Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ isu mima satyadAdi prarUpaNA Epura
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ motyu NaM samaNasya bhagavao mahAvIrassA zakSadAdi prarUpaNA - parUpaka - siddhAntadivAkara-suvizALagacchAdhipati pUjyapAda AcAryadeveza zrImadvijaya jayaghoSarIzvarajI ma.sA. lekhaka - saMpAdaka zrI prema-bhuvanabhAnu-dharmajitu-jayazekharasUrIzvara ziSya muni basapA jaya gaNI -prakAzakadivyadarzana TrasTa 37, kalikuMDa sosAyaTI, dhoLakA mUlya : rUA. prathamavRtti : 700 nakala ko. va. 6 vi. saM. 2053 sva. pU. A. zrI bhuvanabhAnuM sU.ma.sA gurumUrti pratiSThA samAroha mudraka : ena. ke. prinTarsa, amadAvAda. phona : 5506104 TAITala peja : zArpa ophaseTa, rAjakoTa. noMdha : A pustaka jJAnanidhimAMthI prakAzita thayuM che. gRhastha enI mAlikI karavI hoya to enuM mUlya jJAnakhAte cUkavavuM.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzakIya vardhamAna taponidhi, nyAyavizArada, sakalasaMgha hitaiSI sva pUjyapAda gurudeva zrImadvijaya bhuvanabhAnusUrIzvavarajI ma.sA.nA paMcAcAranA apramatta pAlanamaya bhavya sAdhanAjIvananuM eka mahattvanuM aMga hatuM. adhyayanaadhyApananI dhuNI dhakhAvavI... sva-52 samudAyanA aneka mahAtmAone ta `ozrIe bhaNAvI-gaNAvIne taiyAra karyA - karAvyA. eTaluM ja nahIM, paNa zrAvaka samudAyamAM paNa jJAnano adbhUta prakAza phelAya e mATe navatara prayogarUpa zibironuM Ayojana karyuM. lokaMbhogya bhASAmAM 52mateja, uccaprakAzanA paMthe, yogadRSTi samuccayanA vyAkhyAno... vagere temaja amIcaMdanI amIdRSTi-sItAjInA pagale pagale... vagere jIvanane sAco rAha darzAvanAra zatAdhika pustako...ane divyadarzana sAptAhika...A badhA dvArA teo zrImade jaina sAhityane khUba samRddha karyuM. teozrInA samAdhisthaLe teonI gurumUrtinI pratiSThAnA autihAsika bhavyAtibhavya anupama samAroha prasaMge lokopakAraka aneka pustako prakAzita thAya e paNa teozrI pratyenI eka viziSTa zraddhAMjali che... A gaNatarIe prakAzita thaI rahelAM dazAdhika pustakomAMnA A eka adbhuta padArthabodhaka pustaka sapAti prANA' prakAzita karatAM ame harSa anubhavIe chIe. A satpaMdAdi prarUpaNAnA prarUpaka siddhAntadivAkara gacchAdhipati pUjyapAda A. bhagavaMta zrImadvijaya jayaghoSasu.ma.sA.nA tathA A prarUpaNAnI saraLa-spaSTa bhASAmAM 2juAta ka2nA2 pUjyapAda munirAja zrI abhayazekharavijaya gaNivaranA caraNomAM vandanA... pustakanuM suMdara mudraNa karI ApanArA ena. ke. prinTarsanA zrI parAgabhAI vagerene dhanyavAda. prastuta graMthanuM khUba adhyayana-adhyApana zrIsaMghamAM thAya evI prArthanA sAthe. divyadarzana TrasTavatI kumArapALa vi. zAha
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ VravAnA | buddhipradhAna vartamAnakALamAM buddhimAnone paNa camatkRta karI de evA adUbhUta khajAnAo ApaNA granthomAM bharelA paDyA che. jIvadravyanA nirUpaNanI je sUkSmatA ne UMDAI ApaNAM zAstromAM Aje paNa upalabdha thAya che e A zAsana sarvajJanuM che, sarvajJa sivAya koInI hesiyata nathI ke AvuM gahana ane chatAM sacoTa nirUpaNa karI zake.' AvAM eka aMtaranA aMtastalamAMthI UThatA nAdane satata guMjato rAkhavA mATe samartha che. zrI tIrthaMkara paramAtmAnuM pravacana kharekhara adbhuta che, ajoDa che ne anupama che... zrI tIrthaMkara-gaNadhara sanvabdha dvAdazAMga pravacanarUpa sAgaramAMthI atyAre mAtra eka buMda upalabdha che.. paNa A eka bindu paNa amRtanuM bindu che. e, amRtanA khajAnAno aNasAra ApavA mATe to atyanta sakSama che ja. vartamAnamAM maLatAM zAstra-grantho paNa jJAnarasiyAone jIvanabhara jJAnarasano adUbhuta AsvAda mANyA ja kare eTalI pracura sAmagrI pUrI pADavA mATenI paryApta vizALatA dharAve che ja. ne mahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAje jJAnasAramAM je kahyuM che ke - jJAnamagnasya yaccharma tadvaktuM nopazakyate / nopameyaM priyA''zleSairnApi taccandanadravaiH / / te uktino anubhava-svasaMvedanasiddha karAvI Ape evo emAMno A eka adbhuta grantha che - satpadAdi prarUpaNA... zrI navatattva prakaraNanI saMtapayaparavaNayA...gAthAmAM kahela satpadAdi nava dhAro jainasaMghamAM atyanta prasiddha che. gai indie kAye...ityAdi dvArA jIvanI te te avasthAo svarUpa 14 mULa mArgaNAo paNa aparicita nathI. vadhAre sUkSma ane vizadabodha mATe A 14 mULamArgaNAonI karmagranthomAM 62 peTA mArgaNA karavAmAM AvI che... enA karatAM vadhu jhINavaTabharyuM nirUpaNa thaI zake e mATe prastutamAM 14 mULamArgaNAonI kula 174 peTA mArgaNAo karavAmAM AvI che. A 174 mArgaNAo zrIpakhaMDAgama, baMdhavihANa vagere vizALagranthomAM karavAmAM AvelI che. A 174 mArgaNAonuM satpadaprarUpaNA vagere nava dvArothI prastutagranthamAM prarUpaNa karavAmAM AvyuM che. zrI bhagavatIjIsUtra, jIvAbhigama vagere granthonA AdhAre karavAmAM AvelA A nirUpaNamAM Thera Thera upalabdha matAntarono ullekha
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNa karavAmAM Avyo che. temaja AvazyakatA lAgI tyAM emAM yuktio paNa darzAvavAmAM AvI che. AdhArabhUta granthonI yAdI A pustakamAM anyatra ApavAmAM AvI che. adhyetAne jarUra Azcarya thaze ke judA judA granthomAM veravikhera paDelI A vividha sAmagrInuM saMkalana zI rIte thaI zakayuM? paNa eno javAba che - vartamAnakALamAM prathama haroLanA mahAnuM gItArtha.. zAstronI adbhuta upasthiti dharAvanArA, haratI pharatI lAIbrerI samAna siddhAntadivAkara pUjyapAda gacchAdhipati A. bhagavaMta zrImadvijaya jayaghoSasUrIzvarajI ma.sA... koIpaNa gahana padArtha aMge kAMI paNa prazna hoya.uttara... teozrI mATe kahI zakAya ke ona dha TIpa opha dha Tanga.. teozrInI hAjarajavAbI pratibhA. "A granthamAM ahIM A vAta kahI che ne ahIM A... phalANA granthamAM Ama kahyuM che te pelA granthamAM Ama.." huM to Dagale ne pagale khUba prabhAvita thayo chuM. Azcaryamugdha banyo chuM... ne dilathI ovArI gayo chuM. prastuta pustakamAM karelI badhI ja prarUpaNA teo zrImaddI pratibhA che. meM mAtra ene e rIte lakhIne taiyAra karI che ke jethI jijJAsuone A padArtho samajavAmAM saraLa paDe ane teono bodha vizada thAya. jyAM kaMIka prazno upasthita thayA tyAM teo zrImadbhI sAthe carcA-vicAraNA karIne tattvanirNaya karI e rIte rajuAta karI che. A avasare suvizALagacchanirmAtA saccAritra cUDAmaNI karmasAhityaniSNAta sva. pU. AcAryabhagavaMta zrImadvijaya premasUrIzvarajI ma.sA., hajAro gumarAha yuvAnone jJAna-kriyAnA mArge caDhAvavAmAM atyaMta saphaLa rahela abhinava prayogarUpa zibironA Adya preraNAdAtA - vAcanAdAtA, gurudeva sva. pU. AcAryadeveza zrImadvijaya bhuvanabhAnuM sUmasA, prastuta granthanA praNayaka, anupama AMtarika pariNatinA dhAraka gacchAdhipati pUjyapAda AcAryadeva zrImadvijaya jayaghoSa sUmasA. karmasAhityamarmajJa adhyAtmarasanimagna, gItArtha bahuzruta dAdAgurudeva sva. pUjyapAda AcArya zrImadvijaya dharmajita sUmasAi, zrI sUrimanTanI pAMca pIThikAnA pAMca vAra ArAdhaka, prabhubhaktirasika, pramodabhAvanirjhara pUjayapAda gurudeva A. zrI vijayajayazekhara sUmasA.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ A suvihita sva- parahitecchu paraMparAnA agaNita aparaMpAra upakArone yAda karIne huM dhanyatA anubhavuM chuM. jijJAsuo A pustakano upayoga karI potAno bodha vizada banAve...... A atIndriya padArthone upasthita karI ene anuprekSA-ciMtana-punarAvartana vagere dvArA svAdhyAyanI amUlya kSaNomAM vipula nirjarA sAdhe... ne e rIte mArA parizramane saphaLatA bakSe evI vinaMtI sAthe.. paramapavitra trikALaabAdhita zrI jinAjJAthI viparIta kAMI paNa nirUpaNa thayuM hoya to enuM micchAmi dukkaDam daIne viramuM chuM. - muni abhayazekhara vi gaNI uiltakuja divyadarzana kAryAlaya, dhoLakA divyadarzana kAryAlaya, kALuzInI poLa, kALupura, amadAvAda. mokSaruci mohanalAla jhaverI, 6/1099, goLazerI, galemaMDI, surata. AbhagraMtho jIvasamAsa tattvArthasUtra paMcasaMgraha jIvAbhigama kArmagraMthikamata saptatikAbhASya karmaprakRti vizeSAvazyaka karmagrantha lakhaMDAgama prajJApanA bhagavatIjI vIra praznottara vRddhaparaMparA anuyogadvAra bRhatkalpa prakaraNo lokaprakAza devendrastava ThANAMga vizeSaNavati AcArAMgacUrNi dhavalA zatakagraMtha yoniprAmRta vicArAmRtasArasaMgraha guNamAlA kaSAyaprAkRta saptatikA SaSTha karmagrantha dharma parIkSA siddhaprAkRtikA saMkramakaraNa mArgaNAdvAravivaraNa
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ sva. pUjyapAda A.deva zrImadvijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA. bhuvanabhAnunAM ajavALA granthamAM prakAzita thayelA vividha bhAvukonA pUjyazrI mATenA keTalAka hRdayoddagAro * bhAratanA khUNe khUNe pUjyazrIe dharmaprabhAva pAtharyo tenuM kAraNa teozrInA upadezanI vedhakatA ane jIvananI sAdhakatA. * kalikALamAM jo koI apramAdanI apratima pratibhA zodhI kADhavI hoya to e sva.pU. bhuvanabhAnuM sU.ma.sA.nuM jIvana hatuM. aneka guNothI bharapUra e sUrIzvaranA jIvanamAM apramAda tarato hato, UbharAto hato, chalakAye jato hato. * ema kahIe to cAle ke pUjyazrIe eka virAgI sAdhu-senA taiyAra karI che. * sAdhanAno koIpaNa yoga yaMtravat na banI jAya ane cetanAthI ghabakato rahe te pUjyazrI haMmezA IcchatA. * pUjya gurudevazrInI sAthe derAsaramAM caityavaMdana karavuM e eka romAMcaka anubhava hato. e vakhate pUjyazrI paramAtmAnI virATa anaMtaguNamaya sRSTimAM khovAI jatAM ane sahune emAM kheMcI jatA. * meM pUjyazrInA je pustako vAMcyA che temAM ekI sAthe manovaijJAnikatA, dArzanikatA, ciMtanazIlatA, vAstavikatA Adi guNonA darzana thayA che. * jinazAsananAM rahasyono sAgara pUjyazrInA zabdonI e gAgaromAM chalaka chalaka chalakAto jovA maLe... * aSTapravacanamAtAnI uttama AcaraNA karanArA parama mAtRbhakta eTale pUjyapAda zrI. * vidhi, mudrA ane bhAvanA triveNI saMgama para zobhatuM teozrInuM pratikramaNa bhavya bhAvacetanAthI dhabakatuM hatuM. * pUjyazrInA vicAra, vacana ne vyaktitvamAM prabhAvakatA hatI. * paMcamakALano ane chaThA saMghayaNano eka mAnavI sAdhanAnA paMtha upara kevI haraNaphALa bharI zake che, kevuM pracaMDa sattva phoravI zake che, kevI mahAna guNasiddhione AMbI zake che ane kevA mahAna vismayo sarjI zake che... enuM vAstavika darzana eTale pUjyapAdazrInuM jIvana...
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zaMkhezvara pArzvanAthAya namaH zrI mahAvIra paramAtmane namaH zrI prema-bhuvanabhAnu-jayaghoSa-dharmajita-jayazekharasUrIzvarebhyo namaH nama: 2dlAkAdANA saMtapayaparUvaNayA davvapamANaM ca khitta phusaNA ya | kAlo a aMtaraM bhAga bhAve appAbahuM ceva || navatattva 43 / / koI paNa padArthanuM nirUpaNa karavA mATenA muddA e zAstrIya paribhASAmAM dvAra kahevAya che. sAmAnyathI satpadaprarUpaNA, dravyapramANa, kSetra, sparzanA, kALa, aMtara, bhAga, bhAva ane alpabadutva A nava dvArothI vicAraNA karavAmAM AvatI hoya che. chae dravyono A nava dvArothI vicAra karI zakAya che. prastutamAM saMsArI jIvono A nava dvArothI vicAra karIzuM. sau prathama A dhArono paricaya meLavI laIe. (1) satpadaprarUpaNAH vastunA astitvano nirdeza ke jenA para zeSa nirUpaNa zraddheya bane che. vivakSita pada (zabda)no vAcyArtha sat che (astitvayukta che, astitvahIna nathI) e sAbita karI Ape evI prarUpaNA karavI e satpadaprarUpaNA... AmAM astitvanI ja vicAraNA hovAthI eka jIva-aneka jIvano bheda paDato nathI. (2) dravyapramANa : vivakSita avasthAmAM rahelA jIvonI saMkhyA e dravya pramANa. A anekajIvonI apekSAe ja vicAravAnuM hoya e spaSTa che. AnI vicAraNA be rIte thAya che. pUrva pratipanna ane pratipadyamAna. vivakSita avasthA pAmelA jIvo pUrvapratipanna kahevAya. sAmAnyathI enI saMkhyA dravyapramANa tarIke kahevAtI hoya che. vivakSita samaye vivalita avasthA mArgaNA) pAmatA jIvo pratipadyamAna kahevAya che. vizeSa rIte, dravya pramANamAM pratipadyamAna jIvonI saMkhyAno paNa vicAra karAto hoya che. (3) kSetra vivakSita avasthAmAM (mArgaNAmAM) rahelA jIve avagAheluM kSetra. Ano vicAra eka jIva ke aneka jIvanI apekSAe karavAmAM Ave che. vaLI, e baMne vicAra sUcirAja-ghanarAjanI apekSAe thAya che. avagAhita kSetranI laMbAI-pahoLAIno vicAra karyA vinA mAtra UMcAIno vicAra karavAmAM Ave e sUcirAjathI kSetra kahevAya.. ane laMbAI-pahoLAI paNa najaramAM laIne jIva vyApta AkAzano vicAra e ghanarAjathI kSetra kahevAya che.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ satpadAdiprarUpaNA vaLI A badho vicAra 3 prakAre thAya che. upapAtathI : bhavanA prathama samayanuM kSetra. (A kSetra, jyAM utpanna thayo che te bhavanI je mArgaNA hoya tenuM gaNAya e jANavuM.) samudyAtathI maraNasamudyAta vagere samudyAtathI vyApta thatuM kSetra. (A kSetra pUrvanA bhavanI je mArgaNA hoya tenuM gaNAya e jANavuM.) svasthAnathI uparokta be thI bhinna- raheThANa tathA gamanAgamananuM kSetra. trasanADIno 14mo bhAga ke je 1 rAja lAMbo-pahoLo-jADo hoya che te eka ghanarAja kahevAya e jANavuM. (4) sparzanA kSetramAM, jIvathI avagAhita kSetrano vicAra hoya che jyAre sparzanAmAM e kSetra uparAMta ene sparzIne rahelA AkAzapradezono paNa samAveza hoya che. tethI sparzanA kSetra karatAM kaMIka adhika hoya che. jIvasamAsa granthamAM kSetra ane sparzanAno Avo bheda batAvyo che ke vivakSitakALe eka ke aneka jIvathI avagAhita AkAzane kSetra kahevAya ane saMpUrNa atItakALamAM vivakSita avasthAvALA jIvathI avagAhita jeTaluM AkAza hoya te sparzanA kahevAya. prastuta granthamAM A apekSAthI sparzanAnI vicAraNA karavAmAM Avaze e jANavuM. sparzanA paNa kSetranI jema eka jIva - aneka jIva, sUcirAja-ghanarAja vagere apekSAe vicAravI. (5) kALaH te te avasthAmAM rahevAno kALa. AnI vicAraNA paNa ekaaneka jIvApekSayA jANavI. (6) aMtaraH te te avasthA chUTayA pachI punaH prApta thAya, e benI vacamAM pasAra thato kALa e aMtara kahevAya. AnI vicAraNA paNa eka-aneka jIvApekSA karavAmAM Ave che. (7) bhAgaH vivakSita avasthAmAM (mArgaNAmAM) rahelA jIvo sarvajIvonI apekSAe keTalAmA bhAge che tenI vicAraNA athavA te te peTAmArgaNAmAM rahelA jIvo mArgaNAgata jIvonI apekSAe keTalAmA bhAge che enI vicAraNA. A anekajIvApekSayA ja hoya che e spaSTa che. A dvAra spaSTa bodha mATe juduM pADeluM che. anyathA, alpabahuvaidvArathI e samajAI jAya che. mATe ja tattvArthasUtra vageremAM enA vinA mAtra 8 dvArA ja darzAvelA che. satsaMdhyAkSetrasparzanALAntaramAvAtpavadutvezca (tattvA1/8)
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 guNasthAnaka (8) bhAva: vivakSita avasthAmAM audayika vagere kayA bhAvo hoya che enI vicAraNA. A paNa ekAneka jIvApekSayA jANavI. (9) alpabadutvaH badhI peTA mArgaNAonuM paraspara nyUnAvikapaNuM. A jIvadavyanuM nirUpaNa. jIva (AtmA)nA astitvanI siddhi mATenI badhI vAto satpadaprarUpaNAmAM vicAravI. dravyAstika mate nitya ane paryAyAstika mate anitya evuM nityAnityatva svarUpavALuM jIvadravya sat che. narakagati vagere te te avasthA anitya hovA chatAM jIvAtmArUpe to e nitya ja che. mATe nityAnitya jANavo. avasthAthI jIvanA mukhya be bheda paDe che. (1) saMsArI : karmanI asaravALI avasthA. 14mAM guNAThANAnA carama samaya sudhI jIva saMsArI hoya che. (2) siddha karmanI asarathI mukta avasthA. vartamAna avasthArUpe siddha jIvonA bheda hotA nathI. paNa atIta avasthAnA upacArathI jinasiddhAdi 15 bheda jANavA. saMsArI jIvonA aneka apekSAe aneka bheda paDe che. ahIM 14 guNa sthAnakanI apekSAe tenA 14 bheda jANavA. AmAMnA prathama 12 bheda mohanIya karmanA udaya-upazama-kSayopazama ke kSaya janya che. 13muM ne 14muM guNaThANuM anya karmanI apekSAe che. guNarathAnakanI apekSAe jItInA 14 bhedanuM ravApa: (1) mithyAtva guNasthAnaka : jIva guNonuM sthAna che. paNa mithyAtvanA udayathI emAM viparIta avasthA Ave che ane tethI ene guNo doSarUpe ane doSo guNasvarUpe bhAse che. tema chatAM, A mithyAtvanA udayavALI avasthAne paNa be kAraNasara guNasthAnaka kahevAya che. eka to enA guNono nirmULa nAza nathI thato ane bIjuM - jyAre uparanA guNo pragaTa thavA mAMDe che tyAre enI AMzika bhUmikA A guNasthAnakathI zarU thAya che. (2) sAsvAdana guNasthAnaka : upazama samyaktvathI paDatA jIvane anaMtAnubaMdhI kaSAyono udaya thavAthI A guNaThANuM Ave che. ahIM mithyAtvano udaya na hovAthI samyakatva AvarAyuM hotuM nathI, chatAM, mithyAtvanA bIjabhUta anaMtAnubaMdhI kaSAyono udaya hovAthI samyakatvano paryApta AsvAda hoto nathI, kaMIka AsvAda ja hoya che. mATe Ane sAsvAdana kahe che. anaMtAnubaMdhIno udaya mithyAtvanA udayane kheMcI lAvanAro hovAthI jIva ahIMthI avazya mithyAtve jAya che.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ satpadAdiprarUpaNA (3) mizravruSTi guNasthAnakaH mithyAtva ane anaMtAnubaMdhIno udaya na hovA chatAM zuddha samyakatvamAM vighna karanAra mithyAtvanAM dalikonA maMdarUpe karelA mizramohanIyanAM dalikono udaya thavAthI A avasthA Ave che. tethI jaina dharma ane mithyAdarzana para mAdhyacyabhAva jevuM hoya che. A avasthA antarmuhUrta kALa vALI che. tethI jo antarma karatAM vadhAre kALa sudhI AvI avasthA Take to tene anAbhigrahika mithyAtva jANavuM. jyAM sudhI mizravRSTi hoya tyAM sudhI tene anAbhigrahika mithyAtva na kahevAya, kAraNa ke mithyAtva hoya ane svIkRta mithyApakSamAM anAgraha hoya to anAbhigrahika mithyAtva kahevAya. paNa A jIvane koI svIkRta pakSa ja hoto nathI. (4) aviratasamyaguSTi : ahIM darzanamohanIyano kSaya, upazama ke kSayopazama hovAthI zraddhAguNa pragaTa thAya che. chatAM cAritra mohanIyano saMpUrNa udaya hovAthI AMzika cAritra paNa pragaTa thatuM nathI. tethI A guNasthAnaka avirati sahita zraddhAvALuM che. Ama Adya cAra guNasthAnakomAM 1darzana mohanIyanA bhede bheda paDe che e jANavuM. 1. prathama upazamasamyakRtvamAM temaja kSAyopa, samyakRtvamAM anaMtAnubaMdhIno kSayopo hoya che. zreNinA upazama samyakatvamAM anaMtAnubaMdhIno upazama ke visaMyojanA hoya che. kSAyika samyakatvamAM anaMtA no kSaya hoya che. eTale darzana mohanIyano upazama, kSayopa, ke kSaya anaMtAnubaMdhIno upazama, kSayopa, ke kSaya vinA saMbhavita na hovAthI, anaMtAnubaMdhI kaSAyo cAritramohanIya hovA chatAM darzanamohanIya kahevAya che. (5) dezavirati guNasthAnaka : apratyAkhyAnAvaraNa kaSAyonA kSayopazamathI A guNaThANuM pragaTa thAya che. ahIM zraddhA sahita AMzika virati hoya che. virati pa indriya + mana + SakAyanI... ema bAra prakAre hoya che. paNa A avasthAmAM mAtra trasakAyanI AMzika virati hoya che. pa indriya + mananI jo ke ahIM virati hotI nathI, chatAM, bAre viratio paraspara sApekSa hovAthI indriya ke mana dvArA jo amuka aMza karatAM adhika rAga-dveSanI pariNati thAya to A guNaThANuM nAza pAme che. ahIM 9 nokaSAyonA dezaghAtI spardhakono udaya tathA sarvaghAtI spardhakono kSayopazama hoya che. arthAt nokaSAyono udayAnuviddha kSayopazama hoya che. jaghanya taraphanA anaMtamAM ke asaMkhyAtamA bhAganA spardhakone choDIne uparanA adhika mAtrAvALA nokaSAyono ahIM udaya hoto nathI.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 guNasthAnaka () pramattasaMyata guNasthAnaka : bAre bAra aviratio saMpUrNatayA nivRtta thavAthI A gaNaThANuM pragaTa thAya che. pratyAkhyAnAvaraNa kaSAyono kSayopazama thavAthI saMyatAvasthA prApta thAya che. chatAM rAgAdi pariNati ahIM paNa hovAthI indriya-mananI kaMIka rAgAdi pravRtti ahIM thaI jAya che. paNa sAvadhAnI sAthe punarAvRtti (rAgAdithI pAchA pharavAnuM) hovAthI e rAgAdi saMyamanA ghAtaka banatA nathI, mAtra saMyamane kaMIka malina karanArA bane che. jo sAvadhAnI-punarAvRtti na hoya to saMyamano ghAta thaI avirati rUpe e rAgAdi pariName che. (7) apramattasaMyata guNasthAnaka : ahIM cittanI jAgRti vizeSa prakAranI hovAthI pramattatA AvatI nathI. chaThTha ane sAtamuM A banne guNaThANA aMtarmuhUrta parAvRttizIla hoya che. sAvadhAnI hovAthI pramattadazA antarmuhUrtathI adhika rahI zakatI nathI. ane chaghatA hovAthI sAvadhAnI niraMtara rahI zakatI nathI. (8) apUrvakaraNa guNasthAnaka : (9) anivRttikaraNa guNasthAnaka ane (10) sUmasaMparAya guNasthAnaka : A traNa guNaThANA viziSTa apramattadazA sahita mohanIyano saMpUrNa upazama ke kSaya karavAmAM udyamazIla banelA jIvone hoya che. A traNa guNaThANAmAM caDatAne 9-10 me guNaThANe kSaya ke upazama thAya che. 8me guNaThANe koIpaNa prakRtino kSaya ke upazama thato nathI, chatAM tene pAmavAnI yogyatA kramazaH prApta thAya che. tethI atre yogyatA rUpe mohanIyano kSaya-upazama kahevAya che je AgaLa kSaya-upazamamAM kAraNa bane che. zreNithI paDatAne bhUtapUrva nyAye kSaya-upazama kahevAya che. 1. ISTa-aniSTa viSayano saMparka thavA para apramattane gamA-aNagamA rUpa rAga-dveSa thatA nathI, pramattane e rAga-dveSa thAya che. paNa yathAlayopazama e zIdhra sAvadhAna thAya che ke mAre A rAga-dveSa karAya nahIM. ne tethI zakaya hoya to e pravRttithI aTake che, pravRtti azakaya parihAravALI hoya to rAga-dveSathI aTake che. jo A rIte pravRttithI ke rAga-dveSathI na aTake, khyAla AvavA chatAM cAlu rAkhe to sarvavirati UbhI rahI zakatI nathI. dezavirate ke avirate jAya. ane A rAga-dveSa khaTake paNa nahIM - uparathI game... to mithyAtve jAya. saMyatane chadmasthatAnA kAraNe sAvadhAnI lAMbI TakatI na hovAthI ukta rAga-dveSa thAya che ne tethI e cha jAya che. ne pachI sAvadhAnI AvavAthI e rAga-dveSAtmaka pramAdathI e aTake eTale sAme AvI jAya che. chadmasthatA hovAthI pAchI sAvadhAnI gumAve che, kaMIka rAga-dveSanI pariNati thAya che ne pAcho chake Ave che. antaryu.mAM ja pAcho sAvadhAna banI rAga-dveSane aTakAvI sAtame Ave che. Ama cha-sAtame parAvRtti thayA kare che.
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ i ja jaja che satpadAdiprarUpaNA (11) upazAMtamoha chAWvItarAga : ahIM mohanIya karma sarvathA upazAMta thayuM hovAthI vItarAgatA hoya che. chatAM kevalajJAna pragaTa thayuM na hovAthI chadmasthatA hoya che. (12) kSINamoha chaghasthavItarAga : ahIM mohanIya karma sarvathA kSINa thayuM hovAthI vItarAgatA hoya che. ahIM paNa kevalajJAna pragaTayuM na hovAthI chadmasthatA hoya che. (13) sayogI kevalI guNasthAnaka : jJAnAvaraNIyAdi cAra ghAtI karmonA kSayathI kevalajJAna pragaTa thAya che. zeSa 4 bhavopagrAhI karmono udaya hoya che. zarIrAdiyoga yukta A avasthA hoya che. kevalajJAna sahita kevalI bhagavaMto pRthvItala para vicaratAM pravRttizIla hoya che. (14) ayogIkevalI guNasthAnaka : 13mA guNaThANAnA aMte yoga nirodha karI A guNaThANuM prApta thAya che. ahIMyA audArikAdi koI ja yoga na hovAthI ayogI kahevAya che. tyArabAda siddhAvasthA prApta thAya che. dohA - te te guNaThANAmAM rahelA jIvonI saMkhyA... 1 le - anaMtA ka7 - kroDasahasrapRthakatva 2/3/4/5 - 1kSetra Pla 89/10/11/12/14 - zata pRthakRtva (digaMbaramate addhA Pla) 13- kroDa pRthatva pratipadyamAna - te te guNaThANuM pAmatA jIvonI saMkhyA. caude guNaThANe jA. 1 jIva. utkRSTa thI 1 thI 5 - Pla 6/7 - sahasapRthakutva 89/10 - zatapRthakutva 11-54 12/13/14 - 108 (8, 9, 10 guNaThANAne pAmatA jIvo vadhumAM vadhu 162 (108 + 54) maLe, paNa guNaThANAno kALa attamuM che. tethI judA judA samaye caDelA - saMcita thayelA maLe to zatapRthakatva maLe, tenAthI vadhu nahIM - paMcasaMgraha bIjuM dvArA) te maraNa samudyAta vageremAM zarIra pramANa jADo ane pote jyAM hoya (svasthAna) tyAMthI utpattisthAna (parasthAna) sudhI lAMbo daMDa thAya tyAre tenI apekSAe kSetra gaNavAmAM Ave che. eka jIva-sucirAja * 1 le - 14 rAja. (adholokanA cheDethI udgalokanA cheDe utpanna thanArane.) * 2 je - 9 rAja. [IzAnAnta deva bhavana, vyaMtara, jyo ke 1-2 devalokano deva) trIjI narakamAM gayo hoya ane tyAM bIje guNaThANe kALa karI siddhazilAmAM utpanna thAya tyAre) (narakamAM gayelo deva narakamAM ja evI jAya to tenA zarIramAMthI
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNasthAnakamAM nava dvAra Atmapradezo nIkaLI jAya che ane tyArabAda antaryu.mAM zarIranA pudgalo vikharAI jAya che. "deva, naraka uttaravaikriya, AhAraka, sUkSma pRthyAdi ane aparyApta jIvonA zarIro, jIva nIkaLI gayA bAda antarma mAM vikharAI jAya che." ema jIvAbhigamanA mULamAM che.) (bIje guNaThANe kALa karIne pRthvIkAyAdimAM janArA ratnaprabhAnI nIce jatA nathI. mATe agholokamAM kSetrasparzanA maLe nahIM.) * 3/4 - 8 rAja. (devatAnA gamanA gamananI apekSAe. deva eka zarIrathI 12mA devalokamAM hoya ne anya zarIrathI trIjI narakamAM hoya tyAre Atmapradezo saMlagna hovAthI 6+ 2 = 8 rAja jeTalo daMDa maLe.) * 5 - 6 rAja (12 mA devalokamAM utpanna thanArane) . * 6thI 11 - 7 rAja. (anuttaramAM utpanna thanArane) * 12/14 -/a 1. P = palyopama. L = loka. a = asaMkhya, Da = saMkhyAta, A = anaMta, V = vizeSAdhika, Pla = palyono asaMmo bhAga, la = lokano asaMmo bhAga. A pramANe saMjJAo jANavI. + 13 me - kevalisamuAtavat (1 thI 7 samayamAM 14 rAja kSetra hoya) eka jIva - ghanarAja * 1 thI 12 ane 14 me - Da * 13 me - kevalisamudyAtavat (4 thA samaye sarva loka, 3-5 mA samaye dezona loka. 1-2-6-7-8 samaye Da.... zeSakALamAM paNa Da) aneka jIva - cirAja * 1 le - sarvaloka * 2 je - 12 rAja (eka jIva chaThThI narakathI manuSyalokamAM AvanAra hoya, anya jIva manu, tiryaMcamAMthI 2 juM laIne siddhazilAmAM utpanna thavAno hoya tyAre 5 + 7 = 12 rAja kSetra maLe.) * 3 je - la, devanA gamanAgamananI apekSAe 8 rAja maLI zake. * 4 the -12 rAja. (chaThThI narakathI manu mAM AvanArane 5 rAja + anuttaramAMthI manamAM AvanArane 7 rAja = 12 rAja.) * 5 me- rAja. (manu mAMthI 12 mA devalokamAM janArane... matAMtare 5 rAja.) * 6 thI 11 - 7 rAja (manu mAMthI anuttaramAM janArane.) * 12/14 me - la * 13- kevalisamudyAtathI (1 thI 7 samaya 14 rAja, 8 mo samaya -la)
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ satpadAdiprarUpaNA aneka jIva - ghanarAja * 1 le - sarva loka. * 2 thI 12 14 me - la [vivakSita samaye je asaMkhya jIvo maraNa samughAta karatA hoya... temanA badhAnA daMDanuM bheguM kSetra paNa trasanADInI pahoLAI-jADAInI apekSAe (1 rAjanI apekSAe) asaMkhyAtamA bhAganuM ja hovAthI kula kSetra Cla] + 13 me - kevalisamudraghAtanA 4thA samaye sarvaloka. 3/5 samaye dezonaloka... zeSakALamAM la rAdhanarAjathI sparzanAnI vicAraNAmAM nIcenA niyamo lAgu paDe che - (1) svasthAna ke parasthAnanuM kSetra tiththaImAM 1 rAja hoya to svasthAnathI parasthAna vaccenuM jeTaluM aMtara hoya eTalI sparzanA ghanarAjathI Ave. dA.ta. chaThThI narakamAMthI sAsvAdana laIne jIva tiryaMcamAM utpanna thanAra hoya tyAre bIjA guNAThANAnI sparzanA pa rAja Ave. AmAM svasthAna (chaThThI naraka) la kSetramAM che. paNa parasthAna viSNuloka 1 rAja che, ane banne vacce pa rAja aMtara che. tethI sparzanA 5 rAja Ave. (2) svasthAna-parasthAna vaccenuM aMtara ghaNuM hovA chatAM te banne tiththaImAM 1 rAjano asaMkhyAtamo bhAga hoya to sparzanA ea Ave. dA.ta. chaThThI narakamAMthI samyakatva laIne manuSyamAM utpanna thanArane ea sparzanA Ave. narakagatimAM sAteya narakamAM raheThANanuM kSetra laMbAI-pahoLAInI apekSAe eka tiryaku pratara rAjano asaMkhyAtamo bhAga ja che. sAte ya pRthvImAM asaMkhya bahubhAgamAM narakAvAso nathI. eka asaMkhyAtamo bhAga ja narakAvAsothI rokAyelo che. narakamAMthI upara AvanArA jIvo be rIte Ave che. (1) pahelAM upara AvI pachI tirjI jAya. (2) pahelAM ticcha jaI pachI upara Ave. prathama rItamAM jeTalA narakAvAso hoya eTalA pramANavALA UbhA daMDa thAya che. kAraNa ke te te narakAvAsanA dareka bhAgamAMthI bhinna bhinna kALe jIvoe daMDa bahAra kADhayo che. chatAM A badhA UbhA daMDonuM tirjI kSetra rAja/a ja hoya che. enI UMcAI (chaThThI narakathI manuSyakSetra) pa rAja hoya che. tyArabAda ticchalokamAM ADA javAmAM laMbAI-pahoLAI vadhavA chatAM UMcAI paMa ja rahevAthI sparzanA Ma ja Ave che.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNasthAnakamAM nava dvAra bIjA prakAre pahelAM ticcha javAthI laMbAI-pahoLAI vadhAre hovA chatAM UMcAI Lla (svazarIra pramANa) hovAthI tyAM sudhInI sparzanA Lla Ave che. ne pachI manuSyaloka sudhI AvavAmAM eka Ubho 45 lAkha yojana pramANa daMDa thAya che je Lla sparzanA roke che. mATe kula sparzanA paNa chea (ghanarAjano asaM.mo bhAga) ja Ave che. eTale chaThThI narakamAMthI manuSyamAM AvanArA anaMtA nArakIonI anaMtakALanI sparzanA paNa Lla ja Ave che. anekajIvo - ghanarAja * 1 le - sarvaloka. * 2 je - 5 +7 = 12 ghanarAja . (chaThThI narakathI tiryaMcamAM 5 rAja, ti) mAMthI siddhazilAe 7 rAja.) * 3/4 - dezona 8 rAja. (dava mULa zarIre 12 mA devalokamAM hoya, anya zarIre trIjI narakamAM gayo hoya tyAre A sparzanA Ave, AnI upara ke nIce prAya: gamanAgamananuM kSetra hotuM nathI.) * 5 me - 5 rAja. (tiSNulokathI 8mA devalokamAM utpanna thanArA tiryaMcone AzrIne. digaMbara mate tiryaMco 12 devaloka sudhI jatA hovAthI e mate 6 rAja sparzanA Ave. dezavirata manuSyo 12 mA devaloka sudhI jAya che. paNa emanI apekSAe svasthAna - parasthAna banne kSetra tiththaImAM Ja hovAthI sparzanA paNa la ja Ave. sUcirAjathI 6 rAja Ave.) * 6 thI 12/14 me - Da. * 13 me - kevalisamudyatavat ekajIva - ghanarAja * 1 le - sarvaloka. * 2 thI 12/14 me - Da (eka jIva bhavacakramAM 2 juM guNao Pla vAra pAmI zake che. eTale e avasthAmAM maraNasamuddaghAta paNa ethI vadhu na maLe. mATe e badhAnA daMDonuM kula tiU kSetra paNa Cla thavAthI sparzanA ea ja Ave che e jANavuM.). * 13 me - kevalisamuThThAtavat anekajIvasRcirAja * 1 le - sarvaloka. * 2 je - 5 + 7 = 12 rAja.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ satpadAdiprarUpaNA 3 je - 8 rAja (gamanAgamanApekSayA) *4 the - 8 rAja (gamanAgamanApekSayA). - 12 rAja (maraNasamudyAtApekSayA) chaThThI narakathI manu pa rAja + anuttaramAMthI manuo 7 rAja = 12 rAja. * 5 me - 6 rAja (12 mA devaloka sudhI) * 6 thI 11 - 7 rAja (anuttara sudhI) * 12/14 me - Lla + 13 me - kevalisamudyAtavat ekajIva sucirAja- aneka jIva sUcirAja mujaba jANavuM. svasthAnApekSayA sparzanA - anekajIva ghanarAja - * 1 le - sarvaloka. * 2 thI 14- Lla * 2/3/4-8 rAja (gamanAgamanApekSayA) AkhA bhavacakramAM * 1/2/3/4/5 guNaThANA addhA Pla vAra pAmI zakAya che. ATalA bhavamAM paNa pAmI zakAya che. * 67 guNaThANA 8 bhavamAM pAmI zakAya che. emAM, nIcenA guNaThANethI A guNaThANA eka bhavamAM zatapRthakatva vAra ane bhavacakramAM sahasrapRthakatvavAra pAmI zakAya che. parAvartamAnabhAve A be guNAThANA ekabhavamAM hajAro kroDavAra pAmI zakAya che. ATha varSa nyUna pUrvakroDane anta" thI bhAgatA je Ave eTalI vAra pAmI zakAya che. tene ATha vaDe guNavAthI je Ave eTalI vAra AkhA bhavacakramAM pAmI zakAya che. * 89/10 guNaThANA 5 bhavamAM ane pAMca vAra pAmI zakAya che. upazamazreNithI paDanAranA judA gaNIe to 9 vAra pAmI zakAya che. * 11muM guNaThANuM - 4 bhavamAM (kula paNa 4 vAra) pAmI zakAya che. (AkhA bhavacakramAM upazamasamyaktva 5 vAra pAmavAnI vAta Ave che. temAM 4 vAra upazamazreNinuM ane 1 vAra prathama upazama samyaktva ema samajavuM. emAM paNa siddhAMtanA mate prathama upazama samyaktva eka ja vAra pAmavAnuM mAnavAmAM koI prazna na paNa saMbhave, kAraNa ke e mate 28nI sattA na hoya to paNa sIdhuM kSayopazama samyakatva pAmI zakAya che. jyAre kArmagranthika mate sabhyatva mohanIya ulyA pachI upazama samyakatva ja pAmavuM paDatuM hovAthI prathama upazama samyaktva paNa Pla vAra pAmI zakAya che. chatAM e badhuM jAtithI eka gaNI upazama samyaktva 5 vAra pAmavAnI vAtanI saMgati thaI zake che.)
