Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zve. guru vimalasUrinI praznottara-ratnamAlA paM. lAlacaMdra bhagavAna gAMdhI jijJAsu ziSyanA upayogI praznonA, gurue ApelA tAttvika uttarothI gUMthAyelI A praznottaramAlA sarvamAnya amUlya upadeza-ratnothI zobhatI hoI e kharekhara ratnamAlA jevI mahattvanI kImatI che, ratnamAlAnA nAmane sArthaka kare che. bAhya ratnonI mAlA karatAM AMtarika guNa-ratnonI A mAlA adhika prabhAvaka, maMgala-kalyANakAraka, ArogyadAyaka, AyuSya-vardhaka, hitakara, zAMtikara ane sukhakAraka thaI zake tevI che. sAcA ratna-parIkSako ( jhaverIo ) tenI UMcI kiMmata AMkI zake che. enI racanA hajAreka varSa pUrvanI hovA chatAM tenAM tejasvI ratno jarAya jhAMkhAM paDyA vinA hajI jhaLahaLatAM jaNAya che. saMskRta bhASAmAM 29 A--gAthAmAM e racAyelI che, tenI pahelI gAthA maMgala ane abhidheya darzAve che ane tenI chellI gAthA kavinA nAmanI nirdezaka che. e e gAthAone mAlAnA mera tarIke gaNIe to 27 gAthAnakSatrothI dIpatI A ratnamAlA nakSatramAlA jevI zobhe che. kaMThane bhAra na kare ane kaMThane zobhAve evI e nAjuka ane suMdara hoI suMdarIoe ja nahi, satpuruSoe paNa kaMThe dhAraNa karavA yogya che--kaMThastha karavA yogya che. enI manoharatAe jaina-jainetara janatAne AkarSI jaNAya che. e ratnamAlA racanAra tarIke zve jainAcArya sivAya digaMbara jaina rAjA, zaMkarAcArya ane zuka yatIndranAM paNa nAma joDAyelAM che, temAMthI AnA vAstavika sAcA kavi-upadezaka kayA hovA joie? tenI prAmANika gaveSaNA karI satya zodhavA ahIM prayatna karavAmAM Ave che. zvetAMbara jaina-samAjamAM sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikArUpa caturvidha saMdhamAM cirakAlathI enuM lekhana, pAna-pAna, vyAkhyAna, upadezAdi pracalita raheluM jaNAya che. zve jaina-samAje pAya svAdhyAyapustikAmAM, prakaraNa-pustikAmAM, prakaraNa-saMgrahamAM ane prakIrNa-graMtha-saMgrahamAM paNa ene sthAna ApI saikAothI tenA pratye Adara darzAvelo jaNAya che. pATaNa, vaDodarA, khaMbhAta, chANI, DabhoI, liMbaDI, pAlItANA, muMbaI, jesalamera, bikAnera, pUnA, paMjAba, kalakattA ( baMgALa) ane paradezonA prakhyAta saMgraho-bhaMDAro--jJAnamaMdiromAM A ratnamAlAnI pacAsa jeTalI prAcIna pratiyo jANavAmAM AvI che. kAgaLo para ja nahi, sAtaso varSa pahelAM tADapatro para paNa lakhAyelI tenI keTalIka hastalikhita pratiyo maLI Ave che. gujarAtanI prAcIna rAjadhAnI pATaNanA prAcIna graMtha-bhaMDAramAM rahelI tevI 15 pratiyono nirdeza ame pATaNa jaina graMtha-bhaMDAra-sUcI( tADapatrIya prathama bhAga gA. o. si. naM. 76, sana 1937, pR. 24, 64, 70, 102, 129, 133, 146, 149, 174, 262, 278, 296, 386, 410, 412 )mAM karyo che, jemAMnI keTalIka vikramanI caudamI sadImAM saMvata 1303mAM, 1326mAM, saM. 1734mAM, ane sa. 1788mAM paNa lakhAyelI che. DabhoImAM zrIjaMbUsUrijInA jJAnamaMdiranI eka patravALI prati (naM. 650 ) saMvata 1482mAM kA. va. 8 zanivAre muMjiMgapuramAM lakhAyelI jaNAvI che. tevI ja rIte vikramanA 15mA, 16mA saikAmAM, tathA te pachInA samayamAM lakhAyelI mULanI pratiyo saMkhyAbaMdha maLe che. te sarvamAM tenA racanAra kavinuM nAma spaSTa rIte vye guruvimala' chellI ra9mI gAthAmAM darzAvyuM che. tathA A racanAne kavie vimala - nAmAMkita karI yuktipUrvaka 'vimala - -
