Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ "sArasvatollAsakAvya" vize - saM. vijayazIlacandrasUri mAtra 153 padya-pramANa A laghukAvya, madhyakAlIna saMskRta kAvyasAhityamAM eka anokhI bhAta pADe tevaM majAnuM kAvya che. AnA kartAe potAnuM nAma ajJAta rAkhyaM che, ane potAnA gurunu nAma (padya 153) nirdezyuM che. potAnA gaccha ke guruparaMparAno paNa temaNe kyAMya ullekha karyo nathI. A kAvyanI mane maLelI eka mAtra pratinA AdhAre A saMpAdana thayuM che, ane tethI AmAM keTalIka zuddhio thavI Avazyaka lAge che, je bIjI prati maLe to ja saMbhavita thAya. pAMca patronI A prati, anumAnataH 16mA zatakamAM lakhAyelI jaNAya che. kAvyano viSaya : zrInandiratna nAmanA sAdhuvaranA anAmI ziSyasAdhuvarye, potAnI jaDatAne dUra karavA mATe karelI sArasvata-sAdhanAnuM hRdya ane vyamaya varNana-e A kAvyano viSaya che. kartA pote ja kAvyanA jANe ke nAyaka che, ane te potAnA anubhavatuM bayAna ApatAM ApatAM keTalAMka masta varNana paNa Ape che; A ja A kAvyanI khUbI paNa che. kartA potAne 'kazcit janaH' tarIke (padya 1) nirdeze che ane pachI jyAre jyAre potAne rajU karavAno prasaMga Avyo tyAre tyAre 'saH' padathI potAne oLakhAve che. prathama padyamAM ja kartA jaNAve che ke-"potAnI jaDatAthI lajjita haiye, eka manuSya, zrIgurunI zuzrUSA karavApUrvaka, sArabhUta evA sArasvata maMtrane prApta karIne, rAta-dina tenA jApamAM macI paDyo hato." . A pachInAM naveka padyomA jApaviSayaka sthiti-paddhatinuM moghama varNana cha, jemAM padmAsane besavAnI, zauca karavAnI, zveta vastra-paridhAnanI, sphaTikanI mAlA vaDe jApanI noMdha maLe che. jApano paMdaramo dina dIpAvalI dina (11) hovAnuM jaNAvIne, potAno A jApa saMbhavataH 15 dinano hovAnuM kartAe ADakataruM sUcana ApyuM che. e pachInAM padyomA dIpotsavI parva- ane temAM thatA lokonA vyavahAronuM atyaMta rocaka-rasaprada varNana thayuM che. A varNana kartAne ni:zaMka susajja kavino
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusaMdhAna-15.2 darajjo bakSe tevU thayuM che. kavine zRMgAra-rasano lagAra paNa chocha nathI, padya 57-58mAM kartA bahu mahattvanI vAta noMdhe che. dIvAlInI rAtrinA aMtya prahara daramyAna, potAne sArasvata maMtrano eka lAkha saMkhyAno jApa paripUrNa thayo te kSaNe, pote kSaNabhara mATe tandrAmA khovAI gayA hatA; ane te ja kSaNe temane mAtA zAradAnAM sAkSAt darzana sAMpaDyAM. kavi-sAdhake A sAkSAtkAra keTalI badhI sUkSmekSikAthI ko haze teno khyAla to te pachInA 59 thI 106 padyomA temaNe karelAM devI-vigraha-varNana uparathI maLI zake che. A varNanamAM paNa stana-varNana karatAM kavie zRMgArarasa ane kalpanAzaktino bhArI ThATha banAvyo che. paraMtu prathama dRSTie sthUla kakSAnuM lAgatuM A varNana, sUkSma taMtra-dRSTi dharAvatA abhyAsI mATe evaM ja rahasyavAdI ane tAttvika hovU joIe, evaM satata lAgyA kare che. tajjJo A varNananA marma ughADI Ape tevI lAlaca avazya vyakta karUM. A dRSTie padya 78, 87, 89 dhyAnAI jaNAyAM che. 103-4-5-6mA kramazaH devInA hAthomAMnAM pustaka, mAlA, kamaMDalu ane vAhana evA haMsanuM varNana che. 107mAM tandrAdhIna sAdhake karela devInA pUjananuM varNana che. 108 thI 113mAM devI, sAdhaka dvArA sAkSAtkAra-kSaNe thayeluM stavana che, jemAM devIne kArakalpa-rUpe (108) varNavIne ekaarne paNa (112) smaraNa karela che. 114 thI 117 vaLI mahattvapUrNa padyo che. temAM, sAdhakane devIno Adeza maLe che ke "UTha, tAruM moM khola", ane sAdhake te pramANe karatAM ja, potAnA vaiDUryamaya kamaNDalumAthI tenA momAM amRtanI dhArA vahAvI, ane tenAM biMdu sAdhakanI jIbha para lAgatAM