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 guNasthAnakamAM nava dvAra * 12/13/14 guNaThANA eka ja vAra pAmI zakAya che. kiMcijJAtavya * 3/12/13 mAM guNaThANe mRtyu thatuM nathI, zeSa guNaThANe thAya che. * paralokamAM jatI vakhate paheluM, bIjuM ke cothuM guNaThANuM ja hoya. * trIjuM ke pAMcathI caudamuM guNaThANuM laIne koI utpanna thatuM nathI. ane tethI e guNaThANe upapAta kSetra hotuM nathI. * 1/6/7/8/9/10/12/13/14 guNaThANAne sparyA vinA koI mokSamAM jaI zakatuM nathI. * 2/3/4/5/11 guNaThANAne sparyA vinA mokSe jaI zakAya che. BIU aneka jIvApekSayA: 1/4/5/6/7/13- A niraMtara guNaThANA che. haMmezA hoya ja. 2|3||9/10/11/12/14. A sAntara che. kayAreka hoya kayAreka eka paNa jIva A A guNaThANAvALo na hoya ema saMbhavita che. sAntara guNaThANAmAMnA koI paNa eka ja guNaThANe eka ke aneka jIva kayAreka hoya zake che. kayAreka emAMnA koIpaNa be guNaThANAo para eka ke aneka jIvo hoya zake che. ema kayAreka traNa vagere guNaThANAo para eka ke aneka jIvo hoya zake che. A badhA bhAMgAnI vicAraNA karavI. jeTalA sAMtara guNaThANAnI vicAraNA karavI hoya eTalA tragaDA sthApI paraspara guNI eka ocho karIe eTalA bhAMgA maLe. dA.ta. brikasaMyogI bhAMgA kADhavA hoya to 3 * 3 - 1 = 8 bhAMgA Ave. bhAMgA | bIjuM | bhAMgA | bIjuM || trIjuM naMbara naMbara trIjuM | eka e ka eka 0 aneka eka 0 aneka ja aneka aneka aneka aneka || 8 sAntaraguNaThANAono anekajIvApekSayA niraMtarakALa * 2 juM - jagha. 1 samaya utkR Pla
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1ra. satpadAdiprarUpaNA * 3 juM - jagha antaryu. utkRPla * 89/10/11- jagha1 samaya utkR antaryu. - * 12/14- jagha antarka utkaTa antarmu. (zailezyavasthAyAM ca jaghanyata utkarSatazcAntarmuhUrta, navaraM nadhanyavAyunzaSTathamavAM, anyathomayapatopanyAsAyota-jIvAbhigama) tethI, 14mA guNaThANe ekI sAthe pravezelA 108 jIvo ekI sAthe mokSe jAya ke judA-judA paNa jaI zake. ema judA-judA samaye pravezelA 108 jIvo ekI sAthe paNa mokSe jaI zake. eka jIvApekSayA guNaThANAono kALa - * 1 luM - anAdi - anaMta - abhavya - jAtibhavyane anAdi - sAnta - bhavyane sAdi - sAnta - samyaktvapatitane jagha antarka utkR dezona ardha pudgala parAvarta. (kSetra pudgala parA ke kALa pudgalaparAvarta samajavo. phavacita dravya pudgala parAvartano paNa nirdeza Ave che.) * 2 juM - jaghaDa 1 samaya utkR6 AvalikA. * 3 juM - ja. antaryu. utkRta antaryu. * 4 thuM - jA antaryu. utkRta sAdhika 33 sAgaro. paMcasaMgraha bIjuM kAra. - sAdhika 66 sAgaro - saptatikAbhASyavRtti. (anuttaramAM janAra ka7 guNaThANethI jAya che. 4 the thI nahIM. vaLI, eka bhavamAM zuddha samyatvane ArAdhanArAne pachInA devabhava bAda trIjA bhave prAyaH karIne virati prApta thAya ja che. tethI samyaktvano je sAdhika 66 sAgaro kALa che temAM 4/5/6/7 guNaThANA AvI ja jAya che. eTale mAtra 4 thA guNaThANAno kALa sAdhika 33 sAgaro. (anuttaramAM 33 pachInA manuSyabhavamAM virati na pAme tyAM sudhIno kALa) jANavo. sAdhika 66 sAgaropama vALo mata gauNa jANavo.) * 5 muM - ja. antarka utkRdezonapUrvakroDa * 67 - jAva samaya utkaTa antarmu (samudita dezona pUrve kroDa) * 8 thI 11 jA. 1 samaya utkR0 antarmu * 12/14 - jagha antaryuutkR antaryu * 13 - jadha, antaryu. utkR0 dezonapUrvakroDa
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 guNasthAnakamAM nava dvAra (AmAM bIjA guNaThANA sivAyano jaghanya eka samayano kALa maraNa vyAghAte maLe che e jANavuM.) ekajIvApekSayA guNasthAnakaparAvRtti kALa - jagha. 1 samaya, utkaTa 2 samaya upazamasamyakatvathI paDIne bIje Ave, bIjA ja samaye pahele jAya. tyAre be samaya Ave. uttarottara traNa samaya sudhI guNasthAnaka parAvRtti thayA kare AvuM kayAreya banatuM nathI. te te guNAThANAne niraMtara pAmavAno anekajIvApekSayA kALa* 1 thI 5 guNa - 1 1 samaya. utkRAvalikada * 67 guNa - jagha1 samaya. u. parAvRtti apekSAe saMkhyAtA samaya. nIcethI pAmanArA - 8 samaya ji bhAva antaryu ke asaMkhya samaya raheto hoya ne jene svIkAranArA tathA te bhAvamAM rahelA (pratipadyamAna ane pUrvapratipanna) jIvo saMkhyAtA hoya tevA badhA bhAvone pAmavAno niraMtarakALa nAnAjIvApekSayA saMkhyAtA samaya ja hoya. ema je bhAvane pAmanArA jIvo Pla hoya ene niraMtara pAmavAno kALa AvalikA /a hoya ane je bhAvane pAmanArA jIvo asaM. lokapramANa hoya ene niraMtara pAmavAno kALa anAdi-anaMta hoya. arthAt e bhAvanA pratipadyamAnajIvo paNa haMmezA maLe ja.] * 89/10/11 - samayapRthakatva. * 89/10/12/13/14 - kSapakApekSayA 8 samaya. ekajIva * 1 luM - jagha antarmuutkRta sAdhika 132 sAgaro - karmaprakRticUrNi pUrvakoTipRthakatvAdhika 132 sAgaro - vizeSAbhAi (ATalA kALa bAda kAM mithyAtve Ave kAM avazya kSAyika sabhya pAme.) * rajuM - jagha, Pla utkR dezona ardhapudgalaparA, (upazamasamyakatvathI paDatAM bIje Ave. tyArabAda samyaka mizranI uvelanA karatAM Pla kALa lAge. pachI ja punaH upazamasamyaka pAme ne paDatAM bIje AvI zake. tethI jaghaPla thI ocho kALa na Ave.) paNa, zreNinI apekSAe jaI kALa antaryu. paNa Ave, (bIjethI 1 le AvI antarmumAM kSAyopa, samyaka pAme. pachI zreNi mATe
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 upazama samya pAme - paDIne bIje Ave. to jagha kALa antaryu maLe.) [eka mate upazamazreNi pAmavA mATe anaMtAnubaMdhInI visaMyojanA ja karavI paDe che. eTale e mate zreNithI paDatA bIjuM Ave nahIM. kAraNa ke bIjA guNaThANe AvavA mATe anaMtAnubaMdhIno udaya avazya joIe che. (eTale ja saptatikAmAM bIje guNaThANe mohanIyanA 7/8/9 ema udayasthAna batAvyA che, paNa 6 nuM udayasthAna batAvyuM nathI.) paNa zreNi mATe anaMtAnubaMdhInI visaMyojanA ja mAnanArAmAM A eka mata evo che ke anya kaSAyonA tIvra udayathI paNa visaMyojaka jIva bIje guNaThANe AvI zake che. Ano ullekha kammapayaDImAM che. eTale e mate paNa anaMtAnubaMdhInI upazamanA mAnanAranA matanI jema zreNIthI paDatA bIjuM guNaThANuM AvI zake che. ne tethI jagha aMtara antarmu maLI zake che e jANavuM.] * trIjuM - jaya. antarmu utkR. dezona ardha pu parA * cothuM -- jaMgha antarmu utkR. dezona ardha purdU parA matAMtare ja 1 samaya. (4 the thI saMyama pAmI bIje samaye kALa karI devalokamAM 4 the guNaThANe jAya tyAM aMtara 1 samaya maLe.) *5 thI 11 jaya antarmu utkR. dezona ardha pur pa2A * 12/13/14 -- aMtara nathI. - aneka jIvApekSayA aMtara - * 1/4/5/6/713 -- aMtara nathI. -- * 2/3 -- jaya 1 samaya. ---- satpadAdiprarUpaNA utkR. P/a jagha 1 samaya. utkR. 6 mahinA. utkR. varSa pRtha * 1 le anaMtabahubhAga * 2 thI 14 * anaMtamAbhAge... * 1 le audayika... mithyAtvanA udayanI pradhAnatAe * 8/9/10/12/14 - - * 11 -- ja 1 samaya. je - ---- * auyika... anaMtAnunA udayanI pradhAnatAe. (darzana mohanI sattA hovA chatAM udayamAM nathI evA prakArano Atma pariNAma hovAthI keTalAka pAriNAmika bhAva paNa kahe che. mukhyatayA audayika bhAva jANavo.) * 3je. - - audayika.. mizramohanIyano udaya hovAthI.. (mithyAtvamohanIyanI maMdatArUpa prakRtyantara thavAthI ne e prakRtino to udaya ja hovAthI, temaja
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 guNasthAnakamAM nava dvAra sarvaghAtI spardhako udayamAM hovAthI audayika che. chatAM, mULamAM mithyA nI maMdatA hovAthI kathaMcit kSAyopathamika kahI zakAya che.) * 4 the - audayika.. (darzanamohanIyanA upazamAdi 3 hovA chatAM apratyAkhyAnAvaraNano udaya hovAnA kAraNe avirati hovAthI auda bhAva kahevAya che. ahIM audayika bhAva samyA mohanIyanA udayanA kAraNe kahevAnI apekSA na hovAthI kSAyikaaupa samyakatvIne paNa audayika bhAva kahevAmAM koI doSa nathI. samyA mohanIyanA udayathI nathI samyaktva ke nathI avirati. mAtra samyanA aticAra lAge che. tethI enA udayanI vivekSA nathI. TUMkamAM, aviratine najaramAM laIe to apratyAno udaya hovAthI audayikabhAva.. samyaktvane najaramAM laIe to . darzanamohanIyanA upadamAdi hovAthI aupazamikAdibhAva jANavA joIe.) * 5 thI 10- kSAyopathamika... 89/10 guNaThANAomAM mohanIyano sarvathA kSaya ke upazama na hovAthI ane tethI kaSAyano udaya cAlu hovAthI kSAyopathamika bhAva ja jANavo, kSAyika ke aupazamika nahIM... paNa bhAvino upacAra karIe to 89/10mAM kSAyika ke aupathamika bhAva kahI zakAya. * 11 me - parAmika. * 12/13/14 me - kSAyika. (jo ke 5 thI 14 guNaThANe karmano udaya cAlu ja hovAthI audayikabhAva kahI zakAya che. chatAM te te dareka guNaThANAnA vyapadezamAM audayikabhAva kAraNarUpa na hovAthI audayikabhAva kahevAto nathI.) anya rIte bhAva - bhAva eTale vastuno pariNAma. dareka bhAvo te te dravyanA pariNAma svarUpa hovAthI pAriNAmikabhAvamAM ja samAveza pAmI jAya che. chatAM karmanI upAdhinA kAraNe audayikAdi 4 bhAvo kahevAya che. karmanA udaya, kSayopazama, upazama ane kSayathI thatAM AtmapariNAmo kramazaH audayika, lAyopathamika, aupazamika ane kSAyikabhAva kahevAya che. karmodayathI pugalamAM thatA pariNAmane paNa audayika bhAva kahevAya che. je bhAvo karmanA udayAdi 4 nA kAraNe thayA na hoya tevA chae dravyanA sarva pariNAmono pAriNAmika bhAvamAM samAveza thAya che. mATe pAriNAmika bhAvanA paNa sAdi-anAdi ema be prakAra jANavA.
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ siddha satpadAdiprarUpaNA ApADavI 11 me - alpa. (54) 12/14 - 7 (dviguNa) (108) 89/10 - V (alpabadutvamAM je kahevAya te utkRSTapade samajavuM. 13 - s eTale je kALe 11 me 54 hoya e samaye 12 me 7 - s 108 hoya ja evo niyama na bAMdhavo. paNa jyAre 6 - s 12me utkRSTa saMkhyA praveza pAme tyAre e 108 5 - a jANavA. ema "je samaye jeTalA mokSe jAya e samaye eTalA kevalI thAya ja ne tethI alpabahatvamAM kahelI 2 - a kevalInI saMkhyA jaLavAI ja rahe" evo niyama na 3 - s bAMdhavo. A kahelI saMkhyA utkRSTa hoya che eTaluM ja 4 - a samajavuM. madhyama saMkhyAmAM pheraphAra thayA kare..12/14 me saMcita thayelA jIvonI utkRSTa saMkhyA zatapRthakatva 1 - A jANavI.) | (bIjA karatA trIjAvALA 3, ne trIjAvALA karatAM cothAvALA a ema prAcIna karmagranthamAM spaSTa che. navyakarmagranthamAM paNa temaja che. paNa anyatra mArgaNAonA alpabadutvamAM, sAsvAdana karatAM upazamasamyakatvI , tenA karatAM mizradraSTi 3, ane tenA karatAM kSAyopa, samyaktvI a kahyA che. tyAM prAcIna cothA karmagranthanI 63mI gAthAnI zrI rAmadevagaNInI vRttimAM jaNAvyuM che ke - naM puNa uvari sAsAyaNAhiMto missA asaMkhaguNiyA bhaNiyA taM gaMthaMtaramaeNa saMmAvinaDDA pakhaMDAgamamAM s no pATha che. mATe AmAM be mata jANavA. zAstromAM lagabhaga badhe pUrvapadathI uttarapadamAM vacce s nA aneka pada Ave to chelluM pada prathama padanI apekSAe paNa ja hoya, a na thAya. tethI zrI rAmadevagaNIe sAsvAdana karatAM mizravALA s kahyA che, a nahIM. A banne matamAMthI hetuthI koI nirNaya thaI zakato nathI. kAraNa ke bIjAnA kALa karatAM trIjAno kALa s che. jyAre bIjuM pAmavAnI yogyatAvALA karatAM trIjuM pAmavAnI yogyatAvALA a che. tethI kALanI pradhAnatAe s ne saMkrAmaka jIvonI apekSAe 3 hoya zake. eTale traNa gatimAM bIjAvALA karatAM trIjAvALA mATe s ne 2 ema be mata jANavA. manuSyamAM to asaMkhyAtaguNa saMbhavatA ja nathI.) saMsArI jIvonA aneka apekSAothI aneka bheda paDe che. paraMtu ahIM sUkSma rIte samajavA mATe gatyAdi mArgaNAnI apekSAe 174 bheda pADavAmAM Ave che.
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 mArganAo mULa mANA 14 gati-indriya-kAya-yoga-veda-kaSAya-jJAnasaMyama-darzana-lezyA-bhavya-samyakatva-saMjJI-AhArI (1) gati mANAH naraka gati 1 naraka sAmAnya + 7 narakanI 7 = 8 tiryaMcagati manuSyagati. devagati tiryaMca sAmAnya - ekethI paMce manuSya sAmAnya. bhavanapati. paMce tiryaMca sAmAnya. paryApta manuSya. vyaMtara. aparyApaMce tiryaMca manuSya strI. jyotiSa. paryA. paMce tiryaca. aparyA. manuSya. 12 devaloka. paMce tiryaMca strI. = 4 9 kaiveyaka = 5 5 anuttara. deva sAmAnya. = 30 Ama, gatimArgaNAnI kula 47 peTA mArgaNA jANavI. (2) indriya mArgazA. eka sAmAnya. beI sAmAnya. A ja rIte sukSma eke sAmAnya. beI, paryApta. teI cau paMcanA sakSma eke paryAptA. beI aparyA 3/3 bheda. sUkSma eke aparyA. bAdara eka sAmAnya. bAdara eke paryA. Ama, indriya mArgaNAnI bAdara eke aparyA. kula 19 peTA mArgaNA jANavI. tethI ekendriyanI kula 7 mArgaNA thaI. (3) kAya mArgaNA pratyeka vana, sAmAnya. pRthvIkAya pratyeka vana paryApta. apakAya che pratyeka vano aparyApta. teukAya vana sAmAnya. vAukAya che trasakAya sAmAnya sAdhAraNa vanaspatikAya. trasakAya paryApta. Ama kAya mArgaNAnI kula 42 peTA mArgaNA thaI. trasakAya aparyApta. je * ekendriyavat pratyekanA 7-7 bheda.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 krodha. mAna. satpadAdiprarUpaNA (4) yoga mArgaNA manoyoga sAmAnya. vacanayoga sAmAnya kAyayoga sAmAnya satya, asatya satya, asatya, audArikAdi3 kAyayoga mizra vyavahAra mizra vyavahAra. audArikAdi mizra kAyayoga. tethI manoyoganI ema vacanayoganI 5 kArpaNa kAyayoga. 5 mArgaNAo mArgaNAo tethI kAyayoganI 8 mArgaNAo. Ama yogamArgaNAnI kula 18 peTA mArgaNA thaI. (pa) veda mArgazA () kaSAya mArgaNA (7) jJAna mArgaNA (8) saMyama mAgaNI puveda. mati zruta saMyama sAmAnya. strIveda. avadhi sAmAyika. napuMveda mAyA. manaH paryava chedoparihAra aveda. lobha. kevaLajJAna. sUkSma saMparAya. = 4 peTA mArgaNA akaSAya. matyAdi 3 yathAkhyAta. = 5 peTA mArgaNA ajJAna dezavirati. = 8 peTA mArgaNA avirati. = 8 peTA mArgaNA () darzana mArgarA (10) legyA mArgaNA. (11) bhavya mArgaNA cakSu acalu, kRSNa, nIla, kApotao bhavya. avadhi, kevaladarzana. tejopadmazukula. abhavya. = 4 peTA mArgaNA = peTA mArgaNA = 2 peTA mArgaNA (12) samyakta mArgaNA. (13) saMjJI mArgaNA (14) AhArI mArgaNA. samyaktva sAmAnya, kSAyika, saMjJI. AhArI. lAyopathamika, aupathamika, asaMjJI. aNAhArI. mizra, sAsvAdana, mithyAtva. = 2 peTA mArgaNA = 2 peTA mANA. = 7 peTA mArgaNA eTale 14 mULa mArgaNAonI kula 174 peTA mArgaNA thaI. * gatiH gati nAmakarmanA udayathI.
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ narakagati mArganA * indriya ekendriyAdi nAmakarmanA udayathI. * kAyaH pRthyAdikAya nAmakarmanA udayathI (pRthvIkAyanAmakarma vagere indriya nAma karmanA avAjora bhedarUpa che.) * yoga : zarIra nAmakarmanA udayathI. * veda AkRti rUpaveda - nAmakarmanA udayathI. vAsanAjanya veda - mohanIyanA udayathI * kaSAya : kaSAya mohanIyanA udayathI. * jJAna : jJAnAvaraNanA kSaya-kSayopazamathI. * saMyama : cAritramoha nA kSaya-kSayopazama-upazamathI asaMyama-cAritramohanA udayathI. * darzana : darzanAvaraNanA kSaya-kSayopazamathI * lezyA aSTakarmanA udayathI. * bhavya : pAriNAmika bhAvathI. * samyakatva darzanamohaThanA upazama-kSayopazama ke kSayathI. * mizra : mizranI apekSAe audayika bhAva. mithyA nI apekSAe lAyopathamika . bhAva. * sAsvAdana: anaMtAnu nA udayathI. * mithyAtva: mithyAtva moThanA udayathI. * saMjJI : kSAyopathamika bhAvathI. * asaMjJI : karmanA udayathI. (saMjJI mArgaNA mananA avagraha-IhA-apAya-dhAraNArUpa matijJAnanA kSayopazama rUpa jANavI.). * AhArI : audayika bhAvathI. aNAhArI - siddhApekSA kSAyika bhAvathI. vigrahagatyapekSayA AnupUrvInA udayathI. narakagati mANA narakagati che. A ratnaprabhApRthvImAM prathama narakanA narakAvAso che. enI nIce eka rAja bAda bIjI pRthvI Ave che. emAM bIjI narakanA narakAvAso che. ema eka-eka rAjanA AMtare kula sAta pRthvIomAM sAta narakanA jIvo rahelA che. sAtamI pRthvI tiolokathI 6 rAjanA aMtare ane nIcenA lokAntathI eka
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ to satparAdiprarUpaNA rAja upara AvelI che. A prasiddha mata che. anya mate sAtamI pRthvI nIcenA lokAntathI mAtra 16 yojana upara che. pahelI ane sAtamI pRthvInA vacalA bhAgamAM bIjI vagere pRthvIo che. A mata zrI tattvArthasUtramAM batAvelo che. sAte pRthvIo jyAM rahI che tyAM traNa valayo sahita lokAntane sparze che. tethI pRthvIo jyAM rahI hoya tyAM lokano jeTalo vyAsa hoya eTalo te te pRthvIno (valayo sahitano) vyAsa jANavo. paNa e pRthvImAM narakAvAso mAtra trasanADInI aMdara jANavA. badhA narakAvAsonuM bheguM kSetra paNa tiryapha pratararAjano asaMmo bhAga che. * sAte narakamAM 1 thI 4 guNaThANA hoya che. hovA para mArgaNA dravyapramANa naraka sAmAnya aMgulanuM paheluM x bIjuM vargamULa jeTalI zreNio 1lI naraka aMgulanuM paheluM x bIjuM vargamULa jeTalI zreNio bIjI naraka sUcizreNi - enuM 12muM vargamULa trIjI naraka sUcizreNi - enuM 10muM vargamULa cothI naraka sUcizreNi - enuM 8muM vargamULa pAMcamI naraka sUcizreNi - enuM kaThuM vargamULa chaThThI naraka sUcizreNi - enuM trIjuM vargamULa sAtamI naraka sUcizreNi - enuM bIjuM vargamULa sAte narakamAM tathA 5-6-7-8mA devalokamAM pUrva-pazcima-uttara dizAnA devo karatAM dakSiNa dizAmAM asaMkhyaguNA devo jANavA. bhavana, vyaMtara, jyotiSa tathA 9mA devalokanI upara cAre dizAmAM lagabhaga sarakhA devo hoya che. 1 thI 4 devalokamAM 1lA, trIjA devalokavALA mukhyatayA dakSiNamAM ane bIjA, cothA devalokavALA devo mukhyatayA uttaramAM hoya che. tethI uttaradizAnA devo karatAM dakSiNamAM saMkhyAtaguNA devo jANavA. * naraka sAmAnya | aMgulanuM prathama vargamULa x bIjuM vargamULa = jeTalA * 1lI naraka AkAzapradeza thAya eTalI sUcizreNinA AkAzapradeza jeTalA. (pannavaNA, anuyogadvAra tathA jIvasamAsa) A ja vAtane bIjI rIte kahevI hoya to sUci aMgulanA bIjA vargamULano ghana karavAthI je javAba Ave eTalI sUcizreNinA AkAzapradeza jeTalA. athavA
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31 narakagati mArganA aMgula 4 aMgulanuM prathama vargamULa = jeTalA AkAzapradeza Ave eTalI sUcizreNinA AkAzapradeza jeTalA. (A paMcasaMgrahano mata che.) lokaprakAzamAM 1luM vargamULa x 3juM vargamULa karavAnuM kahyuM che paNa e azuddhi jANavI. tyAM paNa pannavaNAnusAra 19 vargamULa x 2juM vargamULa joIe. (jIvanI gaNatarImAM jyAM sUci aMgula Ave tyAM e utsadhAMgula jANavuM. 1 AkAza pradeza pahoLAI-jADAIvALI ne 7 rAja UMcI zreNi e sUcizreNi che.) dhAro ke sUci aMgula = 256, to pannavaNAnA mate - 256nuM prathama vargamULa = 16 ne bIjuM vargamULa = 4. tethI 16 4 4 = 64 sUcizreNinA AkAza pradeza jeTalA nArakI jANavA. paMcasaMgrahanA mate - 256 4 16 = 4096 sUcizreNinA AkAzapradeza jeTalA nArakI jANavA. vaLI, paMcasaMgrahanA mate bhavanapatinA devo aMgulanuM prathama vargamULa x bIjuM vargamULa jeTalI zreNinA eTale ke 16 4 4 = 64 sUci zreNinA pradezo jeTalA che. arthAtu prathama nArakI karatAM asaMkhyAtamAM bhAge che. tethI badhA paramAdhAmIo asaMkhya-asaMkhyarUpa karIne nArakIone pIDA Ape to paNa asaMkhyabahubhAga nArakIo pIDA vinAnA rahI jAya. vaLI paramAdhAmI devo asaMkhyarUpa karavA samartha paNa nathI. * bIjI nAraka : sUcizreNine potAnA bAramA vargamULathI bhAgatA je javAba Ave eTalA bIjI narakanA jIvo jANavA athavA A ja vAta bIjI rIte kahIe to sUcizreNinA prathama, dvitIya, tRtIya, ema yAvat bAramA vargamULane paraspara guNavAthI je javAba Ave teTalA jANavA. dhAroke sUcizreNi = sU = ekaDA para 4096mIMDA jeTalI rakama che. eTale ke sU = 104096. tethI enuM prathama vargamULa = 102048 bIjuM vargamULa = 101024 trIjuM vargamULa = 10512 ema cothA vagere vargamULa kramazaH 1025, 10128, 104, 1032, 101, 108, 10, 101, 101. ema thaze. eTale ke 10 e bAramuM vargamULa che. A badhAno paraspara guNAkAra karavAthI, 102048 8 101024 x 10512 x 1025 x 10128 8 1064 x 1032 x 1010 x 108 4 104 x 102 , 101 = 104095 javAba Avaze. sU 104096 ne enuM bAramuM vargamULa = 10 vaDe bhAgavAthI paNa A ja
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 satpadAdiprarUpaNA javAba Ave che. tethI 104095 jeTalA bIjI nArakInA jIvo jANavA jo sU = 104096 hoya to. * 3 thI 7 narakanA jIvo - sUcizreNine potAnA 10mA, 8mA, chaThThA, trIjA ane bIjA vargamULe bhAgavAthI je javAbo Ave eTalA kramazaH trIjI vagere nArakInA jIvo jANavA. athavA Ane ja bIjI rIte kahIe to sUcizreNinA prathama, dvitIya, yAvat dazamAM vargamULane paraspara guNavAthI trIjI nArakInA, ema yAvat 8mAM, chaThThA, trIjA ane bIjA vargamULane guNavAthI cArathI 7 nArakInA jIvo Ave. eTale ke jo sU = 104096 hoya to, trIjI nAraka = sU + sUnuM 10muM vargamULa = 104096 : 10 = 104092 1/32 x sU 19/58 x 21 21 X ' | 1/256 athavA sU1/2 x sU1/4 x sUrya/ x sUrya/14 x sUrya 51/128 x sU 1/512 x sUryo 1/1024 Ama prathamAdi daza vargamULanA paraspara guNAkAra jeTalA trIjI nArakInA jIvo hovAthI e rakama, 102048 4 101024 x 10512 x 1025 x 10128 x 1064 x 1032 x 1016 x 108 x 104 = 104092 jeTalA trIjI nArakInA jIvo thaze. ema cothI nArakanA sU + sUnuM 8muM vargamULa = 104096 + 1016 = 104080 5mI nArakanA sU + sUnuM chaThThuM vargamULa = 104096 : 104 = 104032 chaThThI nArakanA sU + sUnuM trIjuM vargamULa = 101096 - 10512 = 103584 7mI nArakanA sU + sUnuM bIjuM vargamULa = 104096 + 101024 = 103072 pratipadyamAna jIvo H te te narakamAM utpanna thatA hoya to jaghanyathI 1-2 jIvo maLe ne utkRSTa thI keTalA maLe ? to ke sAmAnyathI A rIte vicAravuM - 0:0 te te mArgaNAmAM, kula jIvo - te te mArgaNAno avasthAnakALa... ATalA jIvo sAmAnya rIte e mArgaNAmAM navA AvI zake ke e mArgaNAmAMthI bahAra nIkaLI zake. tethI, prathama narakamAM, sUciaMgulanuM prathama vargamULa x bIjuM vargamULa + 1 sAgaro ATalI zreNinA pradezo jeTalA jIvo pannavaNAnA mate sAmAnyathI upapAta - cyavanamAM maLe. paMcasaMgrahanA mate - sUciaMgula x 1luM vargamULa + 1 sAgaro = sUciaMgula x asaMkhya bIjuM vargamULa... ATalI zreNinA pradezo jeTalA pratipadyamAna hoya.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ narakagati mArgaNA 23 A ja rIte bIjI na2ka vageremAM jANavuM. e rakamo sUcizreNinA prathama vargamULa ka2tAM asaMkhyaguNa jANavI. sAmAnyathI pratisamaya asaMkhya jIvo bahudhA utpanna thatA ne cyavatA hoya che. niraMtara utpatti ke niraMtara cyavana thAya to AvalikA/a sudhI thAya. pachI avazya aMtara paDe che. * guNaThANAmAM dravya pramANa : sAteya narakamAM 1le guNa upa2vat. 2/3/4 guNa ------ * pratipadyamAna : 1/2/3/4 guNa.mAM jaya0 1/2. utkR. P/a * narakamAM guNa laIne AvatA jIvo. 19 -- uparavat (pratipadyamAnavat 2 je -- koI nahi. (narakAnupUrvIno bIje udaya nathI) ---- 3 je koI nahi. (trIje guNaThANe jIvo maratA ja nathI.) - - 4 the saMkhyAtA (phakta manumAMthI ja Ave che. A jIvo jIvasamAsa nA mate 1lI narakamAM. paMcasaMgrahanA mate 1/2/3 narakamAM, ane bhagavatIjInA mate 1 thI 6 narakamAM utpanna thAya che.) P/a (kAryagraMthika mate tiryaMco samakita laIne deva sivAya bIje kayAMya utpanna thatA nathI. tethI narakamAM 4thuM laIne AvanArA manuSyo ja hovAthI saMkhyAtA ja utpanna thAya che. * je mate kSAyika samyaktva prathama narakamAM ja che te mate kRSNane kSAyika samyaktva na manAya. zrI vIra vijaya manA praznotta2mAM kRSNane kSayopazama samakita batAvyuM che. * mohanIyanI 28nI ke 24nI sattAvALo jIva kSayopazama samakita laIne narakamAM jato nathI. * siddhAMta mate 6ThThI naraka sudhI kSayopazama samakita laIne jaI zake che. jyAre kArmagraMthika mate kSayopazama samakita vamIne ja narakamAM jaI zakAya che.) -- - sAteya narakamAM ghanarAjathI . sUcirAja : naraka sAmAnyamAM -- 6 rAja. - -------------- * ekaaneka jIva. L/a * dhanarAja. eka - 7|6|5|4|3/2/1 narakamAM * anukrame 6/5/4/3/2/1 rAja/L/a aneka jIvApekSayA
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 satparAdiprarUpaNA svasthAnathI - Wa upapAta-samudrathI - kramazaH Ja, 1,2,3,4,5,6 rAja. * sUcirAja: eka, aneka jIvApekSayA - ghanarAjavatuM * guNasthAnakamAM - aneka jIva ghanarAja * 1le -- uparavatuM * bIje - naraka sAmAnya - 15 rAja 1 thI 6 naraka - la, 1,2,3,4,5 rAja. 7mI naraka : Lla. (1) narakamAM sAsvAdana laIne koI Ave nahIM. paNa chaThThI narakathI tiryaMcamAM AvatA pUrve maraNasamuddhAtamAM sAsvAdana hoya. tathA sAsvAdana laIne IlikAgatithI paNa tiryaMcamAM utpanna thAya. A banne apekSAe adholokanA 5 - rAja maLe. 7mIthI sAsvAdana laIne kayAMya javAtuM nathI. mATe A rIte sparzanA na maLavAnA kAraNe ea ja Ave. *trIje guNaThANeH ATheya bhedamAMn/a. (maraNa na hovAthI mAtra svasthAnApekSA.) *4the guNaThANe -2pa (2) svasthAna tiryak pratara)a che. parasthAna manuSyakSetra paNa tiryapha pratara/a che. tethI banne vacce aMtara ghaNuM hovA chatAM 4the guNaThANe ghanarAjathI la ja Ave. A vAta 1 thI 6 naraka mATe. 7mImAM to 4the maraNa ke maraNasamudyAta ja na hovAthI svasthAnakSetraVa ja hoya. Ama sAteya narakamAM trIjA-cothA guNaThANe aneka jIvApekSayA paNa sparzanA tiththaI. asaMkhyAtamA bhAga jeTalI tathA manuSyaloka karatAM asaMkhyaguNa hoya che. bIje guNaThANe aneka jIva-vanarAjathI 5 vagere ghanarAja Ave. tethI e ticchaloka karatAM asaMkhya guNa thAya. * eka jIva ghanarAja: 1le - la, 1,2,3,4,5,6 rAja. 2 thI 4-/a. (3) eka jIva bIjuM vagere guNaThANuM AkhA bhavacakramAM asaMkhyavAra ja pAmI zake che. eTale narakamAM hoya, bIjuM guNaThANuM hoya ane samuddAta kare. AvuM jeTalI asaMkhyavAra bane e badhI vakhatanA daMDonuM tiImAM kula kSetra pratara rAjanA asaMkhyAtamAM bhAga jeTaluM ja thatuM hovAthI sparzanA ea ja Ave che. * ekajIva cirAja- * 1le - Da, 1,2,3,4,5,6 rAja. * 2je - Da, 1, 2,3,4,5, Da.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ narakagati mArgaNA * 3je - badhe L/a. * 4the - La, 1,2,3,4, | jaghanyakALakramazaH utkRSTakALa kramazaH bhagavatI sUtramAM traNa prakArano kALa batAvyo che. 10000 varSa, 1,3,7,10,17,22 sAgaro -- - 1,3,7,10,17,22,33 sAgaro azanyakALa : vivakSita samaye narakamAM je jIvo che e ja ane eTalA ja jIvo jyAM sudhI 2he te kALa. eTale ke ekapaNa jIva upapAta ke cyavana na pAme evo kALa. zUnyakALa : vivakSita samaye narakamAM je jIvo che temAMno eka paNa jIva narakamAM na hoya te kALa. mizra kALa : vivakSita samaye je jIvo che emAMno eka paNa jIva jyAM sudhI narakamAM rahyo hoya ne bhavAMtara jaIne pAcho Avyo hoya ke te ja bhavamAM rahyo hoya te kALa. eka jIva * guNasthAnakano kALa : aneka jIva - azUnya kALa mizrakALa zUnyakALa naraka sAmAnya 12 muhUrta * 1/4zuM -- niraMtara, * rajuM * 3juM 1luM 3. * rajuM jagha 1 samaya. utkR0 6 AvalikA * 3juM jagha utkR0- aMtarmu * 4thuM -- te te narakanuM dezona utkRSTAyu. (narakamAM samakita laI koI utkRSTAyumAM utpanna na thAya.) aneka jIvonI apekSAe aMtara nathI. alpa. anaMtaguNa. anaMtaguNa. 25 jagha 1 samaya... utlR P/a java aMtarmu... utpha ?/a * sAteya narakamAM utkRSTa - eka jIvanI apekSAe jagha aMtarmu utkR. Avalika/a jeTalA pudgala parAvarto. (vyavahAra rAzivALA vananI kAyasthiti karatAM kaMIka adhika jANavuM.) utpatti cyavanano viraha kALa 1lI 2jI 3jI 4thI 24 7. 15 1 muhUrta divasa |divasa | mAsa 5mI chaThThI | sAtamI 2 4 6 mAsa mAsa mAsa
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNasthAnakamAM aMtara - aneka jIva * 1/4 - - niraMtara. x 2/3 eka jIva : * 1/3/4 mAM * cAreyamAM utkR-- dezona utkRSTa sthiti. bhA sarva jIvonI apekSAe nArakIo anaMtamA bhAge -- nArakInI apekSAe * 1lImAM asaMkhya bahubhAga * 2 thI 7mAM asaMkhyAtamo bhAga. guNa sthAnakamAM x 1le asaMkhya bahubhAga. * 2/3/4mAM asaMkhyAtamA bhAge. vI* 7 narakanA bhedo - -- guNasthAnakamAM * 1le . * 2/3 je -- x 4the - - - 5 bhAva. * naraka gati sAmAnyamAM * 1lI narakamAM * 2/3 narakamAM * 5 bhAva/ matAMtare kSAyika vinA 4 bhAva. * 4/5/6/7 narakamAM - jaya 1 samaya. utkR. P/a jatha aMtarmu * 2je - jaya Pla 1lImAM 2/3mAM 4/5/6/7mAM - -- -- - - auda kSAyopa pAriNAmika. - -- auda kSAyopa pAriNAmika 5 bhAva - 54 bhAva. - audiyaka bhAva. 5 bhAva. 7mI narakamAM 6ThThI narakamAM 4 bhAva. 4 bhAva. eka jIvane kSAyika-aupazamika A be bhAva sAthe rahetA nathI. tethI vadhArAmAM vadhAre 4 bhAva. satpadAdiprarUpaNA 2jA guNavALA 3jA guNavALA 4thA guNavALA 2jA guNavALA 3jA guNavALA 4thA guNavALA alpa. S. a a S a
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ tiryaMcagati mArgannA A ja rIte uttarottara 5/4/3/2/1 narakamAM bIjA, trIjA, guNaThANAvALA kramazaH a,s,a jANavAM, emAM chelle, 1lI narakanA 7mI narakanA 6ThThI narakanA Ama 5/4/3/2/1 narakamAM uttarottara a-a jANavA. bIjI rIte alpabahatva - 4thA guNaThANAvALA karatAM 1lA guNaThANAvALA a 1lA guNaThANAvALA a 7mImAM pUrva-pazcima-uttaramAM 7mImAM dakSiNamAM ThThImAM pUrva-pazcima-uttaramAM 6ThThImAM dakSiNamAM A rIte prathama naraka sudhI jANavuM. mokSamAM janA2A 4thI narakavALA. 3jI narakavALA. 2jI narakavALA. 1lI narakavALA. alpa. S S S alpa a a a 1 samaye 4 10 10 10 1lI narakamAMthI nIkaLelA cakravartI thaI zake. * bIjI narakamAMthI nIkaLelA baLadeva-vAsudeva thaI zake. * trIjI narakamAMthI nIkaLelA tIrthaMkara thaI zake. * cothI narakamAMthI nIkaLelA kevalajJAnI thaI zake. * pAMcamI narakamAMthI nIkaLelA sarvavirata thaI zake. * chaThThI narakamAMthI nIkaLelA dezivarata thaI zake. * sAtamI narakamAMthI nIkaLelA samyaktvI thaI zake. tiryaMca mAta aMtara badhe saMkhyAtA hajAra varSa 27 cothA satyaprazA tiryaMcagati che. emAM 1 thI 5 guNaThANA hoya che. tiryaMca sAmA, paMce ti, aparyA paMce ti, paryA paMceti, ti strI ema pAMca mArgaNA jANavI. ti strImAM ane yugalika tiryaMcamAM kSAyika samya hotuM nathI. yugalikamAM pAMcamuM guNa
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 satpadAdiprarUpaNA paNa hotuM nathI. tiryaMco utpattimAM antaryu bAda paNa sabhya pAmI zake che. yugalikamAM samyakatva prApti mATe 3 mata che. apatyapAlana karyA bAda, pUrvakroDa AyuroSe, ke cha mahinA zeSe samyakatva pAme ema 3 mata jANavA. yugalika tiryaMco tattvArthabhASya vagerenA mate aDhIdvIpanI bahAra paNa che. mATe asaMkhya che. kapAyakhAbhUta vageremAM kSAyika samyaktvI tiryaMco asaMkhya batAvyA che. jyAre bhagavatIsUtravRttimAM e saMkhyAtA batAvyA che ane aDhI dvIpanI bahAra nathI ema jaNAvyuM che. Ama be mata jANavA. tiryaMca sAmA anaMtA paMce ti, sAmA "pratara + aMgula/a aparyApaMce ti, pratara : aMgula/a paryApaMce. ti pratara + aMgula,s tiryaMca strI 'devatA Hs (1) AmAM aMgula = eka mate sUci aMgula, bIjA mate pratarAMgula - AvalikA/a jeTalo TukaDo. (2) devatA pratara - 256 pratarAMgula jeTalA che. tiryAstrInI saMkhyA kADhavA bhAjaka saMkhyAtaguNa moTo levo. anya mate bhAjaka saMkhyAtA soyojana pramANa che. saMmU jIvo saMkhyA bahubhAga hoya che. teo napuM hoya che. garbhajajIvo eka saMkhyAtamo bhAga jeTalA hoya che. tethI paryA, paMcetiryaMcamAM je bhAjaka che enA karatAM tiryaMca strImAM bhAjaka s che. mArgaNAntaramAMthI AvatA jIvo (pratipadyamAna) A tiryaMcanA pAMceya bhedomAM - prataranA asaMkhyAtamA bhAgamAM AvatI asaMkhya sUcizreNinA AkAza pradeza jeTalA. arthAt prata2/a *guNasthAnakamAM rahelA jIvo ke 1le - oghavatuM * 2 thI pamAM - Pla * guNa pAmanArA jIvo ke aparyApaMce tiryaMca, 1le ja hoya. guNa parAvRtti nathI. * zeSa cAreyamAM - 1 thI 5 guNa - Pla aneka jIva * tiryaMca oghamAM - sarvaloka.
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ tiryaMcagati mArgaNA 29 * te sivAyanA cAreya bhedamAM - ghanarAja la, sUcirAja - sarvaloka. eka jIva. ghanarAja - pAMceya bhedamAM Lla sUcirAja : * 1le guNa - tiryaMca oghamAM - 14 rAja. te sivAyanA 4 bhedamAM - 7 rAja * 2je - aparyA sivAyanA 4 bhedamAM - 7 rAja (tichalothI raju guNa laI siddhazilAmAM utpanna thAya tene) * 3je guNa - cArabhedomAM - Da * 4/5me - cArabhedomAM - 5 rAja (8mA deva.mAM utpanna thanArane) (mithyAtvanI hAjarImAM tiryaMcanA jIve deva sivAya koIpaNa gatinuM AyuSya pUrve bAMdhyuM hoya. ane pachI samakita pAme to samakita laIne te te gatimAM utpanna na thAya. arthAt aMta samaye mithyAtve AvavuM ja paDe. tethI 4thA guNanI adholokanI sparzanA na Ave. tema kSetra paNa na Ave. jIva pamuM guNa laIne naraka mATe maraNa samudra karato nathI, tethI adholokanI sparzanA na Ave) ghanarAja svasthAnathI tiogha - sarvaloka zeSa 4 bhedamAM La samudyAta - upapAtathI - pAMceya bhedamAM sarvaloka. aneka jIva + 1le - sarvaloka * raje - 7 ghanarAja * 3je - Lla * 4/5me - 5 ghanarAja eka jIva * 1le - sarvaloka * 23/4/5me - la eka jIva - aneka jIva * 1le - 14 rAja * raje - 7 rAja * 3je - Da * 4/pame - parAja.. aneka jIva - pAMceya mArgaNAo sarvakAlIna che.
