelakSyamAtra tirstvgNdhtvaadaavtivyaaptiH||atovishessnnvishessy yorupaadaanN| sprshlkssytitvgiNdriymaatrgraahoti||atraapimaatrpdNsNkhyaadisaamaanyaaN NAdAvativyAptivAraNAya anyavizeSaNakRtyapUrvava hodhyaMAgrAtyatvapadArthopi pUrvavadevabo For Private and Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nyA bo-dhyH||ruupaadictussttyNpRthivyaaNpaakjmiti etattattvanirNayazvesthApAkonAmavijAtIyanejaHsaMyo 4gH||scnaanaajaatiiyH||ruupjnkovijaatiiytejHsNyogH|| tdpekssyaarsjnkovijaatiiyH|| evaMgaMdhajanakopievaMsparzajanakopi tathA ||svNprkaarenn bhinna bhinnajAtIyAHpAkA kAryabalasa yinklpniiyaaH| tathAhi // tRNapuMjanikSipteAmrAdauuSNatvalasaNavijAtIyatejaHsaMyogAta puurvhritruupnaasherupaaNtrsypiitaaderutpttiH|| pUrvarasasyAmlasyaivAnubhavAt kanitpUrvaharitarUpa pasatvepirasaparArattidRzyate // vijAtIyateja-saMyogarUpapAkavazAtyUrvata nAmlarasanAzemadhura rasasyAnubhavAt tasmAdrUpajanakApekSayArasajanakovilakSaNae vaaNgiikaaryH|| evaMgadhajanakovi lasaNaeva ||ruupresyorperaahttaavpipuurvgNdhnaashvijaatiiypaakvshaatkrbhigNdhoplbdhH| vasparzajanakopipAkavazAtkaThinasparzanA zemRduspAnubhavAnasmAdrUpAdijanakAvijAtIyA|| rAmaevapAkAH ||atevpaarthiv paramANU nAMe kajAtIyatvepipAkamahimnAvijAtIyadravyAMtarAna 4 For Private and Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhavaH yathAgobhuktataNAdI nAmAparamAvatabhegetaNAraMbhakaparamANuSuvijAtIyanejaHsaMyogAtma, virUpAdicatuSTayanAzetadanataraMdugdheyAzarUpAdikaMvantetAhazarUparasagaMdhasparzajanakA teja saMyogAjAyate // tduttrNtaadRshiiNpaadyusdyte| tAdRzamAdiviziSTaparamANubhirdugdhapaNa kmaarbhyte|| tataHtryaNukAdikrameNamahAdugdhAraMbhakai prmaannubhirevdhyaarbhyte| savadhyAraMbha kirevaparamANubhirnavanItAdikamitidida // 4 // vibhaaglmyti|sNyogeti ||sNyognaashktv viziSTaguNatvaMvibhAgasyalakSaNavizeSaNamAtropAdAne kriyAyAmapisaMyoganAzakatvasatvAtatrA tivyAptivAraNAyaguNatvavizeSyopAdAnaM |gurutvlkssyti Ayeti // dvitIyAdipatanakriyA yAMvegasyAsamavAyikAraNalAnavAtivyAptivAraNAyAdyetiuttaravaspaMdaneAdyavizeSaNama pipUrvavadevayojanIyaM ||snehlkssyti ||cuurnnaadiiti ||cuurnnaadipiddiibhaavhetulestigunntvsne haspalakSaNaMpiMDIbhAvonAmacUrNAderiNAkarSaNahetubhUtopilakSaNasaMyogaH tAzasaMyoge For Private and Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nyA-bo. snehasyaivAsAdhAraNakAraNatvaM ||ntujlaadigtdrvtvsy / tathAsatidrutasuvarNA disaMyogecUna diHpiNddiibhaavaapneH| ataHsnehasyevAsAdhAraNakAraNatvaM vizeSaNamAtrIpAdAnekAlAdAvati vyaaptirtstdaarnnaayvishessyopaadaan| vastutastu drutajalasaMyogasyaiva piMDIbhAvahetutvaM sneha syapiDIbhAvahetutvemAnAbhAvAt ||jledruttv vishessnnaatkrkaadivyaavRttiH||12||shbdlaayo tiaayoneti||shbdtve tivyAptivAraNAya guNapadapAdAvativyAptivAraNAya shrotreti| satrividhA sNyogjovibhaagjHshbdjshceti||bherii deddsNyogjomRdNgaadshbdH||vaishepaasymaanedlhyvi bhaagjshcttcttshbdH||shbdotpttimaarbhyshrotrdeshpryNt nimittapavanenazabdadhArAjAyate / |tatra uttarazabde puurvshbdaakaarnnN||buddhlkssnnmaah| srvvyvhaareti||vyvhaar-shbdpryog jJA navinAzabdaprayogAsaMbhavAt zabdaprayogarUpavyavahArahetutvaM jnyaansylkssnnN||buddhiN vibhajate saahividheti||smRtilkssyti // saMskAreti // bahiriTriyAjanyattvaviziSTasaMskArajanyattvaviziSTa For Private and Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ||jnyaantvN smRte lkssnnN|| vizeSyamAtropAdAnepratyakSAnubhavetivyAptiHtahAraNAyavizeSaNopAdAna sNskaardhvNsetivyaaptivaarnnaayvishessyopaadaanN||dhvNsNprtiprtiyoginHkaarnntvaatsNskaardhvii sepisaMskArajanyatvasyasatvAt pratyabhijJAyAmativyAptivAraNAyamAtrapadaM anubhavalakSapati tabhinnamiti taGginavaM nAmasmRtibhinnatvaM smRtibhinnatvaviziSTajJAnatvaManubhavasya lakSaNaM // ttrvishessnnaanpaadaansmRtaavtivyaaptiH||vishessyaanupaadaaneghnaadaavtivyaaptiH atastahAraNA pvishessnnvishessyyorubhyorupaadaanN||anubhvibhjte|sdvividhti||pthaarthaanbhvlkss|| yninihniiti||ttiitytrsptmyrthovishessyktvN // tcchbdenkaariibhuutodhrmaadhrtvyH|| ta yAca tadvizeSyakatvesati trkaarktvestianubhvtvNythaarthaanubhvsylkssnn||uhaahrnne|| rajateidarajatami tijJAnaM rajatattvavAhizeSyakatvasatirajatatvaprakArakatvAnahanniSTa vizaSyaH tAnirUpita naniSTha prakAratA nirupitkaaritaashaalpnubhvtvmitiphlitorthH||anythaaythaa / For Private and Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nyA vo bhnerNgrjtyorimerjtrNgehtyaakaarksmuuhaalebnmrmetivyaaptiH| tatrApirajatatvavahizeSyakA tvarajatatvaprakArakatvayoHsatvAt ||rNgvishessyktvrNgtvprkaarktvyoshrstvaat||uktnissk rssiturshitbhrmenaaticyaaptiH||smuuhaalNbnbhrmsyrNgaasherjttvaavgaahiNtvenrjtaaNsherNgtvaav gAhitvanacarajatatvaprakAratAyAH rajatatvavAhizeSyatAnirUpitatvAbhAvAt evaMraMgatvaprakAratA yA raiglvhishessynaaniruupittvaabhaavaanyceti| aythaaryaanubhvlkssyti||tedbhaavvtiiti| trApipUrvavatanadabhAvavanniSTha vizeSyatAnirUpitataniSTapakAratAnirUpitamakAritAzAlyanubha vatvaM vivkssnniiye|anythaarNgrjtyorimerNgrjteityaakaarksmuuhaalevnprmaayaamtivyaatiH etatsa mahAlaMbanasyaraMgarajatobhayavizeSyakatlenarajatatvaraMgatvobhayamakArakatlenalatAzejatatvAvagAhitlenaregozeraM gattAvagAhitvenarajatatvaprakAratAyAH rajatattAbhAvavadraMgavizeSyatAnirUpitatvAbhAvAt evaM rAma raMgatvaprakAratAyAraMgatvAbhAvavajanavizeSyatAnirUpitattvAbhAvAnnAtivyAptiH udaahrnn| 6 For Private and Personal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kcbatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir yathAzukkAnidarajatamitijJAnaM // yathArthAnubhavaM vibhjte||ythaaryaanubhv iti||ttkrnnmiti // phalIbhUtapratyakSAdikaraNaMcaturvidhamityarthaH pratyakSAdicaturvidhapramANAnAMpramAkaraNatvaMsAmAnya lkssnnN||skaikpmaannlsnnetvsyne prtykssjnyaanetyaadinaakrnnlkssnnmaah||asaadhaarnn | miti vyApAravadasAdhAraNakAraNaMkaraNamityarthaH asAdhAraNatvaMcakAryatvAtiriktadharmAvacchinna kaarytaaniruupitkaarnntaashaalitvmityrthH||ythaadNddaaderghttaadikNprtysaadhaarnnkaarnntvN kArya tvAtiriktaghaTatvAdirUpadharmastadavacchinnakAryatAghaTetannirUpitakAraNatA dNdde|| anopadaMpati daMDa: asAdhAraNakAraNaMbhavani ||bhrmyaadistaavyaapaarvtvaacckrnn sAdhAraNakAraNatvaM kAryanvA vicchinnakAryatAnirUpitakAraNatAzAliveIzvarAdRSTAde kAryatvA vacchinne pratyevakAraNavA tsAdhAraNakAraNatvaM // niyatatvavizeSaNAnupAdAnepUrvavartinorAsabhAderapighatAdikAraNatvesyA tAatoniyateti // niyatapUrvavartinodeDarUpAderapighaTakAraNatvaMsyAt / / atonanyathAmi For Private and Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nyA-co padamapikAraNalakSaNenivezanIyaM / / dNddruupaadiinaaNtuanythaasidtvaat|kaarylkssyti|| kaarymiti||praagbhaavprtiyogitvkaarysylkssnn|kaaryotptteHpuurveighttobhvissytiitiprtiir tirjAyate tatpratItiviSayIbhUtoyo'bhAvastatpratiyogighaTAdirUpakAyAkAraNavibhajakAraNa trividhamini ||smvaapikaarnnelaayti // ytsmvetmiti|| yasminsamavetasatsamavAyenaseba IsatkAryamutpadyatetatsamavAyikAraNamityarthaH udAharaNayathAtaMtavaiti taMtuSusamavAyenasaMbara satsavAtmaka kAryamutpadyatetatsamagAyikAraNamityarthaH ||saamaanylkssnnNtusmvaaysNbNdhaavcchi nakAryatAnirUpitatAdAtmyasabaMdhAvacchinakAraNatvaMsamavAyikAraNatvaMsamavAyasaMbaMdhenaghaTA) dhikaraNekapAlAdokapAlAdeH tAdAtmyasaMbaMdhenaivasatvAtAsamavAyasaMbaMdhAvacchinnaghaTatvAvacchi| nakAryatAnirUpitatAdAtmyasaMbaMdhAvacchinna kaarnnnaayaakpaalaadaustvaallsnnsmnvyH||j rAma nybhaavtvaavcchinnprtinaadaatmysNbNdhendrvysyaivhetttvaar||jnybhaavessudrvygunnkrmsutriss|| 7 For Private and Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir drvymensmvaayikaarnndrvyeavyvaaHsmvaayikaarnnN||atornnaadaavpidrvy mevasamavAyi kaarnnmityaashyenaahprvsvgtruupaaderiti||smvaayikaarnnmitpnussjyte||asmvaayikaa raNalakSayatikAryeNeti ||asmvaayikaarnn hi vidhaMgakArpaNasahakaspinarthesamavetasatyatkAra tarasamavAyikAraNamityarthaH ||kaarnnenshaiksminnrthsmvetstkaarnnsmvaayikaarnnmity prmityrthH||atrkaarnnenetysysvkaarysmvaapikaarnnenetyrthH |jnydrvymaaavyvsNyogaa mavApikAraNatvAsAtmakakAre saMyogasyaivAsamavAyikAraNatvaM darzayanpraya mamudAharati / yathAtaMtusaMyogaH parasyeti / parAtmaka kAryaNasa haikasminnarthatatausamavAyasaMbaMdhe navidyamAnatvesatikAraNatvAtsadAtmaka kAryapratitaMtusaMyogo smvaapikaarnnmityrthH||hitiiymaa dAharatigatarUpamiti ||kaarnnensvkaarykaarnniibhuun padenasahaekasminnatetIsamavetaMsatsama vAyasaMbaMdhenavartamAnaMsatataMturUpaMparagatarUpatikAraNabhavatianosamavAyikAraNataMturUpaMpara For Private and Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nyA-bo gtruupsy||saamaanylkssnnNtusmvaaysNbdhaavcchinnkaarytaaniruupitaayaasmvaaysvsmvaa yisamavetatvAnyatarasaMbaMdhAvacchinAkAraNatAnadAzrayatvaM ||drvyaasmvaayikaarnniibhuutaavyvs baMdhetusamavAyasaMbaMdhAvacchinaghaTatvAvacchinnakAryatAnirUpitasamavAyasaMbaMdhAvacchinnAkapAla hysyogtvaavcchinnaakaarnntaakpaalysNyogvrnteevNaadyptnkriyaayaaNaadysyNdn| kriyAyAMcagurutvadravatteasamavAyikAraNebhavataH AdyapatanakriyAMpratiAdyasyaMdanakriyApati canayoHsamavAyasaMbaMdhenaivakAraNatvAt avayaviguNabhUtaparapararUpAdautvavayavaguNabhUtakapA lataMturUpAde svapadagrAhyakapAlataMturUpAdisamavAyikapAlataMvAdisamabaitatvasaMbaMdhenaivakA raNatvAttatsaMbaMdhAvacchinnakAraNatAzrayatve avayavaguNabhUtakapAlarUpataMturUpAdIvanta itila |kssnnsNgtiH||nimittkaarnnlsynitdubhybhinnmiti samavAyikAraNa bhinnatvesati asa|| rAma mavAyikAraNabhinnatvesatikAraNatvaM nimittkaarnnsylkssnnmityrthH||krnnlsnnmupsNhr For Private and Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ti|| tdetditi||ydsaadhaarnnmiti ||vyaapaarvtvestiitypipuurnniiyN ||bhnythaatNtukpaalsNyo| gyortivyaaptiH||tNtukpaalsNyogyorpikaarytvaatiriktprtvghtttvaavcchinnNprtikaarnntv mistyeveti atastatrakaraNatvavAraNAyavyApAravatvesanItikaraNalakSaNevizeSaNaMdeyAcyApAravatvaM vanajanyatvesatitajanyajanakatvaMbhavanihiraMDajanyatesanidaMDajanyaghaTajanakatvAimyAderato daMDavyApA ratvaMevaMkapAlataMtusaMyogAderapikapAlataMnuvyApAratvaM kapAla nujanyatvesanikapAlataMtuja|| nyprpttjnktvaat|krnnlkssnne sAdhAraNatvAnupAdAnezvarArazaderapilyApAravattvAkarapala syaanttraatilyaaptivaarnnaayaasaadhaarnnetivishessnnN||ssddipheNdriybhuunmtysprmaannsylkssnnmaah| natipramAbhUteSupratyakSAtmakaMjJAnaMcAkSuSAdipratyakSatena prativyApAravadasAdhAraNakAraNamiTripa bhavati ||anHprtyaajnyaankrnntvN prtyssylkssnnN||aaysnnikrssaatiriktcturvidhsnnikrss NAMsamavAyarUpatveneMdriyajanyatvAbhAvAdyApAratvaMnasaMbhavati ||iNdriymnHsNyogsyaivbaahy pratyA For Private and Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nyA-bo sejnniiyeiNdriyvyaapaartaavodhyaa| maansptysetuaatmmnHseyogsyaivsaabodhyaa|prty 9 sprmaannlsnnmulaaprtykssprmaalkssnnmaahu||jnyaanaakrnnmiti||prtykssprmaalsnnN||vyaapti jJAnasAdRzyajJAnapadajJAnaMcatadevakaraNaM yeSAMtaianumityupamitiza bdAH tabhinnatvaMpratyakSasyamA prtyksseiNdriysyaivkrnntvNntujnyaansykrnntvNlkssnnmiishvrptyaasaadhaarnnN||iishvrsH tyksssyaajnytvaatjnyprtyssyaivlkssnnaabhipraayennottrmaah| iMdriyArthasanikarSatijanyapa tyasasyaivalakSaNatvAbhiprAyeNelasaNaM vibhjtenirviklpkmiti|| tlaayti||nissprkaarkmiti prakAratAsanyajJAnatvamevanirvikalpakatvamityarthaH nirvikllkecturthvissytaasviikriyte||trividhaa viSayatAmadhyeekApitatranAstyatIvizeSyatAzUnyajJAnatvaMsaMsargalAzUnyajJAnatvamityapilasA NasaMbhavati ||sviklpkNlksspni|smkaarkmiti viSapanAyAjJAnanirUpitatvAjJAnasya rAma viSayatAnirUpakatvenapakAranAnirUpakajJAnatvaMsavikalpakasyalakSaNaM svaM vizeSyatAnistaka 9 For Private and Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jnyaantvNsNsrgtaaniruupkjnyaantvmitypilkssnnsNbhvti|udaahrnnNytheti"dtvaavcchinn vizeSyatAnirUpakaMDityatvaprakArakajJAnaMsa viklpkmityrthH||caayussaadiprtyksskaarnniibh tAna ssddidhsNnnikrssaantibhjte|sNyogdtyaadinaavyttilaukikaavissytaasNbNdhencaak ptvaavcchinnNprtickssHsNyogHkaarnnN||drvysmvetrttilaukikvissytaasNbNdhencaakssusstvaav cchinnNprticsuHsNyuktsmvaaysyhetutvN||drvygraahkaanniiNdriyaannitriinnyev||csustvddmnii si| anyaanighaannrsnshrvnnaanigunngraahkaanni|| atastvagidriyaschaledravyarattilaukikavi SayatAsaMbaMdhenatvAcapratyasatvAvacchinnaMpratitvaksayogasyahetutAevaMdranyasamavetatvAcA | tystvaavcchinnprtitvksyuktsmvaaysyhetunaa||drvysmvetsmvetossnntvshiitttvaa dijaatisprshnprtykssesNyuktsmvetsmvaaysyhetutaa||evmaatmmaansprtykssemnHsNyo |gsyhetutaa||aatmsmvetsurvaadiprtykssemnHsNyuktNsmvaaysyhetutaa|| Atmasamavetasa For Private and Personal Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nyA-bo mvetsrvtvaadiprtykssemnHsNyuktsmvetsmvaaysyhetutaa||rsnpraannyost rasagaMdhanagatajA 1. nigaarktvenaahitiiyntiiyyoHsNcikrmyorevrsgNdhaariddettaavaacyaa||shrvnneNriysyaakaashruup venshbdsyaakaashgunnvenshrvnneNdripenncsmNshbdsysmvaayHstrikrssH||shbdttishbdtvaa kvaadijaativissykshraavnnprtylesmvetsmvaaysyhetutaa||abhaavprtyksstivishessnnti shissybhaavonaamvishessnntaasnnikrssH|| paMcasainikarSeSumadhyesayogamachAnesaMyuktapadepaTayitvAsamA