Book Title: Shanti Namak Surio
Author(s): Hiralal R Kapadia
Publisher: Hiralal R Kapadia
Catalog link: https://jainqq.org/explore/249688/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAnti" nAmaka sUrio samAnanAmaka munivare (lekhAMka 1) lekhakaH hIrAlAla 2. kApaDiyA. ema. e. [ kramAMkaH 1ra thI cAlu] pUrNatalagacchanA zAntiri--tilabhaMjarIna TippaNanI prazasti jotAM e TippaNanA kartA "pUrNatala" gacchanA zAMtisUri che e vAta jANI zakAya che. AthI je A ja TippaNane aMge kalyANavijyajInuM kathana hoya te te vicAraNIya kare che, kemake thArApaddha ane pUrNatala e be ga7 zuM bhinna nathI? meghAlyudayakAvyanI vRti pUrNa talla-macchIya ane vardhamAnasUrinA paTTadhara zAntisUrie racI che. paM. lAlacaMdanA mate A sUrie :vRndAvana-kAvya, ghaTakhapR2-kAvya, zivabhadra-kAvya ane candradUta e cAra yamaka kAvyonI paNa TIkA racI che ane A sUrino samaya vikramanI 11mIthI 12mI sadInI vacamAne che. uparyukta TippaNakAra te ja pAMca yamaka-kAvyanA kRttikAra che ema na mAnavA mATe kaI bAdhaka pramANu jaNAtuM nathI eTale e paristhitimAM huM A abhinnatA svIkAruM chuM. bAkI pUrNatala ga7mAM vikramanI 11mI-12mI sadImAM bIjA koI zAntisUri thayAne prAmANika ullekha maLI Ave te huM mArA mata badaluM. 1 nyAyAvatAranA vArtikakAra ane vRtti (vivRtikAra) kaNa?--uparyukta parNatala-gacchIya ane vardhamAnasUrinA paTTadharane ja nyAyAvatAranI vAtika vRttinA katA che ema paM. lAlacandranuM ane emanA AdhAre sva. me. da. desAInuM mAnavuM che. ema mAlavaNiyA kahe che, ane eo paNa A matane anusare che, kemake "vadha mAna" e nAma anya zAntisUrionA guru tarIke jANavAmAM nathI ane anya zAntisUrio sAthe A vArtikakArane abheda siddha thato nathI tethI teo pUrNatalagacchanA ja che ema eo kahe che. paNa A mArA namra maMtavya pramANe mAlavaNiyAnI dalIle cakAsI jovA jevI che. 1 Ane bIjo zloka haribhadrasUrie dharmavAda' nAmanA teramA aSTakamAM pAMcamA padya tarIke bhADe che ane cothA padyamAM enA kartA tarIke "mahAmatine ullekha karyo che. 2:AnuM nAma vicArakalikA che. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 ]' zrI jaina satya prakAza [ varSa 15 sauthI prathama vAtikAra ane vRttikArane abheda siddha thavo ghaTe. vAtikakAre pitAno paricaya vArtikamAM spaSTapaNe koI sthaLe Apyo nathI. bAkI vArtikanA aMtima pahelI ane pamI kArikAmAM siddhasenane sUryanI upamA ApI potAnI jAtane pamI kArikAmAM candra' tarIke oLakhAvI che ane candra zItaLa hoya che, e uparathI e "zAMti' sarinuM levAtmaka sUcana che evI kalpanA mAlavaNiyAe karI che. vAtikanI :19mI kArikAmAM "RH' zabda samajAvatAM vRttikAre vAtikakAranuM nAma ApyuM nathI e ajhAnane AbhArI nathI, paNa vRttikAra jAte ja vAtikakArane ema sUcave che. ahIM mane saMjayamaMjarI u5ra TIkA racanArA ke jeo hemahaMsarinA ziSya che temaNe mahezvarasarinuM nAma na ApatAM "prakaraNukAra' kahyA che, e bAbata yAda Ave che. 57 mI kArikAnI vRtti nathI e paNa A vicArane piSe che. - kArikA ane enI TIkA e baMnenA praNetA eka ja hoya evI keTalIka kRtio vArtikakAranA samayamAM racAyelI jovAya che, eTale prastuta vArtikakAra, paNa e ja karyuM haze. vArtika eTaluM badhuM prAcIna nathI ke enA