Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAhitya ane zilpamAM "kalyANatraya" madhusUdana DhAMkI kalyANatraya" saMjJAno sAmAnya artha che jinezvaradevanAM "paMcakalyANaka" mAMnAM traNa, vizeSa arthamAM, ane viziSTa saMdarbhamAM, te 24mA tIrthaMkara bhagavAna neminAthanA urjayatu, ujijala, ujajaMta, ujajenta eTale ke ujajayanta, Urjayanta vA Urjata-parvata (pachIthI raivatakaparvata, revatagiri, sAMprata giranAra parvata para thayelA "diphakha" (dIkSA), "nANa' (kevalajJAna), ane "nisI hiA vA 'nivvANa' (niHsahI, nirvANa) e kalyANakonuM 'yaka'. Agamika sAhityanA AdhAre madhyayugamAM 'kalyANakya'thI A artha-vizeSa ja abhipreta hoya tema lAge che. uparakathita traNa kalyANakonA vibhAvane pratIka rUpe, pUjanArthe pArthiva rUpe, prastuta karyAnA madhyakAlIna sAhityamAMthI maLI AvatA ullekho, tema ja vAstavika zilpika racanA rUpe daSTAMto, ApaNe AgaLa upara joIzuM tema, teramA zatakathI laI paMdaramA zataka sudhInA gALAmAM maLI Ave che. paNa kalyANatrayanI sAMprata kALe vidyamAna e purANI racanAo adhAdhi oLakhI zakAI nathI; je thoDIka racanAo bacI che, ane upalabdha che, te Aje to bhaLatA nAme ja paricayamAM che. AthI sAMprata lekhamAM tenI madhyakAlIna-uttara madhyakAlIna vAyika, tathA maLe tyAM abhilekhIya sAkyonA AdhAre kharI pichAna siddha karI te para vizeSa vivaraNa karavA vicAryuM che. jJAta sAhityamAM 'kalyANatraya'nI saMracanA-sambaddha sau prathama ullekha ApaNane tejapALa maMtrIe giranAra para karAvela kalyANatraya'nA bhavananI vAtamAMthI maLe che. maMtrIzvara vastupALa ane laghubaMdhu tejapALanA kulagura, nAgendragathvIya AcArya vijayasenasUrie saM. 1288 | Isa. 123ramAM girirAja para baMdhuddha karAvela jinabhavanAdinI pratiSThA karyA pachI thoDA samaya bAda, apabhraMza bhASAmAM revatagirirAsu nAmaka - aitihAsika daSTie ati mUlyavAna - racanA karI che. temAM variSTha baMdhu vastupALe karAvela girivara paranI jinAyatanAdi racanAo gaNAvyA bAda umeryuM che ke "tejapALe tyAM tribhuvana janaraMjana, gaganAgralagna (Abhane AMbatuM), 'kalyANatraya' nAmanuM UMcuM bhavana karAvyuM" yathA: tejapAli nimmaviu tattha tihuyaNajaNaraMjaNu ! kalyANa (uta? taya) utuMguM bhUyaNu baMdhiu gayaNaMgaNu // 17|| giristha prastuta jinabhavanano nirdeza saM. 1320 Isa1294 AsapAsa tapAgacchIya dharmakIrtigaNi(pachIthI dharmaghoSasUri)e saMskRtamAM racela zrI giranArakalpa mAM paNa maLe che; tyAM (parvatanI) "mekhalA' (dhAra pAse maMtrI tejapALe 'kalyANayacatya' karAvyAnI vAtano ullekha che : kalyANatrayacaityaM teja:pAlo nyviivishnmntrii| yanmekhalAgatamasau girinAragirIzvaro jayati // 28 // caudamA zatakanA pUrvArdhamAM, kalpapradIpakAra jinaprabhasUrie temanA prAkRtamAM racela revatagirikalpamAM paNa DuMgara paranAM jinabhavanonA saMdarbhamAM (moTe bhAge to vijayasenasUrinA AdhAre) uparanI hakIkatanI noMdha lIdhI che : tejapAlamaMtiNA kallANattayacai kaari| jinaprabhasUrinA samakAlika merUtuMgAcArya viracita suvikhyAta grantha prabanyacintAmaNi (saM. 1365 | Education International
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAhitya ane zilpamAM... I. sa. 1309)* aMtargata 'vastupAla-tejapAla prabandha''mAM maMtrIzvara vastupALe savAranA pahoramAM ujjayaMta para ArohaNa karI, zaiveya (zivAdevI sUnu = neminAtha)nI arcanA karI, pote nirmAvala 'zatruMjayAvatAra'nA mandiramAM prabhAvanA karI, te pachI 'kalyANatraya'mAM arcanA karI evo ullekha prApta thAya che; joke tyAM prastuta caitya tejapALe karAveluM hatuM, ke te nemIzvaranuM hatuM, te tathyonI noMdha levAmAM AvI nathI. yathA : Vol. 1-1995 prAtarujjayantamAruhya zrIzaiveyakramakamalayugalamabhalamabhyarcya svayaMkArita zrIzatruJjayAvatAratIrthe prabhUtaprabhAvanAM vidhAya, kalyANatrayacaitye varyasaparyAdibhistadupacitImAcarya, samantrI....( ityAdi) : A ullekha pachIthI eka pAchotaro, paNa anyathA vastupAla-tejapAlanA kALane sparzato saMdarbha, harSapurIyagacchanA rAjazekharasUrinA caturvizatiprabandha kiMvA prabandhakoza (saM. 1405 / I. sa. 1349) aMtargata maLe che, jemAM maMtrIzvare giranAra para darzana karela devadhAmomAM 'kalyANatraya'no paNa samAveza karyo che yathA : tatrADapyaSTAdiSThAvividhi: prAniva / nAmevamavana-cAtrayanendrapad - kuNDAntikaprAsAda- ambikA- zAmba-pradyumnazikhara toraNAdikIrtana darzanairmantrI samazca nayanayoH svAduphalamArpiSatAm / A pachInA kALa sambandhI ullekha saM 1393 / I sa 1337nA arasAmAM pUrNa thayela, kharataragaccha bRhadgurvAvalInA uttarArdhamAM maLe che : saM 1326 / I. sa. 12970mAM kharataragacchIya AcArya jinezvarasUri (dvitIye) saMgha saha giranAranI yAtrA karelI tyAre tyAM girivara para thayelI dhArmika kriyAomAM judAM judAM jaina tIrthAyatanonI mAlA paherAvavAnI ucharAmaNImAM ''kalyANa(ja?tra)ya'nI mAlA sA rAjadevabhAtR bholAke 311 drampanI bolIthI paherI hovAno tyAM ullekha che'. prastuta 'kalyANatraya' te