vAyasthAnesamavetapadaMghaTayitvAabhAvasthalenirvAhya tathAhilyAdhikaraNakAbhAvapatyasese yuktvishessnntaavysmvetaadhikrnnkaabhaavprtyksseindriysNyuktsmvetvishessnntaa||ttrvy samavetasamavetAdhikaraNakAbhAvapratyaseiMdriyasaMyuktasamavetasamavetavizeSaNatAtagharepattA bhaavHsNyuktvishessnntyaagRhyte||ghttsmvetprkhaapRthiviivaabhaavH saMyuktasamavetavizeSa rAma NatayA gRhyatA ghaTasamavetasamavetAlAdaunIlavAbhAvazcasaMyuktasamavetasamavetavipoSaNata 10 For Private and Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir yAra hyataitisasepaH // itiprtyspricched-smaaptH|| anumAnalamayati // anumitikaraNami ti||anumitauvyaaptijnyaankrnnN // parAmarzavyApAraH // anumitiH phlN|| parAmarzasevyAptijJAna nyatvesativyAptitAnajanyAnamitijanakatvAtatajjanyalesatitajanyajanakatvarUpavyApAratvamupapane anumi tikrnntvmnmaansylkssnnN||anumaanNvyaaptijnyaanetsppraamrshruupvyaapaardvaaraaanumiti prtysaadhaarnnkaarnntyaaanumitikrnnlmuppnn|praamrshjnymiti ||praamrshjnytvvishi rjnyaantvmnumiterlkssnnN|| atrajJAnatvamAnopAdAnepratyakSAdAvativyAptira tastahAraNAyaparAma jinytvestiitivishessnnopaadaanN|praamrshjnytvmaatrotopraamrshdhvNsetivyaaptirtsthaarnnii yjnyaantvopaadaanN||anumitilkssnnghrkiibhuutpraamrshlkssnnmaacre|vyaapti viziSTeti // vyApti viziSTaMcatatparadharmatAjJAnaMcetikarmadhArayaH ||atrvishisstt padasyaprakAratAnirUpakaparatvAtpakSadhama tAyAjJAnamityatraSaSTyA viSayatvabodhanAt ||dhrmtaapdsysaibNdhaarthktvaat||krmdhaarysmaa For Private and Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nyA-bo senasamasyamAnapadArthayorabhedasaMsargalAbhAccavyAptiprakArakAbhinayatyakSasaMbaMdhaviSayakajJAnaMtara 11 raamrshnilbhyte|evNstidhuumocnhivyaapyH AlokavAnaparvataityAkArakasamUhAlaMbanepyukta parAmarzalakSaNamastItyativyAptistahAraNAyapakSaniSThavizeSyatAnirUpitahetuniSThepekAratAnirUpi tavyAptiniSThaprakAratAnirUpitaprakAritAzAlijJAnaMparAmarza iti niSkarSaH krtvyH||staahshpraam jinytvestijnyaanttmnumitelkssnnN||anumitipraamrshyovishissykaarykaarnnbhaavshvesthaavhin vAracchinnasaMyogasaMbaMdhAvacchinnavidheyanAnirUpitaparvatatvAvacchinnoddezyanAzAlyanumititvAvacchinnepanivahni tvAvacchinnaprakAratA nirUpitavyAptitvAvacchinnaprakAratA nirUpitadhUmatvAvacchinnaprakAratAnirU pitprvtttvaavcchinnvishessytaaniruupitvishessyitaashaalinirnnykaarnnN||vnhitvaavcchinnprkaa ratAnirUpitacyAtitvAvacchinnavizeSyatAyA:dhUmatvAvacchinnavizeSyatAnirUpitavyAptitvAvacchi rAma ||nnaprakAratA yAzcAbhedAnaMgIkamatevanhittvAvacchinnaprakAranAnirUpitavizeSyatvAvacchinnavyA 11 For Private and Personal Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mitvAvacchinnaprakAratAnirUpitavizeSyatvAvacchinnadhUmatvAvacchinnaprakAratAnirUpitaparvatatvAna chinnavizeSyatAnirUpita vizeSyitAzAlinirNayaHkAraNamitivAcyAsacanirNayaH vanhi vyApya dhUmavAnparvata ityAkArakobodhya yatrayatreniyatrapadacIzAdhUmAdhikaraNeyAvativanhimattvalAbhA yaayaavtvmhimnaavnhedhuumvyaapktvNlbdhaatthaacdhuumvyaapkvnhidhuumvtiityrthH|tdevsyaa ssyti|saahcryniymti ||niynsaahcrycyaaptirityrthH||niyttvvyaapktvN sAhacarya sAmA naadhikrnnyaatthaacdhuumniytpnhisaamaanaadhikrnnyvyaaptiritsrthH||cnhedhuumvyaapktvNcdhuums mAnAdhikaraNAtsaMtAbhAvapratiyogitAnavacchedakadharmavatvaM tthaahi||dhuumaadhikrnnecvrmhaansaarii vartateyo bhAva ghaTatvAdyavacchinnapratiyogitAkAbhAvaHnanubanhitvAvacchinnapratiyogitAkAbhAva kutaH catvaramahAnasAdauvanheHsatvAtAevaMsatidhUmAdhikaraNeparvatacatvarAdIvartamAnasyaghaTAya bhArasya pratiyogitAvacchedakaMgharabAdikamanaballedakaMvanhitvaMtatvaMvanhIvartate todhUmavyApaka For Private and Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nyA-bo tvNvnhiivrtte|tthaacdhuumvyaapkvnhisaamaanaadhikrnnyvyaaptiritiphlitaaitiiymnvyjyaaptiH 12 siddhaaNtaanusaarennaapuurvpkssvyaaptistsaadhyaabhaavvttitv|saadhytaavcchedk saMbaMdhAvacchinnasA dhyatAvacchedakAvacchinnapratiyogitAkapratiyogitAvacchedakasaMbaMdhAvacchinna pratiyogitAkcheda kAvacchinavaiyadhikaraNyAvacchinnAbhAvavanirUpitahetutoracchedakasaMbaMdhAvacchina rattitvattA vicchinna prtiyogitaakaabhaavovyaaptirityrthH|| tcckevlaanvyinyvyaaptmitisiddhaaNtaanusrnnN|| numA vibhjte||svaarthmiti svaarthaanumaannaamnyaayaapryojyaanumaan| natrayojyAnumAnaMparA thaanmaan||nyaaytvNcprtijnyaadyvyvpNcksmudaaytvN