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArya vijayavallabhasUri smAraka graMtha 58 praznottara - ratnamAlA ' evA nAmathI oLakhAvI che. temAM vIrajiteMdranA maMgalavALI, abhidheya sUcavatI prathama gAthA AvI che : " prazivasya binavarendra, praznottaramANiAM vadhye / nAga-narAmara-vantra, veva vevAvivuM zrIm // 2 // " khIjI tathA 28mI gAthAmAM vimala-praznottara ratnamAlA nAmano nirdeza AvI rIte karyo cheH << H vahu nA Myite ?, daSTAdazArtha-sAdhana-paTIyAn / te muktAmaLA ravi, vimAnti vidyattamAneSu || 28 // racitA sitapaTa- guruNA, vimalA vimalena ratnamAleva / praznottaramAtmya, jhAtA na mUti ? // 2 // " mULa racanAmAM chellI AyyamAM kavie potAnuM nAma sitapaTa - guru = zvetAMbara-AcArya vimala evuM spaSTa rIte jaNAvyuM che. == kaNThasthitayA vimala - praznottara - ratnamAlikayA || 2 || " ' ' iti kaNThagatA vimalA, praznottara - ratnamAlikA yeSAm / ~~~ vizeSamAM be zvetAMbara jainAcAryoe vikramanA teramA ane paMdaramA saikAmAM A laghukRti para prAsaMgika bodhaka dRSTAMto sAthe saMkSipta ane vistRta vyAkhyAo saMskRtabhASAmAM racelI che. [1] A praznottara-ratnamAlA para pahelI vRtti vi. saM. 1223mAM hirapAla maMtrInI vijJaptithI hemaprabhasUrie racI hatI, jenuM zlokapramANa 2134 jaNAvela che. A vRttikAra, caMdraprabhasUrinA paTTadhara dharmaghoSasUrinA praziSya ane yazodhoSasUrinA ziSya hatA, je dharmaghoSasUri jayasiMharAjA( siddharAja )thI sanmAnita thayA hatA. vRttikAre potAno ucita paricaya tenA aMtamAM karAvyo che.ra A vRttinI prAcIna prati vikramanI caudamI sadImAM lakhAyelI jaNAya che. kAraNa ke sAdhu ( zAha) abhayacaMdre lakhAvela e 1. pADAMtaramAM ' prathamam ' che, anyatra anya sahaja pheraphAravALAM pAThAMtaro maLe che, 2. " zrInainarAkSanAMmAdhi-samuhAsa-sudhALA: zire nAti phlAtA:, zrIcaMdrAmasUcaH // dharmAdhAratayA suduzcaratapazcAritratejastayA nAnAsUrivineyasevitatayA testairguNairvizrutaH / zrIcaMdraprabhasUripaTTatilaka (ko) nigraMthacUDAmaNi- jaize zrIjayasiMhabhUpatinutaH zrIdharmaghoSaprabhuH // sarIyalapadmana, sabhyazrIpUrisaMvaz: 1 yamUtyunainAM tIrthaM, zrIyazoSoSasUcaH // 1 // Avarjite guNagaNairyeSAM gabhIrimAdibhiH / samaM lakSmI-sarasvatyau, samAyAtAM svarga ( 1 ) tale // 10 // temAM savunya-vaLya-va-vaMcityasaMpatAM ! vadhastaDhI kSata: ziSya:, zrIhemadrasUriziH || 11 | muvana-zruti-ravi-saMjye varSa pAmaMtri-vizaA1 33 5NA vaDe vRtti:, praranottaratnamAyAH // 2 // - jesalamera bhAM. graMthasUcI (gA. o. si. naM. 21, pR. 10)
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhe guru vimalasUrinI praznottara-ratnamAlA 59 pustikAnA aMtamAM zrIjinezvarasUrinA ziSya devamUrti upAdhyAye racelI 25 zlokanI prazasti che.3 A jinezvarasUri vikramanI teramI sadInA uttarArdhamAM tathA caudamI sadInA pUrvArdhamAM vidyamAna hatA. ) jesalamera-graMtha-bhaMDAramAM rahelI hajI sudhI aprakAzita A vRttino Adyanta bhAga ame jesalamerabhaMDAra-graMtha-sI( gA. o. si. naM. 21, pR. 10, pra. sana 1923)mAM darzAvyo che. tathA tyAM aprasiddha graMtha-graMthakRta paricaya(pR. 40 )mAM, jainopadezagraMthomAM eno ullekha karyo che. e pratimAM paNa 'racitA sitamuLA' gAthA che, ane tenI vyAkhyAmAM mUlakAra kavine zvetAMbara-guru vimala jaNAvela che. [2] A praznottara-ratnamAlAnI dRSTAMto sAthe vivaraNurUpa bIjI vRtti vikramasaMvata 1429mAM caMdragaccha( rudrapallIyagaccha )nA devendrasUrie 7780 zlo. pramANa racI hatI, jenuM saMzodhana munibhadrasUrie karyuM hatuM. 