maMtrI tejapALe karAvela caitya ja hoI zake, saM 1367 (I. sa. 1311)mAM bhImapallI(bhIlaDIyA)thI saMgha sahita tIrthayAtrAe nIkaLela kharatagacchIya yugapravara jinacandrasUri (tRtIye) giranAra giristha 'kalyANatrayAdi' tIrthAvali birAjamAna 'ariSTanemi'nenamaskAryAMno ane e rIte 'kalyANatraya' sambandhI prastuta gurvAvalImAM eka vizeSa ullekha prApta thAya che" : yathA : ue samasta vidhisaMghena ca kalitAH, pratipuraM pratigrAmaM niHzaGkaM gItanRtyAvAdyAdinA jinazAsanaprotsarpaNAyAM vijRmbhamANAyAM kramakrameNa sukhaMsukhena zrIzatruJjayAlaGkAratrailokyasAra samastatIrthaparamparAparivRtaM pravihitasurAsuranarendrasevaM zrInAbheyadevam, zrIujjayantAcalazikharamaNDanaM samastaduritakhaNDanaM saubhAgyakamalAnidhAnaM yadukulapradhAnaM kalyANakatryAdinAnAtIrthAvalivirAjamAnaM zrIariSTanemisvAminaM ca nUtanastutistotravidhAnapUrvakaM paramabhAvanayA sakalasaMghasahitAH zrIpUjyA mahatA vistareNAvandiSata / ahIM ullekha to alabatta prAsaMgika che, ane 'kalyANatraya' viSe koI adhika mAhitI sAMpaDatI nathI; paNa giranAra para neminAthanA mahimna maMdira atirikata bIjA koI maMdirano ullekha karavAne badale 'kalyANatraya'no karyo che, jemAMthI prastuta caityanI raivatatIrtha sAthenI saMgatatA siddha thavA atirikata tenuM mahattva te kALe sthapAI cUkayuM haze evuM paNa kaMIka sUcana maLI rahe che.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 madhusUdana DhAMkI Nirgrantha IsvIsananA caudamA zatakamAM AgaLa vadhatAM keTalAka mahattvapUrNa ullekho sAMprata viSaya anuSaMge, vizeSa karIne 'kalyANatraya'nI racanA kevI hatI te pAsAM para prakAza veranAra, prApta thAya che. moTe bhAge to rAjagacchIya vAdIndra dharmaghoSasUrinA AmnAyamAM thayA haze te jJAnacaMdranA navaprApta saMskRta bhASA nibaddha giranAra cayaparipATI stavana'(prAya: I. sa. 1320-1325)mAM prastuta jinAlayamAM traNabhUmiyukata (racanAmAM) caturAnana (caturmukha) ane aMjanAbha (zyAmala) evA neminAthane namyAno ullekha che: kalyANakatraya-jinAlaya bhUtrayepi nemi namAmi caturAnanamaMjanAbhaM // 11 // A ullekhathI 'kalyANatrayacaitya'mAM traNa bhUmivALI racanA hatI ane temAM cAre dizAe neminAthanI zyAmala pratimAo hatI te vAtanI prathama ja vAra spaSTatA maLe che. A pachI caudamA zatakanA trIjA caraNamAM, kharataragacchAcArya jinakuzalasUrinA ziSya vinayaprabhopAdhyAya, svaracita apabhraMza "tIrthamAlAstavanamAM giranAra para vAMdela jinAlayomAM vastiga(vastupAla)nA 'Adi paho' (zatruMjayAvatAra caityanA Adiprabhu)no, 'kalyANatraye' nemijinano, ane (vastupAla kArita) aSTApada tathA sametagiri tathA giranAranA sAMba, pradyumna, ane avalokana zikhara paranAM jinabiMbono samAveza kare che : vasti(ga)vasahI hiM Adi pho| kalyANatraye namavi jiNanemi aSTApada smmetgire| vaMdau o tittha jiNabiMba sAMba-pUjana avaloya gire // 21| A ullekhamAM paNa 'kalyANatraya'mAM nemijina mULanAyaka rUpe hatA te vAtane vizeSa Teko maLe che. vinayaprabhopAdhyAyanI eka anya (paNa saMskRta) racanA, caityaparipATIvanamAM paNa prastuta caityano ullekha che, ane tyAM tene "kalyANatritaya' saMjJA ApI che, joke tyAM bIjo koI vistAra karyo nathI : yathA : prAsAdAntara-jaina-devagRhikAmadhyasthitAMstIrthapAn nAbheyaM vara vastupAlabhavane sammetakASTApade kalyANatritaye'valokazikhare zrItIrthapAnAM gu(ga)NaM zrIrevatagirau namAmi ca tathA pradyumnaMsAmbI bhaje // 24 // A pachI soeka varSanI aMdara racAyela, tapAgacchIya jinaharSa gaNinA suprasiddha caritra grantha varastupAlacaritra (saM1497 / Isa. 1441) aMtargata girivara para maMtrIdvaye karAvela sukRtonI apAyela vistRta sUcImAM kalyANatritaya'nuM neminAthanuM UMcuM paththaranuM bhavana tejapALe karAvyAnI noMdha levAyA uparAMta, prastuta jinAlayamAM nemIzvarasvAmI 'traNarUpe birAjatA hovAnI vAta kahI che. yathA : zrIneminAthabhavanaM kalyANatritayasaMjJayA vihitam / tenApati: javo vize vistArakSamatuF IIkarUnA saptazatyA catuHSaSTayA, hemagadyANakainavam / tanmaulau kalazaM prauDhaM nyadhAdeSa vizeSavit // 731 / / tatra nemIzvaraH svAmI trirUpeNa svayaM sthitaH / praNato durgati hanti, stuto datte ca nirvRtim / / 732 / / A badhA ullekhothI eTaluM to spaSTa che ke, (I. sa. 123ra pazcAtu) maMtrI tejapALe kalyANatraya', 'kalyANakatraya',