ja pAMca-cha vAra bIjamaMtrano uccAra karAvIne (ke karIne ?) devI aMtardhAna thaI gayAM evaM varNana che. potAnI gUDha ane gopanIya virala anubhUtinuM AvaM vizada varNana karanAra sAdhaka kavine ApaNe sAdhuvAdanA kayA zabda vaDe navAjIzuM ? ___ padya 118mAM sAdhakanI sthUla cetanAnuM jAgaraNa ane mAtAnAM darzana pachInA viyoganI khinnatAnu varNana che. 119 thI prAtaH kAla-sUryodaya- varNana zaru thAya che, jemAM dahInAM valoNAM (123)nuM tathA kukaDAnI bAMga (124)nuM paNa varNana che. 126bhAM zrIvIranirvANaparvarAtrino ullekha, kartA jaina sAdhu hovAnuM sUcavI jAya che.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusaMdhAna-15 * 3 130 mAM kavie navodita sUryanI sAthe nUtana varSanI loka-sthitine utprekSAtmaka rIte sarakhAvIne sarasa arthAntaranyAsa (lokokti) prastuta karyo che : yAtAnuyAte kuzalo hi lokaH - arthAt loko to anukaraNa karavAmAM niSNAta ja hoya ! to 131mAM vaLI, nUtana varSAraMbhe moMmAM tAMbUla (pAnabIDAM )nAkhIne vartatA lokone noMdhIne kahUM ke A divase jo moM lAla-lAlIvALu hoya, to ernu AkhU varasa khuzahAla jAya ! kavi vAstavadarzana adbhuta che. pachInAM padyomAM paNa nUtanavarSanI loka-sthiti ja nirUpAI che. 139mAM kavi, pote unnidra ane hRdayamAM bIjamaMtra ja anubhavI rahyA hovAnI potAnI te divasanI sthiti nirUpe che. 140mAM paNa, nidrA bIjajApane kAraNe rUsaNe gaI hovA vidhAna kAvyamaya rIte thayuM che. 145 thI 149mAM maMtra- rahasyamaDhyuM varNana thayuM che. 151-52mAM sArasvata jApa, tenA prabhAve thayela svapna sAkSAtkAra, ane tenA pratApe ja pote A kAvya racI zakyA hovAnI kephiyata ApaNane saMbhaLAya che. 152mAM potAnA guru 'nandiratna'no nAmanirdeza kartAe karyo che. ___kAvyamA prayukta keTalAka taLapadA lAgatA zabdo paNa noMdhapAtra cha : lambA (lAMbI) (14); sarayaH (sara-saravANI ?)(14); karardikulA (15) (hAthanA ThosA?); TaMkAvalI (cAMdalAM ?)(41); merAjyaka (merAyAM) (45) ityAdi. kavio ane sAdhako-bannene rasa paDe tevU A kAvya yathAmati zodhIne atre peza karatAM AnaMda thAya che.
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIbhAratyai namaH // // sArasvatollAsa-kAvyam // kazcijjano lajjitahajjaDimnA zuzrUSita zrIgurupArijAta: / sArasvataM sAramavApya mantraM naktaMdivA'jAyata jaJjapUkaH padmAsanaM pUrayati sma jApaM kurvannapApaM yadasau sazaucaH / mene'khilairaskhalitaprasarpa jjADyAribandhAya sa nAgapAza: gokSIradhArAdhavalaM vasAnaH sa (su) komalaM vastrayugaM babhAse / jApAdupAgatvarazAradAyAH purassarAGgaprabhayeva lipta: tasyA'tilolAvapi locanAlI nAlIkatulyaM kavimAtRvaktram / uddAmasaundaryamarandalobhA jjAne jahItaH sma na jAtu jApe bhAti sma tasya sphaTikAkSamAlA mAlA nu kalpadrumakuDmalAnAm / trapAmi sAkSAdyadi jAtu devIM tatpUjayAmIti kare gRhItA tenA'GgulI patralapANiraktAzoke'kSasUtrasya miSeNa baddhA / zrIzAradA tuSTivazAgamiSyadvidyAGganAndolanakelidolA // 1 // // 2 // // 3 // // 4 // 11411 // 6 //
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ ||7|| // 8 // // 9 // anusaMdhAna-15.5 vAgvAdinI sannidhivattitattadvidyAvrajAdekatarAM didhIrSuH / / manye'kSamAlAkamanIyapANiH pAzaM gatAzaGkamupAdade saH gambhIranAbhInibhakUpakUle tasya vyaloki sravadusravAriH / aGgaSTapuSTAGgavRSAdavAptabhrAntirghaTIyantra ivA'kSasUtram meru triratnojjvalamekhalaM nA'skhalajjapannapyudalaGghatA'sau / vidyAdharezA api yaM na zaktAH syulaghituM kiM tamanAsavidyaH hRtpadmato'tipraNidhAnamudrAbandhena niryAtumapArayantyA / tasya prasarpajjapahuGkRtInAM dambhAdarAvi zrutadevyalinyA prApto'tha sArasvatamantrajApArambhAddinaH paJcadazo'pazokaH / prAmumudan tatra manAMsi nRNAM dIpAlikAvarSataTAkapAliH sampUrNacUrNadravasAndrarekhA - prasAdhitA yatra vibhAnti saudhAH / gokSIradhArojjvalalo[la]lakSmIlIlAkaTAkSAvalizAlinaH kim AzaGkyate yatra vilokya lokailiptA''layaprAGgaNacUrNarekhAH / arkeNa kopAtkarakarttarIbhiH // 10 // // 11 // // 12 //