4 A vRttikAre aMtamAM potAno paricaya vistArathI prazastimAM Apyo che, tathA je e sagRhasthonI--bholA ane khetA nAmanA bhAIonI preraNAthI temaNe e vRtti racI hatI, te upadezajJAtinA ligAvaMzano paNa paricaya prazasti dvArA karAvyo che. (keTalAka vidvAne bhUlathI A sunibhadrasurine paNa AnA vRttikAra jaNAvyA che.) A vRttinI vikramasaMvata 1441, saM. 1489 ane saM. 1579mAM lakhAyelI prAcIna pratiyo pATaNa ( zve. jainAcArya jayAnaMdasUrinA upadezathI pUchazrAvikAe lakhAvela ), pUnA ( pUnA De. kaoNlejanA sana 1888mAM prakaTa thayelA keTalaoNgamAM 1881-82nA kalekazanamAM sUcita naM. 164) ane paradezamAM barlinanA pustakasaMgrahamAM vidyamAna che. cANasmAmAM saMvata 1640nI prati che. A vRttine jAmanagara-nivAsI zrAvaka paM. hIrAlAla haMsarAje saMvata 1971mAM chapAvI prasiddha karela che. te vRttinA aMtamAM paNa mULa 'ravitA sitapadmakuLa ' 29mI AryAM jovAmAM Ave che. tathA tenI vyAkhyAmAM zvetAMbarAcArya vimalasUrie racelI te pra0 ratnamAlA jaNAvI che~~ 3. vyA0 " sitapaTA: zvetAmbarAsteSu guruH sUripadaM pratiSThastena sitapaTaguruNA zvetAmbarAcAryeNa vimalena vimanAmnA sUriNA vimalA gatakalmaSA nirmalA vA ratnamAleva racitA vihitA iyaM praznottara ratnamAlA kaNThagatA satI galasthitA satI paThitA satI kaM bhavikaM na bhUSayatyalaMkarotItyarthaH / yathA ratnamAlA galakandalasthA pumAMsaM striyaM vA bhUSayati tatheyamapi praznottararatnamAlA kaNThapIThasthA arthApattyA'yatA satI naraM nArIM vA zRGgArayatItyAryA'rthaH // samAptA ceyaM praznottara ratnamAlA vRttiH // " ( paM. hI. huM. pra. pR. 567) "zrIjinezvarasUrINAM pAdAMbhojamadhuvrataiH / zrIdevamUtyupAdhyAyairnirmitaiSA prazastikA // iti praznottararatnamAlAvRttipu0 sAdhubhabhayacaMdralekhitAyAH prazastiH samAptA // " " tasyAnubena TrevendrasUrinA vizvamAta: / mantra-yuapacorAzi-zAda-pramavatsare (6421) // 7 // prakSottararatnamAlAyA vRttirvidadhe mudA / zodhitA ca lasadbhadaiH zrImunibhadrasUribhiH // 18 // yugmam " - praznottararatnamAlA saTIkA (pra. puM. hI. huM.) je, bhuM. graMthasUcI
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArya vijayavallabhasUri smAraka graMtha - A vRttinA prAraMbhamAM paNa mUlakArane gauravapUrvaka vimalAcArya, vimalacaMdrasUri evA nAmathI oLakhAvyA che- " tatpaTTAmbhojatigmAMzuH, shriidevendrmuniishvrH| bholA-khetA'bhidha-bhrAtRyugenAtyarthamarthitaH // praznottararatnamAlAM, vimalAcAryanirmitAm / vivRNoti sudRSTAntairyupakArI satAM zramaH // yugmam // iha hi zreyAzrInivezajinezasadupadezaprAsAdamahAstambhe praznottararatnamAlA-prakaraNaprArambhe kundAvadAtaprazamAdiguNabhUriH zrIvimalavandrasUriH ziSTasamayapAlanAya........." (pR. 