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Vol. 1995 sAhitya ane zilpamAM.. 101 vA 'kalyANatritaya' saMjJakaneminAthano azmaracita uttaga prAsAda karAvelo, jemAM revatatIrthanA adhinAyakanemininI "traNa rUpe" eTale ke traNa bhUmimAM (evaM pratyeka bhUmie) caturmukha rUpe pratiSThA karAvelI. A uparathI prathama daSTie eTaluM to samajI zakAya tema che ke, "kalyANatraya'e jina neminAthanA traNa kalyANakone mUrtabhAve rajU karatI koIka pratIka-racanA haze, ane temAM kalyANakanI 'traNa' saMkhyA barobara jinanAM traNa rUpa besADyAM haze. (A 'traNa rUpo'thI zuM vivakSita che tenI vizeSa spaSTatA ahIM AgaLa upara thaze.) tejapALa maMtrI kArita A 'kalyANatraya' prAsAdano saM. 1494 I. sa. 148mAM osavAla sonI samarasiMha ane vyavahArI mAladeve AmUlacUla uddhAra karAvelo. prastuta punaradvAra bAda, paMdaramA zatakamAM lakhAyelI ochAmAM ochI ATheka jeTalI giranAratIrthalakSI caityaparipATIomAM 'kalyANatraya'nAM je varNana-vivaraNa maLe che, te sAMprata saMdarbhamAM prastuta saMracanAnA svarUpane spaSTAyamAna karavAmAM upakAraka hoI, ahIM have te eka pachI eka joIzuM.' temAM sau prathama laIzuM eka anAmI kartAnI 15mA zatakamAM racAyelI 'zrI giranAra zrI zatruMjaya caityaparipATI, temAM Avato ullekha alabatta saMkSipta che; paNa te, 'kalyANatraya" racanA nemijinanA 'dIkSA, jJAna, ane 'nivaNa' kalyANakonA pratIkarUpe hovAnA tarkane, samarthana Ape che : yathA : kalyANataya nemijiNa diphanmANa nivvANa !!16. A pachI soLamA zatakanA prAraMbhanI eka anAmI kattanI adyAvadhi aprakaTa giranAra caitya pravADI vinatimAM paNa kalyANatraya"mAM "traNa rUpe nemi' birAjamAna hovAno nirdeza karyo che : kalyANanu nirakhII harakhIya citta apAra triharUpe nemi pUjII sadda huI saMsAri, 25 paMdaramA zatakanA trIjA caraNamAM mUkI zakAya tevI eka anya apraphTa, ajJAta karUMka giranAra caityaparipATImAM 'kalyANatrayano samarasiMhe uddhAra karAvyAnuM, ane tyAM nemikumAra 'traNarUpe birAjatA hovAnuM tema ja maMdirane 'sadhara' (eTale ke thAMbhalAvALo) "meghanAda' maMDapa hovAnuM kahyuM che : yathA : kalyANatraya pekhII e samarasiMha kIdhu udhAra; triharape chaI nemikumAra meghanAda-maMDapa sadhara. 26 paMdaramA zatakanA uttarArdhamAM thayela kharataragacchIya harikalazanI caityaparipATImAM paNa (giranAra para) traNa bhUmimAM kalyANakamAM rahelA jinane namyAno ullekha che" trihuM bhUmi kalyANaI jiNa namaMti darA A pachI joIe tapAgacchIya ratnasiMhasUriziSya kRta giranAra tIrthamAlA (saM. 159-1523 | Isa. 1453-1467 AsapAsa)". temAM traNabhUmi'mAM kAyotsarga rUpe birAjamAna neminI pratimAone namyAno ullekha che : kalyANatraya tribhUmiThiya kavi kAsagi kavi pratimA saMThiya nemi namesi sugo 17mI have joIe tapAgacchanAyaka, yugapradhAna somasundarasUrinA ziSya hemahaMsagaNinI saM. 1515 I. sa. 1459nA. ein Education international
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 madhusUdana DhAMkI Nirgrantha arasAmAM racAyelI giranAra jainapravADi. temAM kalyANatrayavihAra' sonI samarasiMha ane mAlade vyavahArie uddhAryAnI vAta karatAMnI sAthe prastuta racanAmAM cAre dizAmAM traNa bhUmi'mAM bAra mUlanAyakanI mUrtio hovAnuM, ane temAM prathama eTale ke kevaLa nIcenI bhUmie kAyotsarge (khagrAsane) rahelA "nemikumAra'no ullekha karyo che. AgaLa cAlatAM "dIkSA, jJAna, nirvANa' e traNa kalyANakono ullekha karI, maMdiramAM rahelI eka jIrNa pratimAnI vAta karI, maMdiranA vizALa 'meghamaMDapa'no ullekha karIne kahyuM ke osavAla vaMzI samarasI-mAladeve eno saM. 1494 / I. sa. 144mAM uddhAra karAvyo : yathA : hiva kalyANatraya-taNaI niramAlaDie jAI jaI prAsAdi. 24 dhanadhana sonI sama(2)siMha mAlade vyavahAriA jehiM kalyANatraya-vihAra-uddhAra karAvizva cihuM disi trihuM bhUmIhiM mUlanAyaka tihAM bAra kosagi rahiA prathama bhUmi siri nemikumAra ghaDatAM jasu pAtali aMjaliI save TalatA roga sevi svAmI pUravaIe niramAlaDie anudina bhoga-saMyoga. 25 dikakha-nANa-nivANa tihAM siri sohaI chatra jIraNa pratima vAma pAsi dhari tAsu sanAtra maMDapa sayala visAla meghamaMDapa ruliAlauM osavaMsi zrI samarasI mAladeva manaraMgi saMvata cauda cauraNavaI niramAlaDie udvariu uttega. 26 A mAhitI vizada ane vistRta hoI mahatvanI che. moTe bhAge to IsvIsananA paMdaramA zatakanA aMtima caraNamAM racAyelI kharataragacchIya bhAvaharSa gaNinA ziSya raMgasAranI 'giranAra giri aiyaparipATI'mAM hemahaMsagaNivALI paripATImAM kahelI mukhya mukhya vAtonI puSTi jovA maLe che : yathA : dhanadhana sonIvaMta prabhAvaka, samarasaMgha mAlade suthAvaka jiNa karI udhdhAra. 14 tiNa bhUmIpati jigahara bAraI kAusaga rahIyA nemakumAra paDhama bhUmi pekhavi saMvata cauda caurANa (1494) vacchara, UdhariyA jiNabhavaNa manohara bhUdhara jema uttega. 15 A vizeSa pramANonA anvaye 'kalyANatraya viSe adhika niSkarSa e nIkaLe che ke, te caityanI aMdara, garbhagRhamAM koI traNa majalAvALI caumukha racanA hatI, jemAM traNa mALanI maLI mULanAyaka neminAtha bhagavAnanI kula bAra mUrti hatI; ane vizeSamAM nIcale mALe rahelI cAre mUrti(o) kAyotsarga rUpe hatI; (uparanA be mALamAM sthita pratimAo padmAsanamAM hovAnuM vivakSita che); ane A traNe mALanI pratimAo neminAthanA giranAra saMdarbhita traNa kalyANakonA pratIkarUpe hatI. samarasiMha-mAladeve uddhArAvela 'kalyANatraya-caitya' giranAra para Aje paNa UbhuM che, paNa tenuM mULa nAma visarAI jaI, te "sagarAma sonI' (saMgrAmasiMha sonI)nA maMdiranA nAme khoTI rIte caDI gayuM che. alabatta prastuta maMdiranA saMgaThanamAM tejapALe karAvela mULa jinabhavanano to koI ja bhAga rahyo hoya tema dekhAtuM nathI. vizeSamAM maMdiranuM zikhara paNa paMdaramI sadInuM hovAne badale ogaNIsamA saikAnuM (A0 Isa. 1803nuM) Adhunika ane