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusaMdhAna-15.6 ||14|| kRtAcyuteyaM kimu kaumudIti ||13|| dhanyAtmanAM gha(dhA)masu cUrNarekhAH zubhrA na bAbhrAjati yatra lambAH / sotkaNThasatkarmajapuNyasaktAH pratyakSalakSyAH sarayo vahanti padmAvatAM sadmasu yatra jAtA: khaNDAjyavallaDDukacaNDagolAH / bADhaM kulastrIkaraDhiMkulAtaH prAtaH patantaH kSudara kSipanti // 15 // santyeva gaurAH karalAlanIyAH sthUlA azaithilyakathAstathApi / yallaDDukebhyaH sudRzAM kutazciddhInAH kucAH kAlamukhAstataH kim / / 16 / / syAdyatrajAnAM sukumArikANAM snigdhAtmanAmadbhutamAdhurINAm / tulyaH paraM vADavataptasarpiH - sindhoH sudhAMzostalitaH sabimbaH // 17 // sUkSmojjvalasvAdusasaukumAryAH keSAM na harSAya yadIyasevAH / ki somabhAso'nyamaho sahiSNudyo: ratnarutkartarikAvilUnAH (?) // 18 // dadhisthirasthUladalAstanIyaH sevA samanto hu(??)ta tantupUgAH / sArasyayugmodakapuSpagucchAH zrIvallayo yatra jayanti zuklAH yatrezvarANAM tapanIyapAzAH preDanti varNottamakhelanISu / kiJjalkapiGgAni kimapraphulla // 19 //
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusaMdhAna-15 .7 // 20 // // 21 // // 22 // prasUnabuddhyA mithunAnyalInAm dyUtena dantA api bhUpatInAMye pAtitAstaizcirasagRhItaiH / kapardikAnAM kapaTena yasyAM kundAvadAtaiH kitavA ramante vAllabhyato hiGgula-yUSayantranyAsacchalAdyatra na mantravikta:(tkaH ?) / kuryAt kuhUkuMbhakucAkapolazrIkAriNI: kuGkumapatrabhaGgIH tasyA'bhavadvAsaravAsavasyA'vasAnasandhyAvasaraH sumedhyaH / dhyAnAdamuM kSobhayituM nu rAgairutpAditavyApakadAvazaGkaH // 23 // tatrA'ruNIbhUtasamastabhAve hAro'pi guJjAphalagumphakalpaH / kAlI mukhAlImavilokya kAlakSepAdupAlakSi calekSaNAbhiH // 24 // vyoma vyarociSTa vicitracaJcadIdhityadabhrasphuradabhrasAlam / vAgdevatAvirbhavanotsavAya pratyagrapaTTAMzukamaNDapaH kim ? // 25 / / dIpAdiSu svaM kSipatA''tapasvaM palAyituM vedmi dinena muktaH / rAjJo dalaM vIkSitumAyadAbhAdastAcale zaikharikaH kharAMzuH // 26 // viSNuM jaguH parvatamastake'jJAstenA'stabhUmIbhRtibhAnudambhAt /
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusaMdhAna-15.8 daityAdRtadhvAntacamUdaye'cizcakAruNaM cakramabhUtadIyam // 27 // reje'rkabimbi(mbaM ?) varuNebhakumbhaH sindUrapUracchuraNAruNaH kim ? / . kiM tadvadhUkuGkumitAsyapadmacchAyAruNaH sphATikadarpaNo vA // 28 // zrIkaNThakAntAmagamaM na gaGgAmityAtmazuddhyai purataH surANAm / uttuGgakallolakare'rkagolaM dadhe kramAdambudhiragnivarNam // 29 // patyuH pratIcyAsturagebhaga:ratnairbhUtaM mandiramamburAziH / / tasyopariSTAdahimAMzubimbaM (?) zizrAya zoNopalakumbhazobhAm ambholpamagnArkamiSeNa lakSmyAH pramIlitAyAH priyasindhutalpe / tuGgaH stanaH pIDanapATala: ki jAto'nilodbhUtadukUladRzyaH // 31 // manye tamobhiH kRtarathyaraGgaturaGgarUpai ravirAtmavairI / nItvopakaNThaM dhigapAti pApaiH pAthodhimadhye tadanu prasasne // 32 // kAlI tamaHkaJcalikAM satArA-- muktAmadRzyendu-taraNyurojAm / sandhyAnurAgoragavalliraGgAccaGgA mukhe(s?) vasta kuhuukulstriiH||33|| // 30 //
