Book Title: Shrimota Santvani 20
Author(s): Kashmiraben Vazirani
Publisher: Navjivan Prakashan Mandir Ahmedabad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005992/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMtavANI graMthAvali 20 pUjaya zrImoTA Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya zrImoTA (Pujya Shrimota) saMkalana : saMpAdana ku. kAzmIrAbahena vajhIrANI (rAjakoTa) [19] navajIvana prakAzana maMdira amadAvAda-380014 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A graMthAvalinAM 28 pustakonI kiMmata rU.300 thAya che. graMthAvalino saMpuTa kharIdanArane te rU. 200nA rAhata dare ApavAmAM Avaze. - - - prAptisthAna (1) navajIvana prakAzana maMdira gUjarAta vidyApIThanI pAchaLa, po. navajIvana, amadAvAda-14 (2) navajIvana TrasTa (zAkhA), 130, zAmaLadAsa gAMdhI mArga, muMbaI - 400 002 (3) divya jIvana saMgha zivAnaMda Azrama, jodhapura TekarI, zivAnaMda mArga, amadAvAda-15 (4) divya jIvana saMgha zivAnaMda bhavana, rAmajI maMdiranI poLa, sarakArI presa sAme, AnaMdapurA, vaDodarA-390 001 divya jIvana saMgha, zizuvihAra, bhAvanagara-364 001 (6) divya jIvana saMgha, mohana oNpTiziyana, AjhAda coka, valasADa-396 001 nava rUpiyA (c) gujarAta divya jIvana saMgha trIjI AvRtti, prata 3,000, jUna 199 punarmudraNa, prata 3,000, oNkTobara 2006 kula prata: 6,000 ISBN 81-7229-237-6 (set) mudraka ane prakAzaka : "jitendra ThAkorabhAI desAI navajIvana mudraNAlaya, amadAvAda-380 014 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakanuM nivedana navajIvana ane divya jIvana saMghanA saMyukta upakrame saMtavANI graMthAvali'no 28 pustikAono A saMpuTa vAcakonA hAthamAM mUkatAM AnaMda thAya che. sarvadharmasamabhAvanA uddezane dhyAnamAM rAkhI A "saMtavANI graMthAvali' saMpuTa brahmalIna zrI svAmI zivAnaMdajInI zatAbdI nimitte gujarAta divya jIvana saMgha dvArA taiyAra karavAmAM Avyo hato. te taiyAra " karavAmAM aneka mitrono sahakAra maLyo hato. chatAM tenI pAchaLanI ekadhArI mahenata sva. uccharaMgabhAI svAdiyAnI hatI te noMdhavuM joIe. A graMthAvalinI pahelI AvRtti capocapa UpaDI gayA pachI 1985mAM tenuM punarmudraNa karavAmAM AvyuM hatuM. paraMtu teya pahelI AvRttinI jema ja jhaDapathI vecAI jatAM graMthAvali ghaNAM varasathI upalabdha na hatI. gAMdhIjI prasthApita saMsthAnI badhA dharmonI sAcI samajaNa phelAvavAnI javAbadArI che. vaLI ucca zikSaNamAM have mUlyazikSaNa tathA tulanAtmaka dharmonA zikSaNanuM mahattva vadhatuM jAya che. kendra sarakAranA yojanA paMce mUlyonA zikSaNane protsAhana ApavAnuM samarthana karyuM che. Ane anulakSIne A pustaka saMpuTa sAmAnya vAcako uparAMta ucca zikSaNamAM kArya karatA sahu koIne upayogI thaI paDaze. gujarAta divya jIvana saMghe A graMthAvali A yojanAmAM punarmudraNa mATe sulabha karI te mATe ame temanA AbhArI chIe. 'saMtavANI graMthAvali'nA A pustaka saMpuTanA prakAzanathI gAMdhIjInA sarvadharmasamabhAvano saMdezo sarvatra vasatAM gujarAtI kuTuMbomAM prasaraze evI AzA che. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navajIvana TrasTanA dastAvejamAM tenA uddezonI pUrti sAru je je pravRttio karavAnuM sUcaveluM che temAM hindamAM vaselI badhI judI judI komo vacce aikayano pracAra karavAnuM sUcavavAmAM AvyuM che. te hetu mATe navajIvane gUjarAta vidyApIThamAM prasthApita karelA anAmata kozamAMthI A 'saMtavANI graMthAvali'nuM punarmudraNa jUna 1999mAM prasiddha karI rAhata dare ApavAmAM AvyuM hatuM, 'saMtavANI graMthAvali'nI mAMga cAlu rahetAM navajIvana taraphathI tenuM A trIjuM punarmudraNa prasiddha karavAmAM AvI rahyuM che. ane tenI kiMmata sAmAnya vAcakane paravaDe tevI rAkhavAmAM AvI che te noMdhavA jevuM che. amane AzA che ke sarvadharmasamabhAvanA pracArArthe thatA A prakAzanane vAcako taraphathI yogya AvakAra maLavAnuM cAlu raheze. tA. 2-10-'06 g Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA 1. pUjya zrImoTA : jIvanacaritra 2. vacanAmRta sAdhaka ane duniyA sAdhakano dharma 3. kAvyo eka Urmi karma kasoTI guru sUkSma-bhAvarUpe janma-mRtyunA rAsa tATasya du:kha prema, jIvanasAdhanA vina zraddhA-vizvAsa 4. praznottarI 5. vicAra kaMDikAo karma-sAdhanA kasoTIno mahimA 6. dhyAna 7. prArthanA 5.zrI.-2 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya zrImoTAH jIvanacaritra bhAratavarSanI puNyabhUmi saMtapuruSonA avatAra mATe ghaNI ja phalavatI che. zastradoTa ane vaijJAnika pragatinI haraNaphALamAM kadAca ApaNe pAzcAtya dezo sAthe pahoMcI na vaLIe, paraMtu mAnavajIvanano carama uddeza che AnaMdaprApti, sukhazAMtinI prApti ane paramAtvatattva sAthe AtmAnI ekatA. e mArga batAvanArA saMto ApaNe tyAM avAranavAra avatAra le che. jIvananA bhayaMkara kasoTInA, gulAmInA, du:khanA, ribAmaNIna, ajJAnanA, aMdhakAranA, TUMkamAM viSamamAM viSama paristhitimAM je zivatattva che, suMdara che, zAMtatattva che, parizuddha, anagha, eka ane advitIya evuM je paramatattva che temAM saMto-mahaMtoe ApaNI zraddhA ane vizvAsane TakAvI rAkhI jIvananA AnaMdano, sukhano ane zAMtino rAha batAvyo che. evA saMtapuruSo jIvanabhara pote kaSTa bhogavatA rahe che paraMtu anya mAnavabaMdhuo duHkhI hoya te joI zakatA nathI ane tethI temanuM duHkha vidhAravA teo jAtajAtanI mAnavakalyANanI pravRtti yoje che ane IzvarIya zubha saMketathI tene mATe temane manuSya ane nANAM paNa maLatAM rahe che. saMta eTalA mATe saMta che ke teo mAnavajAtinuM duHkha joI mAtra raDIne besI rahetA nathI, potAne AtmakalyANano mArga lAdhyA pachI teo potAnI jAtanuM ja kalyANa karI virAma pAmatA nathI paraMtu samagra mAnavajAtane e mArge laI javA teo potAnA aMtima zvAsa sudhI prayatna karatA hoya che. ethI to saMto samAja mATe vaMdanIya che, pUjanIya che. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya zrImoTA - zrImad bhAgavatanI vyAkhyA pramANe saMta banavA kapaDAM badalavAnI ke ghara choDavAnI kazI jarUra nathI. jIvanamAM guNa ane bhAvano vikAsa thayo to sahaja ja sAdhutA Ave che ane ApoA5 je saMta thavAya che. - pUjya zrImoTA ApaNA A prakAranA mahAna saMtonI zreNImAM agrasthAne che. temanuM jIvana tema ja mAnavabaMdhuo mATe - samAja mATe temaNe karela puruSArthanI pUjA kaho ke kalyANakAraka pravRttio kaho - e joI ApaNe kahIe ke jananI kRtArtha kula pavitra Idama vasuMdharA puNyavatI ca yena ! - pUjya zrImoTAno AkharI jIvanasaMdeza paNa keTalo mahAna che ! je samAjane UMco lAvavA mAnavabaMdhuone sahAya karavA, temanA guNa ane bhAvane samRddha karavA, emaNe jIvanabhara to kamara kasI paNa mRtyu bAda paNa potAnuM kArya cAlu rahe evI emanI nAmayazathI para udAtta bhAvanA bhavya nathI lAgatI zuM? temano ja saMdeza hato, "mArA nAmanuM IMTa-cUnAnuM smAraka karavuM nahIM, mArA mRtyu nimitte je kAMI nANAbhaMDoLa thAya teno upayoga (prAthamika) zALAnA oraDA bAMdhavAmAM karAvo.'' , pUjya zrImoTAnA dehAvasAna pachI je dAna maLyuM temAMthI tema ja sarakArI sahAyathI gAmaDe gAmaDe zALAonAM makAno baMdhAyAM. teo samajatA hatA ke mAtra prabhusmaraNa ja nahIM paNa puruSArtha ja mAnavanA bhAgyane ghaDe che. potAnA jIvananA pAyAmAM - zikSaNa prAptimAM je muzkelIo potAne sahana karavI paDI te khyAlathI tema ja zikSaNaprApti vagara jIvanamAM AgaLa vadhI ja Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya zrImoTAH jIvanacaritra na zakAya e khyAlathI zikSaNane ja temaNe jIvanamAM tema ja potAnA kAryakSetramAM mahattvanuM gayuM che. ane e rIte mAnavane tenA bhAva ane guNane vikasAvavA jIvanabhara pote prayatna karyo ane mRtyu bAda paNa temanuM lakSya e ja hatuM e spaSTa che. AvA pUjya zrImoTA sAcA arthamAM saune mATe moTA ja rahyA. sAmAnya evI jJAti bhAvasAra ane pitA AzArAma-mAtA sUrajabAnI kUkhe 1898nA sapTembaranI 4thI tArIkhe vaDodarA jillAnA sAvalI gAme temano janma thayo. pitA raMgarejanuM kAma karatA ane 'bhagata' nAme oLakhAtA. Arthika sthiti nabaLI hatI paNa bhajanAnaMdI hatA tethI teno vasavaso na hato. AjIvikA mATe sAvalI choDI paMcamahAla jillAnA kAlola gAme AvIne rahelA. AzArAma bhagata dararoja savAre bhajana gAtA gAtA zerIe zerIe phare. raMgavAnuM kAma maLe te lAve ane temAMthI AjIvikA calAve. bhagatane cAra saMtAno hatAM. temAM bIjuM saMtAna cunIlAla jene sau "cuniyo' kahI bolAve ane e ja pUjya zrImoTA thayA. AjubAjuno paDoza darajI-mocIno paNa temanI vacce A cIMthare vIMTuM ratana pUjya zrImoTA jevA saMta pAkyA. pitAnI Arthika sthiti bahu ja sAmAnya hatI. kaMgAliyatamAM ja uchera thayo ema kahIe to cAle. pAMca varSanA cunIlAla thayA. e uMmare bALamAnasane coTa lAge evo prasaMga banyo. ane jIvananI unnatinI keDI temane maLI gaI. kAlola gAmamAM sariyAma rastA para ja temanuM ghara hatuM. rAtre roja karatA polIsa hukkA ane tApaNA mATe AzArAma bhagata sAthe ghaDIka visAmAnuM Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya zrImoTA sakhya jAmeluM. e samaye bahAravaTiyA, lUMTArAnI bUma e pradezamAM khUba ja hatI ane tethI ja pachAta komanA loko mATe ghera AvanAra mahemAnanuM nAma polIsacokIe nodhAvavuM pharajiyAta hatuM. eka vakhata rAtrinA samaye AzArAmanA oTale sUtelA mahemAnanuM nAma polIsacokIe kema noMdhAyuM nathI evI polIsa jamAdAranI pUchatAchanA javAbamAM AzArAme kahyuM ke evI khabara to koLI vAgharIne ApavAnI hoya. jamAdAra A javAbathI UkaLI UThyo ane AzArAmane gaDadApATuno mAra mArI polIsacokIe lIdhA. nAnakaDo cunIlAla A dazyano sAkSI banyo. tenA dilane coTa vAgI, gabharAI gayelA cunIlAlane zuM karavuM tenI samaja nA paDI. paNa tarata ja temane sUchyuM. mA nAgaravADAmAM jenuM kAma karatI ane potAnA kuTuMba pratye sahAnubhUti dharAvatA rAvasAheba manubhAIne tyAM doDI jaI raDatAM raDatAM pitA para vItelI vAta kahI saMbhaLAvI. rAvasAhebe turata ja thANA para jaI tapAsa karI phojadArane bolAvI kesa karavAnI dhamakI ApI. AzArAma chUTyA. paraMtu e ja kSaNathI cuniyAne manamAM vasI gayuM ke haDadhUta ane apamAnita garIbo tarIke upekSA na bhogavavI hoya ane sau ApaNane salAma bharatA thAya, namatA Ave evuM karavuM hoya to "moTA' thavuM ja joIe, ane moTA thavA bhaNavuM paNa joIe. gharamAM asahya garIbI, temAM bhaNavAnI vAta kema karAya ? chatAM manathI nizcaya karelo. I. sa. 1912mAM kAlolamAM eMglo varnAkyulara miDala skUlamAM heDamAstare bALaka cuniyAnuM hIra pArakhyuM. tene phakata doDha varSamAM cAra dhoraNano abhyAsa karAvyo. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya zrImoTAH jIvanacaritra 5 AgaLa bhaNavA mATe sthiti to sArI na hatI to zALAmAM mAsika rUpiyA doDhanA pagArathI paTAvALAnuM kAma zarU karyuM. skUla vALavAnuM, pANI bharavAnuM, TapAla lAvavA-laI javAnuM kAma karavA chatAM teo dara varSe prathama naMbara meLavI inAma prApta karatA. ane zikSakonI paNa sArI evI cAhanA meLavI. sAtamA dhoraNamAM AvatAM zramanI sAdhanA vadhI. garIbAImAMthI haLavAza meLavavA temane kamAvAnuM mana thayuM. pitA AzArAma godharAmAM raMgarejanuM kAma karatA tenI bAjumAM vepArIbhAInI dukAne rUpiyA pAMcanA pagArathI kAma karavA lAgyA. kheDUto pAsethI anAja jokhI letAM siphatathI dAMDI namAvI maNa dITha bazera aDhI zera anAja vadhAre jakhI levAnI kaLA zeThe zIkhavI, paNa bhaNavAmAM prathama naMbara prApta karanAra A vidyArthI nItimattAnA pAThamAM paNa prathama ja Avyo. tene AvI aprAmANikatA na ruci. zeThane khabara paDI. zeThe Thapako Apyo. temaNe nokarIne rAma rAma karI kamara kasIne bhaNavAnuM zarU karyuM. kAlolamAM to pAMca dhoraNa sudhInA ja abhyAsanI sagavaDa hatI. vadhu abhyAsa mATe peTalAda javuM paDe. emaNe to nakkI karyuM ke game te thAya paNa AgaLa vadhavuM to che ja. peTalAda bhaNavA mATe gayA. raMgavALA zeThane tyAM jAnakIdAsajI mahArAja padhAratA. hAIskUlamAMthI chUTI cunIlAla avAranavAra emanI sevA karavA UpaDI jatA. mahArAja je kAMI pUche teno javAba Ape. bIjuM kazuM ja bolavAnuM nahIM. bIjAo sAthe satsaMga sAMbhaLe. zrI jAnakIdAsajI mahArAje cunIlAlane maeNTrikanA varSa daramiyAna bhayaMkara mAMdagI Avaze evI AgAhI Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya zrImoTA karelI. tema ja cunIlAla mATe abhyAsa pUro karavAnI vyavasthA goThavI ApelI. peTalAdamAM bhaNavAnuM pUruM karI amadAvAda gayA. jyAM kharekhara mahArAjazrIe karelI AgAhI mujaba maeNTrikanA varSa daramiyAna jIvaleNa mAMdagImAM teo paTakAyA. maeNTrikanI priliminarI parIkSA najIka hatI ane mAMdagI AvI. prathamathI ja abhyAsanI laganI. khaMta ane mahenata tema ja temanI ucca kakSA joIne zikSakoe temane mATe khAtarI ApI ane temane phaoNrma maLyuM. zrI jAnakIdAsajI mahArAjanA satsaMga ane sevAnA prabhAvathI khAtarI thaI ke sadbhAvanAthI sevAyela satsaMga phaLe ja che. e pachI sAdhanAmAM pravezyA pachI avAranavAra zrI jAnakIdAsajI mahArAja pAse potAnI sAdhanAnI gUMco ane muzkelIo prArthanAbhAve manamAM dhAraNa karIne besatA. bIjA sAthenI mahArAjazrInI vAtacItamAMthI temane ukela maLI jato. meTrikanI parIkSA ApI. peTalAda hAIskUlamAM cunIlAla prathama AvyA ane pAritoSika paNa maLyuM. - bhAvi to AzAspada hatuM. AgaLa bhaNavAnI IcchA prabaLa hatI. koI zaheranI kaoNlejamAM bhaNavA javuM paDe paNa kharcanI vyavasthA kema thAya e prazna hato. paraMtu prabhukRpA ane puruSArtha baMne bhegAM maLe to kazuM ja azakya nathI. cunIlAlane paNa anubhava thayo ke ucca bhAvanA hoya tyAM sahAro maLI ja rahe che. teo vaDodarA kaoNlejamAM dAkhala thayA. daSTi samakSa Adarza hato, zramanI sAdhanA hatI. madada to maLI paraMtu maLelI madadano jarA jeTalo durvyaya na thAya e saMkalpa hato. agavaDa veThavI paDe Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya zrImoTAH jIvanacaritra - 7 to bhale paNa khoTI lAlacane vaza thaI sagavaDanI jarA paNa IcchA karavI nahIM, ane to ja prabhu prasanna thAya, kaMIka AvA vicAra sAthe vaDodarA kaoNlejamAM bhaNavAnuM zarU karyuM. paraMtu rahevAno prazna vikaTa hato. haoNsTelamAM rahI khoTuM kharca karavuM na hatuM. kAlolanA eka nAgarabaMdhu vaDodarA kaoNlejamAM phelo hatA. temane maLIne temanI rUmanI sAphasUphI karavAnI zarate te bhAIe sAthe rahevAnI hA pADI. have savAla hato jamavAno. ane te paNa ochAmAM ochA kharcathI goThavAya tevo mArga zodhavAno hato. vaDodarAmAM cAMpAnera daravAjA pAsenI vaiSNava havelInA mukhiyAjIne maLIne bhagavAnano prasAda roja eka pAtara meLavavAnI vyavasthA karI. tenI rojanI kiMmata doDha Ane cUkavavAnI hatI. jamavAnuM cokhkhuM maLe ane cokhA ghIvALuM maLe. paNa A sahelAIthI maLe tema na hatuM. roja savAre aDhI mAIla cAlIne javuM paDatuM. jatAM ane AvatAM aDhI mAIla kApavA paDatA. e samayano paNa sadupayoga vAMcana mATe karavAnuM cUkatA nahIM. maMdire jaI, nAhI, jamIne pharI pAchA rUma para AvI jatA. A rIte kaoNlejanuM prathama satra to pUruM thayuM paraMtu cunIlAlanAM AdhyAtmika mA prabhAvatIbahenane khabara paDatAM temaNe e baMdha karAvyuM. kaoNleja haoNsTelamAM nAgara vidyArthIo 'cA kalaba' calAvatA. temane mATe cA banAvavAnuM vagere kAma temaNe upADI lIdhuM. anya vidyArthIo temane madada karatA. cunIlAlane to eka ja lagana hatI - bhaNavAnI, ane e mATe koI paNa kAma karavAnI nAnapa ke zarama temane lAgI na hatI. sauno sneha maLato, sahAya pU.A.-3 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya zrImoTA maLatI ane potAnuM kAma paNa mAnabhera thatuM. Ama mArga maLyo paraMtu e mArgamAM pralobhano paNa AvyAM. kaoNlejanA vidyArthIo to chUTathI sinemA jotA. cunIlAlane paNa ekalA sinemA jovA mana thatuM paNa TikiTanA paisA kADhavA paDe. temanA dilamAM maMthana thayuM. chevaTe nizcaya karyo. mitro sinemA jovA laI jAya - temanI TikiTanA paisA ApavA taiyAra thAya toya na javuM. A rIte sinemA jovAnuM pralobhana TALyuM. mAnasika bhUmikA paNa taiyAra thaI. kadI sinemA jovAno vicAra paNa na jAgyo. saMgharSa dvArA saMyamanI sAdhanA ApoApa thaI. kaoNlejanA abhyAsa daramiyAna bI.e.nA chellA varSamAM teo hatA ane abhyAsa pUro karIne nokarI karavAnA khyAlathI svapna sevavA lAgyA. jIvanamAM sAcI jAgRti ane kAryakSetranAM maMDANa maMDAyAM. raoNleTa ekaTa sAme samagra dezamAM khaLabhaLATa thayo. pU. gAMdhIjIe raoNleTa eNkaTa sAme paDakAra pheMkI satyAgraha jAhera karyo. sarakArI kacerIo, koTano bahiSkAra karavAno pU. gAMdhIjIe Adeza Apyo. ane navayuvAnone vidyArthIone zALAkaoNlejano tyAga karavA hAkala karI. cunIlAlanA dilamAM pharI maMthana jAgyuM. dezanI dazA AvI hoya tyAre sukhacenanI apekSA ApaNAmAM jAge ja kema ? kamAvAnAM, nokarInA svapno sarI gayAM ane temano yuvAna AtmA thanaganI UThyo. dezanI AjhAdI mATe yAhoma karavAnI jhaMkhanA tIvrapaNe jAgI. abhyAsa adhUro mUkyo ane laDatamAM jhaMpalAvavA taiyAra thaI gayA. manamAM dvidhA to thaI. eka bAju jIvananI abhilASAo hatI, Arthika saMkaDAmaNamAMthI mukta Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya zrImoTA : jIvanacaritra thavA nokarInuM pralobhana hatuM, kuTuMbane tAravAnI mahecchA hatI, snehI svajanonA kuTuMbanuM zreya karavAnI salAha hatI. khUba manomaMthana thayuM. pitAjIne polIse gaDadApATuno mAra mAryo hato te dRzya najara sAmethI dUra thatuM nahotuM ane pariNAme 'moTA' thavAnI prabaLa jhaMkhanA jAgelI te pUrNa karavA Aja sudhI kamara kasI tenuM zuM ? bIjI bAjuthI dezanI gulAmInuM citra najara sAme UThI AvyuM. zreya ke preyanI pasaMdagI karavA manamAM tumula yuddha anubhavyuM. prabhukRpAthI jIvananA pravAhanuM vaheNa bIjI bAju vaLyuM. dezanI AjhAdI mATe potAnI abhilASAo samarpita karI. svataMtra bhAratanI manohara kalpanAthI emanuM dila nAcI UThyuM ane kaoNleja zikSaNa apUrNa rahyuM. dezanI sevA karavAno ApaNo dharma * che' ema temane lAgyuM. 1960nI kalakattA kaoNMgresamAM mahAtmA gAMdhIjI asahakArano TharAva mUke te pahelAM cunIlAla bhagata ane zrI pAMDuraMga vaLAmee vaDodarA kaoNlejano tyAga karyo. Ama sAthe ja kaoNleja-tyAga karanAra baMne vyakti maTI vibhUti banyA. mahAna saMtonI koTimAM gaNAyA e kevo yogAnuyoga ! cunIlAla bhagata 'pUjya zrImoTA' banyA ane zrI pAMDuraMga vaLAme 'zrI raMga avadhUta mahArAja' banyA ! zALA kaoNleja choDanAra vidyArthIonA zikSaNa mATe gAMdhIjIe bIjo vikalpa sUcavyo. vidyArthIonuM zikSaNa adhUruM to na ja rahevuM joIe. sarakArI cIlAcAlu zikSaNane badale temaNe rASTrIya zikSaNanI navI yojanAnI vicAraNA karI ane Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 pUjya zrImoTA amadAvAdamAM gUjarAta vidyApIThanI sthApanA karI. cunIlAla bhagata vidyApIThanA vidyArthI banyA. kharca mATe emaNe AcAryazrI pAse saphAIkAma mAgI lIdhuM. 