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaghanya 30 satpadAdiprarUpaNA eka jIva : mArgaNA utkRSTa bhavasthiti | kAyasthiti tiryaMca ogha | phullakabhava 3 palyo AvalikA/a pu parA aparyA. paMce tio | 'kSullakabhava | antaryu | antaryu paMce tisAmA | mullakabhava | 3 palyo pUrvakoDa pRthakatvAdhika 3 palyopama paryApaMce ti antaryu 3 palyo pUrvoDa pRthakvAdhika 3 palyopama tiryaMca strI antarmu | 3 palyo. pUrvakroDa pRthaphatvAdhika 3 palyopama (1) kArmagranthika mata saMjJI-asaMzI manuSya temaja tiryaMca badhAnuM aparyAptanuM jagha AyuSya kSullakabhavanuM mAne che. siddhAntano mata mAtra aparyA. nigodamAM ja kSullakabhavanuM Ayu mAne che. anyatra badhe antarma mAne che. (2) aparyAptanAmakarmano utkRSTa udayakALa paNa antarmuno ja che. tethI koIpaNa prakArano aparyAptapaNAno kALa antarmathI adhika na Ave. (3) 7 bhava kroDapUrvanA kare ne AThamo bhava yugalikano 3 palyopamano kare. jo kroDapUrvanA 8 bhava kare to 9mo bhava yugalikano na thAya. saLaMga 8 bhava kroDapUrvanA thaI zake che. (4) paryApta jIvonA jaghanya AyuSyarUpa antarmu, zullakabhava karatAM saMkhyAtaguNa moTuM hoya che. *guNasthAnakamAM kALa guNa. | jaghanya utkRSTa ekajIva | anekajIva | antaryu sarvoddhA 1 samaya AvalikA antaryu antarmu antaryu 13 palyo sarvoddhA antaryu dezonapUrvakroDa | sarvoddhA aparyA. jIvane mAtra 1luM ja hoya che, kAraNa ke aparyApta nAmakarmano udaya mAtra 1le ja hoya che. (1) kSAyika samyaktvIne A kALa hoya. 0 sarvAya. 0 Pla Pla ja
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ tiryaMcagati mArgaNA (pUrvakoTithI adhika AyuSyavALAne deza virati ke sarva virati na hoya. teo yugalika kahevAya. tethI pamAM guNaThANe tethI vadhu kALa eka jIvane na ja Ave.) pratipadyamAnaH te te mArgaNAmAM praveza pAmatAM tathA 1 thI 5 guNa mAM praveza pAmatA jIvono kALa - jaghanyathI - 1 samaya. utkRSTathI - AvalikA/a aneka jIva- pAMceya mArgaNAo sarvakAlIna che. eka jIva * tiryaMca oghamAM jagha0 - zullaka bhava utkR- sAdhika sAgaropamazatapRthakatva (ATalo kALa traNa gatimAM pharyA pachI avazya tiryaMcamAM Ave.) * te sivAyanI cAreya mArgaNAmAM jaI zullaka bhava. utkR0 AvalikA/a jeTalA putvaparA mArganA hayAta rAkhI aneka jIva. 1/4/pamAM niraMtara. guNa. parAvRttithI aMtara 2/3mAM jaI - 1 samaya. utkR- Pla ekajIva guNaThANuM | tiryaMca ogha paMce ti, paryAti paMce, tiryaMca strI jagha0 | utkR. jagha utka antarma | dezona | antarma | dezona 3 palyo 3 palyo. dezonAI | Pla pUrva koTi pRthaphatvAdhika puparA, 3 palyo. 3-4the antarma | dezonArdha | antarmu pUrva koTi pRthaphatvAdhika puparA, 3 palyo. antarka | dezonArdha | antaryu pUrvakoTipRthaphatva puparA, Pla | me * tiryaMca gati oghamAM - anaMtabahubhAga * zeSa 4 mArgaNAmAM - anaMtamo bhAga.
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3ra. satpadAdiprarUpaNA guNasthAnakamAM * tiryaMca gati oghamAM - 2/3/4/5me - anaMtamo bhAga. 1le - anaMtabahubhAga. * aparyApaMce ti- 1le ja hoya - * zeSa 3 mArgaNAmAM 2/3/4/5me - asaMkhyAtamo bhAga. 1le - asaMkhya bahubhAga. ara * pAMceya mArgaNAo audayika bhAve che. * tiryaMcagati oghamAM 1 * paMce tiryaMcamAM 5 5 bhAva * paryApaMce tiryaMcamAM ? * tiryaMca strI - 4 bhAva (kSAyika vinA) * aparyA. paMce tiryaMcane - 3 bhAva. (tiryaMca strImAM kSAyika samakita na ja hoya, kAraNake kSAyika samakitavALA tiryaMco yugalikamAM ja maLe, ane te paNa puruSa ja hoya. strI nahi. sAmAnyataH samakita laIne (4thuM guNa laIne) strI tarIke kayAMya utpanna na thAya. phakta manuSyamAM apavAdapade kayAreka thAya.). guNasthAnakamAM * 1/2/3mAM - 3 bhAva. *4the - ane kajIva, tiryaMca strIne 3/4 te sivAya (3 mArgaNAmAM) 5 bhAva. * 4the - eka jIva 3 ke 4 bhAva. * page - 4 bhAva. (tiryaMcamAM kSAyika samakitI yugalikamAM ja hoya. tethI pame guNaThANe kSAyika samyakatva mAtra manuSyamAM ja Ave.) alpa. a s. a A. * tiryaMca oghamAM pame 2je 3m 4the 1le tiryaMca strI paryApaMce tiryaMca aparyApaMce tiryaMca paMce tiryaMca tiryaMca oghamAM. alpa
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33 manuSyagati mArgA manuSyagati manuSyamAM paryAptA manuSya ane mAnuSI banne saMkhyAta che. chatAM paryA. manuSya puruSa karatAM mAnuSI : guNa che. tiryaMcamAM tiryaMca strI karatAM paryApta tiryaMco : guNA che. kAraNake paryApta tiryaMcamAM saMjJI-asaMjJI be bheda paDe che. temAM asaMjJI paryApta - tiryaMcanI rAzi moTI che. ane teo napuM.vedI che. matAMtare bahubhAga napuM.vedI che. jyAre manuSyamAM asaMjJI badhA aparyA hoya che. ane saMjJI manuSyamAM napuMbahu ja alpa hoya che. paryAmanuSya eTale manuSya puruSa napuM jANavA. * manuSya sAmAnya (sUci zreNi - aMgulanuM 19 vargamULa x trIjuM vargamULa)-1 * aparyApta manuSyo : manu sAmAnyamAMthI paryA. manuSya tathA mAnuSI bAda karIe teTalA. * paryA. manuSyo tathA mAnuSI : 29 AMkaDA pramANa. 79228162514264337593543950336 (A 29 AMkaDAnI je saMkhyA che te garbhaja paryAptA manuSyonI che. jaghanyapade ane utkRSTapade banne jagyAe 29 AMkaDA che. A vRddha puruSono mata che. anuyoga dvAranA mULamAM 24 AMkaDAnI saMkhyAthI upara ane 32 AMkaDAthI ochI saMkhyA manuSyonI batAvI che.). 29 AMkaDAnI je rakama che te manuSya ane strI bannenI bhegI che. te rakamanA 28 bhAga karavA, temAM 27 bhAga jeTalI strI ane 1 bhAga jeTalA manuSyo che. aparyA sivAyanI 3 mArgaNAmAM 14 guNasthAnaka pAmanArA jIvo saMkhyAtA che. guNasthAnakamAM dravyapramANa: 11 me alpa 5 me 12/14 me s 2 je 89/10 me 13 me S che ja 7 me 1 le 6 che manu sAmAnya
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 pratipadyamAna - mArgaNAntaramAMthI AvatA jIvo * oghamAM tathA aparyAptamAM manuSya paryAptA manuSya ane mAnuSI -- saMkhyAta ------ kSetra cAreya mArgaNAmAM sUcirAje. 1 le guNa 2 je 3 je *4/5 me -- upa2 12/14 me 13 me 6 4the guNaThANe nIce 6 thI 11 me pame guNaThANe u52 nIce -- eka jIva eka jIva 7 rAja. 7 rAja. L/a. 5/6 rAja. 7 rAja. L/a. 6 rAja 2 jIvanasamAsamate paMcasaMgrahamate bhagavatIjImate kevalIsamuddAtavat. ghanarAje caudeya guNamAM - L/a. sparzanA aneka jIva * ghanarAjathI manuSya oghamAM * 1le guNa * 2 thI 14 -L/a. - rAja L/a 2 rAja 5 rAja asaMkhya sarva loka. paryA. manuSya tathA mAnuSI -- manu odhavat - aparyA. manuSya badhAya 1le hovAthI - sarvaloka aneka jIva 14 rAja 7 rAja. L/a. 11 rAja. 7 rAja. Lla. kevalI samuddAtavat aneka jIva u52 nIce -- ---- satpadAdiprarUpaNA pame guNaThANe upa2 nIce -- 6 rAja L/a 2 rAja 5 rAja 6 rAja
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ manuSagati mANA * sacirAjathI 1le - 14 rAja. 6 thI 11 me - 7 rAja raje - 7 rAja. 12/14 me - Wa 3je - Lla. 13 me - kevalI samudraghAtavat 4the - 11 rAja. * pame - 6 rAja. eka jIva sUcirAjamAM - anekajIvavat ghanarAje * 1le - sarvaloka. * 2 thI 14 - Lla. eka jIva kAyasthiti bhavasthiti mArgaNA jaghanya | utkRSTa jaghanya | utkRSTa manu ogha kSullakabhava | pUrvakoTi pRthakatvAdhika kSullaka | 3 palyopamAM 3 palyo. | bhava paryAmanu | antarmu, pUrvakoTi pRthaphatvAdhika antaryu 3 palyopama mAnuSI | 3 palyo. aparyAmanuM | zullakabhava | antarmu kSullaka | antaryu bhava guNasthAnakamAM: eka jIva * 1le - uparavatu * raje - jagha - 1 samaya. utkaTa - 6 AvalikA. * 3je - jagha - utkR- aMtarmu * 4the - jaI - aMtarmaka utkR-pUrvakoTino dezona 3jo bhAga +3 palyo. (pUrvakoTinA AyuvAno manuSya pUrvakoTinA trIjA bhAge yuganuM Ayu bAMdhI samakita pAmI kSAyika samakita pAme. tethI AyuSya baMdha kALa pachIno pUrvakoTino 3jo bhAga + yugalikanA bhavanA 3 palyopama...) * 5 thI 14- oghavatu aneka jIva * 1,4,5,6,7, 13 guNa niraMtara che.
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 satyadAdiprarUpaNA * raju guNa - jagha0 - 1 samaya. utkRta - aMtarmuhUrta, (vadhAremAM vadhAre aMtarmu sudhI raje guNajIvo maLe. pachI avazya AMtaruM paDe.) * 3juM guNa jaghaDa utkR- aMtarmuhUrta. * 8,9,10,11,12,14- oghavat. * guNa prAptino kALa : jagha, 1 samaya. utkaTa saMkhyAtA samaya. eka jIva - badhI mArgaNAmAM. jaghA zullaka bhava. utkaTa AvalikA/a puddaparA aneka jIva * aparyA. manuo - jaghanya. - 1 samaya. utkRSTa - Pla jIvasamAsa. 24 muhUrta pannavaNA. * bAkInI 3 mArgaNAmAM aMtara nathI. mArgaNAne hayAta rAkhI guNanuM aMtaraeka jIvaH * 1le - jagha - aMtarmuhUrta. utkR- dezona 3 palyopama. (yugalikanA bhavamAM zarUAtamAM yathAsaMbhava kALa pasAra thayA pachI samakita pAme.) * raje - jagha aMtarmuhUrta. utkR. be samayanUna kAyasthiti. (mArgaNAnA prAraMbhe mArgamAMtaramAMthI sAsvAdana laIne Ave. bIjA samaye mithyAtve jAya. tyArabAda dezona utkRSTa kAyasthiti pasAra karIne aMte chellA aMtarmuhUrta upazama samakita pAmI kAyasthitinA caramasamaye sAsvAdane jAya ane tyAMthI devamAM utpanna thAya. Ama mArgaNAnA prathama-aMtima samaye sAsvAdana maLe. tethI uktakALanuM aMtara AvI zake.) * 3je jagha - aMtarmuhUrta. utna - dezona kAyasthiti. (mArgaNAmAM utpanna thayA bAda samakita Adi pAmavAnI yogyatA Ave teTalo kALa varjavo. varjavAno kALa ochAmAM ocho aMtarmu. jANavo. prAnta, aMtarmu. kALa choDavo, kemake 3je guNa thI paDyA bAda aMtarmupachI ja maraNa thAya. vaLI 3je guNa maraNa paNa thatuM nathI. * 4the ja - aMtarmuhUrta bRhatkalpa. . 1 samaya. pannavaNA.
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ manuSyagati mArganA 37. (4the guNa thI che guNa 1 samaya rahI kALa karI 4the guNa jAya tyAre 1 samayanuM aMtara Ave.) utkR.-dezona kAyasthiti. (mArgaNA pravezanuM prathama tathA samAptinuM carama aMtarma choDavuM.) * pa thI 11 guNa - jaghaTa aMtarmuhUrta. utkR. dezona pUrva koTi pRthakatva. (sAmAnyataH manuSyamAM dezavirati ane sarvavirati 8 varSa pahelAM pAmI zakAtI nathI. eTale prathama bhavanA prathama 8 varSa ane caramabhavanA aMtarmu.ne choDIne dezona pUrvakoTI pRthaphatva kALa levo.) * 12-13-14 guNonuM aMtara nathI. aneka jIvaH + 1,4,5,6,7, 13 niraMtara. * 2/3 jaghI - 1 samaya. u - Pla (vadhAremAM vadhAre ATalA kALa sudhI A guNaThANe ekapaNa jIva na Ave. pachI avazya koIka jIva Ave ja.) * 8 thI 12/14 -- oghavatu. niraMtara guNa0mAM aMtara arthAt ATalA kALa bAda koIka AtmA avazya te te guNa pAme ja. guNa. | jaghanya | utkRSTa 1luM. ' 1 samaya. | 7 divasa. 4the. | 1 samaya. 7 divasa. pamuM. 1 samaya. 14 divasa. huM, 7muM. | 1 samaya. caDhatAnI apekSAe 15 divasa. parAvartamAne aMtarmuhUrta. 13muM | 1 samaya. 6 mAsa. .'. , cAreya mArgaNAnA jIvo sarva jIvanI apekSAe anaMtamAM bhAge che. mArgaNAmAM manu. sAmAnyamAM * 1le - asaMkhya bahubhAga. * 2thI 14me - asaMkhyAtamo bhAga. * paryAmanuSya ane strImAM * 1le - saMkhyAta bahubhAga.
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 satpadAdiprarUpaNA * 2 thI 14 - saMkhyAtamo bhAga. * aparyAmanu badhAya pahele guNaThANe ja hoya. bhAta | cAreya mArgaNAmAM - audayika bhAva. guNamAM oghavat. mila GEO | paryA. manuSyo - alpa mAnuSI - s aparyAmanuo - a manu sAmAnya - 4 devamati | sAtamAzA devo aneka prakAranA che. Indra, sAmAjika, trAyanTiMzad, pariSad, AtmarakSaka, lokapAla, anIka, prakIrNaka, Abhiyogika ane kilbiSika. * vyaMtara-jyotiSamAM trAyazciMzad ane lokapAla hotA nathI. bhavanapati-vyaMtaranA 7 anIkamAM mahiSa hoya che. vaimAnikanA 7 anIkamAM vRSabha hoya che. bhavanapati, vyaMtara, jyotiSa, 12 devaloka, 9 raiveyaka, pAMca anuttara ane devasAmAnya ema 30 peTAmArgaNA che. 1thI 4 guNa hoya che. dravyapramANa : * deva sAmAnya - prakaraNakAra - pratara - kaMIka nyUna 25 sUci aMgula. anuyoga dvAra- pratara + kaMIka nyUna 256 sUci aMgulara jyotiSa : prakaraNakAra - pratara - 256 sUci aMgula. anuyoga dvAra - pratara : 256 sUci aMgulara AmAM bhAjya je che te 7 X 7 = 49 pratararAja pramANa 1 pratara che. jyotiSadevone rahevAnuM kSetra tiththaImAM 1 pratararAja ane UMcAImAM 110 yojana che. eka devane rahevAnuM kSetra 1 corasa hAtha (pratara hAtha = saMkhyAta pratara aMgula = saMkhyAtA sUci aMgUla) che. tethI saMkhyAtA pratararAja jeTalA rahevAnA kSetramAM saMkhyAtA pratararAja - saMkhyAtA sUci aMgulara jeTalA devo samAI zake.
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ devagati mArgaNA 39 eTale anuyoga dvAra mULa-vRtti tathA pannavaNAmAM je bhAjaka tarIke 256 sUci aMgulano varga kahyo che e saMgata Thare che. prakaraNakAroe bhAjaka tarIke varga na kahetA 256 sUciaMgula ja kahyA che. eTale ke e bhAjaka asaMkhyaguNa nAno che. tethI devonI saMkhyA asaMkhyaguNa thAya. eTale eka eka devane rahevA mATe asaMkhyAtamA bhAganuM ja kSetra maLe, arthAt eka corasa hAthanA asaMkhyAtamAM bhAga jeTaluM ja kSetra maLe je saMgata nathI. paNa prakaraNakAroe A ja bhAjaka kahyo che ane 256 sUci aMgulanA vargano to ullekha paNa karyo nathI e jANavuM. * vyaMtara - prakaraNakAra - pratara - saMkhyAtA so sUciyojana anuyogadvAra - pratara - saMkhyAtA so sUciyojana * bhavanapati - pannavaNA, anuyoga dvAra - aMgulanuM 19 vargamULa x trIjuM vargamULa... ATalI sUci zreNinA AkAza pradezo pramANa paMcasaMgraha tathA lokaprakAzamAM aMgulanuM navuM vargamULa x bIjuM vargamULa kahyuM che. jIvasamAsamAM aMgula X enuM prathama vargamULa kahyuM che. bhavanapati ane 1lI narakanA jIvo mATe nIce pramANe matAMtaro maLe che. grantha 1lI naraka bhavanapati panvaNA anayoga dvAra 1luM vargamULa x bIjuM vargamULa 1luM vargamULa x trIjuM vargamULa jIvasamAsa 1luM vargamULa x bIjuM vargamULa aMgula - 19 vargamULa paMcasaMgraha aMgula x 19 vargamULa |1luM vargamULa x bIjuM vargamULa lokaprakAza |19 vargamULa x trIjuM vargamULa |1luM vargamULa x bIjuM vargamULa badhA graMthomAM saudharmadevo mATe bIjuM vargamULa x trIjuM vargamULa ema eka ja mata che e jANavuM. (1lI naraka ane bhavanapati aMgenA vividha matono vicAra karIe to jaNAya che ke pannavaNA - anuyogadvAra tathA paMcasaMgrahanA mate 1lI narakanA jIvo karatAM bhavanapatinA jIvo asaMkhyAtamAM bhAge che jyAre jIvasamAsanA mate e asaMkhya guNa che. eTale jIvasamAsano mata yuktisaMgata lAge che. lokaprakAzamAM je mata darzAvyo che e pannavaNAthI bilakula viparIta hovAthI e mate naraka karatAM bhavanapati asaMkhya guNa thAya che. paNa lokaprakAzamAM jIvasamAsano mata lIdho nathI. tethI e pATha Agamone anusarIne - pannavaNAne anusarIne ja hovo
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 sAdAdiprarUpaNA joIe. pannavaNAmAM to mahAdaMDaka alpabadutvamAM paNa bhavanapati karatAM ratnaprabhAnArakIne ja asaMkhyaguNa kahyA che. mATe lokaprakAzano e pATha azuddha che ema spaSTa rIte jaNAya che. emAM ratnaprabhA ane bhavanapati mATe je kahyuM che ene uMdhuM karI devAthI pannavaNAno mata AvI jAya che.) * vaimAnika * saudharma-IzAna-pannavaNA, anuyogadvAra, jIvasamAsa, paMcasaMgraha ane lokaprakAza... badhAnA mate aMgulanuM bIjuM vargamULa x trIjuM vargamULa jeTalI sUcizreNinA AkAzapradezo jeTalA. Ane ja bIjI rIte kahIe to aMgulanA trIjA vargamULano ghana karavAthI jeTalA AkAzapradeza Ave eTalI zreNinA AkAzapradezo jeTalA. [aMgulanuM bIjuM vargamULa eTale aMgulIja trIjuM vargamULa eTale aMgulI tethI, aMgulanuM bIjuM vargamULa x trIjuM vargamULa = aMgula1/4 x aMgula1/8 = aMgula/4+ 1/8 = aMgulI/8 A ja aMgulanA trIjA vargamULa (aMgulaV8) nA ghana barAbara che.] * trIjo - cotho devaloka - sUcizreNi - sUcizreNinuM 11muM vargamULa. (athavA sUcizreNinA prathama, dvitIya...yAvat agyAramA vargamULane paraspara guNavAthI je Ave eTalA.). * pAMcathI AThamA devalokanA devo sUcizreNine kramazaH 9mA, 7mAM, pAMcamA ane cothA vargamULathI bhAgavAthI je javAba Ave eTalA che. bIjI rIte kahIe to sUcizreNinA kramazaH prathama-dvitIya vagere 9, 7, 5 ane 4 vargamULone paraspara guNavAthI je javAba Ave eTalA che. (jo sUcizreNi = sU = 104096 hoya to, * trIjo-cotho devaloka - sU sUnuM 11 muM vargamULa = 1009 - 10 = 104094 * pAMcamo devaloka - sU-sUnuM 9muM vargamULa = 104096 : 100 = 104088 * chaThTho devaloka - sU-sUnuM 7muM vargamULa = 1009 - 102 = 104044 * sAtamo devaloka - sU sUnuM pamuM vargamULa = 1040 1028 = 103968 * AThamo devaloka - sU sUnuM 4thuM vargamULa = 1040 - 105 = 103740 Ane ja bIjI rIte kahIe to sU = 100 che tethI enA prathamAdi 10 vargamULo kramazaH 10048, 101024, 101, 10256, 1028, 104, 101, 10, 101, 10, 10, 10 thaze. tethI
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ devagati mArganA * trIjA-cotho devaloka - prathama 11 vargamULano paraspara guNAkAra eTale ke, 10048 4 10512 ... ema vAvata x 10 = 102048 1024 + 512.. + 2 = 104094 * pAMca - prathamAdi 9 vargamULano guNAkAra eTale ke, 102048 x 101024.. * 100 = 102048 + 1024... + 8 = 104088 * chaThTho - prathamAdi 7 vargamULano guNAkAra... eTale ke, 10048 8 101024... * 100 = 102048 + 1024... + 32 = 104004 * sAtamo - prathamAdi pAMca vargamULono guNAkAra.... eTale ke, 102048 4 101024. X 1028 = 102048 + 1024... + 128 = 103968 * AThamo - prathamAdi 4 vargamULano guNAkAra... eTale ke, 102048 8 101024... x 10512 x 10256 = 102048 + 1024 + 512 + 256 = 103740 * 9 thI 12 devaloka 9 raiveyaka 4 anuttara - Pla. A Pla tarIke ghaNe sthaLe sUo kSetrapalyo no asaMkhyAtamo bhAga darzAvyo che. jo ke sUTa kSetrapalyono asaMkhyAtamo bhAga asaMkhya kALacakranA samayo jeTalo paNa saMbhave che. chatAM ahIM te badhA addhA palyo. nA asaMvamAM bhAga jeTalo ja jANavo. devendrastavamAM AnatAdi devone addhA Pla jeTalA jaNAvyA ja che. vaLI A devalokamAM manuSyamAMthI ja jIvo Ave che. vaLI AnatAdi 4mAM mAsapRthakatva ane 9 greve yakAdimAM varSapRthaphatvAdithI hIna AyuSyavALA manuSyo AvI zakatA nathI. tathA 33 sAgaro jeTalA kALamAM kula garbhaja paryA. manuSyo paNa addhA Pla jeTalA ja thAya che. mATe ahIM Pla tarIke addhA palyono asaMkhyAtamo bhAga ja jANavo. chatAM sAmAnyathI jIvonuM pramANa sarvatra sUTa kSetra palyo dvArA batAvAtuM hovAthI ahIM Pla paNa e rItano ullekha karyo che e jANavuM. * sarvAthIsiddha saMgAtA ' pratipadyamAna (= utpanna thatAM devonuM pramANa) mArgaNA jaghanya | utkRSTa vizeSa deva sAmAnya bhavanathI IzAna. | 1/2 asaMkhya sUcizreNi 3 thI 8 deva| 1/2 sUcizreNi/a sUcizreNinuM vargamULa x asaM. 9 greveTa thI 5 anuttara | 1/2 | saMkhyAtA. mAtra manu mAMthI ja Ave, mATe.
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 guNasthAnakamAM dravyapramANa * 1le - te te mArgaNAnA dravyapramANavat * 2-3-4 the P/a (anuttaramAM 4thuM ja hoya.) guNasthAnake pratipadyamAna * devasAmAnya thI 9 traive java 1/2 utkR0 thI sudhI cAre guNaThANe pratipadyamAna jIvo Pla hoya. anuttaramAM guNaThANAnI parAvRtti hotI nathI. vizeSavAto bhavana thI 8mAM deva sudhI samyagdaSTi karatAM mithyAtvI a 9mAM deva thI 9 traive mithyAtvI karatAM samyagdaSTi s 5 anuttara sarve samyagdaSTi bhavanapatimAM * asuranikAya svazaktithI 1lA deva sudhI jAya. 52zaktithI 12mAM deva sudhI svazaktithI meruparvata sudhI bhavananI zaktithI 1 lA devaloka sudhI uparanA devanI zaktithI 12mA devaloka sudhI svazaktithI svakalpanA aMta sudhI uparanA devanI zaktithI u52 paNa jAya... adholokamAM trIjI naraka sudhI jAya. * 9mAM vagerenA devo titilokathI nIce narakamAM prAyaH jatA nathI. tethI 8mA sudhInI sparzanA 8 rAja ne pachInA devonI 6 rAja batAvI che. * dhanarAja - eka * sUcirAja eka jIva -- anekajIva * devasAmAnya tathA IzAnAnta -- 19 rAja * 3 thI 8 deva --28 rAja * 9 thI 12 deva -- 36 rAja * 9 greve 5 anu -47 rAja * 9 nikAya vyaMtara-jyo * vaimAnika } -- satpadAdiprarUpaNA - -- aneka jIva saghaLI mArgaNAmAM cAre guNaThANe La
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ devagati mArganA 43 (1) IzAnAntadeva upara siddhazilAmAM eka tarIke utpanna thAya tyAre 7 rAja + bIjo deva trIjI naraka sudhI gayo hoya enA rAja. eka jIva mATe - trIjI narakamAM gayelo deva kALa karIne siddhazilAmAM utpanna thavAno hoya tyAre maraNa samuddAte. (2) 3 thI 8 deva. A devo ekeDamAM jatA nathI. mATe 12 mA devasudhInA 6 rAja + trIjI naraka sudhInA ra rAja = 8 rAja... eka jIva mATe - 1 zarIre 12mA devalokamAM, anya zarIre trIjI narakamAM... tethI 8 rAja Ave. (3) 9 thI 12 deva - ti lokathI 12mAM devaloka sudhI gamanAgamana dvArA 6 rAja Ave. (4) 9 graMve. 5 anu. - A devo gamanAgamana karatA nathI. paNa maraNa samudraghAte 7 rAja maLe. ghanarAja - eka - anekajIva * IzAnAntadeva - 9 rAja (2 + 7) * 3 thI 8 deva - 8(2 +6). * 9 thI 12 deva - 6 rAja (0 + 6) * 9 greve - 5 anu- Da (1) 6 ghanarAja sparzanA gamanAgamananI apekSAe jANavI. paNa svasthAna ke maraNasamudranI apekSAe nahIM. kAraNa ke svasthAna Lua che. ane utpattisthAna manuSya kSetra paNa Da che tethI ja, 9 graMve. temaja anune gamanAgamana na hovAthI sparzanA mAtra la ja Ave che. guNaThANe sparzanA ghanarAja * IzAnAntadeva 1-2 je | 9 rAja 3-4 the 8 rAja (gamanAgamanathI) * 3 thI 8 deva | 1 thI 4 guNa | 8 rAja (gamanAgamanathI) * 9 thI 12 deva | 1 thI 4 guNa | 6 rAja (gamanAgamanathI) * 9 graMve. | 1 thI 4 guNa | Ja sUcirAja 9 rAja 8 rAja 8 rAja 6 rAja trIje Ma zeSaguNa 7 rAja 7 rAja * 5 anuttara | 4 the Lla
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja satpadAdiprarUpaNA (aparigRhItA devI = vezyAsamAna... game te deva bhogave. parigRhItA devI = patnI samAna.. koI eka devanI mAlikInI. bhavana, vyaMtara, jyotiSamAM aparinuM AyuSya paNa parigRhItAvatu jANavuM.) | | deva | devI jaghanyAyu utkRSTAyu | jaghanyAyu utkRSTAyu bhavanapati asuranikAya10000 varSa | sAdhika eka | 10000 varSA palyopama.. sAgaro. nAganikAyAdi 10000 varSa | dezona 2 | 10000 varSa dezona eka palyopama palyopama vyaMtara |10000 varSa | 1 palyopama / 10000 varSa 1/2 palyo. jyotiSa caMdra Oaa palyopama / 1 palyo+ 1/4 palyo. | 1/2 palyo + ||1 lAkha varSa 50000 varSa ' | palyopama / 1 palyo. + 1/4 palyo. | 1/2 palyo. 1000 varSa + 500 varSa) graha | palyopama / 1 palyo. || 1/4 palyo 1/2 palyo nakSatra 1/4 palyopama 1/2 palyo. 1/4 palyo. sAdhika 1/4 palyo. 1/8 palyopama 1/4 palyo. | 1/8 palyo sAdhika 1/8 palyo vaimAnika 1lo deva 1 palyopama | 2 sAgaro, | 1 palyo. pari7 palyo apari. 5 palyo. rajo deva sAdhika | sAdhika ra sAdhika 2 pa0i 9 palyo 1 palyo] sAgaro | 1 palyo. | apari. 55 palyo, tArA
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ devagati mArgazA (1) paramAdhAmI asuronuM utkRDha Ayu 1 palyo hoya che. tiryambhaka vyaMtaronuM paNa utkR1 palyo hoya che. vaimAnika jaghanyAya | | utkRSTAyu greveyaka jaghanyAya JutkRSTAyu. 3 jo devara sAgaropama |7 sAgaropama 1lI 22 sAgaro/23 sAgaro 4tho deva, sAdhika 2 sAgaro | sAdhika 7 sAgaro/rajI ra3 sAgaro/24 sAgaro, 1pamo deva 7 sAgaropama |10 sAgaropama |3jI 24 sAgaro 25 sAgaro chaThTho deva 10 sAgaropama 14 sAgaropama 4thI ra5 sAgaro]20 sAgaro, 7mo deva, J14 sAgaropama | 17 sAgaropama raka sAgaro 27 sAgaro 8mo deva /17 sAgaropama 18 sAgaropama sThThI 27 sAgaro | 28 sAgaro 9mo deva /18 sAgaropama 19 sAgaropama 7mI 28 sAgaro 29 sAgaro, 10mo deva419 sAgaropama | 20 sAgaropama 8mI ra9 sAgaro/30 sAgaro, 11mo deva420 sAgaropama | 21 sAgaropama 9mI 30 sAgaro, 31 sAgaro 12mo devara1 sAgaropama 22 sAgaropama | anuttara 31 sAgaro 3i3 sAgaro] sarvArthasiddha 33 sAgaro, 33 sAgaro (1) lokAMtikanuM utkaTa Ayu 8 sAgaro hoya che. (2) 4 anuttaramAM jaghaDa 31 sAgaro, utkR0 33 sAgaro tathA 31 sAgaro, + 1 samayathI 33 sAgaro - 1 samaya sudhI madhyama AyuSyanA bhedo jANavA. * guNaThANAmAM kALa - bhavana thI 9 ve. guNaThANuM. jaghanya | utkRSTa. antarka sarjAyu. 1 samaya AvalikA antarmu antarmu antaryu. vaimA saMpUrNa Ayu. zeSa 3-antaryu nyUna sarjAyu. (1)kArmagraMkhyika mate kSAyopa, samyakatvI tiryaMca-manuSya vaimA. sivAya sarvatra samyakatva vadhIne ja jAya. kSAyika samyaktvI A 3mAM jatA nathI. siddhAntanA mate sarvAyu maLe. * guNasthAnaka satata prAptikALa (aneka jIva) badhI mArgaNAmAM badhe guNaThANe jagha1 samaya utka. AvalikA/a * guNaThANe devo rahyA hovAno kALa = | 6 7 6 | =
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ s satpadAdiprarUpaNA 1-4 guNa - niraMtara bIje guNa - jA. 1 samaya utkR0 Pla trIje guNa - jagha antaryu. utkRe Pla devono niraMtara utpattikALa... deva sAmAnya, bhavana thI 8 mo deva jagha, 1 samaya utkaTa AvalikA/a zeSamAM jagho 1 samaya utkR0 - saMkhyAtA samaya. aneka jIva - aMtara nathI. eka jIva mArgaNA jaghanya utkRSTa IzAnAnta antarmu 3 thI 8 antaryu matAMtare divasa pRthaphatva Avali/a 9 thI 12 | mAsapRthaphatva purghaparA 9 raiveyaka | varSa pRthaphatva 5 anuttara | varSa pRthakatva saMkhyAtA sAgaro, (1) ahIM varSapRthaphatva eTale sAmAnyathI 9 varSa levA. paNa 9thI nyUna na levA. vaLI pRthakatva zabda bahutvavAcI paNa che. eTale 9 varSathI vadhAre paNa hoya zake. (2) pAMca anuttaramAM sarvArthasiddhanI apekSAe aMtara nathI. 4 anuttaramAM gayA pachI bIjIvAra pAMca-paMdara bhavo pachI jAya. jema ke anuttaramAM ekavAra gayelAne manuSya temaja vaimAnika devanA ja bhava hoya ane te paNa vadhumAM vadhu 24 bhava batAvela che. tethI vacamAM manuSya tathA anuttarabhinna vaimAnikanA aneka bhava karavAthI anuttara tarIke be bhavanI vacamAM saMkhyAtA sAgaronuM aMtara Ave. (A pramANe pannavaNA-indriyapadamAM jaNAvyuM che.) * guNasthAnakamAM aMtara (devasAmAnya) guNaThANuM jaghanya utkRSTa antaryu. dezona 31 sAgaro, 2 Pla 'ra samayajUna 31 sAgaro, antarmu udezona 31 sAgaro, antarma, dezona 31 sAgaro, ja ja
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ devagati mArgA (1) anuttaramAM mAtra 4thuM guNa hovAthI aMtara na maLe. tethI navamI graMve. nA 31sAgaro lIdhA. emAM prathama-carama antarmumAM mithyAtva hoya tyAre A utkRSTa aMtara maLe. zaMkA - devo 6 mahinA pUrve AyuSya bAMdhe che. e vakhate jo samyakatva hoya to aMtima antarmamAM paNa samyakatva hovAthI ukta utkRSTa aMtara maLe nahIM. AyuSyabaMdha vakhate ja jo mithyAtva AvI gayuM hoya to 6 mahinA pUrve ja AvI gayuM hovAthI utkRSTa aMtara tarIke be antaryu. nyUna 31 sAgaro na maLe. paNa antaryu adhika mahinA nyUna 31 sAgaro, maLavuM joIe. samAdhAna - (1) devatAne 6 mahinAthI adhika Ayu zeSa hoya tyAre AyuSya baMdhAtuM nathI. e vAta barAbara... paNa 6 mahinA zeSa hoya tyAre AyuSya baMdhAya ja evA niyamamAM matAMtara che. deva-nArakI chellA antarmamAM paNa Ayu baMdha karI zake che e vAta bhagavatIjI-ThANAMgajInI vRttimAM Ave che. (2) 6 mahinA pUrve AyuSyano baMdha thAya to paNa, e vakhate samyakatva hoya to aMtima antarmamAM paNa samyakatva joIe ja evo 9mI caiveyaka sudhInA devo mATe niyama nathI. cha mahinA zeSa Ayue samyakatvamAM parabhavAya bAMdhI chellA antarmumAM e devo mithyAtve paNa jaI zake che. (2) utpattinA prathama ane cyavananA carama samaye sAsvAdana hoya tyAre A aMtara maLe. (3) utpattinA prathama aMtarmu. pachI mizra pAme. punaH dvicarama antarma mAM mizra pAme tyAre A aMtara maLe. prathama carama antarmumAM mizra na hoya, kAraNa ke mizraguNaThANe janma-maraNa nathI. (4) prathama-carama antarmamAM samyakatva. zeSakALamAM mithyAtva. * bhavana thI 9 graMvemAM guNasthAnakamAM aMtarajaghaDa - devasAmAnyavat utkR0 - dezona sva sva bhavasthiti aneka jIva utpattimAM aMtara bhavana-IzAna sudhI 24 muhUrta 3jo deva, 9 divasa ne 20 muhUrta 4tho deva 12 divasa ne 10 muhUrta pamo deva 22 1/2 divasa..
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 satpadAdi prarUpaNA chaThTho deva 45 divasa... 7mo deva 80 divasa... 8mo deva 100 divasa... 9/10 deva, saMkhyAtA mAsa. 11/12 deva, saMkhyAtA varSa.. 1/2/3 raiveyaka.. saMkhyAtA so varSa 4/5/6 raiveyaka.. saMkhyAtA hajAra varSa 789 raiveyaka. saMkhyAtA lAkha varSa 4 anuttara Pla sarvArtha siddha P/s (1) jeTaluM utpattimAM aMtara che teTaluM ja sarvatra cyavanamAM aMtara jANavuM. temaja enA karatAM Dabala avasthitakALa jANavo. eTale ke jeTalI saMkhyA hoya eTalI ja saMkhyA rahevAno kALa jANavo. jema ke bhavanamAM 24 muhUrta sudhI utpatti-cyavananuM aMtara maLyuM. tethI eTalo kALa devonI saMkhyA avasthita rahI, vaLI tyArabAda 24 muhUrta evo kALa maLe ke jemAM jeTalA utpanna thAya eTalA ve. tethI avasthitakALa kula 48 muhUrta maLe. Ama sarvatra temaja nArakImAM paNa jANavuM. (2) pakhaMDAgamamAM 4 anuttaramAM utpattinuM aMtara varSapRthakatva batAvyuM che. tethI mahAvidehamAM paNa badhA tIrthakaronA zAsanamAM anuttaro5pAtika mahAtmAo maLI zake. * sarvajIvApekSayA badhA devo anaMtamAM bhAge che. ja devonI apekSAe - jyotiSa saMkhyAtabahubhAga vyaMtara- saMkhyAtamo bhAga bhavana, vaimA - asaMkhyAtamo bhAga. guNaThANAnI apekSAe * bhavana thI 8mo - 2, 3, 4 guNaThANe asaMkhyAtamo bhAga 1le - asaMkhya bahubhAga * 9 thI 9 graMve- 2, 3 guNa asaM. mo bhAga. 1 le - saMkhyAtamo bhAga.
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ devagati mArgaNA 4 the - saMkhyAta bahubhAga. * pAMca anuttara - badhA 4 the hoya. * badhI mArgaNA audayika bhAve che. * vaimAnikamAM 5 bhAva, zeSamAM kSAyika vinA 4 bhAva maLe. 11, 2, 3je - 3 bhAva. * 4the - eka jIvane 3 ke 4 bhAva aneka jIvone 5 bhAva. sarvArthasiddha alpa 4 nijhAyomAM alpapu" 4 anuttara a vaimAnika - alpa 9mI raiveyaka s bhavanapati - a 8 mI raiveyaka s 7mI raiveyaka s vyaMtara- a ThThI raiveyaka : jyotiSa - 7 pamI raiveyaka s. * vaimAnikadevo sUci aMgulanA prathama vargamULanA 4thI raiveyaka - - asaMkhyAtamA bhAga jeTalI sUci zreNinA 3jI raiveyaka s. AkAzapradezo jeTalA che. bIjI raiveyaka : pahelI raiveyaka s bhavanapatidevo sUci aMgulanA asaMkhyAtamA 12mo devaloka s bhAga jeTalI ke matAMtare sUci aMgulanA varganA 11mo devaloka s asaMkhyAtamA bhAga jeTalI zreNionA 10mo devaloka s AkAzapradeza jeTalA che. 9mo devaloka s * vyaMtaro asaMkhya ghanAMgulanA pradeza jeTalI 8mo devaloka a zreNionA pradeza jeTalA che. 7mo devaloka a 6ThTho devaloka a * jyotiSadevo pratara = 256 sUci aMgulano varga pamo devaloka a jeTalA che. 4tho devaloka a * 4 anuttaramAM utkRSTapade paraspara tulya hovAnI trIjo devaloka : saMbhAvanA che. bIjo devaloka a pahelo devaloka s bhavana, a vyaMtara a jyotiSa : 0
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 satpadAdiprarUpaNA guNasthAnakamAM alpabadutva | deva 1 guNa | keTalA deva | guNa keTalA? sarvArtha siddhanA | 4thAvALA | alpa || 4 anuttaranA 4thAvALA lmI gaiveyakanA 2jAvALA a 9mI caiveyakanA 1lAvALA 8mI raiveyakanA 2jAvALA 8mI raiveyakanA | 1lAvALA 7mI raiveyakanA 2jAvALA 7mI raiveyakanA 1lAvALA 6ThThI raiveyakanA 2jAvALA 6ThThI raiveyakanA 1lAvALA pamI raiveyakanA 2jAvALA pamI raiveyakanA 1lAvALA 4thI raiveyakanA rajAvALA 4thI raiveyakanA 1lAvALA 3jI raiveyakanA 2jAvALA 3jI raiveyakanA 1lAvALA | 2jI raiveyakanA 2jAvALA 2jI raiveyakanA 1lAvALA 1lI raiveyakanA rajAvALA 1lI raiveyakanA 1lAvALA 12mA deva nA 2jAvALA 12mA devanA 1lAvALA 11mA deva nA 2jAvALA 11mA deva nA 1lAvALA 10mA deva nA 2jAvALA 10mA deva nA | 1lAvALA 9mA devanA 2jAvALA 9mA deva nA | 1lAvALA 9mI raiveyakanA 3jAvALA 9mI raiveyakanA | 4thAvALA 8mI raiveyakanA 3jAvALA 8mI raiveyakanA 4thAvALA 7mI raiveyakanA 3jAvALA 7mI raiveyakanA 4thAvALA 6mI raiveyakanA 3jAvALA 6ThThI raiveyakanA 4thAvALA pamI raiveyakanA 3jAvALA pamI caiveyakanA 4thAvALA 4thI raiveyakanA 3jAvALA 4thI raiveyakanA 4thAvALA 3jI raiveyakanA 3jAvALA | 3jI raiveyakanA 4thAvALA rajI raiveyakanA 3jAvALA rajI greveyakanA 4thAvALA 1lI raiveyakanA 3jAvALA 1lI raiveyakanA 4thAvALA 12mA devanA 3jAvALA 12mA devanA 4thavALA 11mA devanA 3jAvALA 11mA devanA 4thavALA 10mA devanA 3jAvALA 10mA deva nA 4thavALA 9mA deva nA 3jAvALA S | 9mA deva nA 4thavALA
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ keTalA? | deva guNa rajAvALA 0 3jAvALA 0 4thAvALA 3jAnA 0 0 2jAvALA 3jAvALA 0 4thAvALA 2jA devanA 0 2jAvALA 0 devagati mArgaNA deva bhavanapatinA bhavanapatinA bhavanapatinA vyaMtaranA vyaMtaranA vyaMtaranA jyotiSanA jyotiSanA jyotiSanA 8mAnA 8mAnA 8mAnA 7mAnA 7mAnA 7mAnA 6ThThAnA ! guNa keTalA ? trIjAvALA| s cothAvALA| a bIjAvALA| a trIjAvALA) cothAvALA bIjAvALA, trIjAvALA cothAvALA| a bIjAvALA| a trIjAvALA| s cothAvALA | 1lAvALA | a 1lAvALA 1lAvALA | a 1lAvALA | a 3jAvALA |1lA devanA 4thAvALA| a bIjAvALA| a trIjAvALA s cothAvALA a bIjAvALA| a trIjAvALA s cothAvALA a bIjAvALA a trIjAvALA s cothAvALA| a bIjAvALA a trIjAvALA s cothAvALA a bIjAvALA| a 1lAvALA Ta 8mA deva nA 7mA deva nA chaThThA devanA pamA deva nA 4thA devanA 3jA devanA rajA devanA 1lA devanA bhavanapatinA vyaMtaranA jyotiSanA "mAnA 1lAvALA | s. 1lAvALA | a 1lAvALA 1lAvALA 1lAvALA | a 1lAvALA | s 4thAnA zaMkA - cothA devalokanA devo karatAM trIjA devalokanA devo saMkhyAtaguNa che. ane tethI cothA devalokanA 1lA guNaThANAvALA karatAM trIjA devalokanA 1lA guNaThANAvALA devo saMkhyAtaguNa che. to e rIte, 4thA, trIjA, bIjA guNaThANAvALA paNa cothA devaloka karatAM trIjA devalokamAM saMkhyAtaguNa ja hovA joIe ne ! jyAre A alpabadutvamAM to e asaMkhyaguNa hovA jaNAya che.