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAhitya ane zilpamAM... kaDhaMguM che; paraMtu anyathA temAM paMdaramI zatAbdInA maLatA varNana pramANe anukrame 'meghanAda' ane 'meghamaMDapa' che. aMdara jatAM joie to garbhagRhanI koraNIvALI paMdaramA zatakanI dvArazAkhAne staMbhazAkhAmAM uccAlako laI asAdhAraNa UMcerI banAvI che; garbhAgAramAM vAstavika pIThikA nathI, paNa bhIMta samANI pAtaLI pITha karI, tenA para nAnI nAnI, 19mI sadImAM pratiSThApela Adhunika jinamUrtio che. aMdaranA bhAgamAM vacce chata vagaranA mALa-majalA karIne, mALonA aMkana bhAge paNa pAtaLI pITha karI, pratimAo besADelI che : paNa dvArazAkhAnAM UMcerAM mAna-pramANa jotAM tenI aMdara koI evI racanA hovI joIe, je enI pUrI UMcAI sAthe dvAramAMthI ja pekhI zakAya. AvI saMracanA taLabhAge paNa ThIka moTI haze, ane tenI aMdara pradakSiNA devA jeTalo avakAza rahelo haze; ane e kAraNasara te garbhagRhanI madhyamAM khaDI karelI hovI joie. AvI saMracanA bIjI koI nahIM paNa paripATIkAroe varNavela traNa mALavALI, majale majale neminAthanI caumukha mUrti dharAvatI kRti hovI joie, je anya koI nahIM paNa nemIzvaradevanA 'kalyANatraya'nI pratIka racanA ja hovI ghaTe. (paMdaramA zatakanA uttarArdhamAM varNita prastuta racanA mULa tejapALanA samayanI hatI, ke punarudvAramAM navIna karI haze teno nirNaya to Aje thaI zake tema nathI.) Vol, 1-1995 sAhityika pramANonA AdhAre 'kalyANaya'nI saMracanA viSe eTaluM to jANI-kalpI zakAya che : paNa te racanA tAdaza kevI dekhAtI haze, tenA uddayamAM traNa majalA pADI caumukha kevI rIte goThavyAM haze, tenuM koI pratyakSa udAharaNa maLe to ja vizeSa samajaNa paDe. sadbhAgye AvI eka racanA vidyamAna che, ane te paNa maMtrI tejapALa kArita ! e che arbudagiri para maMtrIvare karAvela yAdava neminAthanA jagakhyAta lUNavasahikAprAsAdanA Arasamaya bAvana jinAlayamAM, mULa prAsAdanA pRSThabhAge Avela hastizAlAmAM. ahIM hastizAlAnA madhya biMdue karavAmAM Avela pratimAnvita, traNa tabakkA batAvatI, nIce kAyotsargamAM UbhelA caturdizAmAM khaDgAsana jina, te pachI saheja aMdara kheMcelo ane UMcAImAM ocho karelo bIjo majalo ane temAM comukha padmAsana jina, ane te upara tenAthI saheja nAno majalo karI, temAM paNa paryaMkAsane beThelA jinanI caumukha pratimAo yukata racanA che (citra 1). pratimAo zyAma varNanI hoI, tema ja viziSTa lAMchanAdi anya lakSaNo temAM upasthita hoI, te sau neminAthanI hovAnuM sUcita thAya che. vasahikAno mukhya prAsAda paNa neminAthano che, ane A 'kalyANaya'nI racanA e madhyanA prAsAda kiMvA mUlaprAsAdanA pUrva-pazcima garbhasUtra sAthe meLavelI che. 103 A saMracanA para alabatta koI lekha korela hovAnuM jANamAM nathI. (sva) munivara kalyANavijayajIe tene 'trikhaMDa caumukha' kahI saMtoSa mAnyo che". (sva) munizrI jayantavijayajIe tenuM vizeSa varNana karI, tenI 'merugiri' tarIke oLakha karI che. emaNe karela vivaraNa sandarbhaprApta hoI, ahIM pUrepUruM uddhRta karIzuM : "hastizALAnI vaccenA khaMDamAM mUlanAyaka zrI AdIzvara bhagavAnanI parikaravALI bhavya ane moTI pratimA eka birAjamAna che, temanI sanmukha zyAma varNanA ArasamAM athavA kasoTInA paththaramAM suMdara nakazIthI yukata meru parvatanI racanA tarIke traNa mALanA comukhajI che. tenA traNe mALamAM e ja pASANanI zyAma varNanI jinamUrtio che. pahelA mALamAM cAra kAusagIA che, bIjA ane trIjA mALamAM bhagavAnanI paryaMkAsanavALI cAra cAra mUrtio che. kula mUrtio bAra zyAmavarNI ane parikaravALI che.'1 dA. umAkAnta zAhe paNa tene 'paMcameru'nI racanA mAnI che : yathA: "Representations of Panch-meru mountains of different dvipas, showing a siddhayatana suggested by a four-fold Jina image on each tier, one above the other (in five tiers) and surmounted by a finial, are more common among the Digambaras. One such Panch-meru
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 madhusUdana DhAMkI Nirgrantha is also obtained in a Svetambara Shrine, in the llastisala of the Luna Vasahi MT. Abu." paraMtu ahIM majalA pAMca nahIM, traNa che. upara uddhata munizrI jayantavijayajIe kareluM varNana AbunI saMracanAnuM hovA chatAM giranAra paranA yAtriko dvArA varNita kalyANatraya'nuM Abehuba rUpa hovAnuM pratIta thAya che. e paMcamera'nI racanA hoya to te mATe kaMI AdhAra to hovo ghaTe; paNa 'meragiri'nI racanAmAM uparanA caumukhane vAstuzAstra mata pramANe samavasaraNa devAmAM Ave che; ane 'paMcameru kahevA mATe vacce eka ane cAra khUNe cAra anya merunI (bhale vacalA karatAM nAnI) athavA, prakAra tare uparAupara pAMca majalAvALI racanA hovI ghaTe. ahIM evI saMracanA nathI. A to AgaLa jaNAvyuM tema, giranAra paranA maMtrI tejapALa