'navajIvana'nI nakalo vecavAnuM kAma dara aThavADiye maLI rahetuM ane temAMthI mAMDa khAdhAkhorAkIno kharca nIkaLato. gAMdhIjI eka vAra vidyApIThanI mulAkAte AvyA. vidyArthIone saMbodhatAM temaNe kahyuM ke, "tame badhA ja kaoNleja choDI dezanA kAma mATe lAgI jAo ane gAmaDAMmAM jaI grAmajanone dezanI paristhiti samajAvo. tame eka DigrIno moha choDI bIjI DigrInA mahine vaLagyA cho. tamane yogya lAge to vidyApIThanuM zikSaNa choDI dezanA kAma mATe jAo.' gAMdhIjInA AdezAtmaka sUcananI asara ghaNA vidyArthIone thaI. cunIlAlane to A apIla sparzI gaI. temaNe to gAmaDAMmAM jaI sevA karavAno nirdhAra karyo. gAmaDAMnA kAryanI rUparekhA haju nakkI thaI na hatI. cunIlAlane tethI pharI vidyApIThamAM AvavuM paDyuM. vidyApIThamAM snAtaka thavAne vAra hatI tyAM gAMdhIjIno pharI vidyArthIo mATe Adeza Avyo ane yuvAno vidyApIThanuM zikSaNa choDI gAMdhIjInA racanAtmaka kAryakramane amalI banAvavA sau lAgI gayA. cunIlAla harijanasevAnA kAryamAM lAgI gayA. gAMdhIjIe to aspRzyatAnA kalaMkane dUra karavA jhuMbeza zarU karI. gAMdhIjI to kahetA ke aspRzyatA e hiMdu dharmanuM kalaMka che - tethI ja cunIlAlane to e kAma pasaMda paDyuM. naDiyAdanA harijana AzramamAM joDAyA. aMtyaja sevAmaMDaLe sthApela AzramanI Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya zrImoTAH jIvanacaritra 11 vyavasthA ane vidyApITha saMcAlita harijana zALA ema be kAma ekIsAthe upADI lIdhAM. harijana vidyArthIone zista, svacchatA, pANI bharavAnuM, rAMdhavAnuM evAM kAma pote jAte karIne zIkhavatA. gAmanA savaNane A gamatuM nahIM tethI damadATI detA. paNa cunIlAla DaryA vagara nirbhayatAthI kAma karavA chatAM vidyArthIonI ciMtAmAM temane phepharIno roga lAgu paDyo. harijana pravRttimAM bhAga letA hatA tethI jJAti bahAra mUkavAnI hilacAla paNa zarU thayelI je aMte to niSphaLa nIvaDI. phepharInI mAMdagImAM be vAra narmadAtaTe ArAma mATe gayA. mokhaDI dhAranI pAra raNachoDadAsajInuM maMdira che tyAM eka sAdhumahAtmAe phepharInA roga mATe AzIrvAda ApI kahyuM ke bhagavAnanA nAmasmaraNathI roga jaze. tema ja eka varSa pachI tane sadaguru maLaze. cunIlAlane nAmasmaraNathI roga maTI jAya e vAta gaLe UtarI nahIM. nabaLA mananI, lAgaNIpradhAna strInA jevo roga potAne thayo tenI temane zarama AvatI. kaMTALI jaIne jIvanano aMta ANavA garuDezvara AgaLathI UMcI bhekhaDa parathI mA narmadAnA khoLe paDatuM paNa mUkyuM. narmadAmaiyAnA pravAhano komaLa, zItala sparza pagane thayo tyAM pANImAM pracaMDa vamaLo jAgyAM. cunIlAlane uchALIne bhekhaDathI dUra pheMkI dIdhA. vamaLonI vacce alaukika darzanano anubhava thayo. Ama adbhuta rIte bacI gayA. e ja kSaNe temane thayuM ke prabhukRpAthI mAro janma kaMI karavA sAru che. e ja ghaDIthI prabhu pratye prema ane zraddhA aDaga banyAM. teo "prabhAbA'ne tyAM rahetA hatA. eka divasa trIjA mALanA Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 pUjya zrImoTA dAdarA parathI phepharInA humalAthI gabaDatA gabaDatA parasALamAM pachaDAyA ! humalo zAMta thayo. eTale narmadAtaTe maLela mahAtmAnAM darzana thayAM. temaNe pharI bhArapUrvaka prabhusmaraNa karavA kahyuM. zraddhA rAkhavA kahyuM. mahAtmAnA darzanathI UMDA vicAramAM paDI gayA. nAmasmaraNa vize manamAM gaDamathala zarU thaI. prabhAbAne vAta karI. prabhAbA to khuza thayAM ane kahyuM, 'alyA, tuM baDabhAgI che ! mahAtmAnAM darzana karavAnuM kone maLe ? tAruM moTuM bhAgya ja kahevAya. zaMkAkuzaMkA choDI bhagavAnanuM smaraNa kara. UThatAMbesatAM, haratAMpharatAM, khAtAMpItAM, badhuM ja kAma karatAM ekamAtra bhagavAnanuM nAmasmaraNa karyA kara, emAM magna banI jA, tAro roga jarUra maTI jaze.' cunIlAlane e vakhate sAdhumahAtmAnAM vacano karatAM potAnI AdhyAtmika mAnAM vacanomAM vadhu zraddhA hatI. bIjI aDaga zraddhA hatI gAMdhIjI para. temaNe to patra dvArA gAMdhIjIne puchAvyuM ke nAmasmaraNathI roga maTe kharo ? gAMdhIjIe javAba Apyo ke bhagavAnanuM smaraNa karavAthI rogamAtra maTI jAya. cunIlAlanI nAmasmaraNanI zraddhA A rIte balavattara banI. nAmasmaraNa zarU karyuM. samaya vadhAratA gayA. je divase bhagavAnanuM smaraNa na karI zake te divase khAvuM nahIM evo dRDha saMkalpa karyo. A saMkalpa phaLyo. nAmasmaraNa vadhatuM cAlyuM ane IzakRpAthI temano roga dUra thayo. teo kahe che ke nAmasmaraNathI roga to maTyo, paNa bIjo phAyado manamAM thayo. AMtarika rIte guNono vikAsa thavA lAgyo. AMtarabAhya baMne rIte anubhava thayo. nAmasmaraNamAM dila lAgatuM ja gayuM. dilamAM AnaMdanI anubhUti Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya zrImoTA H jIvanacaritra 13 thatI gaI ane jIvananuM dhyeya jANe maLI gayuM hoya tema lAgyuM. nAmajapanI akhaMDa sAdhanAmAM temane AnaMda AvavA lAgyo. nAmajapa dvArA ja ucca sthiti prApta karI zakAya che tenI pratIti thavA mAMDI. divasano moTo bhAga tema ja rAtrinA samaya daramiyAna paNa nAmajapanI laganI lAgI. 16-16 kalAka sudhI nAmasmaraNa thavA lAgyuM. akhaMDa nAmasmaraNa sAdhanAnuM tapa siddha thayuM. e ja arasAmAM aMtyaja sevA maMDaLe borasada tAlukAnA bodAsa gAme aMtyaja Azrama zarU karavAno nirNaya karyo. cunIlAla sau kAryakaronI sAthe tyAM gayA. AzramathI dUra sau khetaramAM sUvA mATe gayA. ThakkarabApA eka bAju sUtA hatA. rAte eka jherI nAga cunIlAlanA sAthaLe karaDyo. magajamAM sakhata jhATako lAgyo. gAMdhIjInI sUcanA yAda AvI ke jene sApa karaDyo hoya tene bebhAna thavA devo nahIM. jAgato ja rAkhavo joIe. temaNe jAgatA rahevA mATe moTethI "hari oma'nA japa japavA mAMDyA. bIjA badhA jAgI gayA. saune khabara paDI. temane sApa utAravA mATe betraNa gAmomAM laI javAmAM AvyA. paraMtu kazuM pariNAma AvyuM nahIM. chevaTe DaoN. kUkanA davAkhAne ANaMda laI gayA. DaoNkaTare temanI hojarImAMthI jhera kADhI nAkhI tapAsa karAvI. DaoNkaTara kUka navAI pAmyA. jhera khUba ja kAtila hatuM. cunIlAlanI jagyAe bIjuM koI hota to bacI ja zakyuM na hota. DaoNkTare paNa kahyuM ke IzvaranA satata smaraNathI- IzvarakRpAthI ja Ama banyuM che. e vakhate satata 76 kalAka sudhI akhaMDa nAmajapa cunIlAle karyA hatA. Ama sarpadaMza AzIrvAda rUpa thayo. ane pachIthI to akhaMDa nAmasmaraNa sahaja thavA lAgyuM. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 pUjya zrImoTA sAmAnya rIte mANasane sahelAIthI saddaguru maLatA nathI. jiMdagI AkhI vItI jAya topaNa bhAgye ja sadaguru sAMpaDe, paraMtu prabhukRpA hoya to sadguru ziSyane sAmethI zodhatA Ave che. cunIlAla bhagata mATe evuM ja banyuM. amadAvAdathI eka bhAI naDiyAda AvyA ane cunIbhAIne maLyA ane kahyuM ke amadAvAda elisabrija pAse, sAbaramatInA kinAre eka avadhUta rahe che. bAlayogI mahArAja kahevAya che. dhUNI dhakhAvIne mastImAM paDI rahe che. je koI tenI pAse Ave tene vAraMvAra kahe cheH "naDiyAdathI cunIlAla bhagatane bolAvo." Ama kahI te bhAIe cunIlAlane eka vAra amadAvAda bAlayogI pAse javA kaheluM ane te mATe je kAMI kharca thAya te ApavA tatparatA batAvI. bAlayogI mahArAjane cunIlAla bhagata kadI maLyA na hatA chatAM tenuM nAma daIne kaI rIte bolAvatA haze tenuM temane khUba Azcarya thayuM. teo amadAvAda gayA. bAlayogI mahArAjane zodhI kADhyA. temanI pAse cArapAMca divasa rahA. temanI AjJA mujaba sAdhanA karI. cunIlAla bhagata pAchA naDiyAda AvyA. manamAM saMkalpa jAgyoH bAlayogIjI mahArAja naDiyAda Ave ane temane sAdhanAmAM dIkSita kare. temanA saMkalpa pramANe bAlayogIjI mahArAja naDiyAda AvyA. ane cunIlAla bhagatane sAdhanAnI dIkSA ApI. rAta AkhI sAdhanA cAle. prathama divase bAlayogIjI mahArAje bhUkuTinI vacce daSTi sthira rAkhI dhyAna dharavAnuM kahyuM. "vicAro bilakula na AvavA joIe' evo Adeza Apyo. cunIlAla bhagatane to vicAro AvatA baMdha na thayA. eTale bAlayogIjI mahArAje gusse thaIne Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15. pUjya zrImoTAH jIvanacaritra eka lokhaMDano saLiyo kapALa para jhIMkyo. cunIlAla bhagata ' bebhAna thaI gayA. bhAnamAM AvatAM 20 miniTa thaI gaI. paraMtu sthaLakALanuM bhAna bhulAI gayuM. mananI sthiti saMkalpazUnya banI gaI. A sthitimAM teo traNa divasa sudhI rahelA. dIkSAnI pUrNAhutine divase bAlayogIjI mahArAje cunIlAla bhagatane kahyuM: "alyA chokarA, tArA gurumahArAja to kezavAnaMdajI dhUNIvALA dAdA che. temanI preraNAthI tane sAdhanAmAM dIkSita karavA huM Avyo chuM. madhya pradezamAM ITArasI AgaLa sAMIkheDA jaI tuM temanAM darzana karI AzIrvAda le. pachI gurumahArAja je Adeza Ape te pramANe tAre karavuM!' bAlayogIjI mahArAja to Ama kahI temane sAdhanAmAM dIkSita karI tyAMthI gayA. cunIlAla bhagata to vicAramAM paDI gayA. guru mahArAja pAse sAMIkheDA jAya ane badhuM ja choDI devAno Adeza Ape to zakya teTalI Arthika vyavasthA karI. . . . manathI badhuM ja choDavAnI tatparatA dAkhavI, kAMI kheDA pahoMcI gayA. dhUNIvALA dAdAne jaI maLyA. temanI sAthe rahyA ane temanI zaktisiddhino paricaya thayo. bAreka divasa tyAM rahyA. chelle divase dAdAe eka nALiyera laI jorathI cunIlAlanA kapALa tarapha pheMkyuM. kapALamAM vAgyuM ane Adeza ApyoH tuM tAre ghera cAlyo jA. tuM prArthanA karyA karaje. jyAM che tyAM kAma kara. dezasevAnuM jhanUna mUkavuM paDaze. prabhu prItyarthe tAre kAma karavAnuM che. bIjA koIne mATe nahIM. rAgadveSathI saMpUrNa mukti pAmyA vinA koIne-sevAno - koI paNa prakAranI sevAno adhikAra nathI. . pU.zrI.