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ para alpa S 10 10 10 satparAdiprarUpaNA samAdhAna - trIjA ane cothA devalokamAM asaMkhyabahubhAga devo mithyAtve hoya che. zeSa je eka asaMkhyAtamo bhAga hoya che e evI rIte hoya che ke jethI cothA devalokanA sAsvAdanI karatAM trIjAnA sAsvAdanI asaMkhyAtaguNa thaI jAya che. evI ja rIte mizra-samyakatvI jIvo mATe paNa jANavuM. A badhI asaMkhya saMkhyAo evI hoya che ke jethI ukta krame alpabadutva maLe che. * cAreya gatimAMthI samudita mokSe janArA - keTalA? | aMtara (avazya koIka | eka samaye ATalA kALe mokSe jAya) | utkRSTa mAnuSIthI sAdhikavarSa 20 manuSyathI sAdhikavarSa nArakIthI saMkhyAtA hajAravarSa 1/4 (4thI narakavALA) tiryaciNIthI sAyikavarSa tiryaMcathI zatapRthaphatvavarSa devIthI hajAravarSa 20/5 (bhavanavyaMtaradevI) devathI sAdhikavarSa 108 vaimAnikavALA praznaH puruSa karatAM strIo mokSamAM alpa jAya che tenuM kAraNa zuM che? uttaraH cAritra pAmanAra strIomAMthI moTe bhAge aneka bhavanI ArAdhanA karIne bhavAMtare puruSa thaIne mokSamAM jAya che. strI tarIkenA bhavamAM dharma pAmIne e ja bhave mokSe janAra prAyaH alpa hoya che. strI tarIkenA bhavamAM ArAdhanA karanArane bhavAMtaramAM paNa strIveda cAlu rahe evuM ochuM bane che. dharmAtmAo - ArAdhako bhavAMtaramAM prAyaH puruSa ja bane che. tethI zrI tIrthaMkaradevonI parSadAmAM zrAvikAo, sAdhvIo ane strIkevalI vadhAre hovA chatAM yAvatkALanI apekSAe e alpa hoya ema jaNAya che. tattva kevaligamyam *devo aMge kaMIka vizeSa asura vaimA - uttara vai. 1 lAkha yojanA banAve. zeSa devo - uttara vaiyojanazatapRthakutva banAve. devo be prakAranA kAryo karI zake che. (1) audArika pugalono saMcaya karI zake. enA dvArA je vastu banAve che temAM enA Atmapradezo saMbaddha hotA nathI. ane tethI e vastuo dIrghakALa sudhI paNa avasthita rahI zake che.
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ dravyapramANa indriya mArgaNA pa3 (2) vaikriyapugalono saMcaya karI uttaravaikriya banAvI zake. emAM enA Atmapradezo saMlagna hoya che. e enA uttaravaikriya zarIrarUpa bane che. Atmapradezo emAMthI nIkaLI jAya eTale e vastu (pugalo) vikharAI jAya che. pAlaka vagere devo je vimAna vibhurve che te enA potAnA uttaravaikriya zarIrarUpa hoya che. uttaravaikriyano utkRta kALa eka mate 15 divasa ane anya mate 6 mahinA che. samavasaraNa jo vaikriya pugalamAMthI banAve to svazarIrarUpa bane che, anyathA ema ne ema = (zarIra bhinna svataMtra pudgalasaMghAta rU5) bane che. gatimArgaNA pUrNa thaI. IndriyamANA mANA (1) ekasAmA (2) paryA. eke. (3) aparyA. eka (4) bAeke (5) bALa paryAya eke, 8mA anaMte (6) bAra aparyAeke. (7) sUTa eke (8) sUcha paryAeke(9) sUTa aparyA. eka (10) beIDasAmA(12) aparyAbeITa pratara aMgula/a (13) te sAmA (15) aparyA. te I. AmAM bhAjaka je aMgulaja che te (16) cau sAmA (18) aparyAcauo pratarAMgula + AvalikA (19) paMce. sAmA (21) aparyApaMce jeTalo levo. (11) paryAbeI. (14) paryA. I. pratara + aMgulano saMkhyAtamo bhAga. (17) paryAcau, (20) paryA, paMce AmAM eka saMbaMdhI nave rAzio AThamA anaMte che. kSetrathI anaMtaloka pramANa che ane kALathI atItakALanA samayo karatAM anaMtaguNa che. paryAmanuSyo saMkhyAta varSamAM (= asaMkhyAta samayomAM) saMgAtA ja thAya che. eTale ke vivakSitakALamAM manuSyamAMthI koIpaNa sthAnamAM utpanna thanArA jIvo asaMkhyAtamA bhAganA ja maLe. tethI 1 palyopamamAM manuSyamAMthI vyaMtaramAM janArA keTalA? to ke Pla. ema eka palyopamamAM siddhamAM janArA keTalA? to ke Pla. eTale ke atyAra sudhImAM siddha thayelA kula jIva atItakALa karatAM asaMkhyAtamAM bhAge che. vaLI A jIvarAzi eka nigodanA anaMtamAM bhAge che. tethI jaNAya che ke eka - eka nigodamAM atItakALa karatAM anaMtaguNa jIva che.
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ asat - 0 ja 54. satpadAdiprarUpaNA A nave ya rAzi AThamA anaMte hovA chatAM nIce mujabanuM alpabadutva dharAve che. e samajavA mATe asatkalpanAno AdhAra laIe. dhAro ke bAparyA ekeDa,bA aparyAekeDa, sUTa aparyA. eke , ane sUTa paryAeke kramazaH 10, 100, 1000 ane 3300 che, to naM. | mArgaNA kalpanA | bALa pa. e. | alpa 10 bA, apae. 100 | bAeka 110 (1) + (2) sUTa apa e. | a 1000 a50 e. | 1100 (2) + (4) 6 | sUTa 5 e. | s 3300 7 paryAe. v |3310 | (1) + (s). 8 | sUe | V | 4300 (4) + (6) 9 eke sAmA v 4413 (3) + (8) athavA (5) + (7) A alpabadutvano vicAra karIe to jaNAya che ke bAdara ekendriya karatAM sUkSma ekendriya asaMkhyaguNa che, anaMtaguNa nahIM. eTale prazna Ubho thAya che ke bAdara nigodane avyavahArarAzi gaNavI ke vyavahArarAzi? Azaya e che ke pannavaNA vageremAM abhavya, siddha, bhavya ane jAtibhavyane uttarottara anaMtaguNa darzAvyA che. arthAt bhavyo karatAM jAtibhavya anaMtaguNa che. vaLI jAtibhavya jIvo kayAreya nigodamAMthI bahAra nIkaLavAnA nathI. bhavyajIvo vyavahArarAzi ane avyavahArarAzi baMnemAM hoya che. jyAre jAtibhavyo to badhA ja avyavahArarAzimAM che. tethI bhavyo karatAM jAtibhavyo anaMtaguNa hovAthI, vyavahArarAzi karatAM avyavahArarAzi anaMtaguNa hovI spaSTa samajAya che. bIjI bAju bAdaranigodanA jIvo karatAM sUkSmanigodanA jIvo asaMkhyaguNa kahyA che. eTale bAdaranigoda jo vyavahArarAzi hoya to vyavahArarAzi karatAM avyavahArarAzi asaMkhya guNa ja siddha thAya. vaLI pratyeka samaye asaMkhyaloka jeTalA jIvo nigodamAMthI pratyekamAM AvatA hoya to paNa atyAra sudhImAM kula, atItakALa x asaMkhyaloka jeTalA jIvo ja (eTale ke atItakALa karatAM asaMkhyaguNA jIvo ja) pratyekapaNuM pAmyA che. jyAre eka eka bAdara nigodamAM paNa atItakALa karatAM anaMtaguNa jIvo che.
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 55 Indriya mArgaNA eTale ke bAdaranigodano anaMtamo bhAga ja haju sudhI bahAra nIkaLyo che ane pratyekapaNuM pAmyo che. atyAra sudhImAM pratyekapaNe keTalA jIvo pAmyA che ? e jANavAnI A rIta che - dareka siddhAtmA pratyekapaNuM pAmIne siddha thayelA che. jeo hAla pratyeka tarIke che teo to pratyekapaNuM pAmyA ja che. vaLI pratyekapaNuM pAmIne punaH nigodamAM gayelA paNa pratyekapaNe pUrve pAmI cUkelA to che ja. pratyeka banIne nigodamAM gayelA jIvo sAdi nigoda kahevAya. enI kAyasthiti aDhI puparA che. eTale pratyeka samaye judA judA ja asaMkhya loka jIvo pratyekamAMthI nigodamAM jatA hoya to aDhI paMdU parAmAM saMcita thayelA jIvo aDhI purghaparA x asaMkhyaloka jeTalA maLe. tethI atyAra sudhImAM pratyakapaNuM pAmelA jIvonI saMkhyA = siddhanA jIvo (= atItakALa anaMtapuparA + asaMkhya) + vartamAnamAM pratyeka jIvo (asaMkhyaloka) + aDhI puparA x asaMgaloka vaLI zrIvizeSAvazyaka bhASyanI vRttimAM A pramANe pATha che ke - tatra saMvyavahArarAzigataiH sarvairapi jIvaiH sAmAnyenAkSarAtmakaM zrutaM spRSTaM, dvIndriyAdibhAvasya sarvairapi taiH spRSTatvAt / tatra ca sAmAnyazrutasadbhAvAt / saMvyavahArarAzigatavizeSaNaM ceha pUrvaTIkAkAraiH kRtamiti nAsmAkaM svamanISikA saMbhAvanIyeti / (vi. A. bhA. gAthA 2783 vRttau) jo ke AmAM bAdaranigodane spaSTa akSaro dvArA avyavahArarAzirUpe kahI nathI. paNa arthapattithI e jaNAya che. kAraNa ke AmAM saMvyavahArarAzinA badhA jIvo beIndriyAdipaNuM pAmI gayA che ema jaNAvyuM che. ane pUrve jaNAvyA mujaba, eka ja bAdara nigoda paNa anaMtamo bhAga ja haju 2 dhI pratyekapaNuM pAmyo che. mATe bAdaranigoda saMvyavahArarAzirUpa saMbhave nahi. eka bAju Avo artha phalita thAya che. paNa emAM vRttikAra maladhArI zrI hemacaMdrasUri ma. nA manamAM paNa kaMIka prazna udbhavato hovo joIe. kAraNa ke teozrIe jaNAvyuM che ke "pUrvaTIkA ke je svopajJavRtti kahevAya che temAM A pramANe saMvyavahArarAzi aMge jaNAvyuM che mATe ame kahIe chIe. ame amArI buddhikalpanAthI A kahyuM che evuM na mAnavuM". teozrIne prazna Avo upasthita thayo hoya ke bAdaranigoda jo A rIte avyavahArarAzi hoya to zrI vizeSAvazyakabhASyanA racayitA zrI jinabhadragaNikSamAzramaNa potAnA anya vizeSaNavati' granthamAM bAdaranigodane vyavahArarAzi tarIke je jaNAvI che te zA mATe jaNAve ? ApaNe tyAM zrI jinabhadramaNikSamAzramaNa pachInA badhA prakaraNakAroe bAdaranigodane vyavahArarAzi ja kahI che e spaSTa che.
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ satpadAdiprarUpaNA emAM, tarkathI upara kahyA mujaba anupapatti thAya che, paNa chadmasthano tarka AMdhaLAe karelA rUpavarNana jevo hoya che e jANavuM. 5 * guNamAM dravyapramANa 19 ... sarvatra upa2vat paMcemAM 2 thI 14 guNaThANe guNaThANAoghavat eke vikale mAM bIjuM mAnanAranA mate asaMkhya jIvo che. A asaMkhya AvalikA/a ke P/a che te jANavAmAM nathI. ghanarAja eke sarvabheda vikalepaMce paMcene kevalI- } samudramAM ekajIva anekajIva L/a sarvaloka L/a L/a sarvaloka sarvaloka paryApaMce sUcirAja eke0 2 thI 14 -- odhavat - vikaleapa0paMce 7 rAja 9 rAja paMce sAmA to } ekajIva | anekajIva 14 rAja| 14 rAja 14 rAja 14 rAja (1) sarvabhedanuM upapAta ane samuddAtakSetra sarvaloka che. svasthAnakSetra bA ekenI traNa mArgaNAnuM vAukAyanI apekSAe dezonaloka ne zeSa bAdarajIvonI apekSAe La che. bAkInI 6 mArgaNAomAM svasthAna kSetra paNa sarvaloka che. (sparzanAmAM paNa A pramANe jANavuM.) * guNaThANe kSetra 1 le uparavat 2 thI 14mAM paMce mAM odhavat te sivAyanI mArgaNa mAM jyAM 2juM hoya tyAM L/a ... ekajIva - anekajIva... sUcirAja - dhanarAja.. mArgaNAnA - sarvabhedomAM 1 le - sarvaloka - vikale mAM bIjuM guNa laIne AvanAra saMjJI paMce tiryaMca ane manuSya hoya. temanuM ane potAnuM (vikalenuM) kSetra titiloka ke tenI nikaTanuM hovAthI UMcAImAM L/a hovAthI ghanarAjathI 1 2Aja vagere kSetra AvI zake nahIM. vaLI vikale ne bIjuM guNa aparyA avasthAmAM hoya che. tyAM mRtyu hotuM nathI. tethI maraNa samud nathI. tethI bIje guNaThANe vikale ne sUci- ghanathI sparzanA La ja Ave che. vikale jIvo tinlokamAM, nIce samudramAM temaja u5ra meruparvata para hoya che. anyatra nahIM. devalokanI vAvaDIomAM trasajIvo hotA nathI, ratnanA mAchalA hoya che.
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ indriya mArgazA ahIM je kALa kahevAze te vyavahArarAzinI apekSAe jANavo. athavA je jIvo ekAdavAra paNa beindriyAdipaNuM pAmI gayA che evA jIvonI apekSAe jANavo. jagha, kALa sulakabhava ke antaryujANavo. utkRSTakALa nIce mujaba jANavo. eka sAmAnya Avalikava pudgaparA sUTa eke sAmAnya aMse. lokapradeza pramANa samayo paryAsU ekeDa, apa, sUeke antarmu bA eke sAmAnya aMgulIa pradezapramANasamayo bA paryAya eke, parya eke, } | saMkhyAtA hajAra varSa vikale. sAmAnya. bA, apa ekeya, aparyAekeo | | antarmu aparyAvikale. paryA. vikale. saMkhyAtA hajAra varSa - jIvasamAsa, paMca saMgraha beindriya saMkhyAtA varSa, | taIndriya saMkhyAtA divasa, pannavaNA caurindriya saMkhyAtA mahinA paMce, sAmA pUrvakoTipRthaphatvAdhika 1000 sAgaro. aparyA, paMce. antaryu. paryApaMce sAgaro, zatapathakutva (1) vananokALa ane bIje paNa jyAM ardha ke asaMkhya puparA Ave che te kALa kALa pudgala parAvartano levAno hoya che. jo ke graMthamAM kSetra ane kALa baMne pada parA batAvela che. paNa mULagraMthamAM kALa pudU parA. kahyo che. kSetra pud. parA levAmAM vizeSa harakata nathI... dravya pudUparAnA koIka jagyAe akSaro che. paraMtu dravya muddA parA. ApaNe je rIte samajIe chIe te rIte Aja sudhImAM pUrNa thayo nathI ke kayAreya thaze nahIM. ekajIva eka samayamAM abhavyathI anaMtaguNa ane siddhanA anaMtamA bhAge pudgalone grahaNa kare che. eTale atItakALamAM ene grahaNa karelA pudgalo = atItakALa x siddha : A. vaLI atItakALa = siddha x asaMkhya tethI ekajIvathI gRhItapudgalo = siddha x asaMkhya x siddha : A
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 satpadAdiprarUpaNA tethI sarvajIvothI atItakALamAM gRhItapugalo = siddha x asaMkhya x sarvajIvo : A jyAre pudgalAstikAyamAM to sarvajIvanA varga karatAM paNa anaMtAnaMta guNA pudgalo che. eTale eno eka anaMtamo bhAga ja sarvajIvothI gRhIta thayo hovAthI ApaNe je, eka jIva sarvapudgalone grahaNa karIne choDe e kALa dravyapuda. parA. kahevAya evuM samajIe chIe evo dravyapuparA kayAreya pUro thAya nahi e spaSTa che. paNa anya vivakSAvizeSathI e pUrNa thaI zake che e jANavuM. tattva kevaligamya che. digaMbaro, vikSita samaye jIve je pudgalo lIdhA che te badhA pudgalo chUTA thaI pharIthI je samaye te ja badhA pudgalo te ja rUpe gRhIta thAya.. tyAM sudhInA kALane dravya pudparAkahe che. paNa A vAta niHsandigdhapaNe svIkaraNIya lAgatI nathI. mATe kharuM tattva to jJAnI jANe.. bhAva puda parA to koI kALe pUrNa thayo nathI, thaze nahIM. adhyavasAyonI apekSAe e pUrNa thato nahovAchatAM varNAdinI apekSAe e pUrNa thAya che ema jANavuM. (2) paMcendriyapaNuM jALavIne paNa cAramAMnI koIpaNa gatinuM aMtara bAkInI 3 gatimAM vAraMvAra utpanna thavA dvArA sAgaro, zatapRthaphatva Ave che e jANavuM. * aneka jIvApekSayA sarvamArgaNAo dhruva che. *bhavasthitirUpa kALa (eka jIva). mArgaNA. jaghanya utkRSTa eke sAmA bA eke kSullakabhava 22000 varSa bA) paryAeke, antarma 22000 varSa sUTa eke, aparyA sUe, kSullakabhava antaryu apa bA e, apa, e., paryAsUra e. antarmu antaryu. apa, vikaleTa, apa paMce antaryu. antarmu paryA. beIDa, beIsAmAnya antarmu 12 varSa paryA. I., teche. sAmAnya antaryu. 49 divasa paryAcau, cau sAmAnya antaryu 6 mahinA paMce. sAmAnya, paryApaMce antarmu 33 sAgaro, (1) kArmagranthika mate aparyA. vikaleTa, paMce. tiTa ke manuSyamAM paNa jaghanya kSullakabhavanuM AyuSya hoya che. paNa siddhAMtanA mate to te mAtra aparyA vanaspatikAyamAM ja hoya che e jANavuM.
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ Indriya mArgaNA *guNaThANAmAM kALa 1 le guNaThANe jagha antarmuutkRta potAnI saMpUrNa sthiti. bIjA vagere guNaThANe paMcesAmA tathA paMceparyAmAM oghavata zeSamAM bIjuM guNa yathAsaMbhavakALa samajI levo. eka jIvane A zeSamArgaNAomAM bIjA guNaThANAno kALa dezona 6 AvalikAthI vadhAre na maLe e jANavuM. [ aMtara anekajIvApekSayA aMtara nathI. eka jIva - jagha0 aMtara sarvatra zulkabhava. utkaTa nIce mujaba - eke sAmA., paryAeke, aparyAeke | sAdhika 2000 sAgaro. sUTa ekeDa, paryAsUTa eke, sUTa eke. aMgula/a bAeka, paryA. bA. eka, a5 bAeka | asaMtu loka zeSa 12 mArgaNA Avalikava puparA, * anekajIvApekSayA guNaThANAmAM aMtara - oghavatu jyAM 2 juM Ave tyAM jai. 1 samaya, utkR0 Pla. * eka sAmA, bAekeDa, bA. 50 ekeDa, bei. sAmA, beI paryA, te I. sAmA, te paryA, cau sAmA, cau. paryA, paMcesAmA, paryApaMce. A 11 mArgaNAomAM bIjuM guNa. saMbhave che. paNa paMcenI mArgaNA sivAya punaH bIjuM guNaThANuM pAmavAnuM hotuM nathI. tethI e badhI mANAomAM pahelA ke bIjA... bemAMthI eke guNaThANAnuM aMtara ekajIvApekSA hotuM nathI. sarvajIvApekSA eke sAmA anaMtabahubhAga paryA. eke, paryAsUTa eke saMkhyAta bahubhAga. aparyA. eke, aparyAsUTa eke saMkhyAtamo bhAga bA eke asaMkhyAtamo bhAga. sUTa eke asaMkhya bahubhAga. beindriya vageremAM aparyAjIvo asaMkhya bahubhAga che ane paryAjIvo asaMkhyAtamo bhAga che. * guNasthAnamAM paMcemAM 1lAvALA asaMkhya bahubhAga, zeSa asaMmo bhAga
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ SO saghaLIya mArgaNAo audiyaka bhAve che. A audiyaka bhAva jAtinAma karmanA udayathI samajavo. anyathA udaya ane kSayopazama bhAva samajavo. kemake indriyano kSayopazama nitya hoya che. ane jAtinAma karmano udaya paNa che. tethI udaya ane kSayopazama banne pradhAna che. athavA, mahopAdhyAya zrI yazovijayajI maharAje karmaprakRtinI vRttimAM jaNAvyuM che e mujaba jAtinAmakarma caitanyanA vikAsanuM niyaMtraNa kare che. ekendriya nAmakarmano udaya hoya eTale pachI zarIra aMgula/a jeTaluM hoya ke sAdhika 1000 yojana hoya, caitanya amuka mAtrAmAM sImita ja rahe che. ane tethI eno jJAnavaraNIyano kSayopazama ane vIryAntarAyano kSayopazama - kaSAyanA udaya vagere paNa amuka mAtrAmAM sImita rahe che. jema devagatinAmakarmano udaya thAya eTale enA prabhAve avadhi jJAnAvaraNano kSayopazama thaI ja jAya ema prastutamAM jANavuM. eTale A apekSAe jAtinAmakarmanA udayathI amuka mAtrAmAM caitanyano vikAsa... ne enA prabhAve thayelA jJAnAvaraNanA kSayopamAM teTalI teTalI indriyano kSayopazama aMtargata hoya che. mATe ekendriyapaNuM vagere jAtinAmakarmanA udayathI thayela auyikabhAva kahI zakAya. paryA. caurindriya paryA paMcendriya paryA. beindriya paryA teindriya aparyA paMce paMce sAmAnya aparyA caurindriya carindriya sAmAnya aparyA teindriya teindriya sAmAnya aparyA beindriya beindriya sAmAnya alpa V V V a V V V V V V V pratara loka siddho bAdara paryA. ekendriya bAdara aparyA ekendriya bAdara ekendriya aparyA sUkSma ekendriya aparyA ekendriya saudAdiprarUpaNA paryA sUkSma paryA ekendriya eka sAmAnya ekendriya a a A A a V a V S > V V
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 61 pRthvIkAya mArgaNA kAcamANA pRthvIkAya vagerenA sUkSmajIvo yadyapi agnithI baLatA nathI. zastrathI cheDAtAM nathI, chatAM paNa tene nirupakrama AyuvALA na kahevAya. kAraNa ke AcArAMga cUrNimAM Ave che ke sUkSmajIvo bAdara dravyathI upaghAta nathI pAmatAM, paraMtu sUkSmajIvothI paraspara upaghAta pAme che. tethI tene nirupakrama AyuvALA na kahevAya. bIjAno jema upakrama lAge tema potAnI jAte ja potAnA AyuSyamAM upakrama lAge che. adhyavasAya-vedanA-AhAra-AnapAna A 4 upaghAta kAraNo emane paNa hovAnI zakayatA che. tethI sUkSmajIvo nirupakrama AyuvALA ja hoya tema na kahevAya. pRthvIkAya apakAya teukAya vAukAya? sAdhAraNavana pratyekavana vanaspati sAmAnya trasakAya = 42 mArgaNA. pRthvIkAya | satAghApaNA pRthvIsAmA, bApRthvI, bAparyA pRthvI bA apapRthvI sUpRthvI sUparyApRthvI sUaparyApRthvI. ema 7 mArgaNAo che. A 7mAMthI pRthvI sAmA, bApRthvI ane bAparyApRthvIema 3 mArgaNAmAM prathama-dvitIya guNaThANuM maLe. zeSamAM mAtra paheluM guNa ja hoya. * bAparyA pRthvI - pratara - aMgula/a * zeSa mAM -asaM. loka. aneka jIva ghanarAja mArgaNA svasthAna samudUdhAta bApRthvI, bAiapa pRthvI Lla sarvaloka bAparyA pRthvI Lla zeSa 4 sarvaloka sarvaloka --- (1) A mArgaNAnA jIvo pratisamaya asaMkhyaloka jeTalA sUkSmapRthvIkAya vageremAM darekamAM utpanna thAya che, mATe samudyAtathI sarvaloka maLe che. pannavaNA Ua
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ satpadAdiprarUpaNA (2) je rAzi asaM. lokapramANa na hoya tenuM svasthAnathI ke samudDha thI kSetra la ja Ave. A jIvo to pratara,a ja che. - (3) je jIvabhedamAM jIvo asaM. loka ke tethI vadhu hoya enuM kSetra sarvaloka Ave. * eka jIva dhanarAja - sarvatra la, * aneka jIva sucirAja - ghanarAjamAM jyAM sarvaloka che tyAM sUcirAjamAM paNa sarvaloka, anyatra 14 rAja. * eka jIva sacirAja - 14 rAja. siddhazilAmAM rahelo bA pRthvIno jIva nIce lokAnta sUkSmamAM utpanna thAya e apekSAe bAdara pRthvIkAyane paNa 14 sUcirAja maLe. ekajIva-anekajIva-sUcirAja-ghanarAjathI sarvabhedomAM sarvaloka BIU anekajIva- sarvoddhA ekajIva - kAyasthiti mArgaNA jaghanya | utkRSTa pRthvI sAmA, sUpRthvI sAmA kSullakabhAva | asaM. loka sUTa aparyApRthvI bA apa0 pRthvI | kSullakabhava antarmu sUparyApRthvI antarma | antarmu bA pRthvI sAmA kSullakabhava | 70 koko, sAgaro bAparyApRthvI antaryu | saMkhyAtA hajAra varSa * bhavasthitirUpa kALa bA paryApRthvI, bApRthvI ane pRthvI sAmAmAM 22000 varSa; zeSamAM antarmu, gha- kAyasthitivat * guNasthAnakamAM kALa : 1le - mArgaNAkALavat raje - ekajIva - jA. 1 samaya, utkR1dezona 6 AvalikA. anekajIva - jA. 1 samaya, utkR Pla hovAnI saMbhAvanA che. - (1) devatA sAsvAdananI prathama AvalikAnA * prathama asaMkhyAtamA bhAganA samayo jeTalA kALamAM ve to mAtra manuSyamAM ja jAya;
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRthvIkAya mArgaNA 3. * bIjA asaMmA bhAganA kALamAM Ave to paMce.timAM paNa jAya, ane tyArabAda cyave to ekeDamAM paNa jAya. manuSya ane tiryaco prathama AvalikAnA * prathama asaMmAbhAgamAM kALa kare to devamAM ja jAya. * bIjA asaMmAbhAgamAM kALa kare to manuSyamAM paNa jAya * trIjA asaMmAbhAgamAM kALa kare to paMceti mAM paNa jAya * cothA asaMmAbhAgamAM kALa kare to asaMjJIpaMcetimAM paNa jAya, ema pAMcama, chaThThA, sAtamA ane AThamA asaMvamAM bhAgamAM mare to kramazaH caurindriya te indriya, beindriya ane ekendriyamAM paNa jAya. nArakI prathama AvalikAnA * prathama asaMmA bhAgamAM kALa kare to manamAM ja jAya * tyArabAda kALa kare to paMcetimAM paNa jAya. tethI ekeDa vikaleTa ane asaMjJI paMce mAM bIjA guNaThANAno utkRSTakALa 6 AvalikA maLe nahIM e jANavuM. * mArgaNAntarathI vivakSita mArgaNAmAM jIvonI niraMtara utpattino kALaH bA.paryA. pRthvI. jagha. 1 samaya. utka. AvalikA/a - ghavalAkAra. niraMtara utpadyamAna che - paMcasaMgraha, zeSa mArgaNAmAM niraMtara utpadyamAna che. vAta che aneka jIva - badhI mArgaNA dhruva hovAthI aMtara nathI. eka jIva - badhI mArgaNAmAM jaizullakabhava, utkR0 AvalikA/a puparA utpadyamAna jIvonuM aMtara : bAparyApRthvI jegha1 samaya, utkR antarmu zeSamAM niraMtara utpatti che. guNaThANAmAM aMtara - ekajIvApekSA aMtara nathI. anekajIvApekSA prathama guNaThANuM niraMtara che bIjuM guNa - jagha0 1 samaya, utkRo Pla sthAnAMgajImAM eka vikalamAM bIjuM guNa mAnyuM che. temAM keTalAka sthaLe TIkAkAre mAtra saMjJIne ja bIjuM guNaThANuM mAnyuM che. jIvasamAsamAM mAtra saMjJIne ja bIjuM guNa mAnyuM che. kArmagajika mate ekeya ane vikalemAM paNa bIjuM guNa mAnyuM che, siddhAMtamane ekeDamAM mAnyuM nathI.
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ satpadAdiprarUpaNA bhAga | sarvajIvApekSayA badhI mArgaNAo anaMtamA bhAge che. bhAva badhI mArgaNA auda bhAve che. | aObahad | (1) bAparyA pRthvI alpa (2) bAiaparyApRthvI (3) bApRthvI (4) sUaparyApRthvI (5) aparyApRthvI (4) + (2) (6) sUchaparyApRthvI (7) paryApRthvI (s) + (1) (8) sUpRthvI (s) + (4) (9) pRthvIkAya sAmA (3) + (8) ke (5) + (7) AkAya pRthvIkAyavatuM; vizeSatA nIce mujaba. ekajIva sUcirAjabAparyA apakAya 13 rAja. sAtamI pathvInA ghanodadhimAM rahelo jIva upara lokAnta sUkSmamAM utpanna thavAno hoya tyAre maraNasamudrathI A kSetra maLe che. prasiddha mate sAtamI pRthvI ticchalokathI 6 rAje che. te upara 7 rAja. eTale kula 13 rAja thAya. paNa jo sAtamI pRthvI cha rAje hoya to tyAM lokano vyAsa (laMbAI-pahoLAI) 6 rAja hovAthI sAtamI pRthvIno vyAsa paNa 6 rAja mAnavo paDe. eTale zrI tattvArtha vageremAM sAtamI pRthvIne lagabhaga 7 rAje (7mI pRthvInI nIcenI sapATIthI 16 yojane aloka che) mAnI che jyAM lokano vyAsa 7 rAja che. eTale e mate dezona 14 rAja kSetra maLI zake e jANavuM. jatva jala tatva vaNe nyAye tyAM pratyekavana paNa hovAthI pratyekavana mATe paNa A rIte 13 ke 14 sUcirAja kSetra maLe e jANavuM.
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ teukAya mArgaNA ekajIvApekSayA bhavasthitirUpa kALa apUkAya sAmAnya, bALaapUkAya tathA bAparyA akAya utkRSTa 7000 varSa hoya che. zeSa pRthvIkAyavat teukAya bAdara teukAya svasthAnathI mAtra manuSyalokamAM hoya che. bAbateukAyamAMthI marIne sarvasUkSmamAM sarvalokamAM utpanna thatA hovAthI maraNa samudrathI kSetra sarvaloka maLe che. sarvasUkSmamAMthI marIne bAteukAyamAM utpanna thatA hovAthI upapAtakSetra paNa sarvaloka maLI zake che. chatAM nayavizeSanI ( satranayanI). apekSAe utpattisthAnanI samazreNimAM AvelAno ja bAdara teukAya tarIke vyavahAra karAya che. Azaya e che ke bRhatsaMgrahaNImAM A pramANe jaNAvyuM che : ujjugaIpaDhamasamaye parabhavamAuyaM tahA AhAro | vakkAIbIyasamaye parabhavamAuyaM udayamei / / RjugatinA prathama samaye parabhavAyu tathA AhAra hoya che. vakrAdigatinA bIjA samaye parabhavAyu udayamAM Ave che. eTale trasanADInI bahAra vidizAmAMthI dizAmAM Ave tyAM sudhInA prathama samayamAM teukAya tarIkenA AyuSyano udaya thayo na hovAthI teukAya tarIke ullekha thato nathI. bIjA samaye e jIva kayAM to 45 lAkha yojana pUrva-pazcima pahoLA, 14 rAja UMcA ane uttara-dakSiNamAM loka puruSanI jeTalI 1-5-1-7 rAja pahoLAI hoya eTalA vistRta kapATamAM, athavA 45 lAkha yojana uttara-dakSiNa pahoLA, 14 rAja UMcA ane pUrva-pazcimamAM 1-5-1-7 rAja vistRta kapATamAM, athavA ticchaloka jeTalI jADAIvALA 1 rAja vyAsavALA vRtta sthAlamAM AvI gayo hoya che. ahIMthI enI teukAya tarIke oLakha thatI hovAthI teukAyanuM u5pAta kSetra ATaluM kahevAya che. A kula kSetra paNa Ja hoya che e jANavuM. pannavaNAmAM kahyuM che - dosu uDDhakavADesu tirayaloe taTTe y| [be UrdhvakapATamAM tathA ticcha (ukta pramANavALA) DAlamAM (teukAyanuM kSetra jANavuM)] teukAya-vAukAyamAM mAtra prathama guNaThANuM hoya che.
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ s satpadAdiprarUpaNA tathA bhANa | * bAparyA teukAya - dezona ghanIkRta AvalikonA samayo jeTalA. arthAt AvalikA x kaMIkanyUna AvalikA. A saMkhyA Pla pramANa hoya che tathA anuttaravAsIdevanI saMkhyA karatAM asaMkhyAtamAM bhAga hoya che. * zeSa 6 mArgaNA asaMloka. mArgaNAmAM utpamAna jIvo - bAparyA teu - AvalikA 8 kaMIka nyUna AvalikA zeSa mAM - asaM loka svasthAna anekajIva ghanarAja mArgaNA samudra | upapAta bAteu., bALaaparyA teu. La sarvaloka | Lla bAparyA teu Va Va /a zeSa 4 sarvaloka | sarvaloka | sarvaloka (1) pUrve kahyA mujaba be UrdhvakapATa + eka tirjI sthAla jeTaluM kSetra. ekajIva ghanarAja - badhI mArgaNAmAM Cla anekajIva sUcirAja - bAdara paryAvateu - 14 rAja, zeSa mAM - sarvaloka. ekajIva sacirAja - * bAdaranI 3 mArgaNAmAM 7 rAja; (manulokamAMthI upara ke nIce lokAnta sUkSmamAM utpanna thanArane.) * zeSa 4 mArgaNAmAM 14 rAja. nizAnI badhe badhI rIte sarvaloka. siu bAparyA teukAyakAyasthiti - saMkhyAtA divaso bAteukAya, teukAya ! bhavasthiti - 3 ahorAtra. jaghanya - antarmu zeSamAM - jaghaDayullakabhava utkRta bhavasthiti - antarmu kAyasthiti - teu sAmA, sUi teukAya - asaMta loka sUTa paryAtela, sUapahateu. - antaryu zeSa pRthvIkAyavat kahevuM.
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAukAya mArgaNA vAukAya vyamANa * bAparyA vAu * zeSa - 6 -- asaMkhya loka. - * vaikriyalabdhidhara vAu * bAparyA vAumAM utpadyamAna jIvo * zeSa mAM utpadyamAna jIvo kSetra anekajIva dhanarAja - * bAdara paryAvAu - svasthAna-samudrathI `dezonaloka. * bAvAu, bAapavA - svasthAna - sUcirAja ghanarAja - Us (asaMkhya prata2pramANa) - - pannavaNA-anuyogadvAramAM P/a kahyA che. La (asaMkhyapratara pramANa) - ekajIva L/a L/a svasthAna - asaMkhya loka. * zeSa 4 mArgaNA svasthAna-samud ekajIva ghanarAja - sarvatra La anekajIva sUcirAja - upara mujaba dezonaloka ke sarvaloka. ekajIva sUcirAja - badhI mArgaNAmAM 14 rAja. (1) ati nakka2bhAgone choDIne zeSa sarvatra bAvAu che. tethI dezonaloka. * vAu vaikriyanuM kSetra. samud - sarvaloka. - - dezonaloka. L/a L/a - * sarvaloka. ekajIva 17 rAja L/a (1) vAukAyanA tiphLalokamAM rahelA jIvo uttara vaikriya banAvI zake che. emAM kALa karIne upara ke nIce lokAnte utpanna thAya tyAre maraNa samudthI ekajIvane 7 sUci2Aja ne anekajIvane 14 sUcirAja maLe. anekajIva samuddAta anekajIva 14 rAja L/a
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ S8 satpadAdiprarUpaNA vAukAyavaikriya | sUzcirAja ghanarAja zeSa sparzanA sugama che. -- ekajIvo 7 rAja sarvaloka anekajIva 14 rAja sarvaloka *bA paryAvAukAyanuM utkRSTa AyuSya 3000 varSa ne kAyasthiti saMkhyAtA hajAra varSa che. zeSa pRthvIkAyavat (guNaThANuM teuvAumAM paheluM ja hoya che.) * vAuvaikriya - ekajIva - jagha, kALa - 1 samaya utkakALa antaryu anekajIva - sarvoddhA. vAukAya vaikriyamAM aMtara jaghanya | utkRSTa ekajIva antaryu | Pla anekajIva aMtara nathI (1) vAukAyamAM vaikriya labdhi pUrvabhavamAMthI AvI hoya che evuM hotuM nathI, paNa sahaja rIte (vinnasA pariNAmathI) keTalAka jIvone pedA thaI jatI hoya che. eTale vAukAya tarIkenA bIjA-trIjA vagere bhavamAM paNa vaikriya karI zake che. Pla kALamAM vaikriya saptaka ukelAI jatuM hovAthI pachI vaikriya karI zakato nathI. mATe utkRSTa aMtara PlathI vadhu maLatuM nathI. anekajIvApekSA vaikriyano kALa jo sarvoddhA hoya to aMtara maLe nahIM e jANavuM. zeSa sugama che. vanaspatikAya zitueuzugir sAdhAvana, sAdhAsUvana, sAdhAsUapavana, sAdhAlU paryAvana, sAdhAbAvana, sAdhAbA apavana, sAdhAbA paryAvana ema sAdhAraNanI 7 mArgaNAo.