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 34 // // 35 // // 36|| anusaMdhAna-15.9 sarvaprakAzapravaNArkadIpotsarpacchavicchadmazikhAntasUtaiH / nabhaHzarAvakSaritairabhAri kSoNItamaH kajjalacUrNapujaiH dhvAntAvalizyAmalitAM vicitrAkArAJcitodruprakarAbhirAmAm / dIpotsave rAtrivadhUrapi yAM cakre vilipyojjvalamaNDanAM nuH kopena jaJcAla taraGgirAgA nUnaM vanasthA tatirauSadhInAm / prANezvaraH zItakaro'karodyanA(nna)mAM karasparzanato'pi toSaM smeraM marandAmRtamindirAyAH sadmAlparolambakalaGkapaGkam / antaH sarastArakapatyapatyavrAtopamAM kaumudamApa vRndam uccastarAdambarato'stazaile pAtena tejo yadabhAji bhAnoH / dIpAlayastacchakalAyamAnAH pratyAlayaM didyutire tadAnIm lokena hemantasamantazItAvapItasItaGkatayA hutAzaH / dA(dI)pAvalIdIpakadambadambhAdUpe tamaHsantatikRSNabhUmau mA saMvigRhyendurahodurantaistatrA'hni jigye timiraistato'sau / naSTo gRhItoDudalo'tha dIpa // 37 // // 38 // // 39 //
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 40 // // 42 // // 43 // anusaMdhAna-15 * 10 vyAjAdabhUccampakapuSpavRSTiH nArInirIkSyAbharaNAdbhutAGgIH zRGgajvaladdIpakapaktibhaGgyA / TaGkAvalIstatra mahe mahebhyagehazriyo'pyA''mumucuH svabhAle . // 41 // dIpotsave nUnamagAdalakSmIlakSmIzca vezmasvakRtapravezam tasmAdalambhyanta mitho'balAbhi-- ddIpacchalAtkAJcanakandalAni agre nijasvAmijahAsaharSAdAvAsalakSmIriti vIkSyate sma / taddvAravaktre gRharatnarAjI tAmbUlaraGgAruNadantapaGktiH dhvAntadviSA cchinnaruco'rayo nazcaNDAMzavo'mI iti zaGkayA kim / roSAruNAsteSvadhiruhya tArAstasthuH pRthusthAlagadopadambhAt // 44|| svasvAlayebhyo nirayuH kumArA merAjyakai rAjitapANipadmAH / kartuM nu cAmIkaraketakaistajjApAya darbhAsanajA saparyAm (?) // 45 // nirmApya meM rAtrikadIpikAH sa zrIparvarAT pumbhiralabhyamAnam / azUzudhaddhezmasu zokazatru zaGke sapatrAkaraNAya rAtrau // 46 // AhlAdalakSmI bahulAmavApya ke'pyaga(grodhAmAntara tihamAMtIm (?) ||44||
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 48 // anusaMdhAna-15 * 11 dhIrA nidhIkartumivauSadhIcchAdhInAH khananti sma vanAvanISu // 47 // dIpAvalIpAvanarAtrikAe~ nirmAya maMgalyamatho nRnAryaH / dIpadyutAdarpakadoHpratApAda(?) dAntodaraM talpaniketamApuH dIpastadIyAmaladIptidIvyaccIrAvRtAGgyAstilakaM kilaikam / dehalyanullaGghanalAlasAyAH satyAH zriyoH darzi(zriyo'darzi) gRhodare'pi // 49 / / sadvarNapAdaM guNagumphayogyaM sajjaM kalAvajjanitaM yuvAnaH / bhekSustathA talpamamA vadhUbhiH (?) kAvyaM yathA'laMkRtibhiH sahArthAH // 50 // gADhopagUDhastanapIDanAdikrIDAH pradIpo'tra vadhU-dhavAnAm / pazyanmarullolazikho'ntarantaH zaGke ziro'ndolayati sma rAgI // 51 // puSpAyudhAyuHparivarddhakaM yadyadyauvanadroH kusumAyamAnam / yadrAgavArdharamRtopamaM tat kiM no yuvAno vidadhurvadhUSu krameNa jAMtA yadi ghUrNanebhyo nirNItanidrAgatayaH pradIpAH / kiM tarhi vAcyaM ratakelikhinno'ntaraGgatAruNyavadhUvarANAm // 53 // saMbhogayuddhe'GgulikuntakoTi // 52 //
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusaMdhAna - 15 * 12 bhrUcApa dRktomaraghoraghAtaiH / prAptA niraikSuH kimu sAndranidrAdambhAdanutthAM mithunAni mUrcchAm jAlAdhvanA cakSuragocarAGgaH pravizya saudheSu samIracauraH / jarIharIti sma zayAludampatyaGgazramAmbhaHkaNamauktikAni utthAya rAtrau bahudhAnyazuddhisiddhayoH zrayantAdapi ( ? ) hetubhAvam / svasvaukasaH sUryakadAruhastau nAryo'cakarSannahitAguNajJAH tasyAM nizAyAmatha bAlizAnAM dhuryaH sa turyapraharAntyabhAge / saJjAtasArasvatalakSajAya: prApa kSaNaM svApamivA'papApaH uddharvandamAM tAvadabhaGgabhAgyaH saubhAgyazobhAlaTabhAGgabhaGgI / zrIzAradAM kovidakalpavallImagre samagre hitadAM dadarza nA'bodhi kAmAdhikadAM svaputrImAdAvato'patyamahattvamicchuH / yatpAdayoH pUjayadiSTapUtyaivedhA nyadhAnnAkimaNInnakhAnnu yatpAdayorullasadaMzudIprAM kAmAGkuzA: kiM surakelivApyaH / nityA'namadvimbanadambhamajjAddevyaGgarAgAvilaraktanIrAH 114811 // 55 // // 56 // // 57 // // 58 // // 59 // // 60 //