avayavatvaMcapratijJAyanyatamatvaMzI nvayeneti ||saadhysaamaanaadhikrnnyruupaanvyvyaaptimaanityrthH||vytirekenneti|| vyatirekonA |maabhaavH| tathAcasAdhyAbhAvahe tvbhaavyoaatitirekvyaaptiH||ayNcheturytrytrbnybhaa, rAma vasnatradhUmAbhAva iti||ytrpdviipsyaavntybhaavv tiyAvatidhUmAbhAvagrahaNeyAyatvasyavyApaM 12 For Private and Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassa garsuri Gyanmandir katvaparatayAdhUmAbhAvevantyabhAvavyApakatvalabhyatAvanyabhAvedhUmAbhAvavyApakatvalabhyatevanyabhAvaniSThavyA pyatvaMcasvAzrayavantyabhAvavyApakIbhUtAbhAvapratiyogitsebaMdhanadhUmaniSTanayAgRhAnati vyatirekalyAti matvenAnvayavyAptimatvenacAnnayavyatirekitvenacagIyatevyatirekaparAmarzAkArazcAnyabhAvavyApakIbhU tAbhAvapratiyogidhUmavAniti kevlaannaayinolkssnnmaah|| anvyetivytirekcyaatishuuny| besatyanvayavyAptimevaM kevlaanvyitvN||athvaakevlaanvyisaadhyktvNttaaetcclkssnnhetoN y'tirekitve'pisNgcchte| sAdhyasyakevalAnvayitvAdezAnna yavyApnerabhAvAdanvayamAtra pAptika kevlaancpiitimuuloktlkssnnmuppnn|atyNtaabhaavaaprtiyogitvekevlaanvyitn caivamA kAzAbhAvesaMyogAbhAvecAvyAptiritivAcyaMAsvavirodhiranimadatpatyAbhAvApratiyogitvasyai vatadarthatvAt / tathAcata yorekjaatiiysNbNdhensrvtrvidymaantvaannaavyaaptiH||kevlvytire kinnolkssnnmaahvytireketi|| nizcitAnvayalyAtizUnyatvesatinyatirekanyAptimatvaM kevalavya For Private and Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatith.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nyAnotirekitvaM ythenibhitrpRthiciitvaavcchinnpkssH||pRthiviitrjlaadibhedHsaadhyN gNdhvtvhetuH| 13 atrayA~dhavattaritarebhyobhiyaneyathetyanvayadRSTAMtAbhAvAiMdhavyApaketarabheTusAmAnAdhikaraNyarU paannyvyaaptigrhaasNbhvH||kiNtuytrptrpRthiviitrbhedaabhaavsttrgNdhaabhaavoythaajlaadimiti| vytirekdRssttshtejlaadaavitrbhedaabhaavruupsaadhyaabhaavvyaapktaagNdhaabhaaveshdyte||immevaaminsi nidhAyayadi narebhyonabhidyatenatahadhavadyathAjasamitiyathenamUlakArovyatirekavyAptimevapadarzita vaan||evNprkaarennvytireklyaaptiyhaanNtrmitrbhedaabhaavvyaapkiibhuutaabhaavptiyogigNdhvtii, pRthivItyAkArakanyatirekaparAmarzAtpRthivItvAvacchinnoddezyatAnirUpitetarabhedatvAvacchinnavi ghiyatAkApRthivIitarabhedavatIyAkArakAnuminirjAyataititatvaMyathAzrutamUlArthastuyajjalaM itarebhyonabhidyateitarabhedAbhAvavatanataIpavanajalamitarabhedAbhAvavyApakagaidhAbhAvavatAnace rAma yNtthaa| iyNpRthivii||nnthaa|gNdhaabhaavvtiin||kiNtutbhaavaatmkgNdhrtii|| tsmaannnthaa||13 For Private and Personal Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir |tsyaat||gNdhaabhaavaabhaavvtlaalgNdhvtvaat|ntthaa||itrbhedaabhaavvtiin||kiNtinrbhedaabhaavaa bhaavvtiidtrbhedvtiitipryvsnnitipksslkssnnmaah||sNdigdhenisaadhyprkaarksaidehvishe dhytvpkssbaasdehshvprvtovnhimaanvetyaakaarkH||iclkssnnanumiteH pUrvasAdhyasaMdehoni. yamenajApataityabhiprAyeNaprAcInaHhataMgagaganavizeSyakameghapakArakasedehAbhAvada zayAmapigraha madhyasthapuruSasyapanagarjitazravaNenagaganamaighacadityAkArakagaganabAvacchinnoddezyanAnirUpita meghatvAvacchinnavidheyatAkAnumitidarzanAtaprAcInalakSaNavihAyanavInaranamityuddezyatvaMpasatva mitisthiriikRtspslsnnmaahaaniviteti|saadhyprkaarkninyvishessytvNspksstvaanishc yshvmhaansNvnhimdityaakaarkH||vipslsnnmaah| nishcitsaadhyaabhaavvaaniti|saadhyaabhaav prakArakanizcayavizeSyatvaM vipstvN||nishpshchndovnybhaavvaaniyaakaarkH||sdenuuniruupy hetvaabhaasaanniruupyti||svybhicaareti hetuvadAbhAsaMtati hetvAbhAsAH dutthetvH|| doSAzcaya For Private and Personal Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nyA-bo micAravirodhapatipasA siddibaadhaaH||ekjnyaanvissymkthetutaavccherkvtvsNbNdhenaitvishissttaa hitvityrthH|yhissyktven jJAnasyAnumititakAraNAnyatarapanibaMdhakalaMtatvadoSasAmAnyasthala snnN||hetiidopkssaanestynumitiprtibNdhsttkaarnnpnibNpovaajaa yatestovAnigrahArthavAdinI hAvitahenauroSobhAvArthaduSTanirUpaNamitibhAvaHsanyabhicAravibhajyadarzayatigasAdhAraNetima saadhaarnnaaynynmttvsvybhicaarsaamaanylsnn|saadhaarnntsaadhyaabhaavvittittvaaprvtovhi maanmmeytvaaditi||atrprmeytvhetaubnybhaavv hattitvarUpanyabhicArejJAtevantyabhAvavadarati varUpavyAptijJAnapratibaMdhaphalaM asaadhaarnniti|| sarvasapasavipasanyArattatvaM ||saadhyvhtti tvatvAvacchinna pratiyogitAkAbhAvaH hetausAdhyavadarattitvenizvitesAdhyavahAttitvarUpajyAptijJAna || prtibNdhphlN||anupsNhaarinnlsyti||anvyeti||ubhydRssttaaNtaabhaavaadnvynyaasijnyaanvytire rAmakavyAptijJAnobhayasAmagrI nAstItyarthaH ||kiNcihishessykniyaavissysaadhyktlestikiNcitishe 14 For Private and Personal Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SyakanimayAviSayasAdhyAbhAvakatvamevAnapasaMhAritvaM enajJAnasyavyAptisaMzayajananahArAcyA tijJAnapratibaMdhaphala mitibhaavH||vsttstbhyNtaabhaavaaprtiyogisaadhyktvmevaanpsNhaaritv mitibodhyaaviruiilkssyti|| sAdhyAbhAvavyAptati sAdhyAbhAvavyAptiHsAdhyAbhAvanirUpitara vyatirekavyAptiHsAdhyavyApakIbhUnAbhAvapratiyogitvaM ||tthaacpsvishessyksaadhyaabhaavvyaapyhe| tuprakArakajJAnAtapasavizeSyakasAdhyaprakArakAna mitipratibaMdha phalaMga evNstytipkssepi|vi rusatyanipasayorvizeSasta hetorekatvenahenoIitvenacajJAnanyaHsAdhyAbhAvavyApyaprasataheturvi rodhH|| sAdhyAbhAvavyApyAtihetumanapasaHsatpratipasaiti yaavt||virudesaadhyaabhaavsaadhkohetu sAdhyasAdhakatvenopanyastaityasAmarthya suucnmpiaashryaasiiiti||popstaavcchedkvi) rhaashryaasiddhiH|| ytheti||atraarviNdeggniiyvaabhaavenishcile gaganIyatvaviziSTAraviMdasaura bhyAnumi tiprativaidhaHphalaM // svruupaasiiiti|svruupaasidirnaampkssehetvbhaavH| tathAcahatva For Private and Personal Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nyA-bo || bhAvaviziSTa pakSajJAnAtpakSavizeSyakahetupakArakaparAmarzapranibaMdhaHphale / vyaapytvaasiti|| 15 prakRtedhUmanyApakatvamAdhanegRhItaMcetyUmeAdhanasaMyogavyApyatvagRhyateevecanheravyApakara tvamAdhanasaMyogegRhItaMceinhautaralyApyatvaM gRhyatena devvyaabhicritvN||arthaadupaadhivybhir caritatvaMsAdhanerahItaMcedupAdhibhUtAdhanasaMyogavyApyadhUmavyabhicaritagRhyanaekAanu mAnaprakArazcapUrvAnumAnehernupakSIkRtyahidhUmavyabhicArIdhUmavyApakAdhanasaMyogavyabhicaritatvAtghaTatvA divtyoydyaapkvybhicaariisrvopitdybhicaariitivodhyH||evNprkaarennpktaanumaanhetubhuutpkssesaadhyjybhi cArotyApakatayAdUSakatvamupAdhephalAtathAcadhUmAbhAvavadalitvAbhAvaspadhUmavyabhicAragRhInevahaudhUmAbhAvavadanti tvaspalyAptijJAna pratibaMdhaphalaMganacalyApyatvAsiyabhicArAbhedativAcyaM dhUmAbhAvavaititvAbhAvAbhAvatvenavyApya laasiitvdhuumaabhaavvttitvtvenvybhicaartvmitibhedaataaysyeni| ysyhetoHsaadhyaabhaavHsaadhybaadhH||pmaa rAmaNAMtareNapatyasapramANenapakSenirNItaH sabAdhita ityarthaH tathAcaprAtyakSikasAdhyabAdhanizcayejA 15 For Private and Personal Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tisaadhyaanmitipnibNdhHphlNgvaadhinsaadhyktvaahaadhinheturityucyte| ityanumAnapariccheda-sa maaptH|| ||upmaa lkssyti| upmitikrnnmiti||upbhitilkssyti // sNjnyaasNtiiti|sNjnyaanaam pdNaasejnyiiarthH| tyoHsNbNdhHshktiH||tthaacpdpdaarthsNbNdhjnyaanmupmitirityrthH| upamAna nAmAtidezavAkyArthajJAnaM atideshvaakyaarthsmrnnNvyaapaarH||upmitiHphlN||gosdRshogvypd vAcyaityA kArakavAkyADosArazyAvacchinnavizeSyakagavayapadavAcyatvaprakArakayajJAnaMjAya titdevkrnn|| ||rtyupmaanpricchedHsmaaptH|| shbdlmyti||bhaateti||aaptocrittvesti vaakytvNlsnnN||prmaannshbdvelsytaavcchedkN vAkyatvamAtroktAvanAptoccaritavAkyetivyA ptirataAptoccaritatvanivezaH tAvanmAtrotojavagaDadazAdAvati vyAptiratovAkyatvaM / AptattvaM cprpoghetubhuutythaarthjnyaanvtvN||tthaacpryoghetubhuutythaarthjnyaanjnyshbdtvmiti paryava sannArthaH // vastatastapadajJAne krnnN||ttijnyaanshruutpdjnyaanjvypdaarthopschi tiApA For Private and Personal Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vo ratavAkyArthajJAnezAbdabodhaHphalaMga nirnAmazaktilakSaNAnyanararUpAzaktirnAmaghATpidajanyabodhaviSayala 16 pkaarkeshvrsNketHgiishvrsekenonaamiishvrecchaagsevshktirityrthH|shktiniruupktvmevpdeshkt viSaya sAsaMbaMdhenazaktyAzrayatvamarthezakyatvaM shkysevedholkssnnaasaahividhaa|maunniishuddhaaceti goNInAmasArazyani ziSTalakSaNA ythaasiNhomaannvkityaadii| siMhapadaspasiMDsAdRzyaviziSTalakSaNAzuddhAvividhAjahallasaNAajI hllpnnaajhttjhlkssnnaaceti|lkssyetaavcchede karUpeNalasyamAtrabodhaprayojikAlasaNA jhlkssnnaa||y thAgaMgApAMghoSaityatragaMgApadazakyapravAhasaMbaMdhasyatIresattAttAdazazakyasaMbaMdharUpalakSaNAjJA naahNgaapdaattiiropschitiH||lsytaavcchedkruupennlsyshkyobhybodhpryojikaalkssnnaaa|| jhllsnnaa|ythaakaakebhyoddhirspnaa mityatrakAkapadasyadadhyupadhAna kelakSaNA lakSyanAvacche| dakaMdadhyapaghAtakalaM tenarUpeNadadhyupadhAna