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ vanaspatikAya mArgaNA pratyeka vana, pratyeka apavana, pratyeka paryAvana, ema pratyekanI 3 mArgaNAo eka vana, sAmAnya. ema kula 7+3+1=11 mArgaNAo jANavI. pratyekanI 3 sivAya ATheya mArgaNAmAM anaMtA jIvo. pratyekavana, aparyA. pratyekavana - asaMkhyaloka paryA pratyekavana - pratara - a utpadyamAnajIvo - paryA. pratyekavana - pratara - a aparyApratyekavana, pratyeka vana - asaM. loka zeSa 8 - anaMtA. guNaThANe - pRthvIkAyavat antathA rAzanA pRthvIkAyavat gAMdhIjI kAyasthitikALa : * vana sAmAnya - AvalikA/a puparA, * sAdhAvana - aDhI puparA, * sUsAdhAvana - asaMgaloka * bA sAdhAvana - 70 koko sAgaro * pratyeka vana - 70 koko sAgaro, * paryApratyeka vana- saMkhyAtA hajAra varSa. * zeSa pAMca - antarmu bhavasthitikALa vanasAmA, pratyekavana10000 varSa, zeSa sarvatra - antaryu paryA pratyekavana vanasAmAi, sAdhAvananI 7 mArgaNA - asaM loka. pratyeka vananI 3 mArgaNA - sAdhika aDhI puparA. sAdhAvananI kAyasthiti aDhI puparA che. tyAM sudhI to pratyeka thaI na zake. tethI
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ satparAdiprarUpaNA utkRSTa aMtara AnAthI ochuM na Ave. paraMtu nigodamAMthI nIkaLI pRthvIkAyAdi pratyekamAM jAya, pAcho nigodamAM, pAcho pRthyAdimAM... Ama kare (ane pratyeka vanamAM na jAya) to pratyeka vana tarIke utkRSTa aMtara asaMhapuparA paNa AvI zake. jaghA aMtara sarvatra zullakabhava ke antaryu | C | D | sarvajIvApelayA paryAvana - saMkhyAta bahubhAga vana sAmA), sAdhA vana - anaMta bahubhAga aparyAvana - saMkhyAtamo bhAga. sUsAdhAivana - asaMta bahubhAga sUvana - asaM. bahubhAga sUparyAvasAdhAivano - saMkhyAta bahubhAga bAvana - asaMkhyAtamo bhAga sUaparyAvasAdhAvana - saMkhyAtamo bhAga sAdhAvana - anaMta bahubhAga bAsAdhAvanAnI 3 mArgaNA - asaMkhyAtamo bhAga | pratyeka vana - anaMtamo bhAga pratyeka vananI 3 mArgaNA - anaMtamo bhAga alpa pratara : a asaM. loka asaMya loka anaMta (1) paryApratyeka vana (2) aparyApratyeka vana (3) pratyeka vana (4) bAparyAsAdhAvanA (5) bALaaparyAsAdhAvanA (9) bALasAdhAvana, (7) sUaparyAsAdhAvana (2) sUparyAvasAdhAvana (9) sUrasAdhAvana (10) sAdhAvanA (11) vanasAmAnya (4) + (pa) (7) + (2) () + (9) (3) + (10)
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 0 > trasakAya mArgaNA pRthvIkAyAdi pAMca sthAvarakAyonI avagAhanAnuM alpabadutva (1) aparyAvasUnigoda jaghao alpa (23) paryAvasUakAya u0 (2) aparyAsvAukAya jadhao a (24) apasUpRthvIkAya utkao a (3) aparyAste ukAya jaghao a (25) paryAlUpRthvIkAya jaghao v (4) aparyAvasUapakAya jagha0 2 (26) paryAspR thvIkAya utkR v (5) aparyAvasUpRthvI jagha a (27) apadbAvavAu0utkaTa (6) aparyAbAvavA jai a (28) paryAbAvavAu, jagha0 (7) aparyAbAteu jagha0 (29) paryAbAvAu, utkR0 (8) aparyAvabA apUkAya jaghao a (30) aparyAbAtela utkRo (9) aparyAbA pRthvI jaghao a (31) paryAbAteu jau. v (10) aparyAbA nigoda jaghao a (32) paryAbAteuutkRo v (11) aparyApratyeka vana, jaghao a (33) aparyAbA aplAya utkRo a (12) aparyAvasUnigoda jaghao a (34) payAbA aplAya ja . (13) paryAvasUnigoda jagha. (35) paryAbAiaplAya utkR. v (14) paryAvasUnigoda utkRo y (36) aparyAbA pRthvI utkaTa (15) aparyAvasUvAukAya utkRo a (37) paryAbA pRthvI jagha0 (16) paryAvasUvAukAya jaghao (38) paryAbA pRthvI utkaTa (17) paryAvasUvAukAya utkRo y (39) aparyAbA nigoda utkRo a (18) aparyA sUteu. utkR0 a (40) paryAbAvanigoda ja0. v (19) paryAvasUodu0 jA (41) paryAbAvanigoda utkR. v (20) aparyAnsaapUkAya utkR v (42) aparyApratyeka vana utkRo a (21) aparyAvasUapakAya utkRo a (43) paryApratyeka vana ja. a (22) paryAlU apUkAya jAva v (44) paryA pratyeka vana utkRo a 43mA bola sudhInI badhI avagAhanA aMgula/a hovA chatAM ATalI taratamatA jANavI. nAtrasakAya ravivAra nA roja 3 mArgaNA - paryAtrasakAya, aparyA. trasakAya, trasakAya. caude guNaThANA hoya. > > > > >
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 satpadAdiprarUpaNA nathAmaNa paryAtrasakAya - pratara H pratarAMgula's zeSa be - pratara H pratarAMgula/a * utpadyamAna jIvo - traNemAM pratara : a * guNasthAnakamAM dravyapramANa - 1le asaMkhya, bIjethI guNa oghavat. wa eka jIva | aneka jIva ghanarAja | sUcirAja ghanarAja | sUcirAja aparyA. trasakAya | Lla | 17 rAja | Da | 14 rAja zeSa be | 2 + 7 = 9 rAja ||a | 14 rAja kevalI samudra | sarvaloka | sarvaloka sarvaloka | sarvaloka (1) aparyA. trasakAya tiththaloka ke ticchalokanI samIpanA kSetramAM hoya che. tyAMthI upara ke nIce lokAnta utpanna thanArane 7 rAja maLe. ziyALA mAM sarvatra sarvaloka jaghanya bhavasthiti kAya sthiti utkRSTa | jaghanya utkRSTa aparyAtrasaha bhullakabhava |antaryu | kSullaka bhava | antarmu paryAtrasa antarmu 33 sAgaro | antaryu sAgaro, zata pRthakRtva trasakAya kSullakabhava 33 sAgaro| sulakabhava sAdhika 2000 sAgaro, (1) jIvasamAsanA mate utkRSTa kAyasthiti 2000 sAgaro che. (2) trasakAyanI 2000 sAgaropamanI kAyasthitimAM paNa niraMtara paMcendriya tarIke sAdhika 1000 sAgaro jeTalo kALa rahe. pachI paMcendriya sivAya beindriyAdimAM AvavuM paDe. paraMtu trasanI 2000 sAgaronI kAyasthitimAM AMtare
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ pakAyanuM alpabadutva AMtare paMcendriyapaNAno kula kALa dezona 2000 sAgaropama thAya. vikalendriyanA utkRSTakALa mATe spaSTa akSaro jANavAmAM nathI, paraMtu palyopamanA asaMkhya bhAgano saMbhava che. vaLI, vikalendriyanI utkRSTa kAyasthiti ja saMkhyAtA hajAra varSa che. tethI emAM jaIne pAcho paMcendriyamAM dIrghakALa rahI zake che. tethI paMcendriyapaNAno kulakALa dezona 2000 sAgaropama ghaTavAmAM koI vAMdho nathI. trasakAya tarIke niraMtara utpanna thavAno kALa ja0. 1 samaya utkaTa AvalikA/a guNasthAnakamAM kALa vagere oghavat * traNe mArgaNAmAM - AvalikA/a jeTalA puparA, jagha0-kSullakabhava * utpaghamAna jIvonuM aMtara - jagha01 samaya, utkaTa antarmu sarvajIvApekSayA sthAvara - anaMtabahubhAga trasa - anaMtamo bhAga trasanI apekSAe - aparyAya - asaM. bahubhAga paryA. - asaMkhyAtamo bhAga. | bhAd | audayika bhAva vivAha | paryAtrasa - alpa aparyAtrasa - a trasakAya -
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 ra ooo o o o o x x x o x Pla x Pla o o satpadAdiprarUpaNA paTukAya saMbaMdhI alpa bahutva - mArgaNAgata jIvo keTalA |vizeSa 11mAM guNavALA paryA. trasaTha | alpa /12/14mAM guNavALA paryAtrasa0 | s (3) 589/10mA guNovALA paryA. trasa0 | (4) J13mAM guNavALA paryAtrasava 7imAM guNa vALA payao trasava briA guNovALA paryAtrasa0 (7) bAdara paryAteukAya x Pla (8) pamA guNavALA trasava x Pla (9) rajA guNovALA trasava x Pla (10) 3ijA guNovALA trasava x Pla (11) 4thA guNavALA trasava (12) kSetra palyonI saMkhyA (13) sUci zreNi * zreNinA asaMkhya prathama vargamULa (14) paryA. trasakAya * zreNinA asaMkhya prathama vargamULa (15)|aparyA, trasakAya * aMgula/a (16) trasakAya sAmAnya + asaM. sUcizreNi, (14) + (15) (17) bAdara paryA. pratyeka vano x Pla (18) bAdara paryAnigAdanA zarIra * aMgula/a (19) bAdara paryA. pRthvIkAya * aMgula/a (2) bAdara paryAapakAya * aMgulIsa (21) prataranA AkAzapradezo * aMgulaya (13) * (13) (22) bAdara paryA. vAukAya * zreNi/s (23) lokAkAza | x zreNis (13) 4 (21) (24) bAdara aparyAteukAya x asaM.loka (25) bAdara te sAmAnya + Pla (7) + (24) (2) bAdara aparyApratyeka vana x asaMkhya loka (27) bAdara sAmAnya pratyeka vana, + pratara/a (17) + (26) (28) bAdara aparyAnigodanA zarIro x asaMkhya loka (29) bAdara nigoda zarIra sAmAnya + pratara/a | (28) + (18) o o o o o o o o o > >
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ 75 o < (30) + (19) s < (32) + (20) o < (34) + (22) s x asaMkhya loka + prata2/a x asaMgaloka + prata2/a x asaMkhyaloka + Us asaMkhya loka + asaMkhya loka + asaMkhya loka + asaMkhyaloka + asaMgaloka + asaMkhyaloka + asaMgaloka + asaMgaloka (36) + (24) < < < (38) + (30) pakAyanuM alpabadutva (30) bAdara aparyApRthvI (31) bAdara pRthvI sAmAnya (32) bAdara aparyA. apU. (33) bAdara apa, sAmAnya (34) bAdara aparyA. vAu, (35) bAdara vAu, sAmAnya (36) sUkSma aparyAteukAya (37) aparyA. teukAya (38) sUkSma aparyApRthvI (39) aparyA. pRthvI (40) sUkSma aparyAapU. (41) aparyA. apU (42) sUkSma aparyA. vAuo (43) aparyA. vAu, (44) sUkSma paryAptA teu. (45) paryApta teu. (46) sUkSma paryAptA pRthvI (47) paryAptA pRthvI (48) sUkSma paryAptA a50 (49) paryAptA apU. (50) sUkSma paryAptA vAyu, (51) paryAptA vAyu, (52) sUkSma teu. sAmAnya (53) teu sAmAnya < < (40) + (32) < < | (42) + (34) % (44) + (7) < < ital.llllllllllll ll ll !! < (46) + (19) < < + Pla + asaMkhyaloka + pratara : a + asaMkhyaloka + Pla + asaMkhya loka + Us + asaMkhya loka + asaMkhya loka (48) + (20) < < < < < (54) sUkSma pRthvI sAmAnya (55) pRthvI sAmAnya + asaMkhya loka + asaMkhya loka < (50) + (22) (44) + (36) (52) + (25); (45) + (37) (46) + (38) (54) + (31); (47) + (39) (48) + (40) (56) + (33) (49) + (41) (50) + (42) (58) + (35); (51) + (43) | < (56) sUkSma aputra sAmAnya (57) apU. sAmAnya + asaMkhya loka + asaMkhya loka < < (58) sUkSma vAu, sAmAnya (59) vAu0 sAmAnya + asaMkhya loka + asaMgaloka <
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ satpadAdiprarUpaNA * asaMkhya loka + asaMkhyaloka (0) + (28) (60) sUkSma aparyA, nigodazarIro (61) aparyA. nigodazarIro (2) sUkSma paryA, nigodazarIra (3) paryA. nigoda zarIra (64) sUkSma nigoda zarIra (65) nigoda zarIro (66) siddho (67) bAdara paryAnigodanA jIvo (68) bAdara paryA, vana, (69) bAdara aparyAnigoda jIvo (70) bAdara aparyA vana (71) bAdara nigoda sAmAnya (72) bAdara vana sAmAnya + pratara/a (62) + (18) + asaMkhya loka (62) + (9) + asaMkhya loka |(64) + (29); (3) + (61) abhavIthI anaMtaguNa sarvajIva - asaMkhya loka + pratara/a (7) + (17) x asaMkhya loka + asaMkhya loka (9) + (26) + anaMta (69) + (67) + pratyeka vana nA (71) + (27); jIvo (70) + (68) x asaMkhya loka + bAdara aparyA. nigoda jIvo + aparyA. pratyeka vine. (73) + (70) (73) sUkSma aparyA. vanaspati (74) aparyA, nigoda (75) aparyA. vanaspati (76) sUkSma paryAvana (77)|paryA nigodao |(77) + (17) (78) paryA, vana (79) sUkSma vana, + bAdara paryA. nigodanA jIvo + pratara/a + sUkSma aparyA. nigoda + bAdara paryA. aparyA. nigoda + pratyeka vana.nA jIvo. (80) nigoda sAmAnya (81) vana, sAmAnya |(80) + (27); (72) + (79); (75) + (78).
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ yoga mArgaNA prazna : A alpabadutvamAM 22mA bolamAM bA.paryA.vAukAya kahI pachI 23mA bolamAM lokAkAzane enA karatAM s kahela che. bA.paryA.vAunuM kSetra dezonaloka kahyuM che. chatAM ene saMpUrNa lokavyApI kahIe to paNa eka jIvanI avagAhanA asaMkhya AkAzapradeza pramANa hovAthI enA kula jIvo Lla ja hovA joIe ne. ane to pachI e jIvarAzi karatAM lokAkAzane a kahevo joIe ne? uttara- eka-eka jIvanI avagAhanA asaMkhya AkAzapradeza pramANa hoya che e vAta sAcI. paNa bAparyA pRthvIkAyAdi jIvo eka ja avagAhanAmAM Pla jeTalA paNa rahI zake che ema AcArAMgajImAM jaNAvyuM che. tethI dezonaloka jeTalA svasthAna kSetramAM bA.paryA.vAuM.nA jIvo L/s pramANa rahI zakavAmAM kazo vAMdho nathI. ane tethI enA karatAM lokAkAza Sa hovAmAM paNa kazo vAMdho nathI. | mokSe janArA keTalA | temAM aMtara | 1 samaye vanaspatikAyathI | alpa saMkhyAtA varSo pRthvIkAyathI saMkhyAtA varSo apakAyathI saMkhyAtA varSo trasakAyathI saMkhyAtA varSo 108 saudharma : IzAna sAtireka varSa. 108 yogamANA vAta paNa varyAntarAya karmano kSaya ke kSayopazama, zarIranAma karmano udaya ane AtmAno prayatna vizeSa. A traNanA kAraNe thayeluM AtmapradezonuM parispandana = cAMcalya e yoga kahevAya che. A cAMcalyanI taratamatAnA AdhAre zarIra nAma karmanA udayanA kAraNe zarIrAdinA pudgalonuM grahaNa thAya che. jyAM zarIra, nAmakarmano udaya nathI ke AtmAno prayatna nathI tyAM varyAntarAyano kSaya hovA chatAM yoga hoto nathI. jema ke 14me guNaThANe. tethI mokSamAM jatA AtmAne gamanakriyA hovA chatAM AtmapradezomAM saMkoca-vikocAtmaka parispanda-yoga hoto nathI. AtmA je prayatna kare che te paNa vIryAntarAyanA kSaya-kSayopazamane ullaMghIne karI zakato nathI. tethI varmAntarAyano kSaya ke kSayopazamanuM prAdhAnya hovAthI yogane kSAyika ke kSAyopathamikabhAva kahevAya che. vaLI AtmAno prayatna ocho hoya to yoga (ane tethI pugalagrahaNa) alpa hovA chatAM vIryantarAyano kSayopazama kAMI ocho thaI jato nathI. eTale ja kevalIne alpapravRtti kALe yoga
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 satpadAdiprarUpaNA ane pudgalagrahaNa ochA hovA chatAM vIryAntarAyano kSaya ane enAthI thayela labdhivIryamAM kazo phera paDato nathI. | manoyoga, vacanayoga kALe manovargaNA-bhASAvargaNAnA pudgalonuM grahaNa hoya che. A pudagalone jIva kAyayoga dvArA grahaNa kare che. mana ane bhASA rUpe pariNamAve che temaja pachI choDI de che. eTale e apekSAe A baMne kAyayoganA ja bheda vizeSa che. chatAM vargaNAbhedanA kAraNe tathA vizeSatA darzAvavA ene judA batAvyA che ema zrI vizeSAvazyakabhASyamAM jaNAvyuM che. audArika vagere pAMca prakAranA pagalo AtmA sAthe kSIra-nIravatu saMbaddha thAya che ane tethI dIrghakALa sudhI Take paNa che. jyAre bhASA, zvAsozvAsa ane mananA pudgalo gRhIta thatA hovA chatAM kSIranIravatu saMbaddha thatA na hovAthI bIjA samaye badhA ja chUTI jAya che. mATe audArika vagerene zarIra' kahevAya che, paNa bhASA" vagerenA gRhIta pugalone zarIra kahevAtA nathI. bhASA ane manovargaNAnA pudgalone jIva jaghanyathI 1 samaya mATe paNa laI zake che ane utkRSTathI antarma mATe le che e pachI aMtara paDe che. je samaye le che e ja samaye ene pariNAve che ane bIjA samaye ene choDe che. taijasa-kAzmaNa pudgalono grahaNakALa abhavyAdine anAdi anaMta che ne bhavyone anAdisAtta che. zeSa 3 vargaNAnA pudgalono grahaNakALa jaghanyautkRSTa bhede alaga-alaga batAvelo che. eTale audArika pudgala vagereno satata grahaNakALa 3 palyopama vagere rUpa dIrgha paNa maLe che. chatAM audArikakAyayoga vagereno kALa antarma je batAvyo che te aMge be kAraNo vicArI zakAya che. (1) anya yoganI mukhyatA thavAnA kAraNe vivakSita yoga gaNAto nathI. (2) jIvano upayoga antarmuhUrta kALe pharato hoya che. jenA prayatnamAM upayoga hoya tadanusAra yoga gaNAya. A bemAM mukhya kAraNa to prathama ja che. tethI kArpaNa kAyayoga haMmezA hovA chatAM, jyAre audorika kAyayoga vagere bIjo koI yoga na hoya, tyAre ja (arthAt vigrahagatimAM) kArpaNa kAyayoga kahevAya che. ema ekendriya jIvone dIrghakALa sudhI kAyAmAM ja upayoga hoya che evuM na hovA chatAM, anya koI yoga Avato na hovAthI dIrghakALa sudhI kAyayoga ja kahevAya che. jyAre beindriyAdi jIvone vacanayoga hovAne kAraNe kAyayoga antaryu ja kahevAya che mATe bIjo yoga pravarte tyAre prathama yoganI avivakSA samajavI, paNa abhAva na mAnavo. eTale uttaravaikriyakALa dArika kAyayoganI avivakSA samajavI, paNa abhAva na mAnavo. vigrahagatimAM kArmaNakAyayoga hoya che. utpatti sthAne Ave eTale utpatti samaye audArika pudgalo grahaNa kare che. arthAt baMne pudgalonuM grahaNa thayuM.
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ yoga mArgaNA 9 nizcayanayanI apekSAe e samayathI ja dArikamizra kAyayoga kahevAya che. vyavahAranaya e samaye kArpaNa kAyayoga ane pachInA samayathI (bIjA samayathI) audArikamizra kAyayoga kahe che. eno abhiprAya evo che ke pUrvanA samaye je hoya enAthI, pachInA samaye pugalonuM grahaNa thAya che. eTale vigrahagatithI AvanAra jIvane utpatti samayanI pUrvanA samaye kArmaNa zarIra ja hovAthI utpatti samaye kAmaNa zarIrathI ja pudgalonuM grahaNa thatuM hovAnA kAraNe utpatti samaye kArpaNa kAyayoga kahevAya. jIva jo RjugatithI Avato hoya to eka ja samayamAM Avato hovAthI pUrvano samaya e pUrvabhavano caramasamaya che. e vakhatanuM zarIra to tyAM ja choDI Avato hovAthI e zarIrathI ahIM utpatti prathama samaye pudgalonuM grahaNa thAya che ema kahI zakAtuM nathI. mATe utpatti prathama samaye grahaNa kArmaNazarIrathI ja thayuM hovAthI tyAre kArmaNakAyayoga kahevo joIe ane bIjA samayathI audArikamizra kahevo. taijasa zarIra dvArA thatI pravRtti kayAreya judI paDatI nathI. e sarvadA kArmaNanI sAthe ja anAdikALathI hoya che. mATe taijasano alaga yoga kahevAto nathI. audArikamizrakAyayoga utpattithI zaru thaI zarIra paryApti pUrNa na thAya tyAM sudhI hoya che. tyArabAda paryAptajIvone audArika-kAyayoga hoya che. aparyApta jIvone to bhavanA aMta sudhI audAmizra kAyayoga ja hoya che. A mukhyamata che. bIjA mate paryApta jIvone svaprAyogya paryApti pUrNa na thAya tyAM sudhI audA mizra ne tyArabAda audArika kAyayoga manAyo che. uttaravaikriya ke AhAraka karatI vakhate prAraMbhamAM audArika sAthe vaikriya ke AhArakanI mizratA hoya che. A vakhate siddhAMte audArikamizra kAyayoga mAnyo che ane jyAre uttaravaikriya ke AhAraka choDI devAnuM hoya tyAre (prAnta kALe) vaikriyamizra ke AhArakamizra hoya che ema siddhAMtano mata che. banAvatI vakhate vaikriya ke AhArakanI mukhyatA hovAthI vaikriyamizra ke AhArakamizra hoya che ne prAnta audArikamizra hoya che evo kArmagranthika abhiprAya che ema keTalAka mAne che. jyAre prAraMbhe vaikriyamizra ke AhArakamizra ne prAnta koI mizra nahIM evo kArmagrazvika mata che ema paNa keTalAka mAne che. teonuM kahevuM ema che ke jema mANasa mare ke deva auve tyAre zarIra choDI ja devAnuM che. mATe mizratA AvatI nathI tema uttara vaikriya ke AhAraka choDatI vakhate mizratA AvatI nathI. vaLI, vaikriyamizra vageremAM audArika sAthe mizratA kahevAya che, paNa vastutaH e kArmaNa sAthenI ja mizratA jANavI. kAraNake vaikriya pudgalo kayAreya audArika pudgalo sAthe joDAtA nathI, baMne svataMtra ja rahe che. te paNa eTalA
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ 80 satpadAdiprarUpaNA mATe ke audArika vaikriya baMdhana nAma karma vagere karmo batAvyA nathI. uttara kriya karanAro manuSya, tiryaMca, deva ke naraka eka samayamAM paNa kALa karI zake che. eTale e apekSAe uttara vaikriyano jaghanya kALa 1 samaya paNa maLI zake che. AhAraka banAvanAro antarma pUrve kALa karato nathI. mATe AhArakamizrano kALa jaghanyathI 1 samaya maLato nathI. bhASA, zvAsozvAsa ane mananA pugalone AtmasAt karyA vagara, mAtra te te rUpe pariNAvIne jIva choDI de che. paNa pAMca zarIra pudgalone jIva AtmasAtu kare che. tethI bIjA samaye e badhA pudgalo ekI sAthe na chUTI jatAM kramaza: thoDA thoDA chUTe che. jema karmamAM niSeka racanA mujaba thoDA thoDA chUTe che ema ahIM samajavuM. (paNa karmamAM abAdhAkALa hovAthI bIjA samayathI chUTavAnuM cAlu thatuM nathI. jyAre ahIM evuM na hovAthI bIjA samayathI ja chUTavAnuM cAlu thaI jAya che.) eTale prathama samaye mAtra grahaNa ja hoya che. Ane sarvabaMdha ke sarvasaMghAta kahe che. bIjA samaye thoDA navA pudgalo le che ane prathama samayagRhIta keTalAka choDe che. eTale ke dezabaMdha hoya che tathA dezaparizATa hoya che. bhavacaramasamaye ekanaye sarvaparizATa che. bIjA naye dezabaMdha - dezaparizATa che. temaja pachInA samaye te zarIranI apekSAe sarvaparizATa che ane 28jugatithI janArane bIjA zarIranI apekSAe sarvabaMdha paNa che. baMne zarIro judA hovAthI baMneno bhego dezabaMdhadezaparizATa na kahevo. A rIte pAMce zarIromAM yathAsaMbhava sarvabaMdha-sarvaparipATa -dezabaMdha-dezaparizATanuM prarUpaNa satpadAdi nave dvArothI jANI levuM. | manoyoga, manoyoga sAmAnya, satya, asatya, mizra ane vyavahAra manoyoga ema mArgaNA. satya-vyavahAramAM 1 thI 13 guNaThANA. asatya-mizramAM 1 thI 12 guNaThANA. saMjJI paryApta paMcendriya jIvo jeTalA hoya te badhA labdhithI (yogyatA rUpe) manoyogI kahIe to saMjJI paryApta paMcendriya jIvo jeTalA manoyogI maLe. A jIvomAM jyotiSa devonI saMkhyA mukhya che. zeSa saMjJI jIvo enA saMkhyAmAM bhAge ja che. tethI sAdhika jyotiSadevonI saMkhyA jeTalA manoyogI maLe. paNa, manoyoganuM pravartana hoya tyAre ja manoyogI kahevAya, eTale AvA jIvo jyotiSadevo karatAM saMkhyAmAM bhAgye ja maLe. kAraNake saMjJIjIvomAM saMkhyAtamo bhAga vacanayogI hoya che ane enA paNa saMkhyAtamA bhAga jeTalAM manoyogI hoya che. tethI manoyoga sAmAnya - jyotiSadevo H s = (pratara : 256 pratarAMgula) - s
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ manoyoga mArgaNA A manoyogIno saMkhyAta bahubhAga vyavahAra manoyogI hoya che ane mizra, asatya tathA satyamanoyogI uttarouttara saMkhyAtamAbhAge hoya che. zaMkA - pannavaNAmAM mahAdaMDaka alpabadutvamAM 42,43,44mA padamAM kramazaH khecara, sthaLacara, jaLacara napuM. tiryaMco uttarouttara ss kahyA pachI paryA cau0 s kahyA che ne tyArabAda 46mA padamAM paryApaMce. v kahyA che. eTale ke jaLacara napuMtiryaMca karatAM paryA. paMcendriyo v nathI, paNa s che. mATe jaNAya che ke jaLacara napuM, tiryaMca karatAM paNa s koI anya paMcendriya paryA. jIvo che. anya koI rAzi saMbhavita na hovAthI ema mAnavuM paDe che ke 42,43,44mA padamAM je napuMsaka tiryaMconI vAta che te saMjJI napuMsaka che ane tenA karatAM paNa = asaMjJI paryApaMce jIvo che. Ama mAnavAthI kula paryApaMce jIvo saMkhyAtaguNa hovA saMgata TharI jAya che. have Ama jo mAnIe to jyotiSa karatAM paNa saMkhyAta guNa evA A napuMsaka tiryo saMjJI mAnavAnA rahevAthI saMjJImAM mukhya rAzi e ja thAya. ane tethI manoyogI jIvo tarIke jyotiSa karatAM saMkhyAtaguNa jIvo mAnavA joIe. samAdhAna - garbha paryApta jIvone chae vezyA saMbhave che. eTale A napuMsaka tiryaMco jo garbhaja (saMjJI) hoya to teone zubhalezyA paNa saMbhavita bane. vaLI teo tiryaMca puruSa-strI karatAM to saMkhyAta guNa che ja. eTale tiryaMcanA alpabadutvamAM 3 zubhalezyAmAM napuMsakanI saMkhyA ja vadhAre batAvavI paDe. paNa emAM to tiryaMcastrInI saMkhyA vadhAre batAvI che. eTale jaNAya che ke saMjJImAM napuMsaka jIvo strI karatAM atyanta alpa che. ane tethI A traNa je saMkhyAtaguNa kahelA napuMsako che tene asaMjJI mAnavA Avazyaka che. (athavA matAMtare mahAdaMDaka-alpabadutvamAM A 3 pada ja na hovA joIe.) mATe saMjJImAM mukhya saMkhyA jyotiSanI thavAthI enA saMkhyAtamA bhAge manoyogI kahevA yukta ja che. athavA mahAdaMDaka alpabadutvanA e 3 pada svIkArIe ane ene saMjJI mAnIe to jyotiSa karatAM saMkhyAtaguNa manoyogI jANavA. badhI mAgaNAmAM - eka jIva - ghanarAja - Da, sUcirAja - 9 rAja aneka jIva - ghanarAja - Da, sUcirAja - 14 rAja.
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ 82 satpadAdiprarUpaNA rALA badhe sarvaloka. 1le guNaThANe - sarvaloka, bIjethI - guNaThANA oghavatuM siu badhI mArgaNAmAM - jA. 1 samaya, utkR antaryu. badhA manoyogano utkRSTa kALa antaryu hovA chatAM, e kramazaH satya, asatya, mizra, vyavahAra ane sAmAnyanA krame s,s,s,s, vjANavo. badhI mArgaNAmAM jagha0 antarmu, utkRDha AvalikA/a puparA, (1) kAyayogano jaghanyakALa antaryu hovAthI manoyoganuM jaghanya aMtara 1 samaya na maLe. aneka jIvApekSayA badhI mArgaNA dhruva hovAthI aMtara nathI. sarvajIvApekSayA manoyogI anaMtamA bhAge che. manoyogInI apekSAe, * vyavahAra manoyogI saMkhyAta bahubhAga, * zeSa 3 saMkhyAtamo bhAga. mAlA bAkI satyamanoyoga alpa asatya manoyoga mizra manoyoga vyavahAra manoyoga manoyoga sAmAnya vacanayoga manoyogI karatAM saMkhyAtaguNa. manoyogIjIvo devarAzi karatAM saMkhyAtamA bhAge che. ne yogyatAnI apekSAe
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAyayoga mArgaNA 83 sAdhikadeva rAzi jeTalA che. vacanayogI tarIke beindriyAdi jIvo paNa maLI zake. paryA. vikalendriya jIvo pratara : aMgulano saMkhyAtamo bhAga jeTalA che. jyAre saMjJI jIvo pratara : dezona 256 aMgula keTalA che. eTale be indriyAdi jIvo saMkhyAtaguNa hovA spaSTa che. ne tethI vacanayogI jIvo manoyogI karatAM saMkhyAtaguNa hovA ja saMgata Thare che. paraMtu karmagraMtha-pannavaNA vageremAM asaMkhya guNa kahyA che. jIvAbhigama uttarArdhanA mULamAM saMkhyAtaguNa batAvela che paNa TIkAkAra bhagavaMte asaMkhya guNa kahyA che. A asaMkhyaguNa je kahyA che te azuddhi hovI lAge che. kAraNake yuktithI ahIM saMkhyAtaguNa hovA ja saMbhave che. manoyogI tarIke paryAptasaMjJI laIe ane vacanayogI tarIke labdhi aparyAvikalendriya paNa bhegA gaNIe (teoe bhASAparyAptino prAraMbha karyo che eTalI mAtra hakIkatane najaramAM laIne emano paNa samAveza karIe) to asaMkhyaguNa ghaTI zake. paNa e aparyA. vikalendriyane vacanayogI kahI zI rIte zakAya ? kemake teone svaranAmakarmano udaya paNa hoto nathI. vaLI bhASA paryApti pUrNa karanArA jIvo mana:paryApti pUrNa karanArA jIvo karatAM saMkhyAtaguNa ja che. eTale yuktithI vacanayogI jIvo manoyogI karatAM saMkhyAtaguNa hovA jaNAya che. dravya pramANaH pratara H pratarAMgulano saMkhyAtamo bhAga. zeSa badhuM manoyogavat jANI levuM. manoyoga sAmAnyanA utkRSTa kALa karatAM paNa satyavacanayoga no kALa s hoya che. te pachI asatya, mizra, vyavahAra ane sAmAnyano kALa kramazaH s,s,s, ane vche. kAyayoga 1 thI 13 guNaThANA. audA; audAmizra; vaikriya; vaikriyamizra, AhA, AhA mizra, kArpaNa ane kAyayoga sAmAnya ema 8 mArgaNA jANavI. kamANaH | 1audA kAyayoga sarvajIvano saMkhyAtabahubhAga (anaMta) audA mizrakAyayoga sarvajIva - s kArpaNa kAyayoga sarvajIva - a (antarmunA samayo) vaikriya kAyayoga jyotiSano saMkhyAta bahubhAga kaMIka nyUna (pratara - 256 pratarAMgula) kavaikriya mizra jyotiSa :s
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84 satpadAdiprarUpaNA AhAraka kAyayogI saMkhyAtA AhAraka mizra saMkhyAtA kAyayoga sAmAnya sarvajIvano anaMtabahubhAga. (1) sarvajIvonA anaMtabahubhAgajIvo nigodamAM che jemane mAtra kAyayoga hoya che. AmAMno eka asaMkhyAtamo bhAga vigrahagatimAM hoya che je kArmaNakAyayogI hoya che. zeSa asaMta bahubhAga jIvomAM saMkhyAmA bhAganA jIvo labdhi aparyA hoya che emane mAtra audAmizra kAyayoga hoya che. bAkInA saMkhyAta bahubhAga jIvo labdhi paryA hoya che. emAMnA saMkhyAtabahubhAga jIvo karaNaparyApta hoya che ane eka saMkhyAtamo bhAga karaNa aparyApta hoya che. karaNaparyAptajIvone to audArika kAyayoga ja hoya che. karaNaaparyAmAM zarIraparyAptane paNa audA hoya che, zarIra aparyAne ja audA mizra hoya che. mATe sarvajIvono saMkhyAtabahubhAga audA. ane eka saMkhyAtamo bhAga audA. mizra kAyayogavALA hoya che. (2) kArpaNa kAyayogamAM dravya pramANa sarvajIva + antaryunA samaya... jeTaluM che. keTalIka jagyAe antarmuhUrtanA samaya pramANa nigodo vigrahagatimAM kAyama maLe che tevA akSaro che. paraMtu tyAM lahiyAnI bhUlathI bhAjita" zabda rahI gayo che ema samajavuM. arthAt antaryu samayabhAjita (sarvanigoda) pramANa haMmezAM vigrahagatimAM maLe che ema artha jANavo. bIjuM saMsArIjIvane AhArIpaNAno utkRSTa kALa (= kAzmaNakAyayoganuM utkRSTa aMtara) aMgulIsa samaya che. eTale ke ATalA kALamAM mokSe na jAya to avazya vigrahagatimAM karmaNakAyayoga-aNAhArIpaNuM pAme che. AhArIpaNAnA A utkRSTakALathI sarvajIvone bhAgIe to paNa asaMkhya loka jeTalI nigoda haMmezAM vigrahagatimAM maLe. tethI vigrahagatimAM mAtra antaryu pramANa nahi, paNa antaryu. bhAjita pramANa nigodo maLe e jANavuM. (3) badhA deva, badhA nArakI temaja uttara vaikriyazarIramAM rahelA manuSyo ane tiryaMco... ATalA jIvo yogyatAnI apekSAe vaikriyakAyayogI che. A badhAnI kula saMkhyA sAdhika jyotiSa devo jeTalI che. A badhAne saMkhyAta bahubhAga kALa vaikriyakAyayoga hoya che, eka saMkhyAtamA bhAga jeTalo kALa vacanayoga hoya che ne enA paNa saMkhyAtamAbhAgano kALa manoyoga hoya che. tethI vaikriyakAyayogI tarIke A yogyatAvALA jIvono saMkhyAtabahubhAga maLe ja che je rAzi jyotiSadevonA saMkhyAtabahubhAga jeTalI thAya che.
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAyayoga mArgaNA (4) jyotiSa devonA saMkhyAmAM bhAge vyaMtaro che. vyaMtaromAM kula devonA saMkhyAtamA bhAge saMkhyAmavarSAyuSka devo che. eTale ke kula devarAzinA saMkhyAtamA bhAge saMkhyAmavarSAyuSka devo thayA. emano saMkhyAtamA bhAgano kALa vaimizramAM pasAra thAya. tethI bhavadhAraNIyApekSayA vaimizrayogI jyotiSanA saMkhyAtamA bhAge hoya che. (5) AhAraka zarIrI ekakALe utkRSTathI sahastrapRthakatva maLe che. zrIbhagavatIsUtravRttimAM kahyuM che ke jai huMti jahaNNeNaM ekaM do tinna paMceva havanti / ukkoseNa jugavaM puhuttamettaM sahassANaM / / la audao, audA mizra, kArmaNa, kAyayoga sAmAnya ekajIva ane kajIva ghanarAja sarvaloka sUcirAja 14 rAja 14 rAja * vaikriyakAyayoga ekajIva | | anekajIva ghanarAja | sUcirAja | ghanarAja | sUcirAja deva-nAraka | Wa 9 rAja | Ha | 6 + 7 = 13 rAja manu tio | La 7 rAja | Ua | 14 rAja (1) devonA gamanAgamanApekSayA 9 rAja. nArakIne 7mI narakApekSA vadhumAM vadhu 6 rAja maLe. vAukAyavaikriyanI apekSAe ekajIvApekSayA 7 sUcirAja, anekajIvApekSayA 14 sUcirAja maLe. ghanarAjathI baMne rIte prea * vai. mizra - ekajIva - anekajIva, ghanarAja-sUcirAja - badhe La, kAraNa ke AmAM upapAta ke maraNasamudyAta nathI. A bhavadhAraNIpezayA jANavuM. u.vai. apekSAe ghanarAja - Va, sUcirAja-ekajIva 9 rAja, aneka jIva-14 rAja * AhAraka - ekajIva - anekajIva ghanarAja - Da sUcirAja - 7 rAja AhA mizra. - badhI rIte ea, kAraNa ke maraNasamud nathI.
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ satpadAdiprarUpaNA | rAdhA ja * vaikriya - deva - 9 ghanarAja - 9 sUcirAja nArakI - 6 ghanarAja - 6 sUcirAja manu ti - sarvaloka vaimizra - sarvaloka, bhavadhAraNIyApekSayA - La * AhI. - ghanarAja - la, 7 sUcirAja AhA mizra - ghanathI - sUcithI Lla * zeSa 4 mArgaNA - sarvaloka. jadhanya kArpaNa ekajIva | jaghanya (utkR. audA 11 samaya antarmu, dezona 22000 varSa audA mizra 31 samaya, 3 samayajUnakSullakabhavaantarmu vaikriya *1 samaya, antaryu vaikriyamizra 1 samaya antaryu. AhAraka 51 samaya antaryu. AhA. mizra | 'antarmu antaryu. 1 samaya 3 samaya kAyayoga sAmAnya antaryu AvalikA/a pudgaparA (1) uttaravaikriyamAMthI audArekakAyayogamAM AvI kALa karanArane jagha0 1 samaya maLe. (2) beindriyAdine parAvartamAna yoga hovAthI antaryu bAda anya (eTale ke vacanayoga ke manoyoga) Ave ja. tethI audArikano utkRSTakALa antaryu.thI adhika na maLe. paNa ekendriyamAM anyayoga na hovAthI mAtra kAyayoga hoya che. ekendriyajIvomAM bA. pRthvIkAyamAM sauthI vadhu AyuSya hoya che je 22000 varSa che. emAM prAraMbhika antarmamAM audAmizra hoya che. vaLI mRtyubAda paNa audA mizra ke kAmaNa hoya che. tethI audArika kAyayogano utkRSTakALa dezona 22000 varSathI adhika maLato nathI.
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAyayoga mArgaNA (3) kevalisamudyAtanI apekSAe audAmizrano jaghanyakALa 1 samaya maLe (bIjA samaye.) tathA 6ThThA - sAtamA samaye paNa audAmizra hoya che. (digaMbaro 7mA samaye audA kAyayoga mAne che, tathA AThamo samaya zarIrastha hovAthI samudramAM gaNatA nathI. e jANavuM.) A sivAya audA mizrano jaghanya kALa 3 samayapUna kSullakabhava jeTalo maLe che. kAraNa ke kSullakabhava e aparyA jIvanuM AyuSya che jene saMpUrNabhava daramyAna audA. mizra kAyayoga hoya che. paNa prathamanA 3 samaya vigrahagatimAM jaI zake che jyAM kArpaNa kAyayoga hoya che. labdhi paryApta jIvane zarIraparyApti pUrNa na thAya tyAM sudhI audA mizra hoya che. paNa A kALa uktakALa karatAM adhika hoya che jANavuM. (4) vaikriyakAyayogamAM uttaravaikriyanI apekSAe jaghanyakALa 1 samaya maLI zake. vai0 mizramAMthI vaikriyamAM Ave ane 1 samayamAM kALa karI jAya to... mULa zarIranI apekSAe antaryu. maLe. pachI vacanayogAdi Ave. uttaravaikriyaprAraMbha karI bIjA ja samaye mRtyu pAmanArane vai0 mizrano jaghanyakALa 1 samaya maLe. (5) AhArakazarIra banAvanAra AhArakamizramAMthI AhArakamAM AvIne 1 samayamAM kALa karI jAya to AhAramayogano jaghanyakALa 1 samaya maLe. athavA AhAraka zarIrane traNe yoga parAvartamAna hoya che, tethI manoyogamAMthI AhArakakAyayogamAM Ave ane bIjA ja samaye mULa zarIramAM praveze (dA. kAyayogI thAya) to AhArakano kALa 1 samaya maLe. AmAM mULa zarIramAM pravezavAno mata cokkasa che. (vaikriya mATe paNa A rIte paNa maLI zake.) - (6) AhA. prAraMbha karanAro eka vagere samayamAM ka La karato nathI. tethI jaghanyakALa 1 samaya vagere na maLe. (7) 3 samaya vigrahagati apekSA paNa maLe ke kevalisamudramAM 3,4,5mAM samaye paNa maLe. kevaLI samudramAM trIjA tathA pAMcamAM samaye lokanA asaMkhya bahubhAga vyApta che. tethI kArpaNa kAyayoga che. jyAre 4thA samaye to saMpUrNa loka vyApta che. tethI sutarAM kArpaNa kAyayoga ja Ave. 2/6 8aa samaye... rajAnI jema zvA samaye audA mizrayoga Ave. 7mA samaye yadyapi daMDa che.. chatAM ahIM kapATane saMhArIne daMDastha thAya che. tethI audALa mizra ApaNA graMthomAM lIdho che. jyAre digaMbara graMthomAM 7 samayano ja samudra mAnyo che. ane 7mA samaye daMDamAM audA, kAyayoga lIdho che. 8mA samaye zarIrastha che. chatAM daMDane saMharIne zarIrastha thAya che. tethI tene ApaNA graMthomAM samudramAM gaNela che. tyAM audA, kAyayoga sutarAM sugama che..