kartAnuM nAma bhUlAI jAya. A pramANe kAraNe darzAvI vArtikakAra ane kRtikArane abheda siddha karAyo che, bAkI sUcIomAM te vArtikakAranuM nAma jevAtuM nathI. vArtikanI vRttinA aMtamAM be padyo che, temAM vRttikAra pitAne "candra' kuLanA vardhamAnasUrinA "ziSyAvayava' tarIke oLakhAve che ane pitAnI kRtine vicArakalikA nAmanI vikRti kahe che, AthI "vRtti" na kahetAM "vivRti' kahevI vadhAre ucita jaNAya che. ziSyAvayava' nA ziSyANa, ziSyavaane ziSyalezanI peThe be artha saMbhave che (1) laghu ziSya ane (2) praziSya. keTalIka vAra gacchanAyakane guru tarIke oLakhAvAya che. A paristhitimAM vikRtikAra zAtiri te vardhamAnasUrinA ziSya ja che ema sarvAze kahevA huM taiyAra nathI. kalikAlasarvajJa" hemacandrasUrinA gurubhAI pradyumnasUrinA ziSyAvayava candrasenasUrie upAdAdisiddhiprakaraNa saMskRtamAM 32 5ghomAM racyuM che. vizeSamAM enA upara emaNe vi. saM. 1207 mAM saMskRtamAM TIkA racI che. A TIkA (patra 214)mAM vicArakalikA nAmanI vikRti (pR. 45)mAM maLI AvatuM ane travArthathI zarU thatuM pA jevAya che. vaLI sarvaravAdamAM pR. 29 vageremAM mImAMsakano pUrva pakSa vicArakalikAnAM pR. 5ra ityAdimInA AdhAre rajU karAyo che. vizeSamAM ahinI carcA mATe paNa Ama hakIkata che. A 2 traNa bAbato vicAratAM vicArakalikA vi. saM. 1207 pahelAM racAI che. e hakIkta phalita thAya che. ( 1 vighAnananI AptaparIkSA jinezvaranuM pramAlakSya ane candrasenanuM utpAdAdisidhimakaraNa, 1 juo utpAdAdisiddhi TIkA patra 67 ane vicArakalikA (5, 96). 2 juo mAlavaNiyAnI prastAvanA (5, 150 ) Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 5] zAnti nAmaka sUrio 111 sammaI payaraNano TIkAno upayoga vicArakalikAmAM karAyo che. A TIkAnA kartA abhayadevasarina samaya vi. saM. 950thI 1050no vacamAMno gaNAya che. eTale A TIkAkAra pachI vicArakalikAnA kartA zAntisUri thayA ema ApaNe kahI zakIe. vicArakalikA (pR. 77)mAM anantakIrti temaja anantavIryanAM nAma che, je A anantavIrya sarvajJasiddhinA kartA ja hoya to e vi. sa. 840thI 1982nA zALAmAM thaI gayA ema zrI. nAthurAma premInuM kahevuM che. prabhAcandrasUrine samaya vi. saM. 1037 thI 1122 no che ema nyAyayudacandra ( bhA. 2)nI prastAvanA (pR. 18) mAM ullekha che. prastuta anantavIrya emanI pUrva thaI gayelA che ema zrI mahendrakumAranuM mAnavuM che. nyAyAvatAranA vAtikanI 23, 25, 29, 30, 31 ane 34 e cha kArikAo utpAdAdisiddhinI TIkAmAM uddadhRta karAI che. juo A TIkAnAM patra kara ne 132, 22, 26, 28, 28 ane 119. A uparathI vArtikakAra vi. saM. 1207 pahelAM thayAnuM siddha thAya che. . ke. | vAtikanI 53 mI kArikA vAdI devasUrikRta syAdvAdaratnAkara (pR. 1232, vastutaH 132) mAM jovAya che. A suri vi. saM. 1174mAM AcArya banyA ane vi. saM. 1226mAM svarga saMcaryA. je uparyukta kArikA vAtikakAranI ja hoya ane e syAdaratnAkaramAM uddadhRta karAyelI ja hoya te A hakIkatane AdhAre vArtikakArane lagabhaga vi. saM. 1175nI AsapAsamAM thayelA mAnI zakAya. nyAyAvatAranA upara sirSinI TIkA che ane enA upara devabhakanuM TippaNa che. vise sAvasmayabhAsanI bRhadavRtti nAme ziSyahitA mAladhArI " hemacandrasUrie vi.saM. 1175 mAM pUrNa karI. devabhadrasUrie maladhArI pAse bhaNatAM