kAnAMsarveSAMkA kabiDAlakukkadAdInAMzakAlasyANAbo rAma dhaat||shkytaavcchedkprityaagenvyktimaatrbodhpryojikaajhdhlsnnaapthaatttvmsii || 16 For Private and Personal Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir patrasarvatatvakiMcijJavaparityAgenavyaktimAtrabodhanAtUjahadajaGgalakSaNAcaMca lakSaNAjIva brahmaNoraikyaMvadatAM vedAMtinA siddhaaNtriityaa||aakaaNseti||avyvhitottrtvaadisNbNdhenytsd prakArakajJAnavyatirekaprayuktohiyAhazazAbdabodhAbhAvastAdazazAbdabodhetatpadetatpadvatvamAkAM kssaa||ythaaghrmityaadisth levyahi tottaratvA disaMbaMdhenAmpadaMghaTapadavadityAkArakAmpadavize SyakagharapadaprakArakajJAnasattveghaTIyakarmatvamitibodhojAyate amghaTaiti viparItoccAraNenatA dazajJAnAbhAvAttAdRzazAbdabodhonajAyate nastArazAkAMkSAjJAnezAbdabodhekAraNa arthAbAdha iti|baadhaabhaavoyogytetyrthH||agninaasiNctiitytrsekkrnntvsyjldhrmsyvnhiibaapni vystvaannnaashvaakyaacchaabdbodhH||snnidhiNniruupyti||ashoccritaanii ni||ashocc hritaanivilNboccritaani||vaidikmitivedvaakymityrthH|idmplkssnnN|| vedamUlakasmRtyA dInyapi grAhyANi laukiketi|| vedvaakybhinnmityrthH|| ||tishbdpricched smaaptH|| // For Private and Personal Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir yathArthAnubhavanirUpyAyathArthAna bhvibhjte||sNshyetyaadinaa eketi / ekatharmAvacchinnavizeSyA kbhaavaabhaavprkaarkjnyaansNshyityrthH||bhaavykoriksNshyaaprsiddh sthANatyAdeHsvAla slaannutvaabhaavprusslpurusstvaabhaavkottiksNshyevaarthH||mithyaajnyaanmiti||aythaarthjnyaan mi tyrthH||vipryyonaammaa vyApyAroyeNetitavyApyasyavyApakasyacabAdhaniyAkAraNaM anythessttaapnidossenntkaanusteH||sukhNniruupyti||srvessaamini|| itarecchA'nadhInecchAniSA patvamitiniSkarSaH yathAzruteghadonukUlaityAkArakAnukUlatvaprakArakajJAnavizeSyattasyapAdA vpisttaatttraativyaaptiH||sukhecchaadhiinbhojnaadaavtivyaaptivaarnnaayetrecchaandhiinetiicchaavishess NAsurakhecchAtusukhatvaprakArakajAnajanyaiva // duHkhNniruupyti|ptikuuleti ||atraapiinrdessaan dhInadveSaviSayata mitiniSkarSaH // iSaviSayatvamAtroktausAdAvativyanistatrApiDheSaviSayabasa rAma vaadtsttraativyaaptivaarnnaayetrdvessaandhiinetidvessvishessnnN||srpjnyduHsvaadaudessaatsrpdessii 17 For Private and Personal Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nisarpadveSasyasarpajanyaduHkhadveSajanyatvAdanyadveSAjanyadeviSasvarUpalakSaNasyasapatniAgnicyA ptiH||phlecchaaupaayecchaaptikaarnnmtH phalecchAvazApAmecchAbhavatyevaMphalahaSAdupApareSaH / / / dharmAdharmanirUpayati / vihitetyAdinA // vedvihitetyrthH|| niSiddheniga vednissidetyrthH|bhaavnaaN lakSapani |anubhveni anubhvjnylesnismRtihetutvNbhaavnaayaalkssnnN||atraanubhkjnyH tvesatItivizeSaNAnupAdAneAtmamanaHsaMyogetivyAptirAtmamanaHsaMyogasyajJAnamAtraMpasyama manAyikAraNatvenasmRtipratyapikAraNatvAdatastadupAdAnaM AtmamanaHsaMyogasyAnubhavajanyatvAmA vaannaativyaaptiaanaavnmaatrekRteHnubhvdhvNsetivyaaptiH||dhvNsNptiptiyoginH kAragatvenAnubhavadha saspApyanubhavajanyatsAdataHsmRtihetuttopAsanAkhanubhavadhvaMsesmRtihetutvAbhAvAlAvivyApti nanvatra vishissttbuddhiprtivishessnnjnyaansykaarnntaaskltaaNtrikmtsiddhaa|| yathAreDaviziSTa buddhipratidaMDajJAnaM kAraNadaMDaviziSTabuddhinAmadeDamakArakatAnA nayAcadaMDapakArakavuddhitvAvara For Private and Personal Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nyA-bo binapatiraMDajJAnalenakAraNatvamisApatitaMgadaMDaprakArakabuDiIpuruSahatyAkArakabuddhistatra 18 daMDajJAnaM kAraNaMnahiDamajAnAnaH pumAnadaMDIpuruSaitipratyeti evaMcayatrAyadaMDaitiSatyakSatA taMtadanaMtaraDIpuruSaityAkArakapratyakSamasAnatradaMDIpuruSastyAkArakapatpativyAbhistaddhi svAvyavahitapUrvasaNotsannadaMDajJAnAtmakAlabhavajanyajaniSyamANedaMDIpuruSaisAkArakasmaraNe kAraNaMcasmRti pratyanubhavasyakAraNatvAttathAcAnubhavajanyatvesanismRtihetatvarUpabhAvanAla kssnnspythoktdNddiipurussddpaakaarkaanubhvevidymaantvaartivyaaptiriticenn|atrmH||anubh vajanyatvaanubhavaniSTha kAraNatAnirUpitakAryatAzrayatvaMnatrakAraNatAyAmanubhavalAvacchinnani vizyatetathAcAnubhavatvAvacchinnakAraNatAnirUpitakAryatAzrayatvamanubhavajanya tvamitiphalitamate noktaati-vyaaptiH||tthaahi TreDaprakArakavuddhitvAvacchinnakAryatA nirarUpinadaMDajJAnaniSThAkAraNa rAma tAtaspariMDAnabhavattamavacchedakaMdaMDAnubhavAhaDasmaraNApiDaprakArakaburusattera toDa 18 For Private and