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusaMdhAna-15 * 13 nA'mI nakhA yatpadayoH suvRttAH kiM tarhi sA mantraThakAramAlA / tAM lohitAM cintayatAM satAM yadvazyA: kavitvAdikalAmahelAH // 61 // yatpannakhAH preGkhimayUkhalekhAzikhAmukhA mUrkhamatallikAnAm / kurvanti dIpA iva hRniketAlokaM tamaskANDavikhaNDanena // 62 // bhavArNavAntaH satatabhramo yat pAdAGgalIvidrumakandalAnAm / lAbhena bho yasya bhavatyavandhyaH sudhIvarANAM dhuri varNanIyaH // 63 / / pAdau yadIyau jaladurgavRtterujjAgrataH SaTpadarakSakasya / pAthoruho'pyAharataH zriyaM cettavyAti(tayA'pi) yAtavyamavazyameva // 64|| dyobhUruhAmIhitamAtradAnAM hInopamAnAt kavidIyamAnAt / yasyAH prakopaM kimadhArayantau pAdau japAdau spadazoNavarNo vAcAlatAmaJcati nUpuraM cedavetanaM yaccaraNe niviSTam / tadyugmadhArI hRdi tarhi vijJaH syAdvaktraniryadvaranavyakAvyaH // 66 // varNo'sti zoNastarabAdivAcyastenA'sya vizrAmyati tAratamyam / yasyAH padAbjadvaya eva yatta // 65 // onal
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusaMdhAna - 15 * 14 dvizrAntavizvatrayabhaktirAgam UrvAtatAyA yadanarghyajaGghA valle: sakAJcImaNikausumAyAH / maJjIradambhAdakRta svayaMbhUbhambhobhRtaM merubhRdAlavAlam raktAravindaM kuruvindamagniH siMdUramityAdyaruNArthavRnde / mukhyau yadaMhI tadam dadhete mUrdhni sphusnUpurahemapaTTam pAdA yadIyAH kRtapUjanAnAM jADyaM javAnnAzayituM janAnAm / maJjIramANikyamayUkhalakSA: saMtanvate kopakaTAkSalakSAH UruzriyA'' khaNDalakumbhizuNDAdaNDAbhimAnoddalane'dbhutaM naH / yasyAH sadA namraziraskarambhAstambhAbhibhUtau punarasti khedaH yuktyA bhujAyAmavatI yadIyazroNItaTe kA'pyamarI na kAJcIm / zaknoti bandhuM na bhavatyamuSyA divyA yadi vyAsasamAsazaktiH sambhAvyate syUtamade bhuvAM cetadarkatUlAtulatantulakSaiH / ceddevaloke tadatandracandrajyoti:kalApaiH kila yaddukUlam jainendra vAgyA (kRpA) lanapAtrasaMviddAnottamAcAryaparISTituSTaiH / // 67 // ||68|| // 69 // // 70 // // 71 // // 72 // // 73 //
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74|| // 75 / / |75 // // 76 / / anusaMdhAna-15 * 15 puNyaiH parItAM nu tanUlatAM yA dhatte'vadAtadyutidevadUSyAm AzroNi yasyAstanurasti puNyakSetraM nu gaurodgatarug(ka)praroham / yatrAntarIyAnataraGgabhaGgyA bhAntyadbhutAH sIravilekhalekhAH yasyAH pure garbhaganAbhikUpo yo mekhalAmadhyamadIpravapraH / ratnotthitAstatra mitho milantyaH kurvantyalambhAH kapizIrSazobhAm kAle kalau gatvaratattvavidye yA mekhalA hATakapaTTikAyAm / ratnAni dhatte'kSarapaGktirUpAMnIvImavaimyuttamavAGmayAnAm madhyo na kiM vA na mayaikSi yasyAH prAcyo na tasya pratimAsuvRSTeH / anyastu pakSo'bhimato yato'haM sthUlArthadarzI sa ca gADhasUkSmaH jAnIta yanmUlatanUlatAmapyunmIlitAM tUlikayA kalAtaH / no cet kathaM madhyazalAkikAyAM tiSThatyapAraH stanazailabhAraH sarvezvarI yA varamIzvarAdeH pAdena kasyA'pi tatiM karoti / no cedvapurvAlanayAvalagno bhagno'bhaviSyadvisakhaNDabandhuH yasyAH prabhAvena vinAzavandhyA // 77 // 1178 // // 79 // // 80 //