bhaNatAM karelA TippaNa (pR. 12) mAM vAtikanI cothI kArikA jovAya che. AthI paNa uparanuM anumAna samarthita thAya che. A pramANene UhApoha karI mAlavaNiyAe vArtikakAra ane vRttikArane abhinana gaNa emano samaya vi. saM. 105ththI 1175 nidhArita karyo che. paM. lAlacaMde A zAntisUrina samaya 11 thI 12 mI sadInA madhya bhAga mAne che, eTale Ama A bAbatamAM baMne ekamata che. 1 A TIkAnuM saMpAdana-kArya paM. sukhalAla ane paM. becaradAse karyuM che. emAM mahatvanI keTalIka bhUle che ema muni zrIaMbUvijayajInuM kahevuM che. vizeSamAM sAMbhaLyA mujaba emaNe 5. sukhalAlane A bhUle keTalAye vakhata thayAM batAvI paNa che. te enuM zuddhipatraka have to satavAra prasiddha thavuM ghaTe. jethI AnA abhyAsIne sugamatA rahe. sAthe sAthe vidava labha muni zrIpuNayavijayajIne paNa mArI sAdara vijJapti che ke AgamAddhArakane hAthe saMpAdita thayelI AgamonI AvRttimAM je azuddhio hovAnuM eo avAranavAra kahe che tenuM zudvipatraka teo vinA vilaMbe prasiddha kare che jethI AgaLa upara emaNe hAthe tayAra thatAM saMrakaraNanI prasiddhi sudhI AnA sAmAnya abhyAsIone rAha jovI na paDe. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 ] zrI jaina satya prakAza [ varSa 15 nAgendrakAnA zAntisUri-udayaprabhe upadezamAlAnI vRtti-karNikA racI che. emAM emaNe potAnI guruparaMparAne ulekha karyo che. emanA kathana mujaba nAgendrakuLanA mahendrasUrinA paTTadhara te zAntisUri che. A vRttimAM emanA praziSya amaracaMdrane vi. saM. 1150 thI 1199 sudhI rAjya karanArA siddharAjanI sabhAmAM puSkaLa mAna maLatuM hatuM ema kahyuM che, te e uparathI A zAtiri siddharAjanA samayamayI ke paLa pUrvavatI haze ema lAge che. prAcIna jaina lekhasaMgrahamAMnA 381mA lekhamAM vijayasenasUrina je 1288 ne atilekha che temAM zAntisUrine ullekha mahendrasUrinA saMtAna tarIke che ethI A sari dAya sAkSAt ziSya na paNa hoya. - je. sA. saM. I. (pR. 390)mAM kahyuM che ke vi.saM. 1288nA be zilAlekhe "jaina"nA tA. 13-11-27 nA aMkamAM chapAyA che. emAM "khaMDeraka' ga7nAM AcAryonA upAsaka yauvIre karAvelA cetyamAM zAntisUrie zAntinAthanuM biMba ane jinayugalanI kAyotsargastha matio pratiSThita karyAne ullekha che. vahada' gacchanA zAnitari-vIrasaMvata 1631 mAM arthAta vi. saM. 1161 mAM bRhadagacchanA nemicandranA ziSya zAntisUrie potAnA ziSya municandra mATe pRthvIcaMdra- . thAtri myuM che. emaNe A caritra moTuM temaja nAnuM ema be prakAranuM racyuM che. vizejamAM dhamarayaNupayaraNa (dharmaratnaprakaraNa) paNa emanI ja kRti che, kemake emAM emaNe cindhacaritra jovAnI bhalAmaNa karI che. je. sA. saM. I. (pR. 515)mAM kahyuM che ke "vi. saM. 1515 mAM zAntAcArya kRta pRthvIcandramaharSicaritanI prata tADapatra para lakhAI" - kavi zAntisUri-zrI candrasUrie vi. saM. 1214mAM sarNakumAracayi racyuM che. AmAM emaNe prAraMbhamAM aneka kavionI prazaMsA karI che. temAMnA ekanuM nAma sAtisUri che. (juo je. sA. saM I. nuM pR. 277) A zAntisUri te kayA khoDila gacchanA zAntisUri-bhaktAmara stotranI eka vRtti "khaMDilya gacchanA zAtirie racI che ema jaina granthAvalI (5. 