Personal Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kArakabuDitvAvacchinnaMpratyanubhavasmaraNasAdhAraNadeDajJAnatvenaivadaMDajJAnasyakAraNatAyAHsvIka raNIyatvenadaMDajJAnatvasyaivatavacchedakatvAtathAcAnubhavatvAvacchinna kAraNatAnirUpitakAryatAra zrayatvasyayathoktapratyakSAnubhaveM bhAvAnnAtinyAptiHbhAvanAyAMlakSaNamidaMvartate tathAhianubhavene vabhAvanArakhyasaMskArotyatsAbhAvanAtvAvacchinnaMpratyanubhavasyAnabhavatvenaivakAraNatayAbhAvanAtvA vacchinnakAryatAnirUpitAnubhavaniSThAkAraNatAtasyAmanubhavatvamavacchedakamatonubhavattvAvacchi nakAraNatAnirUpitakAryatAzrayatvaMbhAvanAyAMvartatatinAsaMbhavAnancasmRtihetutvavizeSaNavA yyarthyamApadyatetasthyanubhavayaMsetivyAptivAraNAyapAepAhipayottAnubhavajanyatvavivakSAra manubhaSadhvaMsetivyAptiHprasajyatetathAhidhvasattAvacchinnapratipratiyoginaHkAraNatvaMpratiyogitte narUpeNatattadhvaMsatvAvacchinnaMpratitanatyatiyogivyaktestayaktitvenacakAraNatvamityevadhvaMsa pratiyogino kAryakAraNabhAvastathAcadhvaMsaniSTha kAryatAnirUpitAyAnubhava niSThAkAraNatAta For Private and Personal Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobaith.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nyA-bo-syAMpratiyogitvamavacchedakaMtanadyaktisaMcanatvanubhavatvamapI nisiganAranyatradUSitatvAttathAcAna bhavatvAvacchinna kAraNatAnirUpitakAryatAzrayatvarUpAnubhakjanyatvaviraheNevAtivyAptipAraNase bhvaattsmRtihetutvvishessnneneticenn|smRtaativyaaptivaarnnaayaivthishessnnprveshaattthaa hi smRtipratpanubhavaNvakAraNaMnatusmRtirapyatA ghaTasmRtitvAvacchinnepratighatAnubhavasyapAna bhavatvenaivakAraNatvaMnatughaTajJAnatvenanathAcaghaTasmRtiniSTha kAryatAnirUpitAyApaTAnubhavani kAraNatAtasyAghaTAnubhavatvamavacchedakaMtenAnubhavatvAvacchinnakAraNatAnirUpita kAryatAzraya tvasyasmRnauvidyamAnatvAnna hismRtiH smRtiheturatona tara pAtivyAptiritya mAnyanirupaya tinityamekamiti nityatvesatyanekasamavetatvasAmAnyalakSaNanityatvAnupAdAnesaMyogAdAva ninyAptiH AkAzAdAvatinyAptivAraNAyAnekasamaveta tvaMjalaparamANurUpArAvativyAptiratoH raamneketi||nitydrvyrttyti // nityadravyeSuparamAvAdiSuvartamAnAH ataevavyAvartakAitara 19 For Private and Personal Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAnumitihetavaH nitydrvyrttitvruuppkssdhrmtaapryojyetrbhedaanumaapktaashaalinityrthH|| nityadravyaniSThavizeSyatAnirUpitai kamAtravRttibhedAnumitijanakatAvacchedakAkAratAzrayattvani shessaannaaNlkssnnmitibhaavH||paarthivprmaannojlaadibhedaanumaapkgNdhetivyaaptivaarnnaayaikmaatrr titvabheda vishessnn||pdaa dautadinarabhedAnumApakendra pAdAvati vyAptivAraNAyanirUpitAMtaMprakA ritaavishessnnN||rtenvyaavrtkaaitysy nityadravyavizeSyaketarabhedAna mitiprayojakAityarthaka tayAlakSaNaparatvena sAphalyepinitsavyarattayativiphalamevasvarUpAkhyAnasyApikRtatvAdi tipryukte|| yyormdhyti||ynisstthkaalniruupitaadheynaasaamaanyNyvcchinnNtdbhyaanytr| tvamayuta siddhatvamityarthaH traikaaliketi||praagbhaavaaprtiyogitvestidhvNsaaprtiyogitvesty nyonyaabhaavbhinntvestybhaavtvmttyNnaabhaavsylkssnnN||dhvspraagbhaavaanyonyaabhaavaakaashaa bhAvAdInAM vAraNAyayathAkramavizeSaNopAdAnAvastatastasaMsargAbhA vatvetAdAtmyabhitrasava For Private and Personal Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nyA bo dhAvacchinnapratiyogitAkAbhAvatvaMdhvaMsaprAgabhAvayozcanasaMsargAvacchinnapratiyogitAkatvamiti tenaivatahAraNevaikAliketisvarUpArabyAnamevetibodhyAtAdAtmyeti abhAvatrapavAraNAyavizeSa shNghaabhaavvaannetiprtiitivissyghttaadivaarnnaayvishessyN| nanusAdRzyAdInAmatiriktapadArthA naamnirupnnennyuuntetytaah||srvessaamiti |tbhinntvvishisstttgtbhuuyodhrmruupsaadRshy spApighaTapaTAdirUpatvenanAtiriktatvamevamanyeSAmapyUhyA kRSNAvalaMbinogA-pupoSagovardhana sta mabhyarcayan vipulAmIrasabhAjanajanitabudhedrasta vaabhircnaabhiH| ititarkasaMgraha vyAralyA nyaaybodhinyaarkhyaasmaaptaa||7|| ||vaaraannsiiprsaadsyniyogenprytnnH||kaashiisNskRtmudraa yaamNkitoyeshilaasraiH||1|| shriikaashiijiimejnyaanvaapiikepuurvphaattkprshriivishvnaathjiikepaas| tamahArAjazivalAlabejIinake makAna mekAzIsaiskanamudrAyantramechapI jinakole rAma nAhIyaunhoneisa chApekhAnekekAryasaMpAdaka zrIyutvAbUvArANasIprasAdapAkacaurIgalI, 20 For Private and Personal Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private and Personal Use Only