kArita kalyANatraya" vA 'kalyANatritaya'nA agAu carcita varNanane hubahu maLatI racanA hoI, tenI oLakha have e rIte thavI ghaTe. ema jaNAya che ke variSThabaMdhu vastupALane zatruMjayAdrimaMDana yugAdi RSabhadeva para vizeSa moha ane ahobhAva hatA; ne laghubaMdhu tejapALane revatAcalAdhIza bhagavAna neminAtha para adhika prIti hatI. kemake vastupALe giranAra giri para ane dhavalakaphaka(dhoLakA)mAM "zatruMjayAvatAranAM maMdiro karAvelAM; to tejapALe giranAra para nemijinano 'kalyANatiya vihAra' ane arbudagiri para tema ja dhoLakAmAM "ujajayantAvatAra'nAM maMdiro karAvelAM. AbhUvALuM maMdira nemIzvarasvAmInuM hoI, temAM kalyANatraya'- nI racanA hoI, ane te paNa garbhagRha sAthe ekasUtramAM meLavelI hoI, prastuta jinAlayane 'ujajayantAvatAra' mAnIe to susaMgata che. tejapALanA prastuta racanA pratyenAM khAsa AkarSaNa-valaNa-8LaNa paNa tenI sthApanA abdagiri para paNa karavA pAchaLa kAma karI gayAM haze. giranAra para vastupALe 'zatruMjayAvatAra' sAthe 'aSTApada' ane 'sametazikharanI pratIka racanAnAM maMdiro karAvelAM, to tejapALe tyAM "kalyANatraya'nI pratIka-racanAnuM bhavana karAvyuM. Ama beu bhAIone pratIka-racanAo nirmAvavA prati paNa rasa rahyo haze tema lAge che. giranAranA saM. 1288 I. sa. 123ranA mahAmAtya vastupAla kArita 'vastupAlavihAra' nA cha prazastilekhomAM laghubaMdhu tejapALe tyAM karAvela 'kalyANatraya' prAsAdano ullekha nathI. ethI ema mAnI zakAya ke prastuta maMdira saM. 1288thI thoDuM moDuM banyuM hoya. giranAranA 'kalyANatraya' prAsAdanA maMtrI tejapALanA sthApanAnA tema ja prazastinA lekha, tema ja bhUla saMracanA vinaSTa thayAM che; ane AbuvALA "kalyANaya' para AgaLa kahyuM tema - koI lekha nathI ! tema maMdiranA prazastilekhamAM paNa teno ullekha nathI ! saMbhava che ke banne sthaLonA kalyANatraya" ekakAlika hoya. have prazna e che ke sAhityika atirikta Avazyaka evuM abhilekhIya pramANa kalyANatraya'nA svarUpa-nirNaya aMge che kharuM ? AnI zodha karatAM mane be pramANo hAtha lAgyAM che. eka to che rANakapuranA 'dharaNavihAra' mAM saM. 1497/ I. sa. 1451no abhilekha dharAvato "zrIzatruMjaya zrIgiranAra paTTa". temAM giranAravALA bhAgamAM mULanAyaka neminAthanI bAjumAM eka paTTI zuM karI, temAM traNa khaMDa pADI, nIcenA khaMDamAM kAyotsarga jinamUrti ane upalA be khaMDomAM beThelAM jinanAM rUpa batAvyAM che, je 'kalyANatrayacaityanuM sUcana kare che (citra 2)*. bIjuM che kuMbhAriyA (prA. ArAsaNa)nA neminAtha bhagavAnanA maMdiramAM eka rathikAbaddha kAyotsarga jinamUrti ane tene mathALe khaMDamAM paryakAsane rahela jinabiMba dharAvatuM phalaka (citra 3), jemAM nIcenI mUrtinI pATalI paranA lekhamAM te ariSTaneminAM biMba hovAnuM ane tenI pratiSThA kalyANatraya'mAM hatI tevo nirdeza maLe che. saM. 1343 | I. sa. 128nuM varSa dharAvatuM A pratimA-vidhAna tejapALanI kRtio bAda prAya: 15 varSe taiyAra thayeluM; ane ahIM paNa te neminAthanA saMdarbhamAM racAyela hoI kalyANatraya" aMge thoDoka paNa vizeSa khyAla ApI rahe che. e saMbaMdhamAM vizeSa kazuM kahetAM pahelAM (muni vizAlavijayajIe pragaTa karela) mULa lekha ahIM joI javo upayukata che :
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Vol. I.1995 sAhina ane zilpamAM,.. 105 OM // saMvat 1343 varSe mAgha zudi 10 zanau prAgvATAnvaye zre. (*) chAhaDa suta zre0 desala bhAryA delhI tatputa nakSamar (1) *) sadhara Tevadhara sidhara madhara che tathA sidhara mAryo.. (*) putra nasava 1 dvitIyapukha che. A Trena mAryA... (*) ....nAtha gayA taputra tUdhavata vadhu pUvi tatvatra nhasIda mRti ruMva samudrA kSati mAtmanA....(*) pituH zreyo) kalyANatraye zrIariSTanemibiMbAni kAritAni / maMgalamastu samastasaMghasya ! (*) zre gAMgadevasuta UdalasutA tULa ni() vaya- sadava-3.... ta tiff ppRti | ArAsaNanA neminAtha jinAlayamAM rahela A 'kalyANatraya' saMbaMdhI bIjo paNa be abhilekhIya ullekha prastuta maMdiramAM maLe che, jene paNa ahIM AvarI laIzuM. A saMbaMdhano prathama (saMvat vagarano) lekha maMdiranI (devakulikAnI ?) bhIMta para Avelo noMdhAyo che. (vastutayA je gokhamAM A kalyANatraya' che tenI ja thAMbhalInI besaNI para te lekha che.) jemAM navAMgavRttikAra 'abhayadevasUri'nA saMtAnIya "zrIcandrasUrie 'kalyANatraya'mAM neminAthanAM biMbonI pratiSThA karI tevo ullekha che* : yathA : kalyANatraye zrIneminAthabiMbAni pratiSThitAni navAMgavRttikAra zrImad abhayadevasUrisaMtAnIya zrIcandrasUribhiH zre sumiga zre vIradeva0 zreSThI guNadevasya bhAryA jayatazrI sAhuputra vaIrA punA luNA vikrama khetA harapati karmaTa rANA karmaTaputra khImasiMha tathA vIradevasuta narasiMda kRti TuMkasaMkirtana ni Rtini. (manithI vizAlavijayajI kalyANatraya'nuM "zrI neminAtha bhagavAnanA traNa kalyANakonA divasomAM bharAvelAM (maMdira)nAM biMbonI...pratiSThA karI" evuM arthaghaTana kare che : (ejana pR. 22); te barobara nathI.. ema jaNAya che ke