285)mAM ullekha che. tapAgacchanAM zAntisUri jaina gUrjara kavio (bhA. 2, 5, 757)mAM sacavAyA mujaba vAdI devasUrie potAnA ziSyo paikI covIsane "AcArya padavI ApI 1. jai. sA. saM. I. (pR. 249) mAM sUcavAyA mujaba siddharAje Ane "siMhazizuka" evuM misa ApyuM hatuM. 2. A zAntisUrie siddha nAmanA zrAvake baMdhAvelA nemicetyamAM pitAnI pATe ATha AcAM nAme mahendra, vijayasiMha, devendraca%, 5Adeva, pUrNa candra, jayadeva, hemaprabha ane jinecara sthApyA ane pitAne ga7 "pipala" gaccha prasiddha karyo. jAo je. sA. sa.I. (pR. 238). A pikI vijayasiMhasUrie vi. saM. 1583 mAM zrAvaka pratikamaNusUva upara cUrNi racI che, A bAbatamAM jaNAvatAM je. sA. saM. I. (pR. 250) mAM emanA guru zAntisUrine "candragacchanA sarvadevanA paTTadhara kahyA che. A sarvadevanA te ja zuM vAdivetALanA guru gaNAya kharA ? Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . [ 113 arka 5] zAni nAmasUrio hatI. emAMnA eka te zAntisUri che. emane samaya vikramanI bAramI sadInA uttarArdhathI teramI sadInA pUrvArdha sudhIne gaNaya. paramAnandanA praguru zAntisUri-cha prAcIna karmagrantho paikI kammavibhAga kavipAka) nAmane pahele karmacanya vargavie racyo che, enA upara paramAnanda TIkA racI che, A TIkAnI prazastimAM emaNe guruparaMparA ApI che, e uparathI jaNAya che ke bhadrezvarasUrinA ziSya zAtiri che, emanA ziSya abhayadeva che ane emanA ziSya paramAnanda che. nAyAdhammakahAnI devendagaNikata thayaNacaDAkahA paramAnandasUri ane cazvarasUrinA upadezathI vi saM. 1221mAM tADapatra upara lakhAI. A paramAnandasari te upayukata sUri haze, ema je. sA. saM. I. (pR. 280) mAM kahyuM che. ' " nANakIya gacchanA zAnitasUri prAcIna jaina lekhasaMgrahanA lekhAMka 403 pramANe A zAntisUrine eka zilAlekha vi. saM. 1265ne che. emAM emanA gurunuM nAma kalyANavijaya darzAvAyuM che. sAthe sAthe emanA gacchane "nANakIya' kahyo che. "candragacchanA zAntisUri-je. sAM, saM. I. (pR. 397) mAM kathA mujaba je devendrasUrie vi. saM. 1298 mAM upamitibhavaprapaMcAkathAsAradvAra eka che. teo zAntisUrinA saMtAnaya che, kemake A pRSThamAM nIce mujaba ullekha che - - ":( bhadrezvarasari-haribhadra-zAnisariabhayadeva-prasannacandra-muniratna-kIcandasari ziSya) devendrasUri." maDAhaDIya gacchanA zAnitari-prAcIna jai-lekha saMgrahanA 508mA lekha uparathI jaNAya che ke koI eka zAntisUrie "mAhaDIya' gaThanA thazedevasUrinI mUrtinI pratiSThA vi. saM. 1387mAM karAvI hatI. eka gacchanA muni anya garacha mATe AvuM kArya bhAgye ja kare. AthI evA anumAna mATe avakAza rahe che ke A zAntisUri to maDAhaDIya' gacchanA hovA joIe. maDAhaDIya" kacchanA vadhamAne pitAnA ga7ne kaI kaI sthaLe "ha ga7 kalo che to mAhiDIyagacha e brahad gacchanI zAkhA haze? candra' gucachanA zAntisUri vi. saM. 1022mAM zAtinAthacaritra racanAra munidevanA guru davAnandra che jemaNe siddhasArasvata nAma zabdAnuzAsana racyuM che. A devAnandanI peDhIo nIce mujaba che - candraprabha-dhanezvara-zAntisUri-devabhada-devAnanda. "ra gacchanA zAntisUrio-prAcInalekhasaMgrahane 336 lekha vicAratAM e jANI zakAya che ke vi. saM. 1597nA lekhamAM sUcavAyA mujaba "saMDhera' kacchamAM 1. juo prAcIna jaina lekha saMgrahanA lekha ra92 ane 550. 2. juo je. sA. saM. I. (pR.413). [ juo anusaMdhAna pRSTha 116 ]