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 8 // // 82 // anusaMdhAna-15 * 16 sandhyAtimedhyA mukhapUrNimendoH / jAghaTTi zoNopalakuTTimaM vA vakSoGgaNe kaJcakacakravartI AkalpakIrti kalitapratApAM / vakSovanImullasitapravAlAm / carkati colaH kucazailabhUmI yasyAH samIrodbhutadhAtudhUlIm vairAgyabhaGgyA hRdayAd yadIyAd yaH pustakAntargatakAntasUktaiH / kRSTo bahistiSThati rAgarAziH zaGke sa loke'jani kaJjukAkhyaH // 83 // kAzmIradezasya dadAtyado'tyutkarSaM tataH prItivazAttadIzA / kedAramekaM hRdi kuGkamasyA''datte sma yA vai mitakaJcukaM nu // 84 // kAThinyamuddhRtya hRdo bahiryA varyAvakArSIt] kucarUpakUTau / tenA'jijIvajjanatAM yadalpAdapyAzritAnAM karuNAM vidhAtA lAvaNyapuNyAmbughaTau manobhUmattebhakumbhau rtikeligolau| muktAlatApakvaphale tadutthajyotirjale pATalapadmakozau tejasvivAgbIjamaNI samudrau. hRddhAmasaddharmavivekamaulI / jJAnAmaradrustabakAviti syAdyasyAH kucadvayyupamAnighaNTuH // 87 // yugmam / / // 85 // // 86 //
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusaMdhAna-15 . 17 zliSyannurohiGgularaGgacolaM yasyAH stanAsphAlajakopazaMsI / zuklo'pi lauhityamupaiti hAro vIkSyA'pi ko vA sukucAM na rAgI / / 88 / / kambuH kimu syAdyadakuNThakaNThasparddhAya pUrNo'pyayamujjvalAtmA / yadhuccaratyomiti vAdyamAnaH pApApahaM no parameSThibIjam // 89|| dedIvya(pyote devyadharAruNAsyAsindUrapAdA kumudAvadAtA / yA mAnase saumanase na sevAlasyA''laye divyasitacchadIva // 9 // vAddhi vinA vidrumamudbabhUvA'zokaM vinA'syodalasat pravAlam / bimbI vinA bimbamalAlagI(lIlaga ?)dvA kiM dhUtabandhUkamado yadoSThaH // 9 // padmendanAdyadvadanaM samAsabhrUzrIkarI dha(dhA)rayate purApi / rAjJo jayAllohitazuNDadaDaM (daNDa-) bhAlAtapatraM tvadhunA tadUrvam . // 12 // Acchidya puSpeSubhaTAddayAluH zaGke svanAsAmiSato niSaGgam / yA nyagmukhIkRtya. karoti riktaM nyadhyAyyadhastadvijapuSpapaGktiH // 93 / / svatyAgadhattUrakRtArcazambhoH khedAya tadvandyapadAmupAste / sUkSmAntapakSmAGkarakaNTakodya
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 94|| // 95 // anusaMdhAna-15 * 18 ttArAliyugdRgdalaketakIyAm dolAvilAsocitakarNaphAlI vyAlIDhatADaGkanibhena baddhvA / yA mukhyarUpe vahate svatejaH kIrtidviSayomaNi-pUrNimendvoH // 95|| yadormayadyotaravaH saparyAparyAkulA vijJakulArpiteSTAH / zoNAlIpallavalabdhazobhA:(bhA-) saMbhAramAbibhrati bhUSaNAnAm // 96 // koTIrahArAGgadakaGkaNAdyapramANamANikyavatIM vilokya / jAnAmi yAM ratnakareNa ratnAkareNa vA''rohitasarvakozAm // 97 // prAleyamUrtestaralArkabAlonmIlanmarIcipracayena yasyAH / uttIrNavAsogrataraGgadhAraM jAgalyate'GgaM tanute na jAne AdAvabhUtAM janakAnurUpe zrIryA ca dugdhAbdhividhiprasUte / AcicchidAte nu mitho'nupAtazvetau guNau kvA'pi kalipravRttau // 19 // yA vaktrapaGkeruhapAtukAnAM mAlAmiva stambhitaSaTpadAnAm / vINAM kalakvANavitIrNakarNaprIti kare mArakatIM bibharti // 10 // ya(yA ?) dAnagatyAdyakhilaprakAraiH kiM no kareNo: karaNiM karoti ? | // 98 //
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusaMdhAna-15 * 19 pArthakyamekAkSarataH karasthA cedvallakI nA'Jcati salakItaH // 101 / / dviH saptavidyopaniSanmaNInAM yA pustikAyAH kapaTena peTAm / nyastasvadRga(ka) citrakavallimArAllAti sma pAdAnatadInahetoH // 102 // yA pustakaM vAcayatAM jano yadbhaktastu yadvAcayitA kuto'stu ? / yenA'sya yAdaspatisarvavidyAstaddaH punaH ko'pyaparo na yasyAH // 103 // kaNThesu muJcazcibukAnacumbisthUlastanasparzajakopabhIruH / yasyAH kare kazcidamuJcadakSasragmAlyamarcArthamuraH puraHsthe pANisthavaiDUryakamaNDaluryAsauvAsyadAsyapraNayIndupuryAH / uccATahetuM kaTake tulaujAH ki rAhumAnIya vahatyupAnte // 105 // navyaprasUtA surasaurabheyI yA bhekSuSAM dogdhi manISitAni / tenAntikaM vatsakavat sa kazcidyasyA na muJcatyucitaM marAlaH // 106 // tAM mAnasotthairatha rUpabhaGgIcaGgIkRtAGgImiha gIradhIzAm / vyAkozakAvyAmburuhai: suvarNazrIvarNanIyairmahituM sa lagnaH // 107 // bhukArakalpAM sakalAmarANA // 104 //