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ audA. maMthAna 88 satpadAdiprarUpaNA (8) mana ke vacanayogamAMthI kAyayogamAM praveza karI 1 samayamAM kALa kare to paNa kAyayoga sAmAnyano jaghanyakALa 1 samaya maLI zakato nathI, kAraNa ke kALa karIne bhavAMtaramAM janArane paNa tyAM kArpaNa vagere koIka kAyayoga ja hovAthI kAyayoga sAmAnya cAlu ja hoya che. (9) A kALa vyavahArarAzinI apekSAe che. eTale ke e jIva ekendriyanI ATalI kAyasthiti bAda avazya trasapaNe pAme che jyAM vacanAdiyoga hovAthI AnAthI adhika kALa maLI zakato nathI. kAryaNAyayoga mATe kevalisamuddhAta ane vakragatinI kaMIka samaja - kevalisamudyAta samaya vidhAna vyAptakSetra | yoga Va kapATa La audA mizra dezonaloka kArpaNa lokavyApI saMpUrNaloka kArpaNa audA mizra zarIrastha la audA prathamasamaye 14 rAja UMco ane svazarIranI jADAI-pahoLAI pramANa jADo-pahoLo daMDa kare che. emAMthI bIjA samaye Atmapradezone pUrva pazcima ke uttara-dakSiNa dizAmAM vistArI 14 rAja UMcuM svazarIranI jADAI ke pahoLAI jeTalI jADAIvALuM ane lokano jyAM jeTalo (1-5-1-7 vagere rAja) vyAsa hoya eTalI pahoLAIvALuM kapATa banAve che. enI jADAI svazarIrapramANa hovAthI tiryapratarajjunA aMsamAM bhAga jeTalI ja hovAnA kAraNe kapATa dvArA kula vyAptakSetra paNa chea ja hoya che.) pUrva-pazcima thayelA A saMpUrNa kapATamAMthI trIjA samaye uttara-dakSiNa dizAmAM (jo kapATa uttara-dakSiNa dizAmAM thayuM hoya to pUrva-pazcima dizAmAM) Atmapradezo jyAM jyAM lokano jeTalo (1-5-1-7 vagere rAja) vyAsa hoya tyAM sudhI vistare che ne manthAna bane che. lokanI 14 rAja UMcAInA koIpaNa eka bindu para ADo cheda karavAmAM Ave to e cheda vRttAkAra dekhAya che. emAM prathama, dvitIya ane tRtIya samaye nIce mujabano AkAra dekhAya. wa
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ kevalisamudaghAta citra naM. 1 3: }pU. pa/ 11 JUN 1 pahelo samaya bIjo samaya-zarIranI trIjo samaya-maMthAna.. zarIra pramANa jADAI jeTalI jADAI dharAvatuM pUrva-pazcima kapATamAMthI jADAI-pahoLAI bhinna bhinna UMcAIe uttara-dakSiNa Atmapradezo nIkaLavAthI thayelo maMthAna. dharAvato bhinna bhinsa pahoLAI baMne bAju (4)-(4) lakhela kSetra 14 rAja UMco daMDa vALuM 14 rAja UMcuM kapATa vyApta thavAnuM bAkI che. je Lla jeTaluM che. A kSetra tathA nikUTa 4thA samaye bharAya che. AmAM trIjA samayano AkAra joIe to e kAMI chAzane valovanAra ravaiyA jevo nathI. tethI manthAna eTale ravaiyo evo artha karI UbhA 4 pAMkhiyA jevo AkAra trIjA samaye thAya evI kalpanA sAcI nathI. paNa A prakriyA karmone mathI nAkhe che mATe manthAna kahevAya che. bAkI UbhA 4 pAMkhiyAnuM to kSetra la thAya, dezona loka nahIM e jANavuM. bIjA samaye pUrva-pazcima thayelA kapATamAMthI trIjA samaye uttara-dakSiNamAM Atmapradezo bahAra nIkaLe che ane lokAnta sudhI jAya che. eTale mAtra 4 pAMkhiyA jeTalA ja kSetramAM Atmapradezo phelAya ane zeSamAM nahIM ema kahI zakAya nahIM. vaLI, bIjA samaye thayelA kapATanI pUrva-pazcima laMbAI saMpUrNa vyAsa jeTalI hotI nathI. (jo tiryaprataranA madhyabhAgamAM rahIne samuddAta kare to ja saMpUrNa vyAsa jeTalI laMbAI maLe.) eTale ke trIjA samaye manthAna karatI vakhate uttara-dakSiNamAM Atmapradezone laMbAve che tyAre Atmapradezo RjugatithI vistaratA hovAthI citramAM darzAvyA mujabanA baMne bAjue thoDo thoDo bhAga AtmapradezothI vyApta thavAno bAkI rahe che jene 4thA samaye pUre che. A AMtarapUraNa kahevAya che. saMpUrNa lokavyApI thavAnI A prakriyA daramyAna AtmAnA 8 rucakapradezo lokanA 8 cakapradezo para goThavAI jAya e jANavuM. lokamadhyamAM AvI lokanA ATha rucaka pradezo para potAnA AtmAnA 8 cakapradezo goThavIne ja kevalisamudrano prAraMbha kare... ema digaMbaro mAne che.
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 90 satpadAdiprarUpaNA eTale teonA mate u52 jaNAvyA mujabano bhAga manthAna samaye bAkI raheto nathI. paNa tathA lokasvabhAve ja ghanavAtanuM valaya trIjA samaye pUrAtuM nathI. ane 4thA samaye pUrAya che. teoe AkhA lokanI pharate ghanavAtanuM valaya mAnyuM che.) vigrahagati - sAmAnyathI jIva ane pudgala samazreNimAM gati kare che. eTale mRtyusthAnathI parabhavanI utpattinuM sthAna samazreNimAM hoya to jIva eka ja samayamAM e be sthAna vacce jeTaluM paNa aMtara hoya (cAhe eka AkAzapradezanuM hoya ke 14 rAjanuM hoya te badhuM) eka ja samayamAM pasAra karI parabhavanA utpattisthAne utpanna thaI jAya che. dhAro ke pUrvabhavano carama samaya 100mo samaya che. to 101mAM samaye e samazreNimAM AvelA vivakSita sthaLe utpanna thaI jAya che. Ane jugati kahe che. paNa jo jIvane vizreNimAM utpanna thavAnuM hoya to e eka samayamAM utpanna thaI zakato nathI, kAraNa ke enI gati to samazreNimAM ja thatI hovAnA kA2Ne ene kATakhUNe vaLAMka levA paDatA hoya che. A vaLAMka levAne vigraha athavA vakra kahe che. AvA jeTalA vigraha Ave eTalA samaya vadhAre lAge che. mULa sthAna ane utpattisthAnanA sthAnanI apekSAe AvA 1-2-3 ke 4 vigraha karavA paDe che ne tethI jIvane utpanna thavA mATe kramazaH 2, 3, 4 ke 5 samayo lAge che. A vAtane jarA vistArathI samajIe. adholokamAM jyAM lokano vyAsa 3 rAja che evA sthAna para lokano ADacheda karI e ADachedane jovAmAM Ave to nIcenuM dRzya dekhAya. citra naM.2 dizA vidizA AmAM bahAranuM vartuLa e AkhI eka pratara che jeno vyAsa 3 rAja che. aMdaranuM vartuLa e trasanADI che jeno vyAsa 1 rAja che. madhyalokamAM jyAM lokano vyAsa eka rAja jeTalo ja che tyAM A baMne vartuLa alaga-alaga na rahetA eka ja thaI jaze. e ja rIte u52 lokAnte 1 rAja vyAsa che tyAM paNa eka ja vartuLa jANavuM. A sivAya anyatra sarvatra AvA be vartuLo jANavA. emAM trasanADIne pUrva-pazcima, uttara-dakSiNa samazreNimAM je be paTTA batAvyA che ene ApaNe dizA
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ 91 vigrahagati kahIzuM ane e sivAyano bahAranA vartuLano khAlI bhAga je che tene vidizA kahIzuM. lokanI UMcAInA 14 rAjanA pratyeka AkAzapradeze AvI-eka-eka tiryaprataro che. eTale ke 14 rAjanI zreNimAM jeTalA AkAzapradezo hoya eTalI tiryakataro hoya che. eka vAta e khyAlamAM rAkhavA jevI che ke urdhva ke adholokamAM traNanADInI aMdara rahelo jIva upara ke nIce jyAM javuM hoya tyAM sIdho samazreNimAM upara-nIce gati karI ISTatiryapratara sudhI pahoMcI zake che. paNa trasanADInI bahAra rahelo jIva urdhvamAMthI adholokamAM ke adholokamAMthI urdhvalokamAM samazreNigati karIne e rIte jaI zakato nathI, kAraNa ke enI gati vacce alokathI vyAghAta pAme che. citra naM.3 alokathI dhyAghAta alokathI vyAdhAta -trasanADI eTale AvA jIvane anyalokamAM javuM hoya tyAre pahelAM trasanADImAM pravezavuM paDe che. e mATe paNa citra naMbara 2mAM jovAthI khyAla Ave che ke dizAmAM rahelo jIva eka ja pUrva-pazcima ke uttara-dakSiNa samazreNi gatithI trasanADImAM pravezI zake che jyAre vidizAmAM rahelo jIva prathama samazreNi gati kare to kadAca lokAnta sudhI pahoMcI jAya to paNa e trasanADImAM pravezI zakato nathI. eTale e pUrva-pazcima ke uttaradakSiNa samazreNimAM lokAnta sudhI gati na karatAM dizAmAM yogya sthAne pahoMcAya eTalI ja gati karI pachI kATakhUNe vaLI (vigraha karI) uttara-dakSiNa ke pUrva-pazcimadizAmAM gati kare che ne trasanADImAM praveza kare che. tyAM AvyA bAda e anyalokanI je prataramAM pahoMcavuM hoya e pratara sudhI pahoMcavA urdhva ke adho dizAmAM samazreNi gati kare che. trasanADImAM vacce aloka Avato na hovAthI gatino vyAghAta thato nathI. Ama potAnA vidizAmAM rahelA mULa sthAnathI dizAmAM AvavAno 1 samaya, dizAmAMthI trasanADImAM AvavAno 1 samaya, ane trasanADImAM mULapratarathI ISTapratara sudhI AvavAno 1 samaya. ema traNa samaya thayA.
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ satpadAdiprarUpaNA citranaM.4 * 0 have A uparanI iSTaprataramAM paNa ene trAsanADInI bahAra vidizAmAM , utpanna thayuM che. to e eka ja samazreNi gatithI utpanna thaI zakato nathI paNa e gatithI e trasanADInI bahAra dizAmAM Avaze. ne pachI eka samazreNi gatithI e ISTasthaLe pahoMcI zakaze. eTale Ama kula pAMca samaya thaze ne emAM cAravAra vaLavAnuM AvavAthI 4 vigraha thaze. TUMkamAM nIce pramANe gatio thaze. 0-1 adholokamAM mULaprataramAM mULasthAnathI pUrvadizAmAM samazreNi gati karI dizAmAM Avyo. 1-2 adholokamAM mULaprataramAM uttaradizAmAM samazreNi gati karI trasanADImAM Avyo. 2-3 urdhvadizAmAM samazreNi gati karI mULa pratarathI ISTaprataramAM trasanADImAM Avyo. 3-4 ISTaprataramAM pazcima dizAmAM gati karI trasanADInI bahAra dizAmAM Avyo. 4-5 ISTaprataramAM uttara dizAmAM gati karI trasanADInI bahAranA vidizAnA utpattisthAnamAM Avyo. AmAM 1,2,3 ane 4thA samaye vaLAMka che, mATe 4 vigraha ane pAMca samaya thayA. jo jIva mULaprataramAM dizAmAM ja hoya to 0-1 gati karavI na paDavAthI, athavA ISTaprataramAM dizAmAM ja utpanna thavAnuM hota to 4-5 gati karavI na paDavAthI 3 vigraha ne 4 samaya thAya. jo mULaprataramAM dizAmAM hoya ane ISTaprataramAM paNa dizAmAM utpanna thavuM hoya to 0-1, 4-5 ema be gati na karavI paDavAthI, athavA mULaprataramAM trasanADImAM ja hoya ne iSTaprataramAM vidizAmAM utpanna thavuM hoya to 0-1, 1-2 gati na karavI paDavAthI, athavA mULaprataramAM vidizAmAM hoya, paNa ISTaprataramAM trasanADImAM ja utpanna thavuM hoya to 3-4 ane 4-5 gati karavI na paDavAthI 2 vigrahane 3 samaya thAya. A ja rIte trasanADImAMthI ja bhinnautaramAM trasanADImAM
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ vigrahagati ja, paNa pUrva-pazcima ane uttara-pazcima baMne viSamazreNimAM utpanna thanArane paNa 2 vigraha-3 samaya thAya. paNa jo ene pUrva-pazcima ke uttara-dakSiNa A bemAMthI eka samazreNimAM hoya evA sthAnamAM utpanna thavuM hoya to, athavA e baMne viSamazreNi hovA chatAM, enI e prataramAM ja utpanna thavuM hoya to eka vigraha-2 samaya thAya. jhasanADI. citranaM.pa . ? athavA - enI e ja prataramAM pUrva-pazcima ke uttara-dakSiNa samazreNimAM ja utpanna thavuM hoya to 0-1 ema eka ja gati thAya, eka ja samaya lAge.. AmAM kayAMya vaLavAnuM na AvavAthI A Rjugati kahevAya che. koIpaNa sthaLethI eka jIvane e RjugatithI utpanna thaI zake evuM kSetra alpa [a eka vakrathI utpanna thaI zake evuM kSetra a Lla be vakrathI utpanna thaI zake evuM kSetra a traNa vakrathI utpanna thaI zake evuM kSetra s cAra vakrathI utpanna thaI zake evuM kSetra s Ama, lokanuM saMsthAna ane jIvonI gatino vicAra karatAM vadhumAM vadhu pAMca samaya ne 4 vigrahavALI gati maLI zake che. zrI bhagavatIjImAM tathA bhANakAraracita zrI vizeSaNavati graMthamAM e pramANe batAvela paNa che. chatAM sUtrakAre te kema nathI batAvI? evI zaMkAnA samAdhAnamAM vRttikAre kahyuM che ke tathA lokasvabhAve evI gati alpa thatI hoya ke asaMbhavita hoya ne enA kAraNe na batAvI hoya.
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 94 satpadAdiprarUpaNA ekajIva | yoga |jaghanya utkRSTa audao 16samaya, antarmu 1 samaya antarmu adhika 33 sAgaro, audA mizra 31 samaya, 3 samaya 433 sAgaro + pUrvakroDa + 2 samaya -antarmu vaikriya 51 samaya AvalikA/a puparA, vaikriyamizra 1 samaya, sAdhika 10000 varSa AvalikA/a puddaparA AhAraka antarmu, 1 samaya. dizona ardhapuddaparA AhAraka mizra antarmu, 1 samaya dizona ardhapuparA, kArpaNa 3 samayapUna kSullakabhava aMgula/a (= asaMha kALacakra) kAyayoga sAmAnya -1 samaya antarmu (1) kevalisamudramAM 1 le - 8 me audA kAyayoga hoya. eTale dasamayanuM aMtara maLe. anyathA antaryu (zarIraparyAptie paryApta thavA mATe lAgatuM antama) manoyoga-vacanayogano jaghakALa 1 samaya che e apekSAe 1 samaya aMtara Ave. (2) anuttaranA 33 sAgaro. + pachInA bhAvamAM zarIraparyApti thavAmAM lAgatuM antarmu (3) labdhiaparyA. jIva audA mizramAM kALa kare. eka vigraha karI utpanna thAya. tyAM punaH audA mizra hoya. kevalisamudramAM 3-4-5 kArmaNa hovAthI e 3 samayanuM aMtara jANavuM. (4) pUrvakroDa AyuSyavALo jIva prathama antarmamAM audA mizra... tyArabAda zeSa pUrvakroDa + 33 sAgaro deva ke naraka... ne tyArabAda 2 vigraha karI manuSya ke paMcatimAM utpanna thAya, punaH audA mizra. trasanADImAMthI trasanADImAM utpanna thanArane bethI vadhu samaya vigrahagati na maLe e jANavuM. (5) deva, nArakI ke urva vALo jIva 1 samaya manoyogI thaI pAcho vai, kAyayogI thAya tyAre, AvuM ja AhI. mATe jANavuM. AhADamizra hoya tyAre mana-vacanayoga saMbhavita na hovAthI evuM jaghanya aMtara 1 samaya na maLe. (6) manu ke tiryaMca u.vai. saMbaMdhI vaikriyamizramAM kALa karI devaloka ke
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAyayoga mArgaNA narakamAM utpanna thAya tyAre tyAM punaH vaikriyamizra maLe. vacce eka vigraha gati karI hoya to eka samaya kArmaNakAyayoga AvavAthI enuM jaghanya aMtara maLe. bhavadhAraNIyasaMbaMdhI levuM hoya to sAdhika 10000 varSa. 10000 varSAyuSka devanA bhavamAM prathama antarmumAM vai0 mizra hoya, pachI vai0... pachI manu ke ti thAya antaryu. pachI punaHkALa karI deva ke naraka. tyAM punaH vai0 mizra... tethI sAdhika 10000 varSa aMtara maLe. (7) kSullakabhavAyuSka jIva 3 samaya vigraha karI 4thA samaye utpanna thAya. e bhava pUrNa thatAM punaH vigrahagatithI anyatra jAya tyAre 3 samaya nyUnakSullaka bhavanuM aMtara maLe. (8) vacanayoMga tathA manoyoga e baMnemAM judo judo kALa tathA bhegokALa antaryu che. tethI e kALa pUro thatAM saMjJI paMce. jIvane paNa kAyayoga avazya Ave ja che. mATe antarmuthI adhika aMtara na maLe. vaLI vacanayoga-manoyogano jaghanya kALa 1 samaya che. mATe ja aMtara 1 samaya maLe che. aneka jIva - 4 AhA, AhA mizra - jagha. 1 samaya. utkR0 varSapRthakatva -- jIvasamAsa 6 mahinA - bhagavatI * vai0 mizra - jagha1 samaya utkR12 muhUrta... A bhavadhAraNIyanI apekSAe jIvasamAsamAM 12 muhUrta batAvyuM che. u. vainI apekSAe prAya: aMtara nahIM hoya. manu.ti.nI apekSAe 10 mizranuM aMtara che nahIM, evuM pannavaNAsUtranA 16mA prayogapadamAM ApelA bhAMgAo jovAthI khyAlamAM Ave che. matAMtare jai. 1 samaya, utkaTa antaryu hovAno khyAla che. A matAMtara kayA graMthamAM kayAM Apyo che e sthAna cokkasa khyAlamAM nathI. zeSa badhI mArgaNAo dhruva hovAthI aMtara nathI. sarvajIvApekSayA kAyayogasAmAnya - anaMtabahubhAga audA. - saMkhyAtabahubhAga audA mizra - saMkhyAtamo bhAga kArpaNa asaMkhyAtamo bhAga zeSa-4 anaMtamo bhAga
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ satpadAdiprarUpaNA | bhAva badhI mArgaNAo audayika sahakRta lAyopathamikabhAve ke kSAvikabhAve che. alpabadutva AhA mizra alpa mizra vacanayoga AhAraka vaikriya kAyayoga vai0 mizra a vyavahAra vacanayoga satya manoyoga : vacanayoga sAmA asatya manoyoga : pratara mizra manoyoga S loka vyavahAra manoyoga s ayogI manoyoga sAmA che kArpaNa kAyayoga satya vacanayoga : audA mizra asatya vacanayoga : audA kAyayoga sAmA coLI dravyapramANa - bhavastha - zatapRthakatva. siddhamAM - anaMtA.. kSetra - Lla. manuSyamAMthI anuttaramAM janArane IlikAgati hovAthI 7 rAja AvI zake. paNa mokSamAM janArane kadkagati hovAthI sUcithI paNa 7 rAja na Ave. sparzanA - Lla kALa - sAdi - anaMta aMtara - nathI. (utpattinI apekSAe 6 mahinA) bhAga - sarvajIvanA anaMtamA bhAge. bhAva - kSAyika alpabadutva - pUrve AvI gayuM. veda mANA GETNA puruSaveda- strIveda, napuMsarveda ane aveda. ema 4 peTAmArgaNAo jANavI. veda traNa rIte che.
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ vedamArgaNA lavuM veda kAraNa. svarUpa guNao nivRtti | zarIrano AkAra aMgopAMganAmakarmodaya vagere 1 thI 14 bhAva | AtmapariNAma |vedamohanIyodaya 1 thI 9 naipathya | paheraveza |kathaMcit bAhya vyavahAra diva-manune hoya. ekeka thI cauTa sudhI bhAvaveda napuM che. dravyaveda paNa napuM che. chatAM vartamAna vijJAnAnusAre puMkesara, strIkesara vagere hovAmAM koI harakata nathI. paryAasaMjJI jIvomAM dravyathI traNe veda che. bhAvathI siddhAntamate mAtra napuMsaka veda che. kAmacika mate paMcasaMgraha 4thA dvAramAM traNe veda batAvyA che. (prastutamAM siddhAntamatAnusArI prarUpaNA jANavI.) labdhi aparyA.mAM mAtra napuM. veda hoya che. nArakImAM paNa dravya-bhAva ubhaya napuM, veda hoya che. paMceti manuomAM traNa veda che. deva-yugalikamAM mAtra be veda che. vedanA dRSTAMta tarIke tRNAgni, kArISAgni ane nagaradAhanI upamA darzAvI che. tadanusAra maMda udayavALAne pu. veda, tIvra dIrghakALasthAyI udayavALAne strIveda ane tIvratama-atidIrghakAlIna udayavALAne napuMsaka veda kahevAya. tethI zabdAdi pAMce viSayamAM sahelAIthI - zIghra tRpta thanArane puveda gaNAya. dIrgha-dIrghatamakALe tRpta thanArane kramazaH strI-napuM veda gaNAya. - vedodayathI pugalapariNati UbhI thAya che je zabdAdi viSayaka hoya che. tethI anukULa-pratikULa baMne prakAranI pudgalapariNatimAM vedamohanIyakarma bhAga bhajave che. ISTa zabdAdimAM je rucipUrvakano upabhoga-upayoga te jema pravicAraNA che tema aniSTa zabdAdimAM aruci rU5 upabhoga e pravicAraNA jANavI. pAMcamA guNaThANe navanokaSAyono jaghanya taraphano anaMtamo bhAga ke matAMtare asaMkhyAtamo bhAga udayamAM hoya che. bAkInA spardhako udayamAM hotA nathI. tethI nava nokaSAyono kSayopazama hoya che ane e kAraNe A guNaThANuM TakI zake che. chaThThA guNaThANe paNa zabdAdimAM kaMIka rAgAdipariNati thatI hovAthI vedamohanIyano udaya batAvela che. jenI AlocanA - pratikramaNa vagere dvArA zuddhi thAya che. jema ke sAruM khAvAnuM AvyuM. bhAvavA rUpe rAga thayo to AlocanA vagerethI e rAgajanya aticAra nAza pAme. sAtamA vagere guNaThANe upayogarUpa veda mohanIya na hovA chatAM sUkSma anAbhogajanya udaya hoya che. 7,8,9 me guNaThANe anAbhoga udaya hoya che. 1 thI 6 guNaThANe Abhoga udaya hoya che. 1 thI 5 guNaThANe aTakAyata ke pravRtti baMne saMbhave che.
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ satpadAdiprarUpaNA ke guNaThANe aTakAyata hoya che. pravRttirUpa vedodaya guNaThANAne malina kare che, kayAreka nAza kare che. veda, kaSAya, nokaSAya vagerenA udaya baMne prakAranA hoya che. emAMthI anAbhoga udaya maMda kakSAno hoya che ane ene chaghasthajIva sAmAnyathI parakhI zakato nathI. Abhoga udaya maMdakoTino hoya tyAre sahaja rIte niSphaLa jevo ja hoya che. paNa jo e tIvra ke tIvratara vagere hoya to ene niSphaLa karavA mATe vizeSa Atmaprayatna Avazyaka bane che. sAmAnyathI vedodaya dIrghakAlIna paNa hoya che. tethI AkhA bhava daramyAna eka ja veda rahe evuM bane che. paNa kayAreka e badalAya paNa che. kayAreka vAraMvAra paNa vedaparAvRtti hoya che. (tethI keTalAka AcAryo parAvartamAna bhAve ekendriyAdi sudhInA jIvomAM traNe veda mAne che.) paraMtu sAmAnyatayA AvI vAta hotI nathI. tethI vedanA dIrghakALa vagerenA prarUpaNane bAdha nathI. dravyaveda paNa nimitta pAmIne badalAya che. tethI puruSa vagere indriya chedAdithI strI' banI gayA hoya evA draSTAMto zAstromAM paNa maLe che ke Aje vijJAna dvArA paNa evuM jovA maLe che. dravyaveda badalAvAthI bhAvaveda paNa badalAI zake che. deva vagaranA zrApa vagerethI paNa vedaparAvartana thAya che. apagataveda 8mA guNaThANAno saMkhyAta bahubhAga kALa pasAra thayA pachI temaja 10-11-12 me paNa hoya che. chatAM e avasthA antarmuhUrtakAlIna hovAthI ane dhyAnastha hovAthI avyavahArya che. eTale mukhyatayA kevalI bhagavaMtono avedI tarIke vyavahAra thAya che. teo bhAvathI vedazUnya hovA chatAM vyavahAramArgano bhaMga karatA nathI. tethI vijAtIya sAthe rahetA nathI, snAna, vibhUSA vagere karatA nathI. pu. vedI jyotiSa : s strIvedI jyotiSanA saMkhyAta bahubhAga napuM. sarvajIvonA anaMtabahubhAga avedI sarvajIvono anaMtamo bhAga. (1) pu. vedI ane strI vedI jIvo mAtra saMjJI paMcendriya paryA. ja hoya che. A jIvomAM saMkhyAtabahubhAga jIvo jyotiSa devalokamAM hoya che, zeSajIvo saMkhyAmAM bhAga hoya che. jyotiSamAM 33 mAM bhAge puruSa devo hoya che ne 32 bhAga devInA hoya che. naraka sivAya zeSa saMjJI paMce mAM paNa puruSa vedI jIvo
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ vedamArganA potapotAnA saMkhyAtamA bhAge hoya che. tethI te puruSa vedIjIvo jyotiSanA puruSa devo karatAM saMkhyAmAM bhAga hoya che. eTale ke puvedIjIvomAM jyotiSanA puruSa devo ja mukhya che. tethI kula pu. vedI jIvo jyotiSanA devo karatAM saMkhyAtamA bhAge che. mArgaNA dhanarAja sUcirAja ekajIva | ane kajIva | ekajIva | anekajIva 5. veda- strI | la | Ha | 7 1 2 = 9 rAja | 14 rAja napuM. Ua | sarvaloka | 14 rAja | sarvaloka avedI | Ua | Ha | 7 rAja 7 rAja kevalisamudramAM sarvaloka vagere (1) 11mAM guNaThANe kALa karI anuttaramAM janArane maraNasamudrathI 7 rAja maLe. traNe vedamAM badhI rIte - sarvaloka aveda - ghanathI - Da, sUcithI - 7 rAja kevalisamudramAM - sarvaloka. jaghanya aneka jIva - badhI mArgaNA sarvakAlIna che. ekajIva utkRSTa pu. veda antarmu sAgaro, zatapRthakatva strI veda 1 samaya palyopamazatapRthakatva napuM veda 1 samaya AvalikA/a puparA, 1 samaya dezonapUrvakroDa (1) strIveda upazama zreNi mAMDanAro utaratAM savedI banavAnA bIjA samaye kALa karIne devalokamAM puruSa thAya tyAre savedI tarIkeno pUrvabhavano 1 samaya strIvedano jaghanyakALa maLe. napu. vede zreNimAMDanArane A ja rIte napuM, vedano 1 samaya maLe. paNa pu. veda mATe A rIte 1 samaya na maLe, kAraNa ke devalokamAM paNa pu. veda cAlu hoya che. aveda
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 satpadAdiprarUpaNA (2) strIvedano utkRSTakALa palyo. zatapRthakatva je kahyo te jIvasamAsano mata che. pannavaNAmAM A aMge pAMca mato darzAvyA che. pUrvakoTipRthakvAdhika 3 palyopama pUrvakoTipRthaphatvAdhika 14 palyopama pUrvakoTipRthaphatvAdhika 18 palyopama pUrvakoTipRthakvAdhika 100 palyopama pUrvakoTipRthaphatvAdhika 110 palyopama tiryaMcastrI, devI, manu, strI, devI, manu, strI, tiryaMca strI... A rIte strIvedavALA aneka bhavo aneka rIte parAvartamAnabhAve thavA dvArA, pu. vedanA jema sAgaro, zatapRthakatva thAya che tema strIvedanA palyopamazatapRthakatva thAya che. strIveda tarIkenuM utkRSTa AyuSya devImAM maLe che ne e papa palyopama hoya che. tethI badhA bhavono bhego kALa paNa palyo zatapRthakatva thAya che, paNa sAgaro, zatapRthaphatva thato nathI e jANavuM. (3) A bhavastha kevaLI apekSayA che. siddhone avedIpaNAno kALa sAdi anaMta che. * napuMsaka veda pAmyA vinA puruSa veda-strIvedano samuditakALa sAdhika sAgaro, zatapRthatva che. citara aneka jIva - badhI mArgaNA dhruva hovAthI aMtara nathI - ekajIva jaghanya utkRSTa pu. veda 1 samaya AvalikA/a putva parA strI veda 'kSullakabhava AvalikA/a " parA napu. veda antaryu. sAgaro, zatapaMthakRtva aveda antaryu dezonArdha mudde parA (1) puruSa vede zreNi mAMDanAra eka samaya mATe avedI banI kALa kare eTale devalokamAM punaH pu. veda hovAthI 1 samayanuM aMtara maLe. strI-napuMvedIne devalokamAM 50 veda hovAthI A rIte 1 samayanuM aMtara maLatuM nathI. (2) strIvede zreNi mAMDI kramazaH nIce utarI punaH savedI bane emAM vacce
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ vedamArgaNA 101 10, 11, 10mAM guNaThANAnA kALanuM aMtara paDe je kSullakabhava karatAM s hoya che. tethI jaghanya aMtara tarIke e kALane na letAM kSullakabhavane lIdho. upazamazreNi saMbaMdhI 99 bolanA alpabadutvamAM kSullakabhava karatAM mAtra 11 mA guNaThANAno kALa paNa dviguNa batAvela che. sarvajIvApekSA * strI, puru, avedI.... anaMtamA bhAge... * napuMvedI.... anaMta bahubhAga... * putra strI, napuM. veda... audayika bhAve.. * avedI. aupazamika ke kSAyikabhAve... a5. 20 pu. veda .. alpa strI veda... s aveda... A napuM, veda... A mokSe janArA | temAM aMtara eka samaye napuM, vedI | saMkhyAtA hajAra varSa 10 strI vedI saMkhyAtA hajAra varSa 5. vedI 1 varSa 108 nIce Apela alpabadutva digaMbara matanI apekSAe tiryaMcagatinI pradhAnatAe samajavuM. alpabadutva garbhaja saMjJI napuMsaka... garbhaja saMjJI puruSa... garbhaja saMjJI strI... --- paryAsaMmULa saMjJI napuM. S aparyAsaMsU saMjJI napuM..... alpa
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10ra satpadAdiprarUpaNA asaMkhya varSAyu garbhaja saMjJI strI-pu.... garbhaja asaMjJI napuM. garbhaja asaMzI puruSa garbhaja asaMjJI strI. paryAsamUasaMjJI napuM. aparyAsamUo asaMjJI napuM. je koI asaMjJI che te badhA mUrchAima che, je saMmUrchAima che te badhA asaMjJI che. tethI asaMjJI ane saMmUrchAima e be paryAyavAcI jevA zabdo che evo AmnAya pracalita che. paNa pakhaMDAgamamULamAM saMjJInA garbhaja ane saMmUrchAima ema be bheda jema batAvyA che ema asaMjJInA paNa garbhaja ane saMmUrchAima ema be bheda batAvyA che. garbhaja eTale garbhathI utpanna thayelA. ane saMjJI eTale manavALA. garbhamAMthI utpanna na thayA hovA chatAM jema deva-nArakI manavALA hoya che tema tevA prakAranI yonithI utpanna thayelA saMmUrchAimo paNa saMjJI hoya zake che. taMliyo matsya vagere AvA saMmUrchAima saMjJI che ne antarmamAM sAtamI narake cAlyA jAya che. (ApaNe tyAM pracalita mata pramANe antaryu kALamAM garbhaniSkrAnti ane raudradhyAna dvArA saptamanarakagamana jANavuM.) saMmUrchAima je hoya te (saMjJI ke asaMjJI) e badhAmAM mAtra napuMsaka veda hoya che. jyAre garbhaja je hoya te, saMjJI ke asaMjJI e baMnemAM traNa prakAranA veda hoya che. eTale ke asaMjJImAM paNa puruSa veda- strIveda saMbhavita che. pracalita mAnyatAmAM tattvArthasUtra vagere mujaba saMpradAya na hovAthI Agamavirodha gaNAya. chatAM tattva kevaligamya karavuM paDe. chaThThA karmagrantha saptatikAmAM asaMjJIne paNa traNe ya veda mAnelA che. jo ke vRttikAra bhagavaMte dravyavedanI apekSAe traNa veda jANavA, bhAvaveda to napuM ja hoya ema samAdhAna ApavAno prayAsa karyo che. paNa cUrNimAM to asaMjJI jIvomAM paNa mohanIyanI 3 vedamAMthI anyatara vedayukta covIzIo batAvI che. labdhiaparyA, saMjJI ke annI baMnene napuM, veda ja hoya. saMmU jIvone napuMsakaveda ja hoya. A mAnyatA baMne pakSe samAna che. yugalikatiryaMco aDhIdvIpanI bahAra hoya che ema tattvArthabhASyanI vRttimAM jaNAvyuM che. chellA svayaMbhUramaNa dviIpamAM mAnuSottara parvatanI jema vacce pharato valayAkAra eka parvata che. A be parvatonI vacamAM AvelA dvIpamAM tiskRlokamAM yugalika tiryaMco hoya che ke jeonuM AyuSya 1 palyo hoya che. prastuta alpabadutvamAM asaMkhya varSAyu garbhaja saMjJI strI-puruSa vedI asaMkhyaguNa A hisAbe batAvyA che.
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaSAyamArgaNA kaSAyamArgaNA 103 satpahaprazpazA : kaSa kheDavuM. bhUmine bIjAropaNa yogya banAvavI. tethI AtmabhUmine saMsArabIjanI vAvaNIne yogya banAve te kaSAya. kaSAyanA be bheda che. kaSAya ane nokaSAya. nokaSAyamAM veda sivAyanA bAkInA nokaSAya sthAyI hotA nathI ke enA koI cihno sthAyI hotA nathI. tethI vedamArgaNAnI jema hAsya vagerenI mArgaNAo kahI nathI. aprIti-aruci pariNAma e krodha che. jAtanI mahattA lAge evo pariNAma e mAna che. vaMcanA pariNAma e mAyA che. mamatvapariNAma e lobha che. svarUpe judA hovA chatAM cAre kaSAyo phaLataH samAna che, arthAt samAna phaLa ApanArA che. paudgalika cIjonI mamatA ghaTADavAthI kaSAyo ghaTe che. paudgalika cIjothI jAtanI mahattA mAnatA aTakavuM joIe. kSAyika bhAva pamADanArA hovAthI kSAyopazamika guNo pradhAna che. anyathA e paNa nAzavaMta hovAthI apradhAna che eTale kSAyopazamika guNa paNa apradhAna che to paudgalika vastunI to vAta ja zI ? Ama pudgala aMge apradhAnatRSTi keLavAya to kaSAyo ghaTe che. cAre kaSAyono sAmAnyathI kALa antarmu che. A antarmu kALa paNa mAna, krodha, mAyA, lobhanA krame uttarottara vizeSAdhika che ne tethI e cAremAM jIvo paNa uttarottara vizeSAdhika che. manuSyagatimAM mAna, tiryaMcamAM mAyA, devamAM lobha ane narakamAM krodha kaSAya pradhAna hoya che. akaSAya traNa prakAre kahevAya che, kaSAyAbhAva, kaSAyatyAga ane kaSAyanirodha. kevalajJAnI vagerene kaSAyAbhAva che. apramatta-jAgRta sAdhune kaSAyo UThatA nathI. A kaSAyatyAga rUpa akaSAya che. UThelA kaSAyane je roke che. niSphaLa kare che. thaI gayelA kaSAyane niMdA-garhA-prAyazcittAdi dvArA niSphaLa banAve che te kaSAyanirodharUpa akaSAya che. prastutamAM kaSAyAbhAva rUpa akaSAyanI vivakSA jANavI. krodhAdi cArenA anaMtAnubaMdhI, apratyAkhyAnAvaraNa, pratyAkhyAnAvaraNa ane saMjvalana ema cAra-cAra bheda che. 1le - 2je - cAre prakAre hoya. trIje - cothe - anaMtAnubaMdhI vinA traNa hoya pAMcame - apratyA vinA be hoya.
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 satpadAdiprarUpaNA 6 thI 10me - mAtra saMjvalana kaSAya hoya che. 11 thI 14 tathA siddho - akaSAyI che. | dara | krodha, mAna, mAyA, lobha ane akaSAya badhAmAM anaMtA jIvo che. saMjvalana - alpa - kroDasahasrapRthakatva pratyAkhyAnAvaraNa - a - Pla apratyAkhyAnAvaraNa a - Pla akaSAya - A - anaMtA anaMtAnubaMdhI - A - tiryaMcagatimAM anaMtA hoya, zeSa 3mAM asaMkhya anekajIva- ghanarAja * 1 le - sarvaloka 2 thI 10 - Lla akaSAya - la tathA kevalisamudvat sucirAja * 1 le - sarvaloka * 2 thI 10-12, 8, 12, 6, 7,7,7,7,7yojana * akaSAya - 11 me - 7 rAja 12-13-14 - Lua tathA kevalisamudAvatu ekajIva- ghanarAja badhe - La sacirAja * 1 le - 14 rAja * 2 thI 10 - 9, 8, 8, 6, 7, 7, 7, 7, 7 rAja * akaSAya - anekajIvavat * 4the guNaThANe 1 jIva sUcirAjA devane - 8 rAja, manu ne - rAja nAraka tiryaMcane - 5 rAja * 5 me guNaThANe 1 jIva sUcirAja - tiryaMcane - 5 rAja, manu ne - rAja
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ 105 kaSAyamArgaNA MAN guNaThANAmAM oghavat jANI levuM. nIpa jadhanya 1 samaya utkRSTa pannavaNA | matAMtara krodhAdi 3 antaryu. 1 samaya antaryu lobha |1 samaya 1 samaya antarmu akaSAya |1 samaya antaryu sAdi-anaMta pakhaMDAgamamAM cAre kaSAyono jaghanyakALa 1 samaya batAvyo che. te A rIte - deva, manuSya, tiryaMca ane narakamAM prathama antarmumAM kramazaH lobha, mAna, mAyA ane krodhano udaya hoya che. eTale pUrvabhavamAM carama samaye krodhano udaya thayo ne pachInA samaye devalokamAM jAya to tyAM lobhodaya hovAthI kroghano jaghanya kALa 1 samaya maLe. A ja rIte anya kaSAyo mATe jANavuM. athavA bIjI rIte - kAyayoga sAmAnya che. manoyoga zaru thayo ne eka ja samayamAM enuM pravartana aTakI jAya to kAyayoga AvI jAya. eTale manoyogano kALa 1 samaya Ave. ema devagatimAM lobhakaSAya sAmAnya che. eno jagha, kALa paNa antarma maLe. paNa zeSa 3 kayAreka eka ja samaya pravartIne aTakI jAya evuM paNa bane che. e vakhate zeSa 3no 1 samaya kALa maLe. ema manuSyamAM mAnakaSAya sAmAnya che. teno kALa antaryu hoya ja. zeSa 3no 1 samaya maLI zake. A ja rIte zeSa be gatimAM paNa yathAyogya jANavuM. sAmAnyathI krodha, mAna, mAyA, lobhanA krame kaSAyo parivartana thatA rahetA hoya che. chatAM jema kayAreka krodha pachI sIdhI mAyA ke lobha paNa AvI zake che ema kayAreka eka ja samayamAM kaSAyanuM parivartana thaI jAya evuM paNa banI zake che. anekajIva - eka jIva aMtara nathI. * krodhAdi 4 - ja0. 1 samaya utkaTa antarmu, * akaSAya - jagha antarka utkR0 - dezonArdha puparA
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 satyadAdiprarUpaNA * krodha - mAna - mAyA - sarvajIvono dezona 4 tho bhAga * lobha - sAdhika cotho bhAga * akaSAya - anaMtamo bhAga prabhAta | * krodhAdi 4 - audayika * akaSAya - aupa ke kSAyika akaSAya - alpa mAna - krodha - v mAyA - lobha - A alpabadutva karmagranthAnusAre jANavuM. siddhAMtamAM to devone lobhI ane nArakIne krodhI tarIke svIkArAyA che. tiryayagatimAM mAyAnI bahulatA che. paNa e saMjJI paryAti nI apekSAe hoya zake. ekendriyAdimAM to mAna, krodha, mAyA, lobhano krama ja jANavo. anyathA anaMtabahubhAga jIvo tiryaMca hovAthI mAyAvI sahuthI vadhAre maLe. pannavaNAmAM paNa mAyAvALA sauthI vadhAre hovA batAvyA nathI. nigodamAM avyakta saMjJAnI jema avyakta 4 kaSAyo vArApharatI udayamAM AvyA ja kare che. jJAna mANA saCHIkaNA vastunA vizeSabodhAtmaka upayoga e jJAna che. enA be prakAra che. jJAna ane ajJAna. * jJAnanA pAMca prakAra - mati, zruta, avadhi, mana:paryava, kevalajJAna athavA * jJAnanA be prakAra - chAbasthika, kaivalika * jJAnanA be prakAra - pratyakSa, parokSa * pratyakSanA 3 prakAra - avadhi, mana:paryava, kevalajJAna
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAnamArgannA * parokSanA 2 prakAra - matijJAna, zrutajJAna pannavaNAnA mate yugalikatiryaMcamAM avadhi ke vibhaMga hotuM nathI. SaTkhaMDAgamamAM avidha jJAna mAnyuM che. ajJAna be rIte hoya che. jJAnAbhAvarUpa 107 ane viparItajJAnarUpa. prastutamAM viparItajJAnAtmaka ajJAnanI vivakSA che. enA 3 prakA2 che - matiajJAna, zrutAjJAna, vibhaMgajJAna kamaLamANa * 'mati, zruta, avadhijJAna - P/a * mana:paryavajJAnI - saMkhyAtA. (sahasrapRthakatva ke lakSapRtha) * kevalajJAnI - anaMta (bhavasthakevalI - kroDapRtha) - * mati - zruta ajJAnI - 3anaMta (dezonajIvarAzi) * vibhaMgajJAnI - asaMkhya (sAdhikadevarAzi) (1) A P/a mAM palyopama kayo levo ? ApaNe tyAM sU. kSetra palyo kahyo che. digaMbaro addhApalyopama kahe che. jo ke jema AnatAdi devonI saMkhyA sU. kSetra palyono asaMmo bhAga kahI hovA chatAM emAM bhAjaka moTo hoI e rakama addhA palyonA paNa asaMmAM bhAga jeTalA AvI zake che. ema prastutamAM paNa e eTalI AvI zake che athavA enAthI vadhu paNa hoya zake che. (2) mana:paryavajJAnanA viSayabhUta jakSetra aMgula/a hovAnuM naMdIsUtramAM batAvyuM che. paNa enuM vivaraNa upalabdha thatuM nathI. SaTyuMDAgamamAM e yojanapRtha batAvyuM che. Rjugati karatAM vipulamatinuM utkRSTa kSetra aDhI aMgula jeTaluM adhika hoya che. emAM aMgula tarIke utsedhAMgula levo ema zrInandIsUtranI TIppaNamAM kahyuM che. (3) jeone vyavahArarAzimAM AvyAne haju ghaNo dIrghakALa pasAra thayo nathI evA jIvone choDI zeSa sarva vyavahArarAzivALA jIvo akSarAdi dravyazruta pAmelA che. A pramANe zrIvizeSAvazyakabhASyanI svopajJa TIkAmAM temaja zrI maladhArI hemacandra sU. masAnI TIkAmAM batAvyuM che. vaLI, AgaLa batAvI gayA mujaba nigodano eka anaMtamo bhAga ja atItakALamAM beindriyAdipaNuM pAmyo che. eTale nigodanA bAkInA anaMtabahubhAga jIvone avyavahA2rAzi kahevA paDe. mATe vyavahA22Azi'nA be artha karavA joIe. k
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 satpadAdiprarUpaNA (1) lokavyavahAramAM - draSTipathamAM Ave che. AvA jIvo asaMkhyAtI nigoda pramANa che. (2) ekAdavAra paNa pratyekapaNe pAmI cUkelA jIvo. AvA jIvo eka nigodanA anaMtamAM bhAga pramANa che. vivakSita eka samaye beindriyadipaNuM pAmanArA jIvo pratara - a hoya che. eTale dravyazratanA pratipadyamAnajIvo paNa pratara/3 jeTalA maLe : mArgaNA ekajIva | anekajIva La 7 rAja "mati-zruta-avadhi mana:paryavajJAna kevalajJAna mati-zrutaajJAna virbhAgajJAna ghanarAja | sUcirAja ghanarAja | sUcirAja Vla || 8 rAja |Lla 12 rAja La 7 rAja la tathA kevalisamudvata) Lla | 14 rAja sarvaloka | sarvaloka La | 9 rAja |la ] 14 rAja (1) avadhijJAnI ekajIvane divane) gamanAgamanApekSayA 8 sUcirAja maLe. anekajIvamAM ThThI narakathI avadhijJAna laIne AvanArane pa rAja, manamAMthI avadhi laIne anuttaramAM janArane 7 rAja... kula 12 rAja... ATaluM kSetra pannavaNAnA mate ghaTe che. kAraNa ke e mate 7mI narakathI virbhAgajJAna laIne tiryaMcamAM AvI zakAya che to chaThThIthI avadhi laIne paNa sutarAM AvI zakAya. paNa bhagavatIjInA mate cothI vagere narakathI avadhijJAna laIne AvI zakAtuM nathI. vibhaMgajJAna laIne ya AvI zakAtuM nathI. eTale e mate 2 + 7 = 8 sUcirAja anekajIvanuM kSetra jANavuM. (2) anuttaramAM janAra mana:paryavajJAnIne 7 rAja maLe. (3) trIjI narakamAM gayela mithyAtvI deva kALa karIne siddhazilAmAM utpanna thanAra hoya tene 2 + 7 = 9 sUcirAja kSetra Ave.