agAu kathita saM1347nAM kalyANatrayano ullekha karatA lekhamAM pratiSThApaka AcArya zrIcandrasUri' nuM nAma ApavuM rahI gayuM hoI, te mATe judo lekha devAnI jarUra saM. 1344 | I. sa. 128mAM 'SabhadevanI pratimA bharAvyAno eka anya lekha maMdiramAM mojUda che. (ejana pR. 110). neminAtha maMdiranA gamaMDapanA, ane "kalyANatraya" vALA gokhalAnI bAjumAM rahela eka staMbha para saM. 1344 / I. sa. 1288mAM prastuta kalyANatraya'nI pUjA mATe 120 'visalapriyadramma' bhaMDAramAM apAyAno paNa lekha che, je ghaTanA tenI pratiSThA pachI lagabhaga doDheka varSa bAdanI che : om / / saMvat 1344 varSe ASADha sudi pUrNimAyAM / deva zrI neminAtha caitye zrIkalyANatrayasya pUjArthaM zre0 siradhara tatputra zre0 gAMgadevena vIsala prIyadramA(mmA)NAM 120 zrIneminAthadevasya bhAMDAgAre nikSiptaM / vRddhaphala bhoga(ya) mAsaM prati drama 3 caTaMti / pUjArthaM / AcaMdra vArta cAvat ! ame mavA thail. (ahIM paNa vizAlavijayajI maMdiramAM "traNe kalyANakonI pUjA mATe" evo artha ghaTAve che te baMdhabesato nathI. ahIM kalyANakonI pUjAnI vAta nathI, paNa kalyANatraya' nA pratIkarUpa racanAnI pUjAnI vAta samajavAnI che.) A pratimA mukhamaMDapanI asala cokIothI pUrva taraphanI vadhArelI cokImAM jALIyukata bhittine AdhAre rathikA sAthe TekavelI che; ane te caumukha nahIM, ekamukha che; tethI te eka prakArano 'kalyANatrayano paTTa' che,
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 madhusUdana DhAMkI Nirgrantha traNe parimANomAM vistaratI racanA nathI (citra 3): vizeSamAM temAM sauthI uparanI trIjI mUrti gAyaba thaI che, paNa tema chatAM Ayojana sarasa lAge che. A maMdiranA upara carcita abhilekhomAM kahela kalyANatraya' te A ja racanA che. 'kalyANatraya' aMge keTalAka vizeSa saMdarbho prApta thAya che je ahIM have rajU karIzuM. 'giranAra' paranA eka saMvata naSTa thayelA khaMDita lekhamAM 'kalyANatraya'no AgaLanA vizeSa lupta thayelA saMdarbhamAM ullekha Ave che :* svasti zrI dhRtinamaH zrIneminAthAya javarSe phAlguna zudi 5 gurau zrI (yAdavakula) tilakamahArAja zrImahIpAla (deva vijayarAjye) vayarasiMha bhAryA phAusuta sA (sAliga) suta sA. sAba metA metA - jasutA ruDI gAMgI prabhRti (zrInemi) nAthaprAsAdaH kAritaH pratiSTi(ThataM zrIcandra) drasUri tatpaTTe zrImunisiMha (sUri) ....... nyA chAtraya - (li. oN0 oN0 ri0 I0 baoN0 pre0 pR0 354) AmAM vaMcAyela..... "tilaka mahArAja zrImahIpAla"...... bhAgamAM mULe "(Avata) tina bhAga madIpati(vinaya rAje)" hoI zake che ane to te cUDAsamA rA'mahIpAladeva(prathama)nA samayano, ane moTe bhAge IsvIsananI caudamI zatAbdInA prathama caraNano, lekha hoI zake che : ane je prAsAda karAvelo te....(neminAthano hovo joIe ane to tyAM tUTela bhAga pachIthI AvatuM 'kalyANatraya' e prastuta lekhamAM jenAM nAma Ave che te zrAvaka-zrAvikAoe maMtrI 'tejapALanA kalyANatraya'mAMthI svataMtra karAvelo hovo joIe. (huM mAnuM chuM ke caityaparipATIkArI tema ja somasaubhAgyakAvyanA kartA pratikAsIma jene lakSobA kiMvA lakhapati dvArA giranAramAM karAvela caturmukha prAsAdanI vAta kare che te paMdaramA zatakanA prAsAdane sthAne asalamAM A mahIpAladevanA samayano kalyANatraya prAsAda haze. lobAvALo prAsAda hAla mojUda che. ane temAM cAra UMcI thAMbhalIvALI, mahUlI zI racanA che, jenI aMtargata mULe 'kalyANatraya' haze.) giranAra, Abu. kuMbhAriyA sivAya thoDAMka anya sthaLoe paNa "kalyANatraya' hovAnAM keTalAMka sAhityika sAkyo upalabdha che. eka kALe evI eka pratiSThA zatruMjayagiri paranI 'kharataravasahI' (I. sa. 1325)mAM hatI", ane mevADamAM Avela delavADA' (devakulapATaka)nI "kharataravasahI'mAM paNa hatI; A delavADAnA 'kalyANatraya' viSayaka be aprakaTa ajJAta karUMka 15mA saikAnI caityaparipATIomAMthI uddharaNa ahIM TAMkIzuM: tu (sujhadevI ? marudevI) gayavari caDiyA siri sattarisau caMga, paMcaya paMDavaguru sahiyo kalyANatraya raMga; aThThAvaya jagi salahiya a tihUyaNi tilaya samANa, afma TAuna vaja pUrtatIya nA ra vIja ...2 paDimAThiya namivinami nami jaMbUvRkSavihAra
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Vol. 1.1995 sahita ane zilpamAM.. 17 guru guruvali vaMdiya o jiNadattasUri gaNahAra saMbhava ajiya juhAriya o vAsapUjya phalasAra vataravasada manasa e mAnuM avatAra ...20 - zrI tIrtha caitta paripATI ane kharatarabhuvaNi siri Adi jiNesaraM, kalyANatrayI jAIya a; bAvana deharA pavara biMbAvalI, aSTApadi mana mohIya o. 3 - zrI tIrtha caitta parivADI tadatirikata jesalameranI kharataravasahI, je saM. 1499 { Isa. 1413 AsapAsa banelI, temAM saM. 1495 | 1439 sudhInA silasilAbaMdha lekho maLe che, tyAM kalyANatraya'nI racanAnI noMdha lIdhI che je mahattvanI hoI ahIM tenI carcA karIzuM : 5. aMbAlAla zAha anusAra ahIM eka pILA pASANanuM stUpAkRtinuM suMdara samavasaraNa saM. 1518nA lekhavALuM che. madhyamAM uparAuparI traNa caumukhajI ane eka moTI pAdukA virAjamAna che"," paNa mULa