2) [3] A pra0 ratnamAlAnA bhAvArthane tatkAlIna cAlu bhASAmAM-gUjarAtImAM--samajAvavA bAlAvabodha nAmathI paNa keTalAka ko jaina vidvAna munijanoe prayatna karyA che. tenI paMdaramI-soLamI sadImAM lakhAyelI prAcIna pratiyo maLI Ave che. vaDodarAnA prAcyavidyAmaMdiramAM rahelI naM. 2126nI 6 patravALI prati saM. 1543mAM mAdha va. 14 dine vizvalanagaramAM lakhelI jaNAvI che, te . tapAgachAlaMkAra-hAra zrIlakSmIsAgarasUrinA ziSya sahacAritragaNie sva-paropakAra mATe lakhelI jaNAvI che, tathA aMtanA sUcana pramANe te pravartinI puchapacUlAne apAyelI hatI. temAM paNa che guru vimalanA nAmavALI AryA che, tathA gujarAtImAM tenA arthamAM eno ullekha che. 5 [4] vaDodarA-prAcyavidyAmaMdiramAM (naM. 700) A graMthanI traNa patravALI bAlAvabodha sAthenI bIjI prati paNa 16 mI sadI jeTalI prAcIna che, je ta. javRddha sA. somA pAse lakhAvela che. temAM paNa e ja pramANe che. guru vimalano nAma-nirdeza che. 6 5. "zvetAMbara guru vimali ratnamAlAnI pariI vimala praznottararatnamAlA kiidhii| e praznottararatnamAlA kaMThi karhi pratiM na bhUSai ? api tu savikahinai alaMkarai / iNiI zAkhiI bhaNiI puruSa zobhA pAmai / artha jANiI puNya hui / isiu artha // iti praznottararatnamAlAprakaraNabAlAvabodhaH samAptaH / saMvat 1543 varSe mAdhavadi 14 dine likhi zrIvizvalanagare tapAgacchAlaMkArahArazrIlakSmIsAgarasUriziSya paM. sahajacAritragaNinA svaparopakArAya // pra. pupphacUlAyAH prdttaa||" 1. "zvetAMbara guru vimaliI ratnamAlAnI pariraM vimala praznottararatnamAlA kIdhI e praznottararatnamAlA kaThi : rahI kahi prati na bhUSaiM? api tu savikahinaI alaMkarai / INi zAstri bhaNii puruSa zobhA pAmai / artha jAMNiI puNya hui / isiu artha / iti praznottararatnamAlA-bAlAvabodha samAptaH / zrIta. jayavRddhaNa likhApitaM sA. somApAveM / zrIH // "
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. guru vimalasUrinI praznottara ratnamAlA [5-12] - e ja pramANe vaDodarA, DabhoI ane anya sthaLonA graMtha-saMgrahonI bAlAvabodha sAthenI e graMthanI bIjI prAcIna pratiyomAM paNa tevA ullekha jovAmAM Ave che. vaDodarA-jainajJAnamaMdiramAM pra. kAMtivijayajI ma. zAstrasaMgrahamAM naM. 890mAM bIjI vRttinI prati kathA-saMvata 1648mAM lakhAyelI che. tathA 56pamAM, naM. 567mAM, 20 patravALI pratimAM A pra 20 sAthe saMkSipta kathA-saMbaMdha che, prati saM. 197pamAM lakhAyelI che. vaDodarAmAM zrI AtmArAmajI-jainajJAnamaMdiramAM zrIhaMsavijayajI-zAstrasaMgrahamAM naM. 2164nI cAra patravALI praha 20 prati tabaka-gujarAtI bA-bhAvArtha sAthe che, tenA aMtamAM jaNAvyA pramANe te sAdhvI zrIrUpalakSmIpadasevi sAvI guNalakSmI-paThanArtha lakhelI jaNAvI che. temAM paNa pUrvokta gAthA che, tathA tenA arthamAM "nIpajAvI vetAmbara AcAryaI vimala isinAmAM jaNAvela che. DabhoImAM zrI jaMbusUrijInA jainajJAnamaMdiramAM naM. 46pamAM rahelI cAra patravALI paDImAtrAmAM lakhAyelI pra0 ratnamAlA--bAlAvabodhanI prati, saMvata 1694 Adhina va. 3 bhIme lakhAyelI che. te nAgabAIne paThana mATe lakhAI hatI-tevo tenA aMtamAM ullekha che - temAM paNa sita paTaguru vimala nAmavALI AryA che, tenA bhAvArthamAM nIpajAvI setibaranaI AcAryAI vagere ullekha che. ----e ja jJAnamaMdiranI naM. 954nI 28 patravALI, vRttine AdhAre saMkSipta kathAvALI bAlAvabodha sAthenI pra. 20nI prati, RSi sahasakaraNajInA caraNa-prasAdathI R. sAdule lakhI hatI-temAM paNa vimala nAmavALI gAthAnA bhAvArthamAM "nIpajAvI zvetAMbara-guruI vimalanAmA AcArya vagere jaNAvela che. --e ja saMgrahanI naM. 1001nI 10 patravALI, tathA naM. 1284nI 6 patravALI pra. 20 bAlAvabodhanI pratimAM paNa te ja nAma jaNAvela che. muMbaI-lAlabAgamAM, maMDalAcArya kamalasari-bhaMDAranI saM. 17paramAM lakhelI bAvALI pAMcapatravALI pravya ratnamAlAnI pratimAM paNa te AryA che ane tyAM tevo ullekha jovAya che. vaDodarAnA AtmArAmajI jainattAnamaMdiramAM zrIhaMsavijayajI-jainazAstrasaMgrahanI naM. 2183 mULa pratimAM, tathA naM. 2133 gujarAtI bhAvArthavALI praDha ratnamAlAnI pratimAM paNa guru vimalAcAryano nAmanirdeza joI zakAya che. - pro. pITarsanasAhebanA ha. li. pustakonA riporTamAM paNa e ja nAma maLe che. e keTalaoNga oNpha saM. menyu. Ina dhI lAyabrerI oNpha hIja hAInesa dhI mahArAjA opha bIkAnera (ke. rAjendralAla mitra, pra. sana 1880, kalakattA) naM. 1506mAM jaNAvela praratnamAlAnA aMtamAM pUvaoNkta sita paTaguru vimalanAmavALI AryA che "keTalaoNga oNpha dhI saM, menyu. Ina dhI briTiza myujhiyama sana 1902mAM laMDanathI prakAzita pu. pR. 128mAM naM. 311mAM paNa e pramANe AryA jaNAvela che. 'noTIsIjha opha saM. menyu. 1894 e. sI. baMgAla" pra. sana 1907 vo. 3, pR. 125, ne. 194mAM sita paTaguru vimala nirdezavALI AryA sAthe pra. ratnamAlAnI 6 patravALI prati banArasanI dikamaMDalAcArya bha. bAlacaMdranI jaNAvI che.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArya vijayavallabhasUri smAraka graMtha bhUlathI buddhisTa menyu. tarIke Di. keTalaoNga saM. menyu. gavarnamenTa kalekazana aMDara dhI cera oNpha dhI e. sa. baMgAla, vAM. 1 buddhisTa menyu." sana 1917mAM pra. pu. pR. 177-178mAM naM. 9995 "brokana pAmalIpha " jaNAvI saM. bha. haraprasAda zAstrIjIe je avataraNo ApyAM che, te . vimalasUrinI pUrvokta pra" ratnamAlAnI AryA 13 "o naraH ? paravazatA, jiM sarahyuM ? sarvavirati " AryA 18 "tra viSe thano? vidyAbhyAse sauSadhe ne ||. yavIra vava ? vaDha-puroSita-paravuM ?' -ni. sA. kAvyamAlA saptama gucchaka(pR. 122)mAM ane anyatra joI zakAya che. A praha ratnamAlA para zrI AnaMdasamudranI saMkSipta vRtti, tathA avacUri vagere maLe che, temAM paNa - guru vimalane tenA kartA jaNAvyA che. praznottara ratnamAlA (prAkRtamAM) vaDodarA-jainajJAnamaMdiramAM zrIhavijyajI-zAstrasaMgrahamAM naM. 1092mAM 21 patravALI navI prati che, te saM. pra. ratnamAlAnA prAkRta rUpAMtara - bhASAMtararUpa che, temAM sAthe uttamaSie karela vArtika che, te prAcIna gUjarAtImAM bhAvArtharUpa che. tenA prAraMbhamAM-mAve ! vimuddeyaM? guruva " ItyAdi che. mULanI 29mI aMtima gAthA AvI che-- "paNhuttararayaNamAlaM, kaMThe dhArei suddhabhAveNa / so nara-niva-suha4chI, vara azvina mA !" vArtikanA prAraMbhamAM--"zrImanine nA, tamavirALavimA __ RSyuttamena AtmArtha, kriyate vArtikaM mudA // ' amoghavarSa nAma sAthe A praznottararatnamAlA (mULa, nirNayasAgara-mudraNAlaya, muMbaI taraphathI prakaTa thayelI kAvyamAlAne saptama gucchakamAM (sana 1890thI sana 1926 cAra AvRttimAM prakAzita thayela che, tyAM paNa chellI AryAmAM maLatA ulekha pramANe A kRtine zrIvimala-praNItA (viracitA) praznottara- ratnamAlA nAmathI jaNAvI che. tema chatAM saMpAdake temane maLela be patravALI bIjI eka prati, ke je suratathI zeTha bhagavAnadAsa kevaladAse mokalI hatI, temAM 29mI AryAne badale maLatuM juduM padya (anuSyapa zloka) pAThAMtara tarIke TippaNImAM jaNAvyuM che -- "vivekAttyaktarAjyena rAjJeyaM ratnamAlikA / racitAmoghavarSeNa sudhiyAM sadalaMkRtiH // " digaMbara jaina vidvAno A padya joI A kRtine rAjA amoghavarSanI-rAjyano tyAga karI thayelA di. jaina sAdhunI racanA jaNAve che. inDiyana enTiverI vaoN. 15, pR. 378 ane anyatra A graMthanA kartA tarIke amoghavarSane harAvavA di0 vidvAnoe prayatna karyA jaNAya che. suprasiddha lekhaka 50 nAthurAma premIjInA sana 1942mAM prakAzita thayelA hiMdI "jaina sAhitya aura itihAsa' pustakamAM tIna mahAna granthakartA saMbaMdhamAM jaNAvatAM, amoghavarSa(prathama)no ullekha karatAM tevA AzayanuM
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ thai guru vimalasUrinI praznottara-ratnamAlA 63 sUcana pR. 518mAM karyuM che. vizeSamAM pR. 520mAM ' kyA amoghavarSa jaina the ? * ene pramANita karavA mATe anyonyAzrita A praznottararatnamAlA saMbaMdhamAM jaNAvyuM che ke << Upara hama amoghavarSakI praznottararatnamAlAkA jikra kara Aye haiM / eka to usake maMgalAcaraNa meM varddhamAna tIrthakarako namaskAra kiyA gayA aura dUsare usameM aneka bAteM jainadharmAnumodita hI kahI gaI hai| isase kamase kama usa samaya jaba ki ratnamAlA racI gaI thI, amoghavarSa jainadharmake anuyAyI hI jAna par3ate haiM / praznottararatnamAlAkA tibbatI bhASAmeM eka anuvAda huA thA jo milatA hai aura usake anusAra vaha varSakI hI banAI huI hai| aisI dazAmeM use zaMkarAcAryakI, zuka yatIndrakI yA vimalasUrikI racanA batalAnA jabardastI hai / " -- tathA tyAM nIce 45 TippaNImAM jaNAvyuM che ke " zaMkarAcArya aura zuka yatIndrake nAmakI jo pratiyA~ milI haiM unameM chaha sAta zloka naye milA diye ye haiM parantu ve vasantatilakA chandameM hai jo bilkula alaga mAlUma hote haiM aura unake antyapadyo meM na zukayatIndrakA nAma hai aura na zaMkarakA / 'zvetAmbara sAhitya meM aise kisI vimalasUrikA ullekha nahIM milatA jisane praznottararatnamAlA banAI ho / vimalasUrine apane nAmakA ullekha karanevAlA jo antima padya jor3A hai vaha AryAchandameM hai, parantu aise laghu prakaraNa-granthoMmeM antima chanda Ama taurase bhinna hotA hai jaisA ki vAstavika pra0 20 mAlAmeM hai aura vahI ThIka mAlUma hotA hai / " k pra0 ratnamAlAnA racanAra ve jainAcArya vimalane badale di anodhavarSane harAvavA paM. premIe karelI dalIlo yukti-yukta nathI ---- - ema pUrvamAM jaNAvelAM pramANe jonAra-vAMcanAra vicAraka vAcakone samajAze. amodhavarSanA nAmanirdezavALI prati keTalI prAcIna che? te koNe kyAre lakhAvI che? athavA temAM chellA zlokanuM lekhana keTaluM prAcIna che? te koI e jaNAvyuM nathI. pUrve darzAvelAM pramANo jotAM-vicAratAM saMbhava to e che ke A+maya e kRtimAM judo tarI Avato amodhavarSa nAmavALo aMtano anuSTup zloka koI e pAchaLathI joDI dIdho jaNAya che. A kAMI mahAkAvya nathI ke mahAkAvyanAM lakSaNo pramANe tenA sarga-paricchedanA aMtanI jema prakaraNanA aMtamAM paNa zloka bhinna chaMdamAM hovo joI e. zve jaina sAhityamAM vimalasUri nAmanA aneka jainAcAryonAM nAma maLI Ave che, temAM vi. saM. 60 ( mahAvIra nirvANa pachI 530 varSe) prA. ra3manvariya racanAra vimalasUri suprasiddha che, ke jenI racanAnuM saMskRtamAM pallavita rUpAMtara padmavarita nAmathI di jaina kavi viSeNe kareluM jANItuM che. e ja zve. vimalasUrinI ke te pachInA bIjA vimalasUrinI A racanA mAnavI joI e. vivekathI rAjyano tyAga karanAra nispRha tyAgI AvI laghukRtinA aMtamAM potAne rAjA amodhavarSa tarIke oLakhAve, potAnA pUrvanAmane prakaTa kare, evA pUrvanAmanA mohano tyAga na kare ane potAnI sAdhu-avasthAnuM nAma prakAzita na kare ! e sarva vicAra karatAM paNa amodhavarSa-nAmavALo zloka pAchaLathI koIe joDI dIdho hoya tema jaNAI Ave che. amodhavarSa di jaine A pra. ratnamAlA racI evuM di. sAhityamAM kyAM kyAM maLe che? evuM paM. premIe tyAM jaNAvyuM nathI. pra0 ratnamAlAnA tizrRtI anuvAdamAM amoghavarSanuM nAma maLe che ~~~ e kathana mATe paNa tyAM pramANa darzAvyuM nathI.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArya vijyavallabhasUri smAraka graMtha zaMkarAcArya nAma sAthe bahastotraratnAkara (lakSmI veMkaTezvara TIma presa saM. 1985mAM pra.) pR. 568-572mAM tathA bahastotraratnahAra (sana 1925mAM ma. I. desAI dvArA gujarAtI nyujha jhiM. presa, muMbaIthI pra.)mAM pR. 838thI 840mAM vedAMtastotromAM A praznottararatnamAlikA prakAzita thaI che, temAM "kaLigEUR nina -e maMgalAcaraNavALI prathama AryA nathI, tathA aMtanI banitA sitArAnA? nAmavALI AryA nathI. 28 AryA pachI aMtamAM gadyamAM "ti zrImaFramahaM. "majAvAryatA A kRtine jaNAvI che. "dhI vakarsa oNpha zrIzaMkarAcArya hai. 16 (zrIraMgama zrIvANIvilAsa presathI prakAzita) prakaraNaprabaMdhAvali (dvitIya bhAga pR. 87thI 104)mAM praznottararatnamAlikA prakaTa karI che, temAM paNa upara jaNAvyA pramANe maMgala, abhidheyavALI AryA nathI, "va: vahu nAyite thI prAraMbha che. 27 loko prastuta vimala-praznottararatnamAlAnA che, tyAM "vitA tipadA ' vimalanAmavALI Aryo nathI. vadhArAmAM 28thI 66 padyo che. 67muM padya AvuM che " ityeSA kaNThasthA, praznottararatnamAlikA yeSAm / te muktAbharaNA iva, vimalAzcAbhAnti satsamAjeSu / / " aMtamAM gadyamAM "ruti zrImanvaramahRratriAgAryasya zrI vidmAvatUpa ziSyasya zrIeN - mAvataH tiau gharanottaratnamari saMpUrNa " Avo ullekha che. --- pahelAM darzAvelAM pramANono vicAra karatAM AgaLanuM maMgala-abhidheyavALuM padya kADhI nAkhI pAchaLathI kartAnuM nAma badalI AmAM koIe prakSipta bhAgano vadhAro karyo jaNAya che. zaMkarAcAryanAma sAthe bIjI praznottara-maNiratnamAlA zaMkarAcArya nAma sAthe eka bIjI praznottara-maNiratnamAlA nAmanI kRti maLe che, paraMtu te AryA chaMdamAM nathI, te upajAti chaMdamAM kAtrizikA (batrIzI) che. te racanA judA prakAranI che. tenAM Adi-aMtanAM padya tathA aMtima