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 109 jJAnamArgaNA EAranA mArgaNA ekajIva anekajIva ghanarAja | sUcirAja ghanarAja sUcirAja mati, zruta, avadhi dezona 8 rAja 12 rAja Lla 12 rAja mana:paryavajJAna | 7 rAja | Lla 7 rAjA kevalajJAna Lla tathA kevalisamudvat ajJAnatrika sarvaloka | | sarvaloka | sarvaloka sarvaloka ' (1) virbhAgajJAnI tiryaMco-manuSyo sUkSmamAM paNa utpanna thaI zake che. mATe ghanarAjathI sarvaloka sparzanA maLI zake che. La mArgaNA jaghanya utkRSTa mati-zrata antaryu sAdhika 66 sAgaro avadhijJAna 1 samaya (antarmu) sAdhika 66 sAgaro mana:paryavajJAna | samaya (antarmu) dezona pUrvakroDa kevalajJAna dezona pUrvakroDa sAdi anaMta mati-zruta ajJAna 1 samaya (antarma) dezona ardhapuparA, virbhAgajJAna 1 samaya sAdhika33 sAgaro, (1) mithyAtvI deva bhavanA caramasamaye samyakatva pAmI 1 samaya avadhijJAnI rahI kALa kare tyAre jaghanyakALa 1 samaya maLe. paNa A bhAvanA mAtra jANavI. kAraNa ke cAre gatimAM samyaktvano jaghanyakALa antaryu che, ema jIvasamAsamAM kahyuM che. mana:paryavajJAna AvIne eka samayamAM AvarAI jAya e apekSAe eno jaghanyakALa 1 samaya maLe, matAntare antarmajANavo. (2) mati-zruta ajJAna anAdi anaMta, anAdi sAtta ane sAdi sAnta maLe. A darzAvelo kALa sAdi-sAntano jANavo. (3) bhavacaramasamaye sAsvAdane Ave to 1 samaya virbhAgajJAnano maLe. (4) kroDapUrva AyuvALo manu ke ti, virbhAgajJAna laIne sAtamI narake jAya tyAre virbhAgajJAnano utkRSTakALa sAdhika 33 sAgaro maLe.
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 satpadAdiprarUpaNA bIjA mate vibhaMgajJAnano utkRSTakALa sAdhika 66 sAgaro che. anekajIvApekSayA saghaLI mArgaNAo dhruva che. jJAna jaghanya | utkRSTa ekajIva 4 jJAna antaryu | dezona ardhaputaparA kevalajJAna aMtara nathI mati-zrutaajJAna | antaryu | sAdhika 66 sAgaro, virbhAgajJAna | antarmu| AvalikA/a puparA anekajIva - saghaLI mArgaNA dhruva hovAthI aMtara nathI. (1) avadhijJAnanuM jaghanyaaMtara eka samayanuM ghaTatuM nathI. kema ke jo e saMbhavatuM hoya to A rIte saMbhave ke manuSyamAM avadhi hoya, caramasamaye avadhi cAlyuM jAya ne pAcho devamAM samyakatva sAthe utpanna thayo hovAthI avadhijJAna pAme. paNa manuSyamAMthI samyakatva sAthe devalokamAM janArane dvicaramasamaye vizuddhi hovAthI caramasamaye e avadhijJAna gumAve evuM banatuM nathI. mATe 1 samayanuM aMtara saMbhavatuM nathI. (2) pahele- bIje guNaThANe ja ajJAna mAnavAnuM hoya to vacce aMtarmu mATe trIje AvI sAdhika 13ra sAgaro nuM aMtara maLe. paNa trIjA guNaThANe jJAna mAnyuM nathI. tethI ajJAna mAnavAnuM hovAthI aMtara sAdhika 66 sAgaro ja Ave. bAkI jJAna 4thA guNaThANethI ja mAnyuM che. tethI jJAnano je utkRSTa kALa e ja ajJAnanuM utkRSTa aMtara hovAthI e sAdhika 66 sAgaro ja jANavuM. bhANa be ajJAna - sarvajIvono anaMtabahubhAga zeSa 6 - anaMtamo bhAga ala kevalajJAna-kSAyikabhAve zeSa 8- sAyopathamikabhAve jJAnAbhAva rU5 ajJAna - audayikabhAve
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAnamArganA ajJAnI... mana:paryavajJAnI alpa..| saMkhyAtA avadhijJAnI Pla bhAga jeTalA mati-zruta jJAnI + asaMkhyAtamo bhAga... (samakitImAM devarAzi asaMbahubhAga che.) | virbhAgajJAnI * asaMkhya sUcizreNi kevaLajJAnI (siddhonI apekSAe....) (nigodanI apekSAe...) mokSe janArA: | alpabadutva | utkRSTaaMtara eka sAthe janArA. 1-2-4 alpa | saMkhyAtA hajAra varSa 10 1-2 ?Pla 1-2-3-4 saMkhyAtA hajAra varSa) 108 1-2-3 sAdhikavarSa 108 (1) ATaluM utkRSTa aMtara bhAgye ja paDatuM haze. sAmAnyathI saMkhyAtA hajAra varSa sudhInuM AMtaruM paDatuM hoya ema samajavuM joIe. to ja 1-2-4 jJAna sAthe kevala pAmanArA karatAM 1-2 jJAna sAthe te pAmanArA o thaI zake. svaparyAyonI apekSAe alpabadutva mana:paryavajJAnanA paryAya a5 (1) deva-narakamAM avadhijJAnI Pla che virbhAgajJAnanA paryAya A ane AThamA asaMkhe che. tiryaMcamAM paNa avadhijJAnanA paryAya A saMbhavataH AThamA asaMkhe che. manuSyamAM zrutajJAnanA paryAya avadhijJAnI karatAM mati-zrutajJAnI zrutajJAnanA paryAya saMkhyAtaguNa hoya che. jyAre tiryaMcamAM te asaMkhya guNa hoya che. chatAM avadhijJAnInI matiajJAnanA paryAya matijJAnanA paryAya asaMkhyabahubhAga saMkhyA devonI che. tethI " avadhijJAnI karatAM mati-zrutajJAnI : ja kevalajJAnanA paryAya A thAya che. (A alpabadutva lokaprakAza vageremAM che.) 10 ka.
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 satpAdiprarUpaNA saMyama mAchaNA | sANApaNA saMyamanI sAta mArgaNA che. sAmAyika, chedo pasthApanIya, parihAravizuddhi, sUkSmasaMparAya, yathAvAta, dezavirati ane avirati. AmAMthI prathama pAMca sarvaviratinA prakAra che, chaThThI dezaviratinI che ane sAtamI viratinI virodhI tarIke aviratinI che. sAmA. ane chedopa. baMnenA saMyamasthAno asaMkhya-asaMkhya che ne paraspara tulya che. tethI te beno bheda vyavahArakRta che, sthAnakRta nathI. sarvaviratinA svIkAranI sAthe ja mahAvratonuM AropaNa hoya te sAmAyika cAritra kahevAya che ne sarvaviratinA svIkAranI pachI yogya kALe mahAvratonuM AropaNa thatuM hoya to e AropaNa pachInuM cAritra chedo pasthApanIya kahevAya che. chedopa, cAritra prathama ane caramatIrthakara nA zAsanamAM hoya che. Ava. niryukti vageremAM prathama ane caramatIrthakarane paNa chedopa, cAritra batAvyuM che. paNa tyAM pAchaLathI mahAvrata AropaNa hotuM nathI. mAtra emanA zAsanamAM chedo 50 hovAthI emane paNa e jaNAvyuM hoya ema jaNAya che. parihAravizuddhi cAritra 9 pUrvadharane - viziSTa AcArasaMpannane navanA gaNamAM hoya che. tethI emanA adhyavasAyo sAmA chedopanA prAraMbhika adhyavasAyo karatAM ghaNA UMcA hoya che. mATe e benA prAraMbhika asaMkhya adhyavasAyo oLaMgyA pachInA adhyavasAyo, parihAra vizuddhinA ane A benA sAmAnya che. AvA asaMkhya loka jeTalA adhyavasAyo gayA pachI parihAra vizuddhinA utkRSTa adhyavasAya sthAna AvI jAya che. kAraNa ke parihAravizuddhi kalpa niyama svarUpavALo hovAthI viziSTa sAdhanAo na hovAne kAraNe viziSTa bhAvanAono prAdurbhAva paNa emAM thato nathI. eTale zreNinA adhyavasAyo AvatA nathI ane tethI zreNi AvatI nathI. e pachInA asaMta loka jeTalA adhyavasAyo sAmAyika chedo pasthApanIyamAM hoya che. chaThThA guNa nA prathama adhyavasAyathI mAMDIne 9mAM guNa nA carama adhyavasAya sudhI jeTalA adhyavasAyo che te badhA A baMnenA hoya che. te pachInA aMtarmuhUrtanA samaya jeTalA asaMkhya adhyavasAyo sUkSmasaMpAyanA hoya che. te pachIno 1 adhyavasAya yathAkhyAta saMyamano hoya che. e mohanIyanA udayAbhAvarUpa 1 adhyavasAya hoya che. jo ke jJAnAvaraNa, darzanAvaraNa, aMtarAyanA udayanA bhedothI 12mAM guNanA asaMkhya adhvasAyo jema kahyA che tema 13mAM
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMyamamArgaNA 113 guNa sthAnake paNa nAma, gotra, vedanIyanI apekSAe asaMadhyavasAya batAvyA che. prastutamAM mohanIyanI A vizAe saMyamasthAna batAvyuM hovAthI 1 saMyamasthAna batAvyuM che. sarvaviratithI nIcenA asaM. loka jeTalA adhyavasAyo dezaviratinA che. ahIM paNa cAritramohanIya karmamAM nokaSAya mohanIyano kSayopazama che. dezaviratinI nIcenA asaMha adhyavasAya sthAno aviratinA che. emAM paNa dezaviratithI nIcenA zaruAtanA je adhyavasAya sthAno che te apratyAkhyAnAvaraNanA udayavALA hovAthI anaMtAnubaMdhInA ane darzanamohanIyanA kSayopazamathI viziSTa hoya che. tethI aviratinA kahevAvA chatAM viratinI pUrvabhUmikArUpa hoya che. evI rIte mithyArdraSTimAM paNa maMdakaSAyavALA zaruAtanA adhyavasAyo paNa dharmAbhimukhatAnA kAraNe vizuddhakoTinA ane saMyamayogyatAnA hoya che. tethI apunabaMdhakathI mAMDIne mithyAtvano kSayopazama granthAntaromAM batAvyo che. te kSayopazama eTale sarvaghAtI udaya hovA chatAM guNane anukULa rIte thayelo maMda udaya. pahele guNaThANe paNa nokaSAyonA maMda udayathI cAra dRSTirUpa guNa pragaTa thAya che. divya pramANa * utkRSTa - sAmA cAritra - sahasra kroDapRthatva chedo pasthApanIya. - zata kroDapRthakRtva parihAravizuddhi - sahasra pRthatva sU saMparAya - zata pRthakRtva yathApyAta - kroDapRthakatva dezavirati - Pla avirati - anaMta saMyamasAmAnya - sahasaikroDapRthakatva * jaghanya - sU saMparAya - 1chedo50 - 20 parihAra - zatapRthakutva. sAmAyika - sahasrakoDapRthatva yathAkhyAta - kroDapRthakatva
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 satyadAdiprarUpaNA (1) pAMcamAM ArAnA aMte pAMca bharata-pAMca airAvatamAM babbe chedopa0 cAritravALA hoya che. (eka sAdhu - eka sAdhvI), tethI kula 20 chedopIvALA maLe. _/a ekajIva anekajIva dhanarAja dhanarAja sUcirAja sAmAyikAdi 5 la | 7 rAja la 7 rAja saMyamasAmA La | 7 rAja 7 rAja kevalisamudramAM sarvaloka | dezonaloka 1dezavirati | Lla | 5/6 rAja | La 5/6 rAja avirati La 14 rAja | sarvaloka sarvaloka (1) manuSyane 12mA devaloka sudhI 6 rAja, tiryaMcane 8mAM devaloka sudhI pa rAja. * dezavirati - ghanarAja - tine anekajIvamAM 5 rAja * avirati - ekajIva ghanathI sarvaloka * zeSa saghaLuM kSetravata ekajIva jaghanya *sAmAyika, chedopa | 1 samaya, matAMtare-antarmu parihAra vizuddha antaryu sU saMparAya 1 samaya yathAkhyAta 1 samaya dezavirati antarmu avirati antarmu utkRSTa | dezona pUrvakoDa dezona pUrvakroDa antaryu dezona pUrvakroDa dezonapUrvakroDa dezona ardhapuparA
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 115 saMyamamArgaNA (1) 10methI utarIne 9 me 1 samaya rahI kALa kare tyAre A beno jaghanya kALa 1 samaya maLe. (2) maraNathI ke upazama zreNi mAMDe tyAre parihAravizuddhino jaghanyakALa antaryu ghaTe. zaMkA : jo parihAravizuddhimAM upazamazreNi mAMDe to zreNimAM 8me - 9me guNaThANe paNa parihAravizuddhi rahevAthI parihAravizuddhimAM mAtra chaThTha sAtamuM guNaThANuM ja kema darzAvAya che? samAdhAna : sAmAnyathI e jIvone paNa 8me-9me sAmAyika ke chedopasthApanIyacAritra ja hovuM manAya che. mATe parihAravizuddhine mAtra chaThTha-sAtamuM guNaThANuM ja darzAvAya che. chatAM bRhatkalpamAM parihAravizuddhine apagataveda kahyA che. je 9me guNaThANe saMbhavita hovAthI e apekSAe 8me-9me parihAravizuddhi kahI paNa zakAya. paNa sAmAnyathI parihAravizuddhimAM zreNino niSedha che e jANavuM. kalpasamApti pachI AgaLanA guNaThANA AvI zake che. vaLI parihAravizuddhi be prakAre Ave che. (1) navanA gaNarUpa - sAmAnyathI parihAravizuddhi tarIke A cAritra gaNAtuM hoya che. eno sAmAnya rIte utkRSTakALa 18 mahinA hoya che. paNa jo punaH punaH 9 no gaNa A kalpa svIkAryA kare to, athavA A kalpa pUrNa thayA bAda jinakalpa svIkAre to dezona pUrvakroDa jeTalo utkRSTakALa paNa maLI zake che. (2) prAyazcittarUpa - saMghayaNasaMpanna pUrvadhara mahAtmAne je kAMI prAyazcitta Ave te parihAravizuddhi cAritravALo je rIte tapa kare che e rIte vahana kare che. A tapavahana karavAnA kALa daramyAna ene parihAravizuddhi cAritra mAnavAnI vivakSA bhagavatIsUtramAM batAvela che. AvuM cAritra mahAvidehamAM paNa hoya che. A apekSAe parivino anekajIvApekSA kALa sarvoddhA paNa Ave che. Ane svIkAranAra eka yA aneka hoya. eno kALa 1 mahinAthI 6 mahinAno hoya che. (3) aviratino kALa anAdi anaMta, anAdi sAnta ne sAdi sAnta.. ema traNa prakAre che. sAdisAntano jagha.kALa antaryu ne utna kALa dezona ardha purghaparA che. | jaghanyamAM utkRSTa | utkRSTa 1chedopasthApanIya | 210 varSa, 280 varSa 50 lAkha kroDa sAgaro, parihAravizuddhi | 142 varSa dezona 2 pUrvakroDa sU saMparAya | 1 samaya antarmuzeSa mArgaNAo | sarvoddhA mAgaNI
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 satyadAdiprarUpaNA (1) prathama ane carama tIrthapatinA zAsanamAM A be cAritra hoya che. utsarpiNInA prathama tIrthapatinA nirvANathI bIjA tIrthapatinA nirvANano kALa 250 varSa che. bIjA tIrthakaranuM tIrtha svanirvANa pUrve 70 varSathI ne prathama tIrthakaranuM svanirvANa pUrve 30 varSathI zaru thAya che. eTale prathamatIrthakaranuM zAsana 250 - 70 30 = 210 varSa cAle che. mATe chedopano A jaghanyakALa che. paNa prathamatIrthakaranA tIrthanA sAdhuo bIjA tIrthakaranA nirvANa sudhI vidyamAna rahetA hoya to 210 2 70 = 280 varSa maLe avasa. nA caramatIrthapatinuM zAsana 21000 varSa cAlatuM hovAthI jaghanyakALa na maLe. avasanA prathama tIrthapatino kALa 50 lAkha kroDa sAgaro. che mATe utkR. kALa e maLe. sAmAyika cAritravALAne cheda-mULa sivAyanA ATha prAyazcitta ja batAvyA che. eTale mahAvidehamAM aticArasevIne paNa sAticAra tarIke paNa chedopa, nahIM AvatuM hoya. jo ke guNamALA granthamAM e batAvyuM che. tethI enI vivaphA nahIM hoya... athavA paryAya chedIne punaH sAmAyika ja apAtuM hoya. (2) parihAravizuddhi cAritra prabhu pachI be peDhI sudhI hoya che. vaLI A cAritra vahelAmAM vaheluM 29 varSanI uMmare levAya che. 8 varSe dIkSA, dIkSAnA 20mAM varSe pUrvanuM adhyayana cAlu thAya, eka varSamAM bhaNI le, pachI svIkAre, eTale baMne peDhInA 71 + 71 = 142 varSa jaghanyakALa maLe. prabhu pAse A kalpa svIkAre tyAM prabhu pAse jeNe A kalpa svIkAryo hoya enI pAse.. .. eTale ATalo kALa utkRSTathI jaghanya tarIke maLe che. A ja kAraNasara utkRSTa kALa paNa dezona be pUrvakroDathI vadhu maLato nathI. * eka jIva - badhe ja antarmuudezInaardha pudaparA * anekajIvaH jaghanya | utkRSTa chedopa0 163000 varSa | 18 koTa kosAgaro (yugalikakALa) parihAra 184000 varSa | 18 koTa ko. sAgaro (yugalikakALa) sU saMparAya | 1 samaya | 6 mahinA zeSamAM aMtara nathI (1) avasarano chaThTho + utsavano 1lo + bIjo Aro = 21000 x 3 = 3000 varSa (2) avasano pAMcamo, chaThTho tathA utsavano 1lo, bIjo Aro = 84000 varSa.
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMyamamArgaNA avirata - zeSamAM - anaMtamo bhAga. sarvajIvono anaMta bahu bhAga. yathAkhyAta saMyama sAmAnya asaMyama - zeSa pa sU saMpa - parihAra yathAkhyAta chedopa - sAmAyika - kSAyika ke aupa kSAyika, aupa ke kSAyopa audiyaka kSAyopa saMyamaparyAyonuM alpabahutva jaghanyalabdhi jaghanyalabdhi utkRSTalabdhi utkRSTalabdhi A S jaghanyalabdhi A saMyamasAmAnya - V utkRSTalabdhi A dezavirati - a ajaghanya siddho - A anutkRSTalabdhi A avirata - A jema rasabaMdhasthAnanA SaDthAnothI bheda paDe che tema cAritra mohanIyanA kSayopazamathI saMyamasthAnanA jaghanya, madhyama ane utkRSTa paryAya ema 3 bheda paDe che. 6 thI 10 guNa sudhI jema adhyavasAyo asaMkhya che tema saMyama sthAno paNa asaMkhya che. mATe pAMceya saMyamanA paryAyonuM paraspara alpabahutva.. jaghanyautkRSTa bhedathI upara batAvyuM che. mokSe janArA alpa S S S sAmA chedopa parihAra parihAra sAmA chedopa sUkSma saM5 sUkSma saMpa yathAkhyAta che pa sU ya cAritrI. | alpa sAnjhepazUnya cAritrI | s che sU. ya cAritrI sAnjhe sU. ya cAritrI sA sU ya cAritrI a S S temAM aMtara dezona 18ko ko sAgaro dezona18ko ko sAgaro dezona18ko ko sAgaro dezona 18ko ko sAgaro sAdhika varSa.. alpa. 117 >>>> 1 samaye 10 10 10 108 108
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ satpadAdiprarUpaNA chedopa sAmA pachI hoya te hakIkata che. chatAM sAmAyika sivAya chedopa batAvyuM che te hakIkata che. te vivakSAvizeSa che. tethI anumAna thAya ke jeo vaDIdIkSApUrvaka niraticAra chedopa pAme che temane sAmAnI vivakSA karI hoya ane jemano doSasevananA kAraNe paryAya cheda karI pharIthI vaDIdikSA karI hoya temanI apekSAe sAmAnI vivakSA na paNa karI hoya ema bane. darzana mArgaNA 118 satpadhapaupazA cAra bheda : cakSu, acakSu, avadhi ane kevaLadarzana. eka jIvamAM traNa mArgaNA hovA chatAM pRthak vivakSA ka2I prarUpaNa samajavuM. cAra indriya ane mananA kSayopazamathI thatuM sAmAnya jJAna cakSurindriyathI thato sAmAnya bodha. acakSudarzana : cakSudarzana : avadhidarzana avadhi darzanAvaraNanA kSayopazamathI thato sAmAnya bodha. : A traNa kSayopazama bhAvanI mArgaNA che. ane kevaLadarzana e kSAyika bhAvanI mArgaNA che. ekendriyane eka mate pAMce indriyano kSayopazama hovA chatAM dravyendriya (dravyacakSu) na hovAthI cakSudarzana manAtuM nathI. ema jene jeTalI indriya hoya tene teTalAM darzana mAnavAM. bIjA mate ekendriyane sparzanendriyano kSayopazama hoya che. bAkInI 4 indriya ane noindriyano sarvaghAtI udaya hoya che. beindriyane be indriyano kSayopazama hoya che. bAkInAno sarvaghAtI udaya hoya che. e ja rIte jene jeTalI dravyendriyanI yogyatA hoya teTalo kSayopazama hoya che, bAkInAno udaya. labdhiaparyApta eke vagerene acakSudarzanAvaraNano kSayopazama hoya che. aparyA carindriya vagerene cakSudarzanAvaraNano paNa kSayopazama hoya che. chatAM upayoga nathI hoto. adhidarzanAvaraNano kSayopazama labdhiaparyAptane hoto nathI. karaNaaparyAptane kSayopazama hoya to paNa upayoga hoto nathI. jene jeno kSayopazama hoya tene teno sarvaghAtI udaya na hoya. adhidarzanAvaraNano kSayopazama mithyAvRSTi jIvone hovA chatAM kArmagraMthiko avadhidarzana mAnatA nathI. kAraNa ke vibhaMgajJAna tuccha, alpa ane sAdhAraNa hovAthI sAmAnyabodhAtmaka avadhidarzana jevuM hovAnA kAraNe anya svatantra avadhidarzana gaNAtuM nathI. vAstavamAM vibhaMgajJAnIne avadhidarzana hoya che. chatAM bahudhA enI vivakSA karI nathI. tethI prastutamAM cothA guNasthAnakathI avadhidarzana gaNAze. 3jA guNasthAnake jJAna-ajJAnanI mizratA hovAthI gaNavAmAM AvatuM nathI. 2 je
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ darzanamArgaNA 119 guNaThANe kArmagraMthika mate ajJAna gaNavAmAM Ave che. kAraNa ke zuddha samakitIne ja jJAna hoya che. saiddhAMtika mate jJAna gaNavAmAM Ave che. kAraNa ke mithyAtvano udaya nathI. paraMtu jJAna mithyAtvanA udayathI jema ajJAna bane che. ema anaMtAnubaMdhInA udayathI paNa ajJAna svarUpa bane che. tethI kArmagraMthiko e vAta svIkAratA nathI. Ama matAMtaro che. 13me guNaThANe cakSu hovA chatAM, hAtha-paganI jema cakSu AdinI halanacalana kriyA hovA chatAM, AtmAno upayoga kevaLajJAna-darzanathI pravartato hovAthI cakSu dvArA jANavAnuM kArya thatuM nathI. tethI cakSudarzana nathI. paraMtu AMkhamAM koI vikRti ke AMkhanI kriyA baMdha thatI nathI. tethI paramAtmAnuM zarIra cakSusaMpanna hovAthI mUrtimAM cakSunI anivAryatA hoya che. cakSudarzana 12mAM guNaThANA sudhInA sarva saMsArI jIvone hoya che. 13me guNaThANe cakSuthI jema jJAna karavAnuM prayojana nathI tevI rIte bAkInI cAra indriyothI paNa jJAna karavAnuM prayojana nathI. chatAM vyavahArathI bAkInI indriyo akhaMDitapaNe vyavasthita pravarte che. avadhidarzana indriya dvArA thatuM nathI. tethI kevaLajJAnIne manAtuM nathI. kAraNa ke avadhidarzana pratyakSa hovA chatAM apUrNa kSAyopathamika che. * cakSudarzana - pratara - aMgulano asaMkhyAtamo bhAga... acakSudarzana - anaMtAjIvo.. * avadhidarzana - Pla, virbhAgajJAnIne gaNIe to sAdhika devarAzi * kevaLa darzana - saMkhyAtA.. (siddhone - anaMtA...) mArgaNA | eka jIva ] aneka jIva sUcirAja | ghanarAja | sUcirAja | ghanarAja cakSudarzana 14 La 14 Lla acakudarzana 14 Lua | sarvaloka | sarvaloka avadhidarzana | 8 rAja | Va 12 la kevaladarzana Da tathA kevali samudvat
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ satpadAdiprarUpaNA (1) avadhidarzanamAM ekajIvanA 8 rAja gamanAgamanApekSayA jANavA. aneka jIvamAM, chaThThI naraka ane anuttaramAMthI manuSyamAM avadhi laIne AvanAranI apekSAe kula 12 rAja maLe. vibhaMgajJAnIne avadhidarzana mAnIe to eka jIvane 9 rAja (trIjI narakathI siddhazilA) ane anekajIvamAM 14 rAja (sUkSmamAM utpanna thanArane) jANavA. 120 sparzanA cakSu - acakSu... eka/aneka.. dhanathI sarvaloka... sUcirAja 14 rAja... 1 le guNa... sarvaloka.. 2 thI 12 guNa odhavat d avadhidarzana : ekajIva - ghanathI L/a, sUcithI - 12 rAja. vartamAnakAlApekSayA 7 rAja gamanAgamanApekSayA.... 8 rAja.. tiryaMcane .... 5 rAja anekajIva : ghanathI 8 rAja (devane gamanAgamanathI.) sUcithI 12 2Aja (chaThThI narakathI manunA 5 rAja + manuthI anunA 7 rAja) vibhaMgajJAnIne avadhidarzana mAnatA * manutiryaMcane ghanathI sarvaloka... sUcithI 14 rAja (sarvaloka..) * devatAne ghanathI tathA sUcithI - 9 rAja. * nArakane ghana/sUci. 6 rAja. (7 mI narakavALo vibhaMgajJAna laIne tiryaMca thAya tyAre) * kevaLadarzana : kevalI samud vas.. (kevaLajJAnamAM 4 jJAna naSTa thAya che. tema kevaLadarzanamAM 3 darzana naSTa thAya e ThIka lAge che. paNa akSara jANamAM nathI.) kALa 1 jIva - * cakSudarzana - jaya aMtarmuhUrta... utkR. : 2000 sAgaropama/sAgaro zatapRtha. cakSudarzana labdhiparyAne hoya... ane pannavaNAmAM paryAptAno kALa sAgaro zata pRtha kahyo che. tethI teTalo Ave. vaLI e ja graMthamAM
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ darzanamArgaNA 121 cakSudarzanano utkRSTakALa sAdhika 1000 sAgarono kahyo che. tyAM paryAptA, aparyA. bannene te mAnyuM che. jema paMcendriyanI kAyasthiti utkRSTathI sAdhika 1000 sAgaropamanI che. tema cakSudarzananI paNa jANavI. ahI labdhi aparyAne AzrIne paNa cakSudarzana gaNIne lIdhuM che. je paryAtrasanI 2000 sAgaronI kAyasthiti mAne che te jIvasamAsanA mate 2000 sAgaro, cakSudarzananI kAyasthiti Ave. AmAM kayAM to beI. teInA saMkhyAtA hajAra varSanI alpatAnA kAraNe vivaphA nathI. kayAM to beIteITa vinA paNa A kAyasthiti pUrNa thatI haze. * acakSudarzana : anAdi anaMta, anAdisAnta.. * avadhidarzana : jagha. 1 samaya matAMtare - aMtarmuhUrta utkRSTa - virbhAgajJAnIne avadhidarzana svIkArIe to vacalA antarmumAM avadhidarzana maLavAthI avadhidarzanano utkRSTakALa sAdhika 132 sAgaro no Ave. * kevaLadarzana : sAdi anaMta... upayogApekSayA kevaladarzanano kALa 1 samaya... te sivAya sarvano utkRSTakALa antaryu anekajIvaH badhI mArgaNAo dhruva che. 1 jIvaH cakSudarzanaH jagha. - zullaka bhava.. utkaTa AvalikAnA asaMmAM bhAganA mudde parAvarto.. 0 avadhidarzana : jagha aMtarmu utkR dezonArtha pRduparAvarto... 0 acakuM, kevaLadarzanamAM aMtara nathI. cakSudarzana | avadhidarzana, kevaLadarzana.. sarvajIvonA anaMtamA bhAge ... acakSudarzana... anaMta bahubhAga. cakSu. acakSu. avadhidarzana - kSayopazamabhAve.. kevaLadarzana - kSAyikabhAve. avadhidarzana cakSudarzana alpa. : a
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ satpadAdiprarUpaNA 122 kevaLadarzana : A. acakSudarzana : A lehyA mANA | saCEANapaNA lezyA re prakAre - dravya..bhAva.. je mate deva-narakamAM dravyalezyA avasthita ane bhAvalezyA parAvartamAna mAnI che. te mane sAtamI narakamAMya bhAvathI zukulalezyA AvI zake che. bIjA mate bhAvalezyA paNa avasthita che. phakta te vizuddha ane saMkilaSTa bane che. pU. haribhadrasUri manA ane pAchaLanA pUjya AcArya bhagavaMtonA mate dravyalezyA avasthita che. jyAre mULagrantho vageremAM ke jyAM deva-nArakane vezyAno dIrghakALa batAvyo che, tyAM dravyabhAva evo bheda pADayo nathI. vaLI, azubha 3 legyAmAM paNa Avazyaka cUrNimAM samyaktva ane zrutasAmAnI prApti mAnI che... tethI ApaNe tyAM arthathI 2 mata che. davvalesaM paDucca chasu lesAsu cattAri vi sAmAiyA duvihA vi hojjA / bhAvalesaM paDucca chahiM lesAhi cauhiM sAmAiehiM puvvapaDivaNNao hojjA, paDivajjamANayaM paDucca cattAri vi sukkalesAe hojjaa| ahavA puvapaDivaNNagaM paDucca savvAsu vi lesAsu hojjA cauro vi paDivajjamANayaM paDucca saMmattasuyAiM savvAsu, teupamhasukkAisu carittaM, carittAcarittaM ca paDivajjati / pakhaMDAgama - vageremAM dravyabhAvalezyAnA bheda pADayA vinA eka ja prarUpaNA karelI che. vaLI, je mate bhAvalezyA niyata che. te mate te saMkilaSTa ane vizuddha bane che. paNa, amuka bhUmikA sudhI te saMkilaSTa ke vizuddha banI zake che, sarvathA nahIM. ane tethI e badalAI paNa jatI nathI. hAlamAM bhAvalezyA avasthita hovAno mata pracalita nathI. chatAM hoya to avasthita bhAvalezyA deva-nArakane hoya. manu -tiryaMcane parAvartamAna hoya. phakta sayogI kevalIne jema dravyathI zukula vezyA avasthita che. tema yogyatArUpe bhAvathI paNa te avasthita hovI joIe.. dravyalezyAne keTalAka zarIranA varNa rUpa paNa mAne che. pratyeka vezyAnA asaMkhya sthAno che. enuM svarUpa pannavaNA,uttarA. lezyApada, zatakacUrNi-TIppaNa tathA pakhaMDAgamamAM batAveluM che. manu, tiryaMcane lezyA antarmuhUrta parAvartanazIla hoya che..
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 123 lazyAmArgaNA saMjJI-tiryaMca-manuSyane cha vezyA hoya che. asaMjJI badhA jIvone traNa azubha lezyAo hoya che. phakta devamAMthI utpanna thanAra ekeDamAM, pRthvI, apU ane vanaspatimAM aparyApta avasthAnA Adya aMtarmumAM tejovezyA hoya che. devatAne - bhavanapati - vyaMtaramAM - cAra lezyA, jyotiSa - 1-2 devalokamAM tejI lezyA, 3-4-5- devamAM padhalezyA matAMtare 3 thI 8 devalokamAM pAlezyA chaThThA ke 9mA deva. thI anuttaramAM zukala lezyA. 1-2 narakamAM kApota lezyA 3-jI narakamAM uparanI prathama prataramAM kApota ane nIla vezyA nIcenI badhI prataramAM nIla glezyA. (matAMtare badhI prataramAM kApota ane nIla glezyA) cothI narakamAM nIla glezyA pamI narakamAM trIjI narakanI jema nIla ane kRSNa lezyA 6-7 narakamAM kRSNa lezyA. * tejo-padra-zukula : pratara/a alezya - anaMta * kRSNa - nIla-kApota : 8 me anaMte.... * kRSNa-nIla - kApota : ekajIva - Va, 14 rAja aneka jIva - sarvaloka, 14 rAja * tejo - ekajIva - aneka jIva ghanaH LVa, sUcithI 9 rAja (3jI narakamAM gayela deva maraNa samudrathI siddhazilAmAM utpanna thAya tyAre.) * padhaH ghana - Lla, sUcithI - 8 rAja (devatAnA gamanAgamana hisAbe) * zukala : ghana -la, sUci 7 athavA 6 rAja.. (manukALa karI anuttaramAM athavA anuttaravAsI kALa karI manu thAya to..) (AnatAdi devo narakamAM jatAM nathI. mATe ticchalokathI azruta sudhInA gamanAgamana apekSAe 6 rAja)
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 satyadAdiprarUpaNA zALAnI * eka jIva anekajIva-kRSNa-nIla-kApotaH ghanathI-sarvaloka sUcithI -14 rAja.. tejo : ghanathI - sUcithI - 9 rAja.. * padma : ghanathI - 8 rAja.. sUcithI - 8 rAja.. * zukula : ghanathI - 6 rAja. sUcithI - 7 rAja.. | kALa. kRSNa : zukla : jai aMtarmuhUrta.. utkRo : 2 aMtarmu adhika 33 sAgaropama.. (lezyA AgalA bhavamAM chellA aMtarmumAM levA jAya, pachInA bhavamAM, mUkavA Ave che. tethI be aMtarma, adhika Ave.) deva-narakamAM te te AyumAM niyata eka ja vezyA hoya che. tethI te levA-mukavA jAya ema kahevAya. mana mAM ane tiryaMcamAM aneka vezyA hoya che. ane parAvartamAna hoya che... tethI manu tiryaMcanI vezyA levA AvI tema na kahevAya. bIjuM manu, tiryaMcamAM janArane paNa bhavanA carama aMtarmamAM je legyA che te manu tiryaMca prAyogya che. ane te ja vezyA laIne manu tiryaMcamAM utpanna thAya che. ane aMtarmu, te vezyA navA bhavamAM rahe che. chatAM AkhA bhavamAM eka ja vezyA rahe te vezyA levA mUkavA jAya ema vyavahAra karAya. * nIla : jaIantarmuhUrta... utkR. Pla + 10 sAgaropama (5mI narakanA 1lA pAthaDAmAM nIlalezyA hoya te hisAbe.) athavA matAMtare 17 sAgaropama. (5mI narakamAM badhe nIlalezyA hoya te mate.). * kApota : jaghaTa aMtarmuhUrta : utka. Pla + 3 sAgaropama (3jI narakanA 1lA pAthaDAmAM Pla + 3 sAgaropama sthitivALAne) matAMtare 7 sAgaropama...(3jI narakamAM badhe kApota hoya te mate) (eka mate : amuka sthiti sthAnomAM banne lezyAvALA jIvo hoya che.) * tejo : jaghaTa aMtarmuhUrta. utkR. Pla + 2 sAgaropama. (zreNimAM te te guNAThANe 1 samaya rahI kALa karanArane te te guNaThANe vezyAkALa 1 samaya maLe. paraMtu tenI pahelAM tathA devabhavamAM paNa te vezyA hovAthI vezyAno kALa 1 samaya na maLe.. AvelI vezyA 1 samayathI yAvatu saMkhyAtA samaya sudhI badalAtI nathI. tethI chae vezyAno jaghanyakALa aMtarmuthI ocho na Ave.) * padma : jagha0 - aMtarmuhUrta...utkaTa 10/18 sAgaropama. Agama mate padmavezyA pamA devaloka sudhI ja che. jayAre kArmagraMthika mate 8mA devaloka sudhI che. tethI 2
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ layAmArgaNA 125 aMtarmuhUrta adhika 10 athavA 18 sAgaropama Ave... * tiryaMca - manunI apekSAe zuklalezyA 13 me guNaThANe utkRothI dezonA pUrvakroDa maLe, zeSa sarvatra antarmu | tAraka | 1 jIva : kRSNAdi 3 - jaghaDa aMtarmuhUrta.. utkaTa sAdhika 33 sAgaro, (1 thI 4 guNaThANe manu, tiryaMcane e vezyAo aMtarmuhUrta parAvartamAna che. tiryaMcane page guNaThANe, manune paTTe 3 zubhalezyA aMtarmuhUrta parAvartamAna che. tethI deva-narakanA kALa sivAya chae legyAmAM aMtarmuthI vadhu aMtara Ave nahi.) * tejA-padha-zukala : jaghaTa aMtarmuhUrta. utkRDha AvalikA/a puddA parA anekajIvaH saghaLIya mArgaNA dhruva che. aMtara nathI. (A vAta dravya-bhAva bane lezyAne AzrIne che.) vANa: kRSNAdi 3 vezyA bhegI gaNo to sarvajIvanA anaMta bahubhAga.. judI judI gaNo to kRSNamAM sAtireka trIjo bhAga.. nIla-kApotamAM dezona trIjo bhAga (mukhyatayA A vAta tiryaMcagatimAM samajavI.) * tejo-padya-zukla - anaMtamA bhAge... ma chae vezyA audayika bhAve... (karmASTaka ke zarIranAma karmanA udayathI.) zukla - alpa pA - s tejo - 7 alezya - A kApota - A nIla - kRSNa - V.