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusaMdhAna - 15 * 20 magrerasa (sara) tvena sarasvati ! tvAm jADyena caNDena viDambitaH tvAm gosvAminI vijJapayAbhya (mya) viraH // 108 // jADyana pIDye janayitri ! citraM vevidyamAnAvaraNavrajo'ham ! tenedamucchinddhi nijAMhiniSThAGguSTholbaNAgniSTaniSevaNAnme // 109 // svabhAvasvattva(sattattva ? ) vatI satI me dabhraM hRdabhraM zritavatyapi tvam / hatvA tama: prAtibhasuprabhAtaM nAtantanISIdamayauktikaM te // 110 // bhAgyodaye kAmagavI purogA saMpAdayantI hitamAzritAnAm / tasmAdabhAgye'pi madiSTamekaM tebhyo'dhikAyAstava dAtumarham // 111 // preGkholanAmauligacAmarAlI daNDAH kirITAgraniviSTaratnAH / jADyaM harante tava karmakaryo 'pyaiGkAravaryopamayA smRtAGgyaH // 112 // tenaitadalpArthakRte'rthanA te nA'rhA phalAyeva marullatAyAH / mAtarmamA'taH karuNAkaTAkSaM muJcopariSTAd ghaTiteSTalakSam stavanam // vijJaptimevaM kRtavantamAkhyataM mUrkhamukhyaM vidhujinmukhI sA / uttiSTha pAtrIkuru vaktramitthaM // 113 //
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusaMdhAna - 15 * 21 cakre ca vakretarakarmako'sau devI tadA tasya dinodayAbjasparddhAMkarastokavikAsivaktre / datte sma vaiDUryakamaNDalUdyanIlAbjanAlImamRtasya dhArAm yAsnargale nirgamite'dya mAndye vAgIzayA gauradgauSadhena reje'sya kiM pathyaparAyaNAyAH zAstreSu buddheH sphuraNAya yaSTi: tasyAM ca kiJcitkRpaNAjyadhArAnyAyena jihvopari lagnavatyAm / sA paJcaSoccAritabIjavarNA vidyudvadAnya (nyA) vyavadhatta devI yasyAH prasAdena mukhAdavApe svapno'yamIdRgghanapuNyalabhyaH / sA'pi pramIlA'sya jagAma dUre dhig vedhaso'bhISTaviyogadatvam tAvadviyattAlatarau vizAle piGgAGgabhAH pazcimabhAgarAgaH / prAcIkaTadvAsaramarkaTeza: mlAnoDupuSpAdvipulAbhratalpAdutthAya yAntyAM rajanipriyAyAm / // 114 // // 115 // // 116 // // 117 // prAcIzikhAyAM zikhizoNamAsyam // 119 // pUrvAyuvatyA nidadhe'sya jApAvasAnamaGgalyakRte svamaulau / bAlArkarugghaTTapaTapaTIyaHpATalyanirdhAdi (Ti?) tadhAturAgA // 118 // // 120 //
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 23 // anusaMdhAna-15 * 22 bhraSTAMzukaH zrAg vilalAga bhUyo rAgAvilaH zItakaro'mbarAnte // 121 // jahAra hArAvalihetave'haH - zrIstAramuktaudhamabhUttadA kim ? / bhUyastarAM stAtpunarApsyatIyaMzyAmA samudrapriyaputrapatnI // 12 // pAthodharadhvAnamapArthayanto ye sma prathante dadhimanthanAdAH / manye'pavighnAgra(gri)mavatsarAptiprauDhotsave te paTahapraNAdAH udyoginAM jAgaraNAya sAdhA raNyena dIrghAH kukavAkughoSAH / puNyArthamadravyavibhAtabherIbhAGkArazobhAM bibharAmbabhUvuH // 124 // zoNau dhunIdhanyavadhUmipANipreDolinau premaguNena baddhau / bhUyo bhavadyoga-viyogavaryAvAsaJjatAM kokavilAsagaulau (?) // 125 / / vardhApayanti sma suparvavadhvaH zrIvIranirvANadaparvarAtrim / petuH samantAditi zADvaleSu prAleyalezavyapadezamuktAH // 126 // dugdhAjyayordhAmani cediyantaH syurmodakAH parva tadeti manye / smarAjahastAbhinayAliguJjA - gIrbhirna kasko jahase'bjinIbhiH // 127 // dIpAlikApoSitapUrjanAnA