-4 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16. pUjya zrImoTA cunIlAla bhagata to badhuM ja choDavuM paDe to tenI taiyArI sAthe ja AvelA. have to sAdhanAnI dizA maLI cUkI. satata akhaMDa nAmasmaraNa cAlu ja hatuM. chatAM mananI tRSA chIpI na hatI. temaNe judA judA avadhUtono paricaya sAdhavA mAMDyo. sAdhanAmAM daDhatA to AvatI jatI hatI. jyAM rAtavAso kare tyAM zacyA to "bhUmitala' hatI. naDiyAdanA saMtarAma maMdiramAM aneka sAdhumahAtmAono satsaMga karavAnuM teo cUkatA nahIM. varSamAM eka vAra ekAda mAsa jeTalo samaya kADhI kyAMka ekAMta, nirjana, vastIthI dUra evA sthaLe ekAMtika sAdhanA mATe cAlyA jatA. sAdhanAnA mArge te AgaLa vadhavA mAMDyA. temAM vidano paNa eTalAM ja AvatAM rahyAM. pralobhano paNa maLe ja. melI vidyAnA upAsaka evA eka paMDitajIe temane pralobhana ApI e mArge laI javA koziza karI paNa temane niSphaLatA maLI. cunIlAla bhagatane e mArga gaLe Utayo ja nahIM. temane lAgyuM ke melI vidyAnI sAdhanAthI sAkArarUpa je te viSaya dhAraNa karI zake to bhagavAna pratyenI UrdhvagAmI sAdhanAno viSaya sAkArarUpa kema dhAraNa na kare ? AvA vicArathI emanI sAdhanAnA abhyAsamAM vizvAsa ane zraddhAthI navo prANa purAyo. eka vakhata ekAMtika sAdhanA mATe narmadAnA dhUMvAdhAra sthaLe gayA. dhodhanA bhayaMkara avAjathI sAmAnya loko gabharAIne bhAgatA hoya, tyAM DAbI bAjue eka guphA jevuM joyuM - temAM besIne sAdhanA karavA aMtaramAMthI phuraNA thaI. dhyAnamAM beThA ane Akho divasa e guphAmAM pasAra karyo. A uparAMta madhya pradezamAM uparathI doraDuM bAMdhIne UtarAya Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya zrImoTAH jIvanacaritra evA khaDakamAM pedA thayelA kUvA jevA sthaLe 24-25 divasa AhArapAna vinA svamUtra pIne rahelA. kazuM ja pANI paNa maLavAnI tyAM zakyatA hatI nahIM. A rIte cunIlAla bhagate aghora paMthanI sAdhanA paNa karI. Ama badhI ja sAdhanAmAM AgaLa vadhI potAnuM lakSya siddha karavA prayatna karI rahyA hatA. te daramiyAna temanAM mAtuzrIne manamAM potAnA putranuM A jAtanuM vartana rucatuM na hatuM. potAno putra smazAnamAM ekalo sUI rahe. . . dezasevAnuM vrata laI svecchAe garIbI svIkAre e gamatuM nahIM. mAtAne thayuM ke putrane je saMsAranA baMdhanamAM bAMdhI laIe to ThekANe Avaze. mAtAe to putrane pUchyuM. temaNe nA pADI chatAM mAtA mAnI ja nahIM. teNe to lagna karAvavAnI taiyAra karavA mAMDI. mAtAe naDiyAda padhArelA godaDiyA svAmI pAse jaI phariyAda karI. mAtAnI tIvra lAgaNI ane mAgaNIne, AjJApAlananA hetuthI svIkArIne cunIlAla bhagata lagna mATe taiyAra thayA. lagna levAyAM. lagnamaMDapamAM temaNe manamAM ne manamAM prArthanA karavA mAMDI : "he prabhuteM A zuM nATaka racyuM che? lagna to mAre tArI sAthe karavAM hatAM. tene badale A zuM thaI rahyuM che prabhu ! tArI IcchA pUrNa thAo.' prArthanA karatAM karatAM bhAvasamAdhimAM magna banI gayA. lagna bAda kanyA nAnI hatI tethI tene piyara vaLAvI devAmAM AvI. kanyA ghera gaI ane sakhata bImArImAM paTakAI. pAMceka mAsamAM tenuM avasAna thayuM. cunIlAla bhagatanI sthiti bhakta narasiMhanA Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 pUjya zrImoTA jevI ja thaI. "bhaluM thayuM bhAMgI jaMjALa'. . . . saMsAranI jALamAMthI to ApoApa ja mukti maLI gaI. potAnA lagnaprasaMga mATe tema ja moTA bhAInI kSayanI bImArI mATe sthitisaMpanna mAsI pAse karaja kareluM devuM kema bharAze e ciMtA temane korI khAvA lAgI. mAsIe to pachI jalada ugharANI karI. bephAma zabdomAM gALo ApavA lAgyAM. cunIlAla bhagata natamastake sAMbhaLI rahyA. A prasaMganI coTa temane bahu ja lAgI. temanuM hRdaya valovAyuM. ArjavatAthI prabhune prArthanA karavA mAMDI. saMpUrNa zaraNAgatithI "harine bhajatAM' . . . bhajana ghUMTyA karyuM. emanI Arta hRdaye karelI prArthanAno pratyuttara maLyo. mAsInA devAnI rakama manIorDara dvArA temane maLI gaI. cunIlAlanI AMkhamAM harSAzru AvyAM. zraddhA balavattara banI. Izvara hAjarAhajUra che e vAtanI pratIti karAvatAM e bhAvAzru hatAM. tyAra bAda 1930nA satyAgrahanI laDatamAM jelayAtrA svIkArI. jelamAM paNa mauna jALavI sAdhanAmAM ja mazagUla rahetA. temanI sAdhanAne kAraNe daroga phaTakAnI sajA karato jato. trATaka dvArA ja lAkaDI vIMjhAtI aTakI jatI. jelarane paNa temanI pAse kaMI vidyA hovAnI khAtarI thaI. 1932mAM samasta gujarAtanA harijanakAryanI javAbadArIbharI jagyA - maMtrI tarIkenI saMbhALI, AMtarika guNono vikAsa to thaI ja cUkyo hato. namratA, tyAga, prema, prAmANikatA vagere dvArA saunI cAhanA maLI hatI. AzramavAsIo paNa temane khUba ja cAhatA. sakriya kAryakara tarIke kAma karatAM karatAM bhagavAna para Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya zrImoTAH jIvanacaritra 19 bharoso rAkhI, zaraNAgati sAthe prabhubhajana karye rAkhatA. utkaTa niraMtara sAdhanAne pariNAme 1934mAM temane saguNa sAkSAtkAra rUpe zrIkRSNanAM darzana thayelAM. sane 1939nI rAmanavamIe aMtano sAkSAtkAra thayo. pachIthI temaNe harijana sevaka saMghanuM kAma choDI je jIva Ave tene Izvara pratye abhimukha karavA sahAyabhUta thavA manathI nirNaya karyo. cunIlAlanAM mAtuzrIne A vAtanI jANa thaI. temanA svabhAva pramANe temaNe temane bolAvI Thapako Apyo ane kahyuM ke pAzera caNa cakalAne dANA nAkhavA maLatA nathI. tuM ATalI nAnI nokarI choDI zo jaga jItI javAno che ! bhagate mAtAne khUba samajAvyAM ane mAtAne mAsika pAMcacha rUpiyA maLe evI vyavasthA karI. mAtAe e samaye eka zarata mUkI ke jyAre huM marI jAuM tyAre aMtaghaDIe tAre hAjara rahevuM. mAtAne bhagate e mujabanuM vacana ApyuM. siMdhiyA nevigezana ke.nA menejara zrI parasadabhAinI be putrIonI saMbhALa levA bhagatane banArasa javuM paDyuM. pAchaLathI mAtAne gaMbhIra mAMdagI AvI. haju to banArasa Abe doDheka mAsa ja thayo hato. banArasa yunivarsiTIno niyama hato ke vidyArthinI sAthe vAlI rahe to ja makAna bhADe maLe. temane manamAM khUba ja gaDamathala thaI. parasakabhAIne temaNe puchAvyuM ke zuM karavuM. paradabhAIe sUcavyuM ke dIkarIone koI saMbaMdhI pAse mUkI naDiyAda AvI javuM. bhagatane mathAmaNa thaI. konI pAse dIkarIone mukAya? koI saMjogomAM naDiyAda javAya nahIM ema Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 pUjya zrImoTA temane lAgyuM. ane AvA vikaTa samayamAM bhagavAnane prArthanA karyA sivAya bIjo koI mArga rahyo nahIM. mAtAne ApeluM vacana pALI zakAze nahIM tenuM darda emane sAlatuM hatuM. teoe mauna dhAraNa karI prArthanA karI: he prabhu ! A mAruM vacana pALavAnuM kAma tArA sivAya koI bIjuM karI zake ema nathI. mArA dilano Tekanizcaya-nirNaya-mArI mAtA pAse sthULa dehe hAjara thavA mATeno ja che. sAdhanAthI judI judI bhUmikAe bhAvanA paNa sAkAra rUpa dhAraNa kare che. to mAtA pAse rahevAnI mArI A tIvra utkaTa bhAvanA je pUrepUrI jIvaMta che te bhAvanA tArI kRpAthI tyAM mAro sthULa AkAra che evI mArI tane prArthanA che, sAdhanA samaya daramiyAna meM koI divasa prArthanA rUpe dhULa mAgaNI karI nathI. tArI kRpAthI saMkalpazaktinuM sAmarthya keTaluM prabaLa hoya che tenuM jJAnabhAna mane pUrepUruM che. mAruM vacana pALavAnI khAtara mArI mAtA pAse sthULa dehe hAjara thavAnI mArA dilanI utkaTa bhAvanAne tuM ja sAkAra rUpa ApI zake tema cho. temanI AdratAbharI prArthanA samaye ekAeka vIjaLI battI baMdha thaI gaI. bhagatane haiye UgI nIkaLyuM: ''mArI mAtAnA zarIranuM avasAna thayuM. jIva gayo.'' mAtAnA dehAMtanI khabara tyAM rahyuM bhagatane paDI hatI. te pachIthI naDiyAdathI Avela patramAM lakheluM hatuM ke bAe mULajIbhAIne bUma pADI kahyuM ke, "alyA mULiyA ! ja A cuniyo Avyo ! mULajIbhAIe kahyuM ke, "cunIlAla to banArasa che' tyAre bA melyAM ke, "e to A rahyo. mArA pagamAM mAthuM mUkIne beTho che ! mArA zarIre hAtha pherave che.' cunIlAla bhagatanI prabhuzraddhA aDaga banI. prabhu keTalo samartha Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya zrImoTA : jIvanacaritra 21 che teno anubhava A prasaMga parathI thayo. Ama bALapaNamAM 'cuniyA' tarIke saMbodhAyela cunIlAla bhagata AdhyAtmika vikAsa karI 'moTA' banyA. gharamAM hulAmaNuM nAma moTA hatuM. Aje to samagra samAja temane 'moTA'nA nAme oLakhe che. nAnapaNamAM karelo saMkalpa jANe ke temaNe caritArtha karI batAvyo. pUjya zrImoTAe AdhyAtmika vikAsanI sAdhanAnI sAthosAtha sadgurunI doravaNIthI gujarAtamAM AzramonI sthApanA karI. sau prathama sAbaramatI AzramamAM mIrAM kuTiramAM maunamaMdira calAvatA. 1950mAM kuMbhakoNamamAM kAverI nadIne kAMThe Azrama sthApyo. tyAra bAda naDiyAdamAM zeDhI nadInA taTe ane suratamAM tApI nadInA taTe Azramo sthApyA. badhA ja AzramomAM maunamaMdiro che, bahAranI duniyAthI alipta thaI, aMtarmukha banI sAdhaka nakkI kare teTalA divasa bhagavAna pratye abhimukha ane mananI vRttione zAMta karI mauna banI vikAsa sAdhe tevo prayAsa A maunamaMdiranA oraDAo dvArA karavAmAM Ave che. sAdhakanI tamAma jarUriyAtanI sagavaDa pUrI karavAmAM Ave che. 1955mAM sadgurunI preraNAthI samAja mATe rUpiyA eka karoDanuM dAna UgharAvI samAjakalyANa mATe vAparavAno saMkalpa jAhera karI vividha kSetre dAnagaMgA vahevaDAvI. mAnava eka rIte nahIM, zArIrika, mAnasika, AdhyAtmika stare kalyANa sAdhI zake te mATe taraNaspardhA, sAikliMga, snAnAgAra bAMdhavA, jJAnagaMgotrI jevA graMtho chapAvavA, vaijJAnika zodhakhoLa vagere Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 pUjya zrImoTA mATe lAkho rUpiyAnAM dAna pU. zrImoTA taraphathI apAyAM che. mAnavakalyANa AMtarabAhya rIte thAya, enA dvArA mAnavaguNa ane bhAvano vikAsa karI zake evAM e dAna hatAM. samAjano stara UMco Ave, e mATenA bhagIratha kAryanA mULamAM AdhyAtmika abhigama to dekhAya ja che. pUjya zrImoTA kavijIva hatA. bI.e.mAM gujarAtI viSaya rAkhela. sAdhanAkALa daramiyAna temanI bhAva abhivyakti savizeSa padyamAM kAvyasvarUpe jovA maLe che. saraLa bAnI ane chaMdobaddha racanAo vadhu che. upadeza rUpe bolavAnuM temane pasaMda nahotuM. tethI ja to maunamaMdiro sthApI zakyA che. bhakto sAthenI praznottarI tema ja bhakto paranA patro dvArA sAdhanA vizenAM temanA maMtavyo gadyamAM che. lagabhaga 70 jeTalAM pustako pragaTa thayAM che. A rIte temanuM sAhitya gadya ke padya AdhyAtmika koTinuM ja che. uttarottara temanuM zarIra dinapratidina ghasAtuM jatuM hatuM. jyAre temane lAgyuM ke A zarIra have 'lokakalyANa mATe upayogamAM AvI zake ema nathI tyAre zarIrano AnaMdapUrvaka tyAga karavA nirNaya karyo. emanI IcchA hatI ke zarIratyAga samaye loko bahu jANe nahIM, koI smazAnayAtrA kADhe nahIM, phUlahAra caDAve nahIM, jIvadazAnI vRttinAM badhAM mAnapAnathI e para hatA eTale aMta:kALa evo ja IcchatA hatA. tA. 19-7-'76nA dine dehatyAgano nirNaya laI tA. 22 -7- '76nA dine phAjalapura jaI becAra vyaktionI hAjarImAM temaNe pArthiva zarIrathI mukti meLavI. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta sAdhaka ane duniyA ApaNe eTaluM dhyAnamAM rAkhavAnuM ke ApaNe jagatanA trANI chIe. jagata kaMI ApaNuM RNI nathI. duniyA mATe kazuMka paNa karavAnuM ApaNane maLe to ApaNAM dhanyabhAgya gaNAya. jagatane madada karavAmAM ApaNe kharI rIte ApaNI jAtane madada karIe chIe. jeTalA pramANamAM mAnavI potAne oLakhe che ane potAnI sevA kare che teTalA pramANamAM te jagatane oLakhe che ne jagatanI sevA kare che. ApaNI jAtane jANavAnI ane madada karavAnI ApaNI prakriyAmAM ApaNe jagatanI avagaNanA na karavI ghaTe. vizvamAM bhagavAna badhe ja ThekANe vyApta che. "A jagata DhasaDAyA kare che ane tamArI ke mArI madadanI tene jarUra che' evI mAnyatA sAcI nathI. zrI bhagavAna to A jagatamAM haMmezAM hAjara ke vartamAna che. te to amara che, ane sadAya pravRttizIla che ane tenI jAgRti tathA takedArI satata, anaMta ane amaryAda che. AkhuM vizva jyAre UMghatuM hoya che tyAre paNa te to jAgato ja khaDo hoya che. niraMtara, jarA paNa aTakyA vagara te kAma karyA karato hoya che. vizvamAM ne jagatamAM je je rUpAMtara ke pheraphAra thayA che ke thAya che, te teNe ja karelA che. tethI ApaNe kadI koIne 23 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya zrImoTA 24 paNa dhikkaravA na ghaTe. jagata to haMmeza sArAnarasAnuM saMmizraNa rahevAnuM. ApaNo dharma to nirbaLa tarapha hamadardI rAkhavAno ane khoTAM kAma karanArane paNa cAhavAno che. jagata eTale eka bhavya mahAna nItinI kasaratazALA ke vyAyAmagRha che. temAM dareke vyAyAma karavAno che ke jethI ApaNe vadhAre ne vadhAre AtmabaLavALA banIe. ApaNe koI paNa jAtanA jhanUnI ke matAgrahI na thavuM ghaTe, kema ke evo jhanUnI matAgraha premano virodhI che. 'huM to pApane dhikkAruM chuM, paNa pApIne nahIM' evuM ApaNe ghaNI vAra lokone bhoLapaNathI bolI jatAM sAMbhaLIe chIe. paNa 'pApa' ane 'pApI' vacce kharekharI rIte aMtaramAM aMtarathI bheda pADI zake evo eka to batAvo ! tene jovAne huM tamArI sAthe tame kahezo tyAM AvIza. evo bheda sAcI rIte pADanArA to javalle ja hoya. evA to jUja apavAdarUpa che. bAkI AmajanatA to eTalI UMcI kakSAe pahoMce ema mArI samajaNamAM to nathI AvatuM. hA ! keTalIka hada sudhI eno bAhyAcAra jALavI zake te judI vAta che. ane alabatta, loko AgaLa to evo Adarza mUkavo e vadhAre sAruM che. kema ke to ja emanI kakSAthI UMce AvavAno emane mATe saMbhava rahe. tema chatAM mAnavajAta to evI ne evI rahevAnI. jo guNa ane guNI vacceno bheda ApaNe barAbara samajI zakIe ne te pramANe jIvanamAM tene utArIe to ApaNe jIvanamukta thaI jaIe. ema kahI zakavuM sahelI vAta nathI. vaLI, jeTalA vadhAre ApaNe zAMta rahI zakIzuM ane ApaNA Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta 25 jJAnataMtuo jeTalA vadhAre svastha haze teTaluM vadhAre sAruM ApaNuM kAma (eTale ApaNI janasevA paNa) thaze. ane ApaNo prema paNa teTalo vadhAre thaze. eTale aMtamAM to ApaNe kevI rIte svastha, zAMta ane tema chatAM zaktizALI thaI zakIe ane ApaNI nADIo ane jJAnataMtuo kema karIne asvastha, azAMta, kaMpAyamAna thatAM aTake enA upAyo ne rastAo zodhavAnA rahyA. game tevI paristhiti Ave toya ApaNe zAMti, prasannatA, samatolapaNuM, taTasthatA jALavI rAkhavAne satata mathyA karavuM paDaze. e rIte mathyA karavAthI ApaNane e badhuM sArI rIte maLI rahevAnuM che. keTalAka moTA senAdhipatio potAnuM jIvanayuddha pratyakSa najare dekhAya evI sthULa pravRttizIla bhUmikA upara khelatA hoya che; bIjA keTalAka potAnI aMdara mahAbhArata yuddho khelatA hoya che. ApaNe ApaNAM yuddho ApaNI aMdara khelavAnAM che. e yuddho paNa jevItevI rIte nahIM paNa khUba nizcayabaLathI, ene ApaNuM ekamAtra dhyeya sAdhavA mATe laDavAnAM che. ApaNA sthAnamAMthI eka tasu jeTalI paNa pIchehaTha ApaNe karavAnI nathI, athavA thavA devAnI nathI. cAlo, tyAre! ApaNe paNa ApaNAM yuddho khelyA ja karIe ane kaMDhonI sAme laDatAM laDatAM temane pUrepUrA harAvIne ApaNuM jIvanadhyeya siddha na karIe tyAM sudhI jaMpIne besIe nahIM. ApaNA mArgamAM naDatA koI paNa baLathI ke avarodhothI ApaNe DaghAI na jaIe ne aTakI na paDIe. ApaNA jIvanasiddhinA hetumAMthI - koI paNa nabaLAInI paLamAM paNa - ApaNe Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 pUjya zrImoTA vicalita nA thaIe. zrI bhagavAna ApaNane hAtha devAne, madada karavAne, harahaMmeza ne hara paLe iMtejArIthI taiyAra ja che. enI nAnI sarakhI TacalI AMgaLIthI paNa e sadAya sAco rAha batAvato Ubho che, ane e to aparaMpAra dayAno bhaMDAra che, ane sAkSAt kRpAno sAgara che. mATe ApaNe to tana, manathI manasA-vAcA-karmaNA pUrepUrA sApha dilathI - ApaNA yuddhamAM jhaMpalAvIe. ApaNA aMtaramAM ApaNe UMDA ne UMDA jatA rahIe, ane sAthe sAthe zrI bhagavAnanuM nAma paNa satata letA rahIe. paNa ekalA nAmasmaraNathI ApaNo dahADo nahIM vaLe. ApaNe to hRdayamAM satata nAma levAnuM che, ane tenI sAthe ApaNAM aMdaranAM yuddho paDa laDyA karavAnAM che. jyAre jyAre mAnavIne zAMti (eTale ke mananuM upara uparanuM sukha) ArAma, sukhasagavaDo maLe che, tyAre tyAre ene jIvanayuddhanI vAta satata yAda rahetI nathI. ApaNAmAMnA sattvane upara lAvavAne mATe ApaNe satata enA para (jIvanayuddha para) bhAra dIdhA ja karavo paDaze. kayAMye ApaNI adhogAmI vRttio ke lAgaNIone vaza thaI javAnuM nathI. e mATe satata takedArI ApaNe rAkhavAnI che. kazAthIye hAlI UThavAnuM paNa nathI. jo ApaNe ApaNI aMtaranI gati satata nahIM calAvI zakIe to jagatane ApaNe kevI rIte javAbadAra rahI zakIzuM ? Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhakano dharma darekamAM ema to gUDhatA rahelI che. evI gUDhatAnA prakAra paNa nokhA nokhA che. sAdhake sarva kaMI karatAM karatAM zAMta ane prasanna to rahevuM ja joIe. game te kaMI karma hoya, game tevI mathAmaNa thatI hoya, game tevI athaDAmaNo prakaTI hoya, temAM paNa enI zAMti ne prasannatAnI mAtrA vadhatI javI joIze to ja potAnA jIvanaAdarzane pahoMcavAnA pracaMDa puruSArthamAM te TakI zakavAno che. te ja enAmAM joma prakaTyA karavAnuM che. sAdhakano mukhya Avazyaka guNa to prasannatAno che. eTale game te thayA karatuM hoya topaNa te prasannacitta to rahyA ja kare. jyAM emAM (prasannacittamAM) kheMca ke tUTa paDatI anubhavAya ke "ApaNo bhAva kyAMka maMda paDyo che ema samajAya to cetI javuM. prasannacittanI mAtrAnA mApathI ApaNane ghaNuM ghaNuM sUjhI Ave che, saMskRtamAM "prasanna'no artha 'nirmaLa' che. te ghaNo arthasUcaka che. Ama sAdhakane sAdhanAno pratyeka guNa jIvanamAM mApadarzaka banI jato rahe che. te mAtra tenI maryAdAmAM baMdhAIne paDI raheto nathI, paNa sadAye vistAra pAmato rahe che. e ja kAraNathI sAdhakane jIvanamAM AtmavizvAsa, zraddhA, niSThA vadhatAM jatAM pratyakSapaNe anubhavAya che. sAdhanAnI sAcI khUbI to tyAM che ke e potAnI khUbIo ne rahasya sAdhakane batAvyA karaze; kAraNa ke pote svayaMskRtimAMthI janme che. evI svayaMskRti prasannacittapaNAmAMthI prakaTe che. eTale sAdhake jAgRti rAkhI Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2.8 pUjya zrImoTA rAkhIne tyAM puruSArtha karavApaNuM rahe che. ApaNA sAdhanAnA mArgathI jIvanamAM maLelAM svajanone ApaNA mATe koI ADuMavaLuM prakaTe to ApaNe thobhavAnI jarUra nathI, vicAravAnI paNa jarUra nathI, paNa cetavAnI jarUra kharI. ApaNe ApaNuM pUrepUruM tapAsI laIe. ApaNe tevA prakAranI samajaNane svajananA dilamAM utAravAne samatA ne zAMtithI mathIe. te samaje to uttama, na samaje to ApaNe tenA vize manamAM kazuM na saMgharIe. sadbhAva vadhArIe. ApaNe ApaNA mArgamAM daDha rahIe. te kALanI ApaNI taTasthatA sAtvika bhAvanAnA rasavALI hovI ghaTe. ApaNe jema jema sAdhanAmAM AgaLa vadhatA jaIzuM tema tema jIvanamAM saMgAthI jevA svajananA jIvanathI ApaNe judA paDatA javAnA. temanI ane ApaNI samajaNa judI judI thavAnI. parasparanAM daSTi, vRtti ne valaNa paNa nokhA nokhAM thavAnAM. ekabIjAnI dizA pUrva-pazcima thavAnI. AvI sthitimAM sAdhakano dharma bevaDo -tevaDo che. eka to pote prathama saMpUrNa, zAMta, prasannacittavALA, samatAvALA thavuM ne vartavuM. bIjuM, potAnAthI karIne maLelAM svajanonI prakRtine, tenA svabhAvane pArakhI pArakhIne ApaNAthI karI teo jevuM jevuM vicAre, samaje, maLe tyAM tyAM ApaNe ekadama Ama ke tema taNAI na javuM ke temAM ghUsI na javuM. mauna dhAraNa karavuM. te badhuM thayA kare che teno hetu pArakhavo, ApaNe sAdhanAnA guNamAM tenAthI karIne hAlI UThIe nahIM te to khAsa jovAnuM che. eTale svajananA tevA vartanamAM ApaNe rasa paNa nathI levAno, tema temane toDI pADavAnA paNa nathI. ApaNA Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 kAvyo temanA paratveno snigdhatApUrvakanA sadbhAvapUrvakanA vartanathI sAcuM samajaze tyAre kharA. tyAM sudhI premathI dhIraja khamavI rahI. kAvyo eka (anuSTrapa) Akhare eka to sarva, ekamAM sau samAyeluM ekathI sau parivyApta, chatAM kAM anya lAgatuM ? ApaNe eka to pUrA thayelA nA badhA vize, tethI to sarvamAM eka dIse ApaNane na te. ekamAM eka saMpUrNa, ekathI eka ekamAM ekAkAra thayA vinA jaNAye kema eka tyAM ? ekanI AgaLa zUnya, zUnya pahelAM thavuM paDe, thavAtuM jAya che jema zUnya, eka jhagyAM kare. nakArAtmaka je mAtra bhAva, "zUnya' na jANazo, zUnyatAmAM rahelo che ekano garbha gUDha zo ! Urmi Urmi to zaktinuM rUpa nakAmI nA kadI gaNo, vAvyAM je karaze eya ANa te pAmaze kharo. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 pUjya zrImoTA Urmi je zaktinI nAnI kevI te to hera che, pichAnI zaktirUpe tyAM evI vAparavI ghaTe. sUkSmatA buddhimAM Ave kAma yogya karyo karyo karma-kauzalya janme che kAma sabhAvathI karyo. karma to kAmadhenu che karma kalpataru khare; karmamAM hetunuM jJAna je rAkhe zreya meLave. karma pratyakSa zALAzI potAne ghaDavA taNI ! karmamAM daSTi ne vRtti evI saMpUrNa rAkhavI. karma AkAra devAne, cetanA-zakti kAja che, zuM parAtpara che karma ! karma to vyakta Iza che. karmane prayogazALA che jJAna ubhAvavA hRde, karmane Acare je ko e rIte jJAna meLave. kasoTI kasoTI prabhunI e to amolI bheTa-dAna che, ene je ko nakAre te prabhutA pAmI nA zake. kasoTI pAra thanAro ene jo samajyA kare, evo jIvananuM pAme rahasya koka dI khare. mAnavI-jAgRti mATe devI kasoTI zI aA ! dayA lAvI prabhu Ape te to saune jagADavA. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 kAvyo guru sUkSma-bhAvarUpe guru nA dehadhArI te guru to sUkSma-bhAva che, guru AdhAra bhUmikA pAmavA gUDha tattvane. guru pratyakSa cho nA ho, gurunI bhAvanA hRde daDhAvatAM rahIzuM jo meLe pratyakSa te thaze. mahattA gurunI evI jJAna bhAve rahyAM karI, ThasAvo jIvane UMDI jethI te te phaLe nakI. * janma-mRtyunA rAsa kevo rAsa racAya che paLapaLe mRtyu ane janmano ! enI e ghaTamALamAM sarakatuM e vizvano khela zo ! temAM jIva ramyAM kare paNa kharuM nA bhAna ene thatuM, kevo Apa vahyAM kare prakRtithI koI ne tyAM jAgatuM. jenAmAM prabhu-bhAvanA taravare, unmukhatA aMtare, jenAmAM nija karmamAM nItarato re', bhAva teo khare, jene chUTI jatA dIse mana taNA saMkalpa-vikalpa sau, evA jIva rahI zake paLa paLe tyAM jAgatA Apa to ! tAraNya kAmanAo badhI je te temAM sAkSI rahyAM karI, anumati na gho ene javA dyo vahI ApathI. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya zrImoTA kAmanAo UThe tyAre temAM bheLAI nA javuM, ApaNuM rUpa nA te che ema mAnI chUTA thavuM. tATadhya rAkhatAM re'vuM pratyakSa kAmanA thatAM jAgRti cetanA evI re' to kAma sadhAya tyAM. koIno doSa jovAno ApaNAthI karAya nA, potAno khoLI khoLIne, matho yogya pUruM thavA. duHkha e zakti che pote kAlikA zI pracaMDa te ! vALazo jevI rIte te Apaze phaLa e rIte. duHkha jene jano mAne, keka bIjA kazA taNo - chAyA AbhAsa che e to, tApathI jema jhADano. janmanuM sAthI to duHkha, mRtyu sAtha vaLI rahyuM, bhalabhalA bhale bhUpa eNeya duHkha to sahyuM. du:khathI to jaNAve che sAcuM vizva-svarUpa zuM ! du:khathI to pamAye che tattva jIvananuM kharuM. prema, jIvanasAdhanA jIvatAM jIvatAM jeo premane kAja vizvamAM, sarvArpaNa kare bhAve, zake te bhaLI premamAM. svIkArAI zakAto nA amasto prema koIthI, premanI bhUkha to kevI vadhe che ApatAM UMDI ! Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 kAvyo premathI vizva janme che, poSAtuM vizva premamAM, premathI mRtyu pAme che, evI zI premanI lIlA ! tAbedArI svIkAre che prema to koInI nahIM, potAno koIne prema tAbedAra kare nahIM. svataMtra prema evo zo bakSe svataMtratA badhI, bhulAvAmAM paDe che sau tethI ajJAna mAnavI. mAnavI korI buddhithI pichAnI prema nA zake, bhAva, jJAna, vinA yoga prema nA meLavI zake. thayo prema haze sAco yogyatA sau rakhAvaze, satya, viveka, maryAdA ApoApa jagAvaze. vidana vidana nA sAMpaDyuM kone? batAvo eka to jage; pAmaze vidanathI lAbha vinane je vadhAvaze. vipnathI jIvane ko dI dabAI nA javuM kazuM, premathI sAmano eno je kare, pAmaze navuM. jIvanadhyeya potAnuM daSTa je nitya rAkhIne -dhyeya phaLAvavA sAme jhajhUme vina te jIve. zraddhA-vizvAsa koNa varSAvavA jAya varSAne? koNa jatuo -lAvyAM kare judI judI? koNa sUrya ugADatuM? Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 pUjya zrImoTA prakRtinuM badhuM kArya karavA koNa jAya che ? niyaMtrita rahe vizva AkhuMye te kaI rIte ? anaMta kALathI vizva cAlyA ja karatuM dIse, enI saMbhALa lenAruM beTheluM koka to haze. prabhumAM sarva AdhAra zraddhA vizvAsa jIvatAM --jene beThA haze UMDA tevA nirbhaya re' sadA. sarvazreSTha prabhu jANI ane mahattva Apajo, je te kArya mahIM eno UMDo khyAla dharAvajo. praznottarI prazna : sAdhaka kone kahevAya? uttara : jeno nirdhAra jIvanavikAsa mATe maraNiyo makkama thayelo hoya tene sAdhaka kahevAya. nakkI thayela dhyeyane sAkAra karavA mATe khaMta, dhIraja, ItyAdi pragaTyAM hoya che, sAdhakamAM guNo ane bhAvanAo pragaTelAM hoya che. guNone te gulAma hoto nathI. saMsArInA jIvanamAM pragaTelA guNo e gulAmInA guNo che. saMsArI jIva guNono gulAma che sAdhaka nahIM. sAdhakamAM AgaLa jatAM pragaTelA guNa ane bhAvanA sahasramukhI bane che. saMsArIno guNa evo nathI. saMsArImAM guNa chatAM cokaThAmAM te jakaDAyelA che. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarI 35 prazna : sAdhakanAM lakSaNo kayAM hoI zake? uttara : jijJAsA utkaTamAM utkaTa jabaradasta hovI joIe. zAMti ane prasannatA e sAcAM lakSaNo che. prazna : prArabdha e satya che? uttara : prArabdha ane puruSArtha paraspara avalaMbita che. jo prArabdha ja sAcuM hoya to jIva ziva banI na zake. AdhyAtmika mArgamAM puruSArtha joIe, khamIra joIe, tamannA joIe. prazna : ApaNA cAlu saMbaMdho zene AbhArI hoya che? uttara : pUrvajanmanA karmane AbhArI hoya che. paNa badhuM prArabdhavazAtuM hotuM nathI. keTalIka vastuo puruSArthane AdhIna che. buddhi maLelI hoya paNa jo teno sadupayoga na thAya to koI vikAsane avakAza nathI. jo puruSArtha paNa prArabdhavazAtu che ema kahIe to puruSArtha' zabda vA ravo arthahIna che. game tema ho paNa ApaNA bhAvi saMbaMdhonuM nirmANa A janmamAM nakkI karI zakAya che. prazna : guru karavAnI jarUra kharI? uttara : guru to tamArI aMdara beTho che. vedAMtanI rIte kahIe to guru zodhavA javAnI jarUra nathI. kharI jijJAsA jAgI haze to badhA khulAsA ApoApa thayA karaze, ne rasto dekhAI Avaze. abhyAsa karo. gItAmAtAe badhuM kaheluM che. satata abhyAsa karyA karo. bacAva mATe dalIlo karavI hoya to bhale, kAMI karazo nahIM, jyAM cho tyAM ThIka cho. tamAre zuM thayuM che teno Adarza to sAme ja che. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya zrImoTA vyartha vAto karavAthI kazuM vaLaze nahIM. "rAma rAma' karo. prazna : badhA saMto eka ja che e kharuM chatAM judA judA saMtonAM darzane jatAM temanuM sthULa zarIra vacce Ave eTale ApaNA sagurunuM vismaraNa thAya to tenuM zuM? uttara : game te saMtanAM darzane ApaNe jaIe toye ApaNA sadgurunA bhAva daDhAvIe. Akhare to badhA saMto eka ja prazna : ane sadgarane yAda karIne bUmo pADIe tyAre te amane yAda uttara : nA, ene zuM paDI che? hA, draupadInI jema hRdayathI A pokAra karo tyAre ja te hAle, paNa evI bhakti kyAM che? paNa evuM bane ke koI khUNAmAM guphAmAM paDelo saMta tenA bhakatone yAda karato hoya che. jenI khabara te bhaktone hotI nathI. tevA saMta sUkSma rIte to bhaktone tenI cetanazakti vaDe madada karatA hoya che. jyAre bhaktono kALa pAke tyAre teo temanA sadguru tarapha vaLatA thAya che. prazna : mukatAtmAne TUMkamAM samajAvazo? e punarjanma le kharo? uttara : muktAtmA che prakRtino svAmI. AtmaniSThAthI e karma kare che kharo, paNa te prabhuprerita hoya che. mATe te amuka ja kAya preraze evuM kazuM nathI. te rAjA hoya, pUrNa gRhasthAzramI hoya, tema ja sahaja meLe saMpUrNa saMnyAsI paNa hoya. ene oLakhavo muzkela che. tene koI saMkalpa nathI hoto. tema chatAM nimittane kAraNe saMka95 ene Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarI - 37 thAya paNa kharA. . . . paraMtu evI paraMparA na hoya. te zarIradhArI hovA chatAM ene prArabdha nathI hotuM. hoya to te baLelI doraDInA vaLa jevuM, tema chatAM paNa bhakto kAje te punarjanma le paNa kharo. prazna : navo avatAra eTale zuM? uttara : saMsArIo eka tabakkAmAMthI bIjA tabakkAmAM praveze che tene 'navo avatAra' gaNAya. chatAM saMsArInA ane sAdhakanA navA avatAra' vacce AsamAna-jamInane pharaka che. kAraNa ke saMsArInuM samagra jIvana haMkanI bhUmikA para (sukhaduHkha, tejatimira, sAruMnarasuM vagere para) raheluM che. ne sAdhakanuM jIvana kaMkothI mukta thavA mathavApaNAnuM hoya che. prazna : saguNa brahmanI prAptimAM bIjI eTale nirguNa brahmanI prApti AvI jAya kharI ? uttara : nA, saguNa brahmanI prAptimAM nirguNa brahmanI prAptino samAveza thaI jAya tema nathI. tema ja nirguNa brahmanI prAptimAM saguNa brahmanI prApti AvI jAya tema paNa nathI. baMne juduM juduM che. baMneno sAkSAtkAra alaga alaga thato rahe che. paNa game te eka prakAranA sAkSAtkArathI mukti meLavI zakAya kharI. baMnenI prApti vadhu sArI gaNAya. saguNa sAkSAtkAra-darzana ane sAkSAtkAra vacce bheda che te samajavA jevo che, yAne dvaitano sAkSAtkAra tathA nirguNa yAne advaitano sAkSAtkAra. te bemAMthI Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya zrImoTA ekabIjAthI caDiyAto che tema na kahI zakAya. game te sAkSAtkAra jene thayo hoya te mukta thaI zake che. baMne prakAranA sAkSAtkAra thavA paNa zakya che. narasiMha mahetA Adi bhaktone baMne prakAranA sAkSAtkAra thayelA ema kahI zakAya. baMne prakArano sAkSAtkAra thAya tevo kazo nizcita niyama nathI. koIkane nirguNano anubhava vahelo thAya ane saguNano nA paNa thAya, yA pachIthI paNa thAya. koIkane saguNano anubhava pahelo thAya ane nirguNano na paNa thAya. Ama chatAM baMne prakAranA anubhavanI kakSA ekabIjAthI caDatI ke UtaratI che tevuM kazuM nathI. kharo saguNano sAkSAtkAra eTale potAnA AdhAramAM cetananI guNazaktino prAdurbhAva thayo te. prazna : zivaliMganA pratIkano zo artha? uttara : zivaliMganuM pratIka mAnavanI UrdhvamukhI puruSanI cetanAnuM pratIka che. teNe satata UrdhvavikAsa sAdhya javAno che. ane zivaliMganI AjubAjunA pharatA goLa vartulanA pratIkano artha prakRtinI te maryAdA che. te maryAdAmAMthI puruSa cetanAe Urdhvagati karye javAnI che. AgaLa poThiyo ja hoya che te madamasta prANazakti ane vRttionuM pratIka che. tene kAbUmAM laIne tenuM mukha pheravI nAkhIne bIjI dizAe sAme je kAcabo hoya che tenA jevA thavAnuM che. te badhI vRttione vaza karIne aMdara saMkelI levAnI che. ApaNA RSimunio pratIko dvArA Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarI anubhavo vyakta karatA hatA. : tAmasika manavALAnuM mana jhAjhA vicAro nathI karatuM hotuM to tevI sthiti mananI pUrNa nIravatA meLavavAmAM rAjasika, manavALA karatAM vadhu madadarUpa thAya kharI ? ke tamasamAMthI rajasa sthitimAM AvyA bAda temAMthI pasAra thayA bAda sattvamAM pahocI nIrava thavAnuM haro ? uttara H tAmasika manavALAne jhAjhA vicAro na UThatA hovAne kAraNe ja tene nIrava thavAmAM te sthiti sahAyarUpa na thAya. rajasamAM pravezIne te bAda ja tene paNa nIrava thavuM paDe che. prazna 38 jenI prakRti ane svabhAvamAM tamasa guNa prAdhAnyapaNe pravarte che, tenAthI sAdhanA paratveno puruSArtha paNa jhAjho thaI zake nahIM - thaI zakato nathI. paraMtu jvALAmukhInA jevI dhagadhagatI UrdhvagAmI jijJAsA ke tamannA pragaTe che, tyAre tevI tamannA ja tamoguNane rajasamAM pragaTAvI zake che. evI utkaTamAM utkaTa tIvratama jijJAsAnA bhAvamAM tamoguNa TakI zakato nathI. tyAre ApameLe rajoguNa pravarte che. te veLAe rajoguNano svabhAva eTale ke dhAMdhaliyApaNuM, dhamAla vagere paNa temAM hotAM nathI. ekadhArAM gatizIlatA, utsAha vagere vagere tenAmAM pragaTelAM rahe che. jene jIvanavikAsanA mArge gati karavAnI che, tevA jIvane mULamAM tenA paratvenI dhagadhagatI tamannA pragaTelI hovI joIe ane evI tamannAnA svabhAvamAM beThADupaNuM kadI Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya zrImoTA . saMbhavI zakatuM nathI. prazna : aMtaranAda je saMbhaLAto haze, te anAhata nAda kAnamAM je keTalAkane saMbhaLAya che tenI jema spaSTa kAnane saMbhaLAI zake tema te aMtaranAda UThato haze? uttara : hA ! jema eka vyakti bIjIne mukhethI Adeza detI hoya tema spaSTa avAja hRdayamAM aMtaramAM UThesaMbhaLAya. paNa Avo aMtaranAda khUba AgaLa vadhelI kakSAnA sAdhakane saMbhave che. prazna : mukta AtmAne Avo aMtaranAda UThato haze? ne te AdhAre tenAM kAryo karAye jatAM haze? uttara : nA, tene aMtaranAda UThavAno savAla ja raheto nathI. aMtaranAda to sAdhanAnI amuka uccakakSA vaTAvyA pachIthI pragaTato hoya che. tevI veLAe tene preraNAo UThatI hoya che. preraNAmAM avAja nathI hoto, jyAre preraNAmAM aMtaranAdano paNa samAveza thaI zake che ane ApoApa potAne amuka amuka karavAnuM che evI rIte aMtaramAM aMtaranI samajaNa pragaTatI hoya che, te paNa eka prakArano aMtaranAda che, evI rIte vyakta thavApaNAmAM koI vicAranI paraMparA pragaTatI nathI athavA to sakaLa karmano saMpUrNa anAraMbha hoya che ane tema chatAM aMtaranAdathI tenuM karavAnuM sUjhe jyAre muktane to sahaja avasthA hoya che. aMtaranAda to amuka samayanA gALe gALe pragaTato hoya. temAM ekadhArApaNAnuM sAtatya hotuM nathI ane te sahaja Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarI avasthA hotI nathI. prazna : vivekavicAra kyAre Ave? uttara : jyAre dhagadhagatI jijJAsA Izvara mATe jAge tyAre Ave. mAtra vAcanathI kAMI nA vaLe, te anubhavavuM joIe. 'zivohaM' "zivohaM' kya karIe chIe chatAM jIvadazAmAM rAcIe chIe. te zA kAmanuM ? vAcanathI mAnasika saMskAra paDe, dayanA nahIM. jyAM sudhI ApaNA AcAra sudhare nahIM, vikAro moLA paDe nahIM, tyAM sudhI samajavuM ke ApaNe AgaLa vadhyA nathI. tevuM koruM jJAna koI kAmanuM nahIM. buddhinA saMskAra satata abhyAsamAM na rahe to AkaDAnA phUlanI jema UDI jaze. prazna : zrI zaMkarAcArye gAyuM che ke saMto to vasaMtaRtunA vAyunA jevA hoya che. jyAM jyAM te vAyu vAya tyAM tyAM sugaMdhasurabhi, ullAsa, AnaMda phelAve che tema saMto pote tarI gayelA hoIne koI paNa svArtha vagara temanA saMparkamAM AvatA mANasone tAratA hoya che. uttara : je manuSya nAka baMdha karIne cAlato hoya tene vasaMtanA vAyunI sugaMdha kevI rIte maLe ? tevI rIte mANasa potAnI jAtano vikAsa sAdhavA maDAgAMTha toDavA taiyArI karato na hoya, "risepTiviTI' 'svIkArazakti' batAvato na hoya to tene lAbha kyAMthI maLe ? Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicAra kaMDikAo karma-sAdhanA sAdhake karmane mAtra karma tarIke jovAnuM, gaNavAnuM nathI. te kamI karatAM karatAM ApaNI bhAvanA kevA prakAranI jIvatI rahe che te mukhya bAbata che. AthI karma karatI veLA hRdayamAM bhAvanAno ogha UchaLato rahe, AnaMda pragaTyA kare, karmanA saMparkane saMbaMdhane laIne je je svajanonA ane vyaktionA samAgamamAM AvIe temanA paratve hRdayamAM samabhAva keLavIe. sabhAmAM sarva sAthe vartI zakIe to karma karavAmAM ApaNo jIvanavikAsa sadhAye javAno che, karmane zuSkapaNe karavAthI te jIvana UlaTuM kacaDAvAnuM che. - karma mAtra che jIvanane prerakapaNe uThADavA kAje, cetAvavA kAje, pachI te karma nAnuM hoya ke moTuM, tenA prakAra sAthe nisbata na hoya. karmane evI rIte karavAnAM hoya ke jethI ThaMddhAtmaka vRttio moLI paDe. karmamAM potAnAmAM zakti nathI. paraMtu karatI paLe e karmanA hetunuM prAgaTya temAM pragaTAvIne temAM je bhAvanA reDAya che, te bhAvanAmAM zakti rahelI che. * kasoTIno mahimA kasoTI kALe puruSAtana dAkhavIne sAhasa, hiMmata, dhIraja Adi guNothI prerAIne je TakI rahevAnuM ne vikAsa pAmatA javAnuM 42 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhyAna kare che, tevo jIva kadI temAM gUMcavAto nathI, gabharAto nathI, mUMjhAto nathI. kasoTI prakaTe che, ApaNA jIvananI sAcA khamIranI parIkSA karAvavA. kasoTImAM je jAgato ne jIvato rahyo te jIvI gayo jANavuM. A kALa cetavavA mATe che, satata jAgrata rahevA mATe che. kasoTImAM je jIva AnaMdanI utkaTa mAtrA rAkhe che, tevo jIva duHkhanI anaMta hAramALAthI paNa pachI kazA AMcakA anubhavI zakanAra nathI. kasoTI to jIvanane kasI jovAnI kasoTI che. . . . kasoTInI paLoe je bhagavAnane pokAre che, bhagavAnanI bhakti kare che, ne evI kasoTInA prasaMgomAM potAnA jIvanaghaDatarano jJAnapUrvakano bhagavAnanA hetuno jene khyAla rahe che tevo jIva bhagavAnane pAmI zake che, jIvanamAM ekadhArA saraLatAnA prasaMgo haMmezAM maLyA ja kare evuM kadI bananAra nathI. kasoTImAM je marajIvo bane che te Izvarano sAco baMdo che. ApaNe to enA baMdA banavuM che ne? dhyAna dhyAna ApaNA aMtaranI zodha mATe thAya, samarpaNanI bhAvanA mATe thAya, khAlIpaNuM, nirvicArapaNuM