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 satpadAdiprarUpaNA bhavya mANA | saEApaNA bhavituM yogya: bhavya: siddha thavAne yogya e bhavya. tarbhinna abhavya. bhavya : - abhavya : 8me anaMte... dravyapramANa 4the anaMte. sarvaloka kSetra sarvaloka sarvaloka sparzanA. sarvaloka. anAdisAMta anAdianaMta nathI. aMtara nathI anaMtabahubhAga bhAga anaMtamobhAga pAriNAmika bhAva pAriNAmika kALa abhavya alpa samyaktvapatita - siddha - bhavya - jAtibhavya - A saMthakRta mArTANA samyaktva eTale siddhAvasthAnuM - zuddhasvarUpanuM AMzika saMvedana. eTale saMsAranI badhI ja avasthAomAM apekSAe heyapaNAnuM saMvedana paNa Ave ja. tathA tapa-jJAna vagere mokSanA sAdhana tarIke upAdeya hovA chatAM jo e, emAM ajJAna, viSaya ke kaSAyonA Aveza bhaLavAnA kAraNe sAdhyabhUta mokSanA bAdhaka banatA hoya to emAM heyapaNuM samajAya. mATe tapa-jJAna vagere sAdhanabhUta hovA chatAM AjJAnirapekSa bane tyAre te bAdhaka thAya che. eTale emAM sAdhanapaNAnI kalpanA e samyaktva nathI. dravyasamyakatva tarIke - vyavahAra samyaktva tarIke - bhAva samyaktvanA kAraNa tarIke zAstra upara ane paramAtmAnA vacana upara zraddhA utpanna karavA ane asthimajajA karavA mATe tameva sarce nisaMke je jiPhiM paveIya' zabdathI sUcita bhAvanA e paNa samyakatva kahevAya che. e ja rIte arihaMto maha devo
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 127 samyaktamArganA vagere bhAvanA paNa bhAvasamyakatvanA kAraNabhUta pradhAna dravya samyaktvanA lakSaNayukta che. jevI rIte utamakoTinI sAdhanA karanArane A bhAvamAM jJAna na hoya to paNa bhavAMtaramAM viziSTa jJAna maLe che. tevI rIte uparokta be bhAvanAo bhAvanArane karmanA kSayopazama dvArA, zubha puNyodaya dvArA viziSTa saMyogo, viziSTa kSayopazama ane svAnubhava bhavAMtaramAM thAya che. paraMtu e bhAvanA vagaranAne thayelo anubhava paNa viSayakaSAyanA jhaMjhAvAtathI khasI jatAM vAra lAgatI nathI. samyakatvanA traNa bheda che. aupazamika - kSayopathamika - kSAyika. upazama samyakatva be prakAranuM che. (1) prathama upazama samyakatva, ane (2) zreNinuM upazama samyaktva. prathama upazama samyaktvamAM anaMtAnubaMdhI cArano kSayopazama hovA sAthe darzana trikano upazama hoya che. ane upazama zreNimAM anaMtAnubaMdhI cAranI visaMyojanA ke upazama sAthe darzana trikano upazama hoya che. upazama eTale aMtarmu kALa sudhI rasodaya ke pradezodayathI te te karma udayamAM na hovuM. keTalAkanA mate anaMtAnubaMdhIno upazama mAnyo ja nathI. prathama upazama samyaktva siddhAMtika mate ekavAra pamAya che, kemake e mate AtmAmAM samya. moha ane mizramohanI sattA na hoya to paNa be karaNa dvArA ja traNa paMja karIne sIdhu kSayopazama samya. pamAya che. kArmagraMthika mate uparokta be prakRtinI sattA na hoya to avazya upazama samya, pAmavuM paDe che. tethI A be prakRtinI uzkelanA karyA bAda mithyAtvI AtmA avazya upazama samakita pAme che. tethI AvuM anekavAra thavAthI aneka vakhata upazama samakita pamAya che. chatAM ene jAtithI prathama upazama samyakatva ja kahevAya che. mATe prathama upazama samyakatva jAti tarIke eka hovAthI eka gaNavuM. bIjuM upazama samyakatva chaThThA-sAtamA guNasthAnake pamAya che, matAMtare cothe pamAya upazama zreNi mAMDanAra sAdhune je pariNAma hoya te pariNAma gRhasthane paNa AvI zake che. arthAt saMyama svIkAravAnI bhAvanAmAMthI saMyama svIkArelAnI bhAvanAmAMya AvI jAya. tethI gRhasthane upazama zreNi mAMDavAmAM harakata jevuM nathI. chatAM tenA niSedhanA ke vidhAnanA spaSTa akSaro jANavAmAM nathI. upazama zreNi mAMDanAre jo kSAyika samakita na hoya to te zreNi mAMDayA pahelAM upazama samakita pAmavuM ja paDe. te upazama samakita kSayopazama samakitamAMthI ja pamAya. te upazama samakitanI prApti kArmagraMthika mate vadhumAM vadhu 7mAM guNa
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 satpadAdiprarUpaNA sudhImAM thaI jAya. siddhAMta mate kSayopazama samakitI upazama samakita pAmavAnI zarUAta kare. ane kAMIka upazama bAkI hoya tyAre ame jAya. ane pachI me saMpUrNa upazama samakita pAme. kAmagraMthika mate A vAtano virodha che. kemake 8 me samya, mohano udaya ja nathI. tethI 8mA guNa. pahelAM upazama samya pamAyela hovuM joIe. siddhAMta mate 9me guNe samya, mohasaMpUrNa upazamAve. te paNa mAtra caDatA ja... nahi ke paDatA.. ahIM pradhAna mata 7me upazama sakhya pAmI AgaLa vadhe te jANavo. upazama zreNi caDatAM 8-9-10 me guNaThANe game tyAM kALa karI zake che. phakta keTalAMkanA mate caDatAM 8 me guNaThANe nidrAddhikano baMdha viccheda na thAya tyAM sudhI kALa na kare A eka mata che. paNa pradhAna mata nathI. kArmagraMthika mate prathamavAra upazama samakita ja pAme. bIjIvAra jemane samyamohanI sattA na hoya. arthAt je mithyAtve jaIne Pla thI vadhu samaya mithyAtve rahe, tene sabhya moha, uvelAI jAya. tethI te kSayopazama pAmI na zake. tene upazama samakita ja pAmavuM paDe. siddhAMtanA mate to anAdi mithyAtvI paNa sIdhuM lAyopa0 samyakatva paNa pAmI zakato hovAthI eka vAra aupa na pAme evuM paNa bane. bhavacakramAM upazamazreNi na ja mAMDe, to paNa kArmagraMthika mate ekavAra to aupa0 pAmavuM paDe che e jANavuM . upazama zreNithI utaratA cothA sudhI upazama samyakatva laIne AvI zake che. prathama upazama samyaktva cAre gatimAM pamAya che, sAtamI narakamAM paNa pamAya che. prathama upazama samyaktvamAM koI jIva kALa karato nathI. dvitIya upazamAM samyaktvamAM kALa kare che. paraMtu eka mate kALa karatAnI sAthe jema upazama cAritra naSTa thAya che. tema upazama samyaktva paNa naSTa thAya che. bIjA mate upazama samyaka laIne vaimA devalokamAM jAya che tyAM phakta aparyAavasthAmAM upazama samyo hoya che. paryAavasthA AvatA pahelAM e jatuM rahe che. eTale vaimAnika sivAyanI devamAM ane bIjI gatiomAM aparyAavasthAmAM upazama samyaktva na hoya. ' upazama samyakatvanI vyAkhyAmAM anaMtAnubaMdhI 4 ane darzana trikano upazama batAvela hovAthI prathama upazama samyakRtvamAM keTalAka anaMtAnubaMdhI jano upazama mAne che. paNa te vyAjabI nathI, kema ke mithyAvRSTine anivRttikaraNamAM darzana mohanIya sivAya 25nI dezopazamanA karmaprakRtimAM upazamanA karaNamAM batAvelI che. tyAM jema mithyAtvanI dezopazamanA mithyAtvanA kAraNe naSTa thAya che tema ja anaMtAnubaMdhIno upazama thato hoya to tenuM paNa anivRttikaraNa thatuM hovAthI tenI paNa dezopazamanA naSTa thavI joIe ane to pachI 26-5=01nI
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ samyaktavamArganA 129 dezopazamanA batAvavI joIe. paNa 2panI batAvI che. bIjuM anaMtAnubaMdhInA jaghanya rasasaMkrama tarIke jo -yama upazama samyakatva vakhate anaMtAnubaMdhInI upazamanA mAnavAnI hoya to anivRttikaraNanA chellA samaye bAMdheluM je dalika samayona be AvalikA kALamAM upazamAve che ane saMkramAve che tenA carama samaye puruSaveda ane saMjvalana traNanA nyAyathI jaghanya rasasaMkrama Ave. paraMtu anaMtAnubaMdhI visaMyojanA karIne mithyAtve gayelAne prathama samaye bAMdhIne AvalikA bAda prathama samaye saMkramAvatA jaghanya rasasaMkrama je batAvyo che te sUcave che ke prathama upazama samyakatvamAM anaMtAnubaMdhIno upazama nathI. bhAyika samyakta manuSyamAM pamAya che. prAraMbhika manuSya hoya che. prathama anaMtAnubaMdhInI visaMyojanA karavI paDe che. te anaMtAnubaMdhInI visaMyojanA cAre gatimAM thAya che. sAtamI narakathI mAMDIne anuttara sudhI visaMyojana thAya che. paraMtu darzana trikanI kSapaNA prathama saMghayaNI manuSya kevalIkALamAM kare che. e ATha varSathI pUrvakoTinA AyuSyavALo hoya. AvA manuSyanuM yugalika kSetramAM saMharaNa thAya to paNa kSapaNA karI zake che. mithyAtva ane mizra mohanIya manuSyapaNAmAM ja saMpUrNa khapAve che. samakita mohanIya lagabhaga khapyA pachI aMtarmu, bAkI hoya tyAre jIva kALa karIne vaimAnika deva, yugalika tiryaMca- manuSya, 1lI naraka ane matAMtare pahelI traNa naraka sudhI jaIne tyAM bhogavIne kSAyika samakita pAme che. tethI ATalI jagyAe mohanIyanI 22nI sattA maLe. A samyaktva kSayopazama samyaka kahevAvA chatAM kRtakaraNa kSayopazama samyaktva kahevAya. tyArabAda aMtarmu kALamAM avaziSTa samyamohanIya khapAvIne avazya kSAyika samakita pAme. sAyika samakita pAmanAra jo AyuSya na bAMdhyuM hoya ke sAmAnyathI kSAyika samakita pAmIne aMtarmumAM lapakazreNi mAMDe che. paraMtu jo jinanAmakarma nikAcita karyuM hoya to AyuSya bAMdhyuM na hovA chatAM kSapakazreNi mAMDI zake nahIM, eTale ke sAtano kSaya karIne aTakavuM ja paDe. tethI kSAyika samakitIne trIjA bhavamAM dezonA pUrvakoTi kALa ghaTI zake che ane kSAyika samakitI prathama bhAvamAM 4, 5, 6 guNaThANe AyuSyabaMdha paNa kare che. kSAyika samyakatvIne mukhyatayA tabhave mokSa, devabhavanuM Ayu hoya to traNa bhave mokSa, ane yugalika Ayu hoya to cAra bhave mokSa thAya che. apavAda tarIke duSpasaha sUrinI jema vacce trIjA bhavamAM sAmagrInA abhAvathI mokSa na thAya to pAMca bhava thAya. be bhava koIne thatA nathI. sAyika samyakatvanI vizuddhi samyakatvanI apekSAe ekasarakhI che, kaSAya - nokaSAyanI apekSAe vadha-ghaTa hoya che. e rIte upazama samyakatvamAM paNa jANavuM.
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 satpadAdiprarUpaNA sAyopathamika samyakatva - kSAyopa, samyaktvane mohanIyanI sAmAnyathI 28 ke 24nI sattA hoya che. A samya. cAre gatimAM hoya che. emAM 4 anaMtA mithyAtva ane mizrano rasodaya hoto nathI. mAtra pradezodaya hoya che. udayaniSekamAM rahelA mithyA- mizranA daliko sabhya mohanIyano jeTalo rasa udayamAM hoya eTalA rasavALA thaIne samyA mohanIya rUpe udayamAM Ave che. (1). A kSaya kahevAya che. (2) udayAvalikAnI upara rahelA mithyAtva ane mizranA daliko sva svarUpe udIraNA dvArA udayamAM na AvI jAya e rIte dabAvelA hoya che. A upazama kahevAya che. (3) samyakatva mohanIyano amuka mAtrA sudhIno rasa udayamAM hoya che. A audayika bhAva che. paNa uparano jeTalo rasa udayamAM nathI hoto eTalA aMze kSayopazama kahevAya che. A kSayopaTa tathA (1) + (2)thI thayela kSayopa0... A badhAno bhego pariNAma e kSAyopa, samya kahevAya che. (3)mAM udayaprApta rasa jeTalo ghaTe eTaluM samya, nirmaLa thAya che ne e rasa jeTalo vadhe eTaluM samyaka malina thAya che. - zreNi mATenuM upazama samya, kSAyopa, samyamAMthI prApta thAya che. e mATe 3 karaNa kare che. emAM anivRttikaraNe aMtarakaraNa kare che. emAM mithyA mizranI prathama sthiti 1 AvalikA, jyAre samyanI aMtarmu kare che. aMtaramAM praveze tyArathI uparokta 3 vAtomAMthI prathama vAta hotI nathI. kSAyika pAmanArane paNa mAtra samyaktvanI sattA rahe tyAre paNa kSAyopathamika samyatvI ja kahevAya che. e vakhate mAtra trIjI vAta ja lAgu paDatI hoya che. kSAyopazamika samyaktva 4 thI 7 guNaThANe hoya che. kSAyopa, samyaktvI paDIne jo mithyAtve jAya to samyamohanIya ane mizra moha ne uvelIne mithyAtva rUpa banAvavA mAMDe che. kula Pla kALamAM pAcho 26nI sattAvALo thaI jAya che. eka jIva kSAyopa, samya, AkhA bhavacakramAM asaMta vAra pAmI zake che. mizradbhaSTi : samyA moha ane mithyA mohanI vacamAM rahelA spaddhakone mizramohanIya kahe che. A sparbeko sarvaghAtI rasavALA dristhAnika hoya che. A nA udaye trIjuM guNaThANuM Ave che. mithyA nA tIvra rasavALA spaddhako samyaktvanI hAjarImAM ja maMda rasavALA banI mizra moha rUpe pariNamatA hovAthI samyaktvanI prApti pUrve A guNa pAmI zakAtuM nathI. chaThThA-pAMcamAM-cothA ane pahelA guNathI trIje AvI zakAya che. trIjethI mAtra pahela ke cothe jaI zakAya che. ahIM mizramoha no sarvaghAtI rasodaya hovAthI audayikabhAva kahevAya che. sAsvAdana - ahIM darzanamohanIyano udaya na hovAthI samyaktva AvarAyeluM na hovAnA kAraNe samyakatva kahevAya che. chatAM anaMtAnu no udaya hovAthI UlaTI
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ samyatvamArgaNA 131 bAdanA kaMIka AsvAda jevo ja samyakatvano AsvAda hovAthI sAsvAdana kahevAya che. athavA prApta samyakatva guNathI paDavAnuM hovAthI (AzAtana hovAthI) sAsAtana kahevAya che. 4, 5 ke cha guNaThANethI ahIM avAya che ne ahIMthI mAtra 1le ja jAya che. mithyAtva - jIva anAdikALathI A guNaThANe hoya che. abhavya ane acaramAvartavartI bhavya jIvono ahIM kayAreya AMtarika vikAsa hoto nathI. bhavya jIvo caramAvartamAM AvyA bAda mithyAtvanI madaMtAnA kAraNe apunarbandhakAdi avasthAo ane yoganI 4 vRSTio sudhIno vikAsa sAdhI zake che. eTale anya granthakAroe A avasthAomAM, mithyAtva mohano sarvaghAtI udaya hovA chatAM kSayopazama mAnyo che. pitAvyAmANa : jaghanya | utkRSTa jaghanya | utkRSTa au50 1 Pla vedaka 108 kSAyopa0 | Pla Pla samya) sAmA bhavastha P/a[ siddha-anaMtA sAyika Pla Pla (jaghanyathI 5) Pla anaMta mithyAtvI |anaMta | anaMta mizra siddho ghanarAja - mithyAtva - 1 jIva - Da, anekajIva - sarvaloka zeSa sarvatra - Lla sUcirAja ekajIva anekajIva kSAyika, kSAyopa, samya. sAmAnya | 8 rAja 12 rAja aupathamika 8 rAja 9 rAja sAsvAdana 9 rAjA 12 rAja mizra 8 rAja 8 rAja vedaka Lia Lla mithyAtva 14 rAja sarvaloka. kSAyikane kevalisamudUmAM sarvaloka-dezona loka, 14 rAja...
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13ra satpadAdiprarUpaNA | Saa | kSAyopa0 % 2 rAja Lla ekajIva anekajIva sUcirAja | ghanarAja | sUcirAja | ghanarAja kSAyika 7 rAjA La 9 rAja 8 rAja. samya sAmAna 12 rAja 8 rAja aupa0 9 rAja 9 rAja 8 rAje. 1 vedaka 7i rAja Lla 12 rAja La mizra 12 rAja 12 rAja 12 rAja sAsvAdana |12 rAja la 1ra rAja 1 2 2Aja mithyAtva sarvaloka (1) jema kRtakaraNamAM mRtyu thAya che ema maraNasamudvamAM paNa vedaka samyaka pAmI zakAya che. tethI te 1 samayanuM hovA chatAM 7, 9 sUcirAja sparzanA maLI zake che. kALa | antaryuM ekajIva | | jadhanya | utkRSTa | |jaghanya | utkRSTa sAdhika 33 sAyika | antarmu sAgaro, | samyasAmA antaryu 'sAdi anaMta mizra-pa0/ antaryu antarmuka sAsvAdana 1 samaya | 6 AvalikA lAyopa0 | antarmu- sAdhika antarmu| dezona ardha 'ka sAgaro | mithyAtva | anAdi - 'pu parATha anaMta, sAnta 1 samaya | 1 samaya anekajIva jaghanya utkRSTa aupa0 mizra antaryu. Pla sAsvAdana 1 samaya Pla vedaka 1 samaya 8 samaya zeSa mArgaNAo dhruva che. --- - -
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 133 utkRSTa sAsvAdana samyaktamArgaNA | aMtara ekajIva ! ane kajIvana | jaghanya | utkRSTa jaghanya prathama aupa0 |P/a | dezonArdha pu parA | samaya | 7 divasa zreNinuM aupa0| antaryu dezonArdha pu parA1 samaya | varSa pRthakRtva lAyopa0 antaryu | | dezonArdha pu parAaMtara nathI. sAyika aMtara nathI aMtara nathI. mizra | antaryu | dezonArdha pu parA 1 samaya Pla anta;Pla| dezonArdha puparA1 samaya Pla mithyAtva antaryu | sAdhika 132 aMtara nathI. | sAgaroDa | bhAga 1 mithyAtva - anaMtabahubhAga... zeSa - anaMtamo bhAga bhAd | * mizra - mithyAtva - audayika bhAva. * zeSa - sva-svabhAve. * sAsvAdana - pAriNAmika - auda0 * samyasAmA - traNeya bhAvamAM. (1) sAsvAdanamAM anaMtAno udaya tathA darzana 3no upazama A baMne che. kAraNarUpe temAM upazama bhAva 4thethI batAvyo che. tathA upazamathI A guNa, pamAtuM nathI. upazamabhAva hovA chatAM anaMtAnu04nA udayathI A guNa pamAya che. tathA audayikabhAva hetu tarIke che. graMthAntaromAM A guNa pAriNAmika bhAve paNa batAvela che... mulAkAta vedaka alpa * je mate badhA samyakatvIone adhA Pla mAnyA sAsvAdana.. che. te mate sAsvAha karatA kSayika 2. je mate kSAyika mizra.. bhinna samyakatvIone kSetra Pla mAnyA che e mate kSAyika karatAM sAsvAdana 3 jANavA. upazama.. * prathama guNathI upazama samyava pAmatA jIvo kSayopazama.. saMsArI kSAyika samyatvI karatAM 3 guNa lAge che. sAmAnya sabhya. v mithyAtva A o o kSAyika... o o o > <
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 satpadAdiprarUpaNA : tathA * kSAyika samyaktvI H kSAyika samakitano prAraMbhaka paryA manu ja che. chadmasthone kSAyika samyaktvanI kAyasthiti sAdhika 33 sAgaronI che ane teTalA kALamAM paryA. manu addhA P/a jeTalA ja thAya. tethI saMsAramAM game tyAre kSAyika samyaktvI ahvA P/a jeTalA ja maLe. tethI kadAca koI jagyAe kSetra P/a batAvyo hoya to tyAM ahvA P/a bhAga ja samajavo. * manuSyamAM alpa * narakamAM a... * tiryaMcamAM s... * devamAM....... saMkhyAtA maLe. asaMkhyAtA maLe. asaMkhyamaLe, kaSAya prAmRta.. tattvArthabhASya... (asaMkhya maLe. ahvA Pla..) (devamAM kSAyika samyaktva bhavana vyaMtara, jyo ne na hoya..) (tiryaMcagatimAM kSAyika samyaktva yugalikane ja hoya. tethI saMkhyAtA ja maLe. bhagavatI...) * upazama samyaktvI manu alpa... saMkhyAtA naraka, tiryaMca, devamAM, kramazaH a-a mokSe janAra 1 samaye | aMtara 4 apatita samya saMkhyAtakALa patita samya | 10. asaM. kALa patita samya 10. anaMtakALa patita samya 108. S asaM kALa patita karatAM anaMta kALapatitanuM aMtara saMkhyAtamA bhAge che. tethI anaMtakALapatita jIvo pUrvajIvo karatAM s Ave che. sarvatra pATha a che. e azuddha jANavo. sAgaropama a saMkhyAtA hajAra varSa saMkhyAtA hajAra varSa sAdhika1varSa alpabahutva alpa a S eka ja samayamAM 108 jIvo mokSe jAya to teTalI saMkhyA apatitanI na levI. 108mAM badhAya anaMtakALa patita hoya athavA apratipatita 4; saMkhyAta kALa patita 10; asaM kALapatita 10; anaMtakALa patita 84 hovA ya saMbhave che. Ama 108nI saMkhyA pUrNa thAya.. prathama 3 vikalpamAM 4 : 10 : 10 thI vadhu saMkhyA na hoya.. tethI vadhu saMkhyA anaMtakALa patitanI levI. tethI ja RSabhadeva prabhu sAthe 108 je mokSe gayA temAM 84 to anaMtakALa patita hovA ja joIe. sadAne mATe samyaktvathI paDelA jIvo abhavIthI A hoya che. te vAta paNa
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ 135 saMzImArgaNA anaMtakALa patita jIvo ghaNA che tene siddha kare che. samya prAptibAda anaMtakALa hovA chatAM moTAbhAganA jIvone ardhapuparAno anaMtamo bhAga ja hoya che. samyakatvathI paDelA jIvo abhavathI anaMtaguNa che. tethI dezonArdha pu parA. nA kALacakromAM paNa teTalA ja jANavA. arthAt 1 kALacakramAM asaMkhya jIvo ja samyakatva pAme che. samakitathI paDelA jeTalA jIvo che tenA asaM.mAM bhAge kALacakra gaNIe to ya te abhavIthI A thAya. jo ke samakitathI paDela ane dezonArdha pu parA. nA anaMtamAM bhAge anaMtakALa rahIne mokSe janArA ja vadhAre hoya che... tethI uparokata javAba karatAM A kALacakro saMbhave. paraMtu abhavIthI anaMtaguNa ane siddhanA anaMtamA bhAge e kALacakro hoya tema samajavuM. siddhanA jIvo haMmezAM atItakALanA asaMkhyAtamAM bhAgye ja hoya che. temAM paNa bhAjaka rakama 6 mAsanA samayanA saMkhyAtamAM bhAga hoya che. atItakALamAM anaMtapuparA thayA che. te kula samayane 6 mAsanA saMkhyAmAM bhAganA samayathI bhAgatAM je javAba Ave teTalA siddho che. tethI 1 pu parAvartanA samayo siddhanA anaMtamAM bhAgye ja hoya che. mATe ardha padma parAvartana kALacakro, ardha pudparAvartanA samayo tathA samakitathI paDelA jIvo A traNeya siddhanA anaMtamAM bhAga hoya che. saMjJI mANA paMcendriyamAM be bheda paDe che. saMjJI ane asaMjJI. eno artha e thAya che ke paMcendriya sivAyanA asaMjJI che. zrotrendriyanI prApti bAda dravya mananI prApti hoya che. dravya mana na maLe ene asaMzI kahevAya, dravya mana maLe ene saMjJI kahevAya, dravya mana maLanArane pAMce Indriyo avazya hoya che chatAM karmanA udayanA kAraNe upahata vagere hoya e vAta judI. garbhaja eTale garbhamAM utpanna thayelA. saMmUrchAima eTale ema ja utpanna thayelA. devatA - nArakI aupapAtika hovAthI zayAmAM ane kuMbhamAM utpanna thavA chatAM, ane tethI garbhamAM nahIM utpanna thavA chatAM, manavALA hovAthI saMjJI che. chatAM emane garbhaja na kahevAya. manuSyamAM garbhamAM utpanna thanArA manavALA manuSyo hoya che, jyAre 14 azuci sthAnamAM utpanna thanArA samUrchAima manuSyo hoya che. ane te aparyApta hoya che. tiryaMcomAM paryAtiryaMco manavALA paNa hoya
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 satpadAdiprarUpaNA che. mana vaga2nA paNa hoya che. garbhaja paNa hoya che. saMmU paNa hoya che. enI aMdara ApaNI mAnyatA pramANe garbhaja saMzI ja hoya che ane saMmU. asaMzI ja hoya che. tethI garbhaja ane saMjJI paryAyavAcI jevA thAya che, saMmU. ane asaMjJI paryAyavAcI jevA thAya che. (paraMtu SakhaMDAgamamAM garbhajamAM saMjJI - asaMjJI ane saMmUmAM saMjJI-asaMzI ema 4 bheda pADelA che.) saMjJAnA bIjA traNa prakAra paNa paDe che. dIrghakAlikI, hetuvAdopadezikI, dRSTivAdopadezikI. dRSTivAdopadezikI saMjJA : dRSTivAda eTale aneka dRSTikoNathI vastunI vicAraNA. AvI vicAraNAno kSayopazama samyaktvIne hoya che. mATe samakitIne ekAMgI - ekAMzika pakkaDa kayAreya paNa hoya nahIM. pachI e vikasita na hoya to paNa aneka rIte vicAravAnI yogyatAvALo hoya che. bAkInuM granthAntarathI jANI levuM. saMjJI jIvo vigrahagatimAM ane aparyAptAvasthAmAM paNa saMzI kahevAya. kema ke eno kSayopazama emane thayelo hoya che ane bhaviSyamAM mana prApta thAya che. aparyA jIvomAM jo ke mana prApta thatuM nathI, chatAM mana:paryApti prAraMbha karelI hovAthI saMzI kahevAya che. saMjJI sAtireka devarAzi ghanathI - Ja sUcithI eka - 9 rAja aneka - 14 rAja } 2 thI 14 odhavat } jagha kSullakabhava utkR. sAgaro zatapRtha asaMjJInA kALa pramANa anaMtamA bhAge. kSAyopamikabhAve 13 saMzI alpa dravyapramANa kSetra sparzanA kALa aMtara bhAga bhAva alpabahutva siddho A asaMjJI anaMtA.. {sarvaloka 14 rAja sarvaloka jagha kSullakabhava.. utkR. AvalikA/a pu parA saMjJInA kALapramANa anaMtabahubhAga audiyaka bhAve asaMzI A
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMzImArgaNA 137 * hetuvAdopadezikIH pratara H pratarAMgulI = bhAga (paryA. beindriyAdi..) * dIrghakAlikI : jyotiSadeva + jyo. devanA saMkhyAmAM bhAga jeTalI bAkInI badhI rAzi (saMjJI paryA) * dRSTivAdopadezika : Pla (bhAva samyakatvI mAtrane.) (arthathI dRSTivAda bhaNanArAone) hetuvAdopadezikI * anekajIvaH ghanathI la... sUcithI 14 rAja.. * ekajIvaH ghanathI Lla... sUcithI 7 rAja.. (trasanADImAM badhe trasajIvo hoya tevo kAyado nahi, paNa trasamAMthI trasamAM utpanna thanAranuM je bahula bhAgamAM gamanAgamana thAya te trasanADI. anuttaravimAnanI upara... siddhazilAnI bahAra cAre bAju, raiveyakanA chellA vimAna bAda je asaMkhya yojana trasanADInA che.. tyAM. ticchalokanA samudranA taLiyAthI, nIce tathA udgalokanA paMDakavana ke merucUlikA pachI vikasendriyo che ja nahi. tethI hetuvAdo, saMjJAmAM eka jIvanI apekSAe tiSNulokathI siddhazilAmAM pRthvIkAya tarIke utpanna thanArane 7 rAja kSetra Ave) * dIrghakAlikIH ghanathI - Da bhAga.. sUcithI - anekamAM 14 rAja.. ekamAM 9 rAja (eka manu siddhazilAmAM ane eka manu nIce sUkSma tarIke utpanna thAya tyAre.) * dRSTivAdo. ghanathI Ma bhAga.. sUcithI - anekamAM 12 rAja; ekamAM 8 rAja paranA hetuvAdo, dIrghakAlikI. mAM badhe sarvaloka.. dRSTivAdomAM sUcithI eka)anekajIva - 12 rAja ghanathI 1mAM - Ma bhAga.. anekamAM - 8 ghanarAja 1 jIva - jaghanyathI badhe aMtarmu,
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 hetuvAdo - saMkhyAtA varSo... dIrghakAlikI. - sAdhika sAgaro zata pRtha dRSTivAdo - sAdhika -66 sAgaro.. anekajIva : badhI mArgaNA dhruva che.. aMtara 1 jIva hetu dIrgha - java kSullaka bhava. utkR. AvalikA/a pu parAvarta. dRSTivAdo - jaya - aMtarmu utkR. - dezonArdha anejIva - aMtara nathI. - bA 3 saMjJAvALA anaMtamAM bhAge.. asaMjJI - anaMta bahubhAga. saMjJAmAM be vastu hoya jJAna ane udaya... mukhyatayA traNeya saMjJA kSayopazama bhAvamAM Ave (prathama 2 jJAnAvaraNanA kSayopa.thI trIjI darzanamoha.nA kSaya-upazama ke kSayopazamathI..) chatAM AhArAdi saMjJAmAM jema audayikabhAva pradhAna che. tema AmAMya auyikabhAva kAraNa che.. hetuvAdo noindriyano - matijJAnAvaraNano auyikabhAva.. dIrgha- darzana moha saMbaMdhI auyika bhAva.. 560 parAvarta. alpAbahava dRSTivAdo... alpa . . dIrghakAlikI a dRSTivAdo - kevaLa jJAnAvaraNano audiyaka bhAva athavA ekabIjA vyApya vyApaka levA mATe pradhAnatayA kSayopa bhAva levo ThIka che. hetuvAdo a asaMjJI A satpadAdiprarUpaNA =
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ AhArImArgaNA AhArImArgaNA audArika, vaikriya, AhA2ka vargaNAne AhAra kahevAya che. jIva A traNa vargaNAmAMthI koIpaNa vargaNAnA pudgala grahaNa karato hoya tyAre AhArI hoya che. vigrahagatimAM aNAhArI hoya che. jagatamAM jeTalA jIvo che. temAMnA moTA bhAganA jIvo aMtarmuhUrte aNAhArI thAya che. A vAta nigodanA jIvanI apekSAe che. nigodanI saMkhyAne antarmunA samaya vaDe bhAgatAM 1 bhAga aNAhArI che ane asaM bahubhAga AhArI che. jIva vigrahagati sivAya pratisamaya AhAra kare che. je dezabaMdha ane sarvabaMdha tarIke oLakhAya che. traNa za2I2nA pudgalo na le te aNAhArI. te cAra prakAre che. (1) vigrahagativALA (2) kevalI samuddAtavALA 3, 4, 5 samaye (3) ayogI kevaLI (4) siddho. vigrahagatinuM svarUpa kArmaNa kAyayogamAM batAvyuM che. anAhArI AhArI 8me anaMte sarvaloka jatha0 3 samayona kSullakabhava.} utkR. aMgula/a pradeza pramANa samayo. "..} jagha0 1 samaya.. utkR0 3 samaya asaMkhya bahubhAga.. audiyaka bhAva (zarI2 nAma karmanA udayathI AhAra grahaNa thAya che. = alpabahutva - siddho alpa anAhArI A AhArI a dravyapramANa kSetra. sparzanA. sarvaloka kALa aMtara.. bhAga.. bhAva.. 8me anaMte (saMsArImAM) 5me anaMte (siddho.) { jaya0 1 samaya { utkR0 3 samaya 139 . jagha0 3 samayona kSullakabhava. utkR. aMgula/anA bhAganA pradeza pramANa samayo1 asaMkhyAtamA bhAge... audiyakabhAva (saMsArIne) (vigrahagatimAM AnupUrvInAma {karmanA udayathI..) kSAyikabhAva.. (siddhone..)
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ satpadAdiprarUpaNA (1) vadhumAM vadhu ATalA kALa sudhI vigrahagati vinA jIva bhavAMtaramAM jAya che. pachI avazya vigrahagatithI jatA aNAhArI thAya che.. siddhimati 140 palakaNAM mokSa che, mokSanA upAyo che. siddhAvasthA e nirmaLa AtmaguNa svarUpa che. tyAM avagAhanAnI apekSAe taratamatA che. AtmaguNonI apekSAe taratamatA hotI nathI. mATe siddhone guNaThANuM hotuM nathI. kAraNa ke guNaThANuM to apakRSTa guNomAM AtmAnI taratama avasthAne kahevAya che. siddhonuM kSetra saMkoca-vikAsa vagaranuM che. eka siddhAtmA jyAM hoya tyAM te ja avagAhanAmAM anaMtA siddho che ane e siddhone ekAdi pradezanyUna paNe sparzIne rahelA siddho asaMkhyaguNa che. kanyA mANa atIta kALanA asaMkhyAtamA bhAge - 5mA anaMte matAMtare 8mA anaMte tra 1 jIva jaya0 1 hAtha 8 aMkula utkR. 333 1/3 dhanuSya.. anekajIva : 45 lAkha yojana vyAsa zA kSetrathI vizeSAdhika.. Sin eka jIva sAdi anaMta.. anekajIva - anAdi anaMta.. - 333 1/3 dhanuSya jADAI aMtara anekajIva : pUrva pratipannamAM aMtara na Ave. pratipadyamAnaH jaya 1 samaya.. utkR. 6 mAsa ekajIvamAM aMtara na Ave. C sarvajIvonA, eka sUkSma nigodanA, eka bAdara nigodanA anaMtamAM bhAge. (trikALanA siddhanA jIvo..)
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 141 siddhigati | lAla | karmakSayathI thayelo AtmAno je pariNAma te kSAyikabhAva.. ane AtmAno dravyAdi rUpa je pariNAma te pAriNAmika bhAva. calALA ja pratipadyamAna - alpa, pUrva pratipanna - A aspRzadgati - gatizIla dravyo be che (1) jIva ane (2) pudgala. sarvapudgalo sparzayukta hovAthI enI gati spRzadgati ja hoya che. saMsArI sarva jIvo zarIrathI kathaMcit abhinna hovAnA kAraNe sparzayukta hoya che. eTale emanI gati paNa spRzadgati hoya che. sarvakarmano kSaya karI, zarIrane ahIM ja choDIne muktAtmA je eka samayanI gati kare che e aspRzadgati hoya che, kAraNa ke e vakhate zuddha AtmA sparzazUnya hoya che. sparzazunya dravyanI A sivAya bIjI koI gati hotI nathI. sUkSmajIva ke pudgala eka samayamAM 14 rAjanI gati kare che. paNa e dravya sparzayukta hovAthI e spazUdgati ja kahevAya che. 14 rAjanA AkAza pradezo oLaMgAyA vinA A gati thatI nathI e jANavuM. A AkAza pradezo kramazaH ja oLaMgAya che. paNa kALanI dRSTie eka AkAzapradeza ke asaMkhya AkAzapradezanI gati karavI hoya to paNa jaghanyakALa 1 samaya lAge ja che. enAthI alpakALamAM koI ja gati thaI zakatI nathI. eTale kALanI apekSAe samayano vibhAga thaI zakato nathI. kevaLajJAnI paNa karI zakatA nathI. paNa eka samayamAM 14 rAjanA AkAzapradezo kramazaH oLaMgAtA hovAthI kSetranI apekSAe eka samayano vibhAga thaI zake che. jema 1 paisAnA 10 caNA ke 10 sIMgadANA maLatA hoya.. chatAM 1 caNo kharIdavA mATe paNa 1 paiso to cUkavavo ja paDe che. eTale ke 1/10 paisA ApavA-levAnA hotA nathI. kAraNa ke nANAMnI apekSAe paiso e avibhAjya nANuM hovAthI enA vibhAga thaI zakatA nathI. paNa jo koI eka paiso ApIne pa caNA ane 5 sIMga kharIde to evo vyavahAra karI zake che ke aDadhA paisAnA caNA ne aDadhA paisAnI sIMga kharIdI.. arthAt sIMga-caNAnI apekSAe paisAnA vibhAga thaI zake che. ema jIva ke pugale eka AkAzapradezanI paNa gati karavI hoya to 1 samaya lAgI ja jAya che. eka samayamAM 14 rAja jaI zakato hovA mAtrathI 1 AkAzapradeza javA mATe 1
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 satpadAdiprarUpaNA samaya - 14 rAjanA pradezo... jeTalo ja kALa lAge evuM banatuM nathI. paNa jyAre eka ja samayamAM 14 rAja jAya che, ne badhA AkAzapradezo kramika oLaMgAya che. eTale ema kahI zakAya che ke aDadhA samayamAM 7 rAja gayo. Ama kALanI apekSAe samayanA vibhAga nathI, paNa kSetranI apekSAe enA vibhAga thaI zake che. A ja rIte AkAzapradezanA kSetranI apekSAe vibhAga nathI. paNa dravyanI apekSAe vibhAga thaI zake che. ema paramANunA dravyanI apekSAe vibhAga nathI. paNa paryAyanI apekSAe vibhAga thaI zake che ema jANavuM. ajIva dravyaprarUpaNA dharmAstikAya adharmAstikAya,AkAzAstikAya dravya pramANa sarvaloka sarvaloka sarvaloka sarvaloka loka/aloka loka/aloka sparzanA kALa dravyathI zAzvata | zAzvata paryAyathI azAzvata azAzvata zAzvata azAzvata aMtara nathI. nathI. nathI. bhAga.. sarva dravyanA anaMtamAM bhAge sarvadravyanA alokanA anaMtamA anaMtamA bhAge bhAge | loka pariNAmika pAriNAmika dravyathI. 1 dravyathI. 1 paryAyathI A paryAyathI A bhAva.. | pAriNAmika alpa bahutva | dravyathI. 1 paryAyathI A
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 143 | pudgalAstikAya ajIva dravyaprarUpaNA dvAra | kALa dravya mULa mate jIva/ajIvanA pramANa. | paryAyarUpa | matAMtare svataMtra dravya rU5. 8me anaMte kSetra | manuSya kSetra.. sparzanA | manuSya kSetra kALa | vidyamAnatAthI 1 samaya.. pravAhathI anAdi anaMta aMtara | vartamAna samayarUpa hovAthI nathI. 1 dravyanI apekSAe paramANu-1 AkAzapradeza acitta-mahAtkaMdha aMgula/athI yAvat sarvaloka. aneka dravyathI - sarvaloka kSetrathI vizeSAdhika chUTA paramANu ke skandha-sAdisAnta sAmAnyathI anAdi anaMta 1 dravya-dravyathI nitya paramANu ke aMdha tarIke asaMkhya loka jeTalA kALanuM aMtara aneka dravya - aMtara nathI. sarva dravyano anaMta bahubhAga. bhagavatImAM yanuM alpabadutva che tyAM AkAza dravyane 1 dravya batAvela che. tethI pudgala dravya sarva dravyanA anaMta bahubhAge che paNa sarva pradezonA anaMta bahubhAge nathI. audayika pAriNAmika paramANu - alpa | | skaMdha - A skaMdhanA pradezo - A bhAga | sarva dravyano anaMtamo bhAga. bhAva | pAriNAmika. alpa | vartamAna samaya- alpa bahutva | atIta samaya- A | anAgata samaya - A tulya ke 1 samayAdhika
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ a pla 144 satpadAdiprarUpaNA pAvaNA anata mahAdaMDaka alpabagva(1) garbhaja manuSyo | alpa saMkhyAtA (2) mAnuSI s |x 27 (3) paryAbA tela a dezona ghanAvalikA (4) anuttara Pla (5) uvarima greve (6) majhima greve (7) hiThima graMve (8) 12 mo deva, (9) 11mA deva (10) 10mo deva (11) 9mo deva, (12) 7mI naraka sU - bIjuM vargamULa (13) 6ThThI naraka sUH trIjuM vargamULa (14) 8mo devA sU - cothuM vargamULa (15) 7mo devA sUH pAMcamuM vargamULa (16) pamI naraka sU - jhuM vargamULa (17) 6ThTho deva, sU - sAtamuM vargamULa (18) 4thI naraka sU - AThamuM vargamULa (19) pamo deva, sU - navamuM vargamULa (20) 3jI naraka sU - dasamuM vargamULa (21) 4tho devA sU - agiyAramuM vargamULa (22) 3jo deva. (23) bIjI naraka sU : bAramuM vargamULa (24) saMmU manuSyo sU- aMgulanuM bIjuM vargamULa x trIjuM vargamULa (25) IzAna devo aMgulanuM bIjuM vargamULa x 3juM vargamULa jeTalI zreNio (26) IzAna devI (27) saudharma devo aMgulanuM bIjuM vargamULa x 3juM vargamULa jeTalI CU 0 0
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ 145 pariziSTa zreNio (28) saudharma devI (29) bhavanavAsI deva 1a | aMgulanuM paheluM x trIjuM vargamULa jeTalI zreNio (30) bhavanavAsI devI (31) pahelI naraka |a | aMgulanuM paheluM x bIjuM vargamULa jeTalI zreNio (32) khecara tipuruSo pea pratara - saMkhyAtA pratara yojana (33) khecara ti, strI (34) sthaLacara ti, puruSo |s (35) sthaLacara ti, strI |s (36) jaLacara ti, puruSo. s (37) jaLacara tistrI |s (38) vyaMtaradevo asaM. ghanAgula jeTalI zreNio (= pratara : saMkhyAtA pratarayojana) (39) vyaMtara devI (40) jyotiSa deva pratara : 256 pratarAMgula (41) jyotiSa devI (42) khecara ti napuo (43) sthaLacara ti napuM. (44) jaLacara ti napuM. (45) paryA. cauo s | pratara : aMgula/s (46) paryA, paMce (47) paryA. beI (48) paryAte I. (49) aparyApaMce pratara : aMgulaya (50) aparyAcAu (51) aparyAteIDa (52) aparyAbeIDa (53) paryA. pratyeka vana, a | pratara - a | o < < < a> < < <
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 (54) 5ryA bAnigodazarIra (55) paryA bA pRthvI (56) paryAbA ap (57) 5ryA. bA vAu (58) apabA teu (59) a50 pratyeka vanao (60) apa0 bA nigodazarIra (61) apa0 bA pRthvI (62) apa0 bA0 ap (63) apa0 bA vAu (64) apa sU. teu (65) apa0 sU. pRthvI (66) apa0 sU. ap (67) apa0 sU. vAu (8) paryA sU. teu (69) paryA sU. pRthvI (70) paryA sU0 a (71) paryA s0 vAu (72) a50 sUnigodarIra (73) paryAsU-nigodazarIra (74) abhavya (75) samyaktvapatita |(76) siddho m a a a a a co co a a a a a V V V S V V V a S A A A pratara : a pratara : a pratara : a asaMkhya pratara asaMkhya loka asaMkhya loka asaMkhya loka asaMkhya loka asaMkhya loka asaMkhya loka asaMkhya loka asaMkhya loka anaMta satpadAdiprarUpaNA A (77) | paryA. bAdaravana0 (78) bAdara paryA (79) | a50 bA vana (80) bAdara aparyA (81) bAdara (82) |sU. aparyA vanao (83) |sUkSma aparyA (84) |paryA sU0 vana (85) |paryA sUkSma (86) |sUkSmajIvo (87) |bhavyajIvo (88) |nigodajIvo (89) |vana jIvo (90) | eke jIvo (91) |tiryaMca jIvo (92) |mithyAtvI (93) |avirata (94) |sakapAya (95) |chadmastha (96) |sayogI (97) |saMsArI (98) |sarvajIva V a V V a V S V V V V V V V V V V V V V V (1) zrIpannavaNAnA prata-pustakamAM cothA devaloka karatAM trIjA devalokanA devo asaMkhyaguNa hoya ema mULa ane vRttimAM chapAyuM che. paNa e azuddhi jANavI. kAraNa ke cotho devaloka ane trIjo devaloka baMnemAM sUcizreNinA bhAjaka tarIke agiyAramuM vargamULa ja kahyuM che, bhinna-bhinna rakama nahIM. mATe saMkhyAtaNa saMbhavita che, asaMguNa nahIM. (2) ahIM bhavanavAsI karatAM ratnaprabhAnArakI asaMkhyaguNa batAvyA che. anyatra e asaMkhyAtamA bhAge batAvyA che e jANavuM.
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvonI judI judI avasthA e zAstrIya paribhASAmAM 'mArgaNA' kahevAya che. koIpaNa cIjanA spaSTa bodha mATe vicAravamAM AvatA mudA e zAstrIya paribhASAmAM 'dvAra kahevAya che. jIvonI judI judI 174 avasthAono (mArgaNAono) satpada vagere nava dvArothI bodha meLavavA mATenuM adbhuta pustaka - satpadAdiprarUpaNA