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusaMdhAna-15 * 23 marko manobhiH kimu pAraNotkaiH / AkRSya- - ttamaroSarakto-(?) 'dhyArohyata prAgacalAgrabhAgam // 128 // kovedabhAnAu(mu?)dite vibhAnA-(?) mIze tamaH sthAsyati dRzyamuAm / chAyAmayastu prativastupuJjastasya sthitaH pazyata durjayasya // 129 / / jAte'tha tejo'ruNite prabhAte nA'tenire ke savizeSaveSam / dRSTveva navyAMzukamarkamAdau yAtAnuyAte kuzalo hi lokaH // 130 // tAmbUlaraktAdharadantajihvAH sarve'bhavaMstacchubhameva teSAm / ye taddine sanmukharAgayuktAste'zeSavarSe'pi viSAdamuktAH tAmbUlabAhulyavilohitAsyAH zubhrAMzukendudhutidattadAsyAH / santo vilemuH(suH) kimilAvatIrNAH saudAminIsundarazAradAbdAH // 132 / / bhAgyazriyA''lasyagamAyapuMsAMbhAle samuktAphalaraktacolA / lAjALyakAleyajapuNDradambhAdorvalliruccai racayAmbabhUve // 133 // nAsAgralagnA kSatapUrNapuNDravyAjAddharaktojjvalabindubANam / bhrUyAmalajyAlikacApadaNDe jetuM kali(liM) sandadhire kuliinaaH||134||
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusaMdhAna - 15*24 paraspareNa praNayapravINA: santaH praNAmapravaNottamAGgAH / kiM bhAlabhUsambhRtabhAgyabhArA bhugnIbhavatkandharatAmadhArSuH sarvAdaraH sundarakUrasaGgaH saMvatsarasyA''dimavAsarazca / dhAnyeSu dhaneSvapi ( dhaneSu dhAnyeSvapi ? ) rAjamASai revA''pyate sma trikayoga eSaH // 136 // // 135 // raktaH pratApAdbhutakUrakIrttiH sthAlAsana: za(sa) syakulasya rAjA / bhuktikSaNe'ndolitapANipadmo dyaccAmaro'rAjata rAjamASa: DhakkAdigADhadhvanitairakarNa vyApAriNaH kena kRtA vadAnyAH / no cedanAkaNitacATuvAcarichandanti dausthyaM kathamarthipuMsAm // 138 // cettAni cittAnnirayustadA kiM jAtaM yadekaM hi hRdAlayastham / dAtedamevA'sya samagramurvI dhyAtuH punastatra dine'sya nidrAmudrAvimuktAkSisaroruhatvam / AseduSaH svAntasarasvatisthe svapnAmbuje bIjamatiSThadekam jAne'sya bIjAnyaparANi jApe dattApamAnA vaniteva nidrA / kopAdupAdAya calA palAyAcakre naraM kasya maNiH sthiro vA // 140 // // 137 // // 139 //
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 142 // anusaMdhAna-15 . 25 dattaprakAzo raviragraho'pi // 141 / / yaccottamAnAM citapaJcavarNaM vighnAvalivyAlavilopitUrNam / kalAzikhAzAliziraHzikhaNDizrIkhaNDanaM khelati hRddhaneSu pApApanode paTuvAdyamAnaH sadyo yadevoccaratIti hetoH / zrIvAsudevaH sutanirvizeSa cumbatyabaGgiprabalAsthikambum // 143 // nA'lIkasUnolapanaH pratolIrAlokya ruddhAH sakalAnyavarNaiH / pUtaM parasparzabhayena jAne yanniryayau bhinnakapolabhitti // 144 // tisro'pi rekhAstrijaganti gaurajyoti:kalAsiddhizilAvizAlA / siddhaH sabindustaduparyato yallokasya kiM rUpakamalpamAtam // 145 / / paJcAIdAdiprathamAkSarotthaM jainAH samagrAgamasAramAhuH / SaDbindukhaNDendu-viriJcinAmopannaM yadanye'pyadhikaM trayItaH // 146 / / yogipradhAnapraNidhAnadhArAgodAvarIkhelivitIrNalakSmi / hAlakSamApAlati yatpurasthai - varNadvipaJcA[za]dudAravIraiH // 147|| yadvIjamekendukalAM dadhAnAM jihvAdalaM yAvadalaMkaroti /
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusaMdhAna-15 . 26 syAttAvadAsyAmburuhasya kiJcisaGkocitA sA'nucitA na cintyA // 148 // AmokSameko'pyarihAdivarNorAtIti viprANayituM zritAnAm / tatpaJcakotthaM yadavaimi pazyatyutkandharaM vastvadhikaM tato'pi // 149 / / vAgdevatAyA vadanAraviMdAtadvIjamAsAdyata yadyanaya'm / tatpArijAto'jani maMjarImAnissImasaurabhyamabhUt suvarNam 150 // aaraaddhsiddhaantsuriivriiyHprsaadjsvpnmdhomhimnaa| saughA'jani prAgakarIrasaMjJA-(?) vIrullagannadya kavitvapuSpaH // 15 // zrInandiratnAkhyaguruprasAdaprAsAdavAsAptasukhaH sa cedam / sArasvatollasa iti pratItaM sphItaM guNairAtanute sma kAvyam // 152 / / santu stanandhayadhiyo'dhyayanAya baddhametanmukhAbjamaNimaNDanatAM nayantaH / zrIbhAratIti thi(sti)mitAkSaramantrabIjapraSThaprasAdamadhigamya kaviprakANDAH // 153 / / iti sArasvatollAsakAvyam ||shriiH||