meLavavA mATe, laya thavA mATe, prArthanAnA mood bhAva taraMga - mATe thAya, Ama dhyAnanA aneka prakAro che. tethI eka vakhata Ama thayuM ne bIjI vakhata Ama kema thayuM? evI sthiticustatA emAM nathI. je thAya te joyA karavuM. dhyAnamAM ekAgratAno bhAva e mukhya vastu Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 pUjya zrImoTA che. te sthiratA-jaDatAvALI ekAgratA nahIM paNa cetana-skuratI hovI joIe. dhyAna samaye taMdrA e eka moTo sAmAnya avarodha Avato hoya che. te AvatAM ApoApa sAmAnya to khabara paDI jatI hoya che. dhyAnamAMthI kaMI khAsa prakAranI lAgaNIo Upaje evI kazI apekSA na rAkhavI. mAtra emAMthI ApaNe satata jAgRti meLavIe ne sAdhanAmAM vega maLe to hAla te ghaNuM che. te veLA ApaNAM Agraho, maMtavyo, maDAgAMTho, vicAro Adi badhuM ja sAcA arthamAM laya pAmI zake to teTalI veLA ApaNI aMdaranI cetanAno, jene bhagavAnano bhAva paNa kahI zakAya teno, sparza thAya, jANa thAya, anubhava thAya. dhyAnamAM samayanI gaNatarI e mukhya mA5 nathI. ATalA amuka kalAka dhyAna thayuM te gauNa che. UMDANano khyAla rAkhazo to khyAlane paNa mahattva devAnuM nathI. dhyAna veLA je kaMI anubhavo thAya te taTasthapaNe joyA karavA. . . . dhyAnamAM ApoApa svAbhAvikapaNe zvAsocchavAsa dhImA paDI jaze. aMte to taddana zAMtapaNe cAlaze. temAM prANAyAmanA niyamo svataH paLAtA jaze. jo dhyAna yogyapaNe karAtuM haze to te taddana chevaTano zvAsocchavAsa taddana laya pAmyA jevI sthiti thaze. dhyAna vakhate dhyAna ja. prArthanA vakhate prArthanA. je karatA hAIe enA bhAvane pradhAnapaNe vaLagI rahevuM. dhyAnane choDavAnI IcchA na thAya to cAlu rAkhavuM. samaya pUro thayo mATe choDI devuM tema na karavuM. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prArthanA 45 dhyAnamAM japAtA japa upara bhAra rAkhavAno nathI, cittanuM lakSa to jyAre pUrI lInatA anubhavAya tyAre aMdaranI je cetanA che e anubhavavAmAM rAkhavAnuM che. dhyAna pUruM thayA pachI je ghUmarIne ekAgratA jevuM rahe che enAthI japa, dhAraNAno bhAva UMDA hRdayamAM utAravo. dhyAna zarU karatI veLA japano Azraya laI zako. paNa tenA para jhoka dIdhA vinA pachI teno Agraha na hoya, kharekharI sarjanAtmaka zaktino anubhava pratyakSa kAryakSetramAM UtarI sarvAMge aMte na anubhavAya tyAM sudhI ApaNe dhyAnanI sAdhanA cAlu rAkhavAnI che. dhyAna mAtra zAMta besI rahevA mATe nathI. manane nIravatAmAM pragaTAvavA dhyAna madadarUpa thAya che. e to joke tAtkAlika lAbha che. tema thatAM manathI parano anubhava zakya bane che. dhyAna eTale aMtaranI khoja. prArthanA prArthanA e to jIvanano pratyakSa sahAro che. jIvanane yogya baLa, preraNA, sahAnubhUti, dhIraja, hiMmata evuM evuM prArthanAmAMthI maLI rahe che. jo prArthanAnI kaLA sAdhakane sAMpaDI hoya to jema zarIra sApha rAkhavA sAru niyamita nAhavAnuM che, tema aMtaHkaraNane svaccha ne zuddha rAkhavA prArthanA che. paraMtu te svayaM UrmithI ne bhAvanAthI thavI joIe. prArthanA jIvane tejasvI banAve che. prArthanA e kaMI bhUlI bhUlI lAgaNInI abhivyakti nathI, paraMtu lAgaNIne yogya prakArano AkAra Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 - pUjya zrImoTA ApavAnuM e to eka uttama sAdhana che. prArthanAnA ekadhArA bhAvabhInA abhyAsathI kamoMmAM doSo ochAmAM ochA thatA hoya che, tethI jIvanamAM vicAronI preraNA paNa sAMpaDe che. koInI sevA karavI, sadvartAva karavo, satkama karavAM, sadAcArI ne paropakArI rahevuM ne thavuM e badhI prArthanAnI eka prakAranI rIta che, paraMtu ApaNA mArgamAM sauthI UMDI asara kare evI prArthanA to IzvaranuM dhyAna, manana-ciMtavana che. prArthanAnA abhyAsanA manAdikaraNomAM zuddhi prApta thAya che. jIvanavikAsamAM prArthanAnuM mahattva amApa che. prArthanAnI paNa ApaNane garaja lAgI javI joIe, te vinA temAM sAco uThAva pragaTI zakato nathI, puruSArthathI banavA kAje to ghaNo kALa lAge, ane koI vAra te azakya jevuM lAge, tema chatAM prArthanAnA baLathI tevuM tevuM thaI jatuM ghaNAMe anubhaveluM che. prArthanA jevuM cetanavaMtu baLavAna bIjuM koI sAdhana nathI. hRdayamAM hRdayanA sAcA bhAvathI ArtanAde ane AdrabhAve je jIva eno Azaro le che ane tevI prArthanA kadI nirAza karatI nathI, evI che prArthanAnI aMtaranI zakti. paraMtu jIvanI kevI parama lAcArI che ke ene prArthanAnuM zaraNuM levAnuM kadI sUjhatuM nathI. koI jIva kare che to kevI lUlI bhUlI prANa vinAnI. jyAre koI sAcI garaja jAge, kaMIka UMDuM darda thAya, ghaNuM ghaNuM sAlavA mADa, tyAre je prArthanA thAya che, temAM paNa dardathI je prArthanA thAya che eTale ke je prArthanAnA bhAvamAM aMtaranuM darda vyakta thAya che tevI te veLAnI prArthanAno bhAva vaLI kaMI ora hoya che. prArthanA to sakaLa kaMI kAma karatAM thaI zake. te keTaluM saraLa, sahaja ne uttama sAdhana che. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prArthanA prabhusmaraNa kAje prArthanA (gajhala) mane saMbhALato re'je, hRdaya muja vAsa tuM karaje, jIvanamAM tuM satata mArI, hari, rakSA jarUra karaje. 1 jIvanamAM sarva saMbhALa, jarUra leto sadA re'je, tane saMbhAravAnuM dila, rakhavaje mAruM tuM nitye. 2 smaraNa tAruM hRdaya karavA, mane utsAha dila dejo, bhulAtAM dilathI mujane, mane mana soya bhoMkavajo. 3 smaraNane jiMdagAnInuM caraNa-amRta jANIne, smaraNajaLamAM nahAvAne, mane tuM prerato reje. 4 hRdaya saMtoSavA tujane, tuM sabuddhi mane deje, thatI bhUlacUka mArI sau jatI karaje, jatI karaje. 5 aneka doSa mujathI to, thayA karatA jIvanamAM te, bhale zikSA karIne paNa, kSamA mujane karI deje. 6 hRdaya tuja yAda dharavAne mane cAnaka lagADI de, smaraNa tAruM thavA mujane sadA tuM Tokato reje. 7 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja pUjya zrImoTA bhulAtAM te smaraNa tAruM hajAro vIMchInA DaMkhe, zarIramAM vedanA ugra, tuM pragaTAvI sIdho karaje. 8 sAcI sevA bIjAMonAM bhalA sAru uThAvelo badho zrama, svArtha hetu na jemAM ho sevAno te kharo krama. 1 sevAno bhAva je kameM karma te bhAva niSTha che; karmabhAvathI sIMceluM tevAM karma ghaDe khare. jIvanane UMce ANe perAve daSTi jIvane. 2 prabhu prItyartha je sevA thatI jIvana bhAvathI; ucca jIvanane kevuM AkAze tArave sahI. 3 nivaha tArI sevAthI amAro premathI thato; cetanA prANa reDAjo pravRttimAM kRpAthI sau. 4 akhaMDa smaraNa mATe prArthanA (bhujaMgI) mananA vicAromAM ane mananI badhIye vRttimAM, manavAsamAMnA, pApamAM, cittanA badhA saMskAramAM, mananI ramata ne gamatamAM, manamAM ramaNa ne valaNamAM, tuja nAmanuM priya smaraNa te sAthI raho mana-hRdayamAM. 1 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prArthanA - 49 ama zarIrathI banatI kriyAmAM, indriyonA viSayamAM, ama zarIra kerA romarome, hRdaya kerA lohImAM. ragaraga mahIM, nakhazikha mahIM, ne zarIranA navadvAramAM, tuja nAmanuM priya smaraNa te sAthI raho mana-hRdayamAM. 2 apekSArahitanI prArthanA pAra pADavuM dhAreluM, te to zrI prabhu hAtha che, eTalI prArthanA mArI, sAdhana aNamola che. kiMtu je mAMgIe tethI UMdhuM je pariNAma ho, prabhunI bheTa jANIne svIkArI harSa sAtha lyo. mAre samAjane beTho karavo che? hari: % huM ghaNAM varSathI spaSTa darzana meLavIne kaheto rahyo chuM ke aMdhAdhUMdhIno kALa Avaze. paiso kalamane gode cAlyo jaze. mATe svArtha karatAM paramArtha vadhu karo ne paramArtha evo karo ke je samAjanI samagratAne spaze. ' evA aMdhAdhUMdhInA kALamAM jyAre salAmatInuM ThekANuM na rahe tyAre ApaNo sahAro bhagavAna che. (te mATe) khAlI gurumaMtra lIdhAthI kazuM vaLatuM nathI. bhagavAnanA nAmano koI paNa eka managamato maMtra ApameLe laIne teno jApa karavAnuM zarU karI zakAya, te maMtra vAraMvAra badalavo nahIM. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 pUjya zrImoTA - jyAre smaraNa akhaMDa thAya tyAre kAmakrodhAdi moLAM paDe. tene mATe AMtarika saMgrAma khelavo paDe. mane sApa karaDyo. meM enI sAme satata hari: %"nA raTaNathI saMgrAma khelyo. tyAre temane) ajapAjapa lAdhyo. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 - 00 12-00 16-00 18- 00 9-00 | o o | o 9- 00 10 - 00 10-00 saMtavANI graMthAvalI - 2006 kiMmata 1. jagadguru zrI Adi zaMkarAcArya 2. zrIrAmakRSNa paramahaMsa 9- 00 3. svAmI vivekAnaMda 9-00 4. zrI zrImA AnaMdamayI mA 9-00 5. bhagavAna mahAvIra 6. mahAtmA gAMdhIjI 16 - 00 7. Izu khrista 8. maharSi vinobA bhAve 9. hajarata mahaMmada payagaMbara 10. bhagavAna gautama buddha 11. svAmI sahajAnaMda 12. azo jarathuSTra 13. guru nAnakadeva 14. saMta kabIra 15. mahAprabhu zrIvallabhAcArya 10-00 16. zrI svAmI rAmadAsa (kananagaDha- kerAlA) 17. maharSi dayAnaMda 9- 00 18. zrImad rAjacaMdra 10-00 19. sAdhu vAsavANI 10 - 00 20. pUjya zrImoTA * 9-00 21. zrI ramaNa maharSi 10-00 22. maharSi araviMda 23. zrI raNachoDadAsajI mahArAja 24. zrI raMga avadhUta 25. zrI punita mahArAja 9- 00 26. svAmI muktAnaMda 9- 00 27. svAmI zivAnaMda sarasvatI (hRSIkeza) 12-00 28. svAmI cidAnaMda sarasvatI 12 - 00 300-00 A graMthAvalinAM 28 pustakonI kiMmata rU.300 thAya che. graMthAvalino saMpuTa kharIdanArane te rU.200nA rAhata dare ApavAmAM Avaze. rU.200 (seTanI) ISBN 81-7229-237-6 (set). 10 - 00 12 - 00 10-0 | o o 10 - 0 | o