ullekha jo che- Adi-"mArasaMsArasamudramaze, (nima)nato zaraLa miti? ! guro ! kRpAlo ! kRpayA vadaitad, vizvezapAdAmbuja-dIrghanaukA // 1 // aMtamAM jatA kA avaLa jAtA vA, gharanottarAvyA maNiratnamadiA . tanotu moTuM viduSo prayatno(suramya), merA-gaurIza-zeva savaH || 22 | zrImacchaGkarAcAryaviracitA praznottararatnamAlA samAptA // " bahastotraratnahAramAM (pR. 80thI 807) ane anyatra vedAMtastotromAM e prakAzita thayela che. keTalAka sAkSaroe vimalasUrinI pUrvokta praznottaratnamAlAne ja bramathI zaMkarAcAryanI kRti samajI lIdhI jaNAya che. kharI rIte AMtara avalokana karatAM upara jaNAvyA pramANe te bane kRtio spaSTa rIte judI che.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ zveguru vimalasUrinI praznottara ratnamAlA 65 buddhiprakAza' mAsika sana 1906 naveMbaranA pu. 53, aMka 11mAM pR. 334thI 337 upara "praznottaramAlA" saMbaMdhamAM le. narasiMharAva harilAla dhruve carcA karI hatI. tenA cAra kartA (1) zve jaina vimala, (2) yatIndra zukadeva, (3) zaMkarAcArya ane (4) amoghavarSa saMbaMdhamAM potAnA vicAro jaNAvatAM "koI jaina vidvAne temAM vimalAcAryanuM nAma dAkhala karI dIdhuM hoya " evo AkSepa karyo hato - te anucita hato te pahelAM ApelAM pramANa jonAra-vAMcanAra vicAraka vAcako samajI zake tema che. tathA te lekhake te graMthane jainetara kati tarIke oLakhAvavA zlo. 8, 10, 20, 24 tathA 30mA zlokanI je avataraNo ApyAM hatAM, te ve, guru vimalasUrinI praznottararatnamAlAnAM nahi, paNa upara jaNAvela zaMkarAcAryagRta manAtI praznottaramaNiratnamAlA nAmanI bIjI kRtimAMnAM che. lekhake sarakhA nAmavALI katinA bhramathI vimalasUrinI pUvaoNkta pravya ratnamAlAmAM te jaNAvelA zloko che ke kema ? te joyuM jaNAtuM nathI. zuka yatIndranA nAma sAthe jarnala je. e. so. baMgAla va. 16 bhA. 1, pR. 1235mAM jaNAvyA pramANe te kRtinA aMtamAM Avo ullekha che-- "ti zrIrAyatIviracitA gharanottaramAM samatA " te bIjI praznottaramaNiratnamAlAnA aMtamAM jaNAya che. - upasaMhAra vizeSamAM, pUnA bhAM. o. ri, InsTiTayUTa taraphathI sana 1944mAM prakAzita thayela, pro. hari dAmodara vilaNakara, ema. e., emanA prayatnathI taiyAra thayela graMtha jinaratnakoza (bhA. 1, pR. 276-77)mAM pUvokta praznottararatnamAlAnA kartA vimalasUri jaNAvyA che. tenI mULanI, vRtti, TIkA AdinI pratiyo kyAM kyAM? kyA kayA saMgrahomAM, ha. li. pu. nA kayA kyA riporTa, keTalaoNgamAM che? te jANavA IrachanAra thI jANI joI zakaze--ane satya svIkAraze evI AzA che. - A saMbaMdhamAM "gharanottararatnamarida vArtA (?) Avo eka amAro hiMdI lekha vIrani. saM. 2476mAM sAgarathI prakAzita "aff abhinaMdana graMthamAM pR. 41thI 422mAM prakAzita thayela che, paraMtu temAM saMpAdaka taraphathI keTaluMka parivartana thayuM jaNAya che, tethI ahIM pharIthI bIjI rIte thoDA vistArathI pramANo sAthe punaH prayatna karyo che. satya-zodhako AthI saMtuSTa thaze-evI zubha bhAvanA sAthe viramuM chuM. AllNa raneilligha||LI!' ||''' pAka | || WAS TO PRODUEIRUGT UP IN LAHAN ESIMSunderland che . A illed InfluIull i | liHitilllllllll!!!! thaBE://lefilliI'rk / li ||' winni shed ilhillollii'ill willi Niululllllll