lekhamAM A racanAne 'kalyANatraya' kahI che : yathA :* (1) vikrama saMvat 1518 varSe zrI jesalamera mahAdurge rAula zrIcAcigadeva vijayi rAjye Ukeza vaMze copaDA gotre sA0 hemA putra pUnA tatputra dItA tatputra pAMcA tatputra saM0 sivarAja saM0 mahirAja saM0 lolA tada bAMdhavena saM0 (2) suhavade sUtra saMthirA saM0 mahirAja bhAryA mahigalade putra sahasA sAjaNa saM0 lolA bhAryA lIlAde putra saM0 sahajapAla ratnapAla saM0 lAkhaNa bhAryA lakhamAde putra sikharA samarA mAlA moDhA soDhA kauMrA pautra UdhA zrIvatsa sAraMga saddhA zrIkaraNaM UgamasI sadAraMga bhAramalla sAliga surajana maMDalika pArasa pramukha parivAra sahitena vA0 kamalarAja gaNivarANAM sadupadezena mAtRrUpI puNyArthaM zrIkalyANatraya / (3) zrI sumati biMbAni kAritAni pratiSThitAni zrIkharataragacche zrIjinabhadrasUri paTTAlaMkAra zrI jinacandrasUribhiH vA0 kamalarAja gaNivarANAM ziSya vA0 utamalAbha gaNi praNamati / prastuta racanA ahIM citra 4 mAM rajU karI che. te saM. 1518 | I. sa. 1462nI hovAnI lekhathI nizcita che. 'kalyANatrayanI racanA arthapUrNa hovA uparAMta tenI vibhAvanA ane abhivyakita manohArI ane prabhAvaka hoI zake che, te tathya AbunA daSTAMta parathI ane kuMbhAriyAnA phalakAkAra khaMDa parathI kaLI zakAya che. A viSayanI pratIka-racanA karavAno prAraMbha kayAre thayo haze ? vastupAla-tejapAlanA samaya pUrve te thatI hovAno koI grantha ke abhilekhano AdhAra mane hajI sudhI maLyo nathI. jina neminAthanA giranAra para thayelA traNa kalyANakonI vAta to AgamabhASita hoI, purAtanakALathI jANItI hatI. vitagirIdhara yAdava neminAthanuM tyAM tIrthasthAna paNa ThIka ThIka prAcIna kALathI astitvamAM hovAnA alpa paNa nakArI na zakAya tevA nirdezo che* : paNa jinanA 'kalyANatraya" jevI kevaLa vaibhAvika, amUrta parikalpanAne saMpUrta karavAno prathama ja vAra, ane ethI maulika vicAra to kadAca maMtrI tejapALane ane emanI zilpI-theNIne Avyo hoya tevo tarka karI zakAya. anya vizeSa prAcIna pramANo labhya na bane tyAM sudhI to e yaza maMtrIvarya tejapALane ApIe to khoTuM nathI!
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 madhusUdana DhAMkI Nir grantha pariziSTa giranAra paranuM kalyANatraya" caitya tejapALa maMtrIe karAvyAnAM samakAlika tema ja samIpakAlika lekhakonAM pramANo upara joI gayA chIe; paNa be anya lekhako evA che ke teo prastuta caityanA nirmANano yaza sacivezvara vastupAlane arpe che. temAM eka to che "kalpapradIpa" kiMvA "vividha tIrthakalpa"nA racayitA AcArya jinaprabhasUri. emanA saMskRtamAM racAyela "zrI ujajayantastavamAM saMbaMdhakartA padya nimnAnusArI che : ata avAtra kalyANatraya-mandiramAdadhe zrIvastupAlomantrIza - zcamatatkArita bhavyahat // 6 // - vi0 tI0 ka0, pR07 (jinaprabhasUrie to tyAM "vastupAlavihAra''mAM rahela "aSTApada'nI sAmenI "sametazikhara'nI racanAne "nandIzvaradvIpa"mAnavAnI paNa bhUla karI che.) bIjo giranAra saMbaMdhI ullekha pIpalagacchIya hIrANaMdasUrinA vastupAlarAsa (saM. 1485 I. sa. 14ra9)mAM maLe che : tyAM paNa prastuta matalabanuM kahyuM che* : yathA : vecIya bAra koDi vivihari, asIya sahasra lakha bAra; sammasihara tIratha aThThAvaya siDyuMjaya avatAru, jiNa kalyANatraya pamuha karAvIya, anna tirthI bahu caMgi, saMghAhiya vastupAla Ima callAI sejuja girivara zRMgi. 92 maMtrIzvara vastupALa maMtrI tejapALanA "moTAbhAI" hatA, mahAmAtya pade vibhUSita hatA, ane vidvajanonA AzrayadAtA, dAnezvarI, dharmavIra temaja aneka devAlayAdi sukRtonA karAvanAra tarIke temanI khyAti hoI, uparakathita be kartAoe maMtrIzvara vastupAlane "kalyANatraya"nA kArApaka mAnI lIdhA hoya te banavAjoga che. paraMtu upara joI gayA te DhagalAbaMdha sAThyo, jemAM samakAlika lekhaka nAgendragathvIya vijayasena sUri paNa samAviSTa che, te jotAM sadarahu racanA ni:zaMka tejapAla nimapita hatI.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Vol. 1.1995 sAhitya ane zilpamAM,... TippaNo ane sandarbho : 1. prAcIna bhUlAvyasaMgraF, P1. 1, Ed. C.D. Dalal, G.O.S. no. 13, First ed. Baroda 1920, Scc. ed. Baroda 1978, p.6; hitI. va, tathA murtiyonine supAta zakti, saMta puNyavijayasUri, siMghI jaina granthamAlA, sanyAMka 5, muMbaI 1911, pR11, dvinIya kaDavuM, 2. muni nityAnandavijaya, zrI raivatagiri-sparzanA, zrI Atma kamala-dAna-prema-jaMbUsUri-jainagraMthamALA, maNako 47, AvRtti pahelI, DabhoI vi. saM. 2037 (I sa 1981), pR. 92. 7. vividha tIrtha vapa, prathama bhAga, saM jinavijaya, siMdhI jaina granthamAlA, granthAMka 10, zAntiniketana 1934, pR0 10. 4. pravacaciMtAmaNi, prathama bhAga, saM jinavijaya muni, siMdhI jaina granthamAlA granthAMka 1, zAntiniketana 1933, pR0 101. 5. pravadho, prathama bhAga, saM jinavijaya, siMdhI jaina granthamALA, zAntiniketana 1935, pR 116. yuvAna, saM. AcArya jinavijaya muni, siMdhI jaina granthamAlA, granthAMka 42, muMbaI 1956, pR 13, 3. ejana, pR0 63. 6. 6. juo "jJAnacaMdrana saMskRta bhASA-nibaddha zrI raivatatIrtha stotra''. saM (sva) bagaracaMda nAhyA / madhusUdana DhAMkI, Aspects of Jainology, Vol. II, P. Bechardas Doshi Commemoration Volume, eds. M. A. Dhaky and Sagarnal Jain, Varanasi 1987, p. 113. 109 TippaNI taiyAra karate samaye A viSayane sparzato eka samAntara sanAbaM dhyAnamAM Avyo. kharatagIya jinakIrtisUtinI saMskRtamAM nibaddha ziranAra patnIopana (prAya: IsvI 1453 pachI turaMta ja mAM paNa cANayano ane temAM rahelA vipathArI neminAthano ullekha che : yathA :, kalyANakAkhye bhavane vizAle yasminnavasthAtrayarUpadhArI / zivAjIvitanoti bhaI vande sadA jayantam / / 11 / / (stotra mATe juo stotramamutha, saM caturavijayamuni, muMbaI 1928, pR0 255). 9. aghAvadhi aprakAzita. haikhaka dvArA tenuM saMpAdana thanAra che. 10. ejana. 11. zrI kSAntisUri-jaina-granthamAlA, granthAMka 5, amadAvAda 1941, prastAva 6, pR 102. 12. prastuta kRti paNa lekhaka dvArA thoDAM varSo pUrve saMpAdanArthe taiyAra thaI gaI che, ane tene nirjhanthanA have pachInA aMkamAM pragaTa karavA vicAryuM che. 13. "zrI giranAra caitya pravADi vinati'. saM. vidhAtrI vorA, Aspects of Jainogy, Vol. II, p. 144. 14. zrI giranAra caitya paripATa, caM vadhudana DhAMkI / vidhAtrI vorA, Asers of fainology, Vol. II, p. 136, 15. (sva) agaracaMda nAhaTAe prastuta caityaparipATInI nakala lekhakane ApelI; temAMthI uparanuM padya uddhRta karyuM che. (lekhakane smaraNa prastuta 1 caityaparipATI nAdAjIe pachIthI. kyAMka prakAzita karI dIdhI che.) 16. prAcIna tIrthamALA-saMgraha, bhAga 1 lo, saM zrI vijayadharma sUri, bhAvanagara saM 1978 (i. sa. 1922), puta 35. 17. ''giranAra-caityaparipATa', saM paM becaradAsa dozI, purAtattva, 1-3, amadAvAda 1923, 50 295. 18. "raMgasAra kRta giranAra caitya paripATI'', maM (sva) agaracaMda nAhya | N bAbubhAI savacaMda zAha, Aspects of Minology, Vol. II, p. 173. 19. juo muni jayantavijayajI, AbU bhAga pahelo, zrI vijayadharmasUri granthamALA, pustaka 10, ujajaina 1933, pR0 116 sAmenuM mitra.
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 madhusUdana DhAMkI Nirgrantha 20. paM. kalyANa vijayajI gaNI "mAghutavaMDA je jaina triA,"dhanya-nAta, jAlora 1966, pR0 326. 21. jayantavijayajI, AbU bhAga pahelo, pR0 116. R2. U. P. Shah, Studies in jain Art, Banaras 1955, p. 117. 23. AvI racanA (anumAne I. sa. 1320) zavaMjayanA eka maMdiramAM che, je viSaye lekhaka dvArA "zatruMjayagirinI kharataravasahI'' ' nAmaka lekhamAM carcA thayelI che, je vizvanA trIjA aMkamAM pragaTa thanAra che. 24. alabatta, e prakAranI racanAnI prathA khAsa to digambara saMpradAyamAM pracAramAM che. 24. gaul Shah, Studies., Plate xxiii, Fig. 59. 26, vIseka varSa pahelAM rUbarU tapAsatAM temAM kalyANatrayanA bhAvanI nIcenI paTTI para ghasAI gayelA ane jhAMkhA akSaromAM kalyANatraya" vaMcAtuM hovAnuM smaraNa che.' 27. juo muni vizAlavijayajI, zrI ArAsaNatIrtha aparanAma zrI kuMbhAriyAjI tIrtha, zrI yazovijayajI graMthamALA, bhAvanagara, - 1961, pR. 24, lekhAMka [41]. 28. muni vizAlavijayajI, zrI ArAsaNa0, pR. 21, lekhAMka (2). ra9. ejana, pR. 31-32, lekhAMka (16). 30. atyAra sudhI joI vaLela tamAma sAhityika, abhilekhIya, ane tAdaza pramANamAM traNa mALayukata racanA ja abhipreta hovAnuM lekhakane jaNAyuM che. ahIM navatara rIte 'kalyANatraya' vibhAvane paTTarUpe ghaTAvyo che. 31. juo pautra jaina saMprada (dvitIya mA), saM. jinavijaya, pravartaka zrIkAMtivijaya jaina itihAsamAlA, puSpa chaThTha, bhAvanagara - 1929, pR0 74, lekhAMka 63. 32. juo A aMkamAM lekhaka dvArA saMpAdita kavi depAlakRta "kharataravasahI gIta," kaDI 3. 33. hAlamAM lekhaka dvArA saMpAdita A racanA prakAzanArthe jaI rahI che. 34, 50 aMbAlAla premacaMda zAha, jaina tIrtha sarvasaMgraha, bhAga 1, (khaMDa bIjo) amadAvAda 1953, pR0 167. 35. agaracaMda nAhaTA, vivAra saina te saMEUR, kalakattA vI. ni. saM. 2482 (I. sa. 1955), pR. 384, lekhAMka 202. nAhaTAjIe tyAM A racanAne 'tribhUmiyA caumukha' kahI che. 36. tyAM TekarI paranuM neminAthanuM maMdira 11mI sadInuM che. tene lagato pachIno I. sa. 1137no tulyakAlIna lekha jJAta che. 3che. jema giranAranA 'vastupAlavihAra' (I. sa2 1232)mAM sthita "sametazaila"nI racanA vastupAle ja sau prathama karAvI hovAnuM, e vibhAvanI pratIkarUpa racanAne pahelI ja vAra saMmUrta karAvI hovAnuM jaNAya che, te ja pramANe mandI laghuba tejapALe kalyANatraya"nA vibhAgane pArthivarUpe prathama vAra saMbhUta karyo hovAno tarka thaI zake. 4, zatruMgAvatareDax, vastupAlaina krApti RSabhaH puNDarIko'STApado nandIzvarastathA // 12 // - vi0 sI0 ka0, pR07 39, "hIrANaMda kRta vastupAla rAsa (saM1485)." saM. bhogIlAla ja0 sAMDesarA, svAdhyAya, dIpotsavI aMka, saM. ra019, oNkaTo. 1963, 50 1, aMka 1, pR. 26. citrasUcI :1. Abu, delavADA, lUNAvasahI, hastipAlA, kalyANatraya. prAya: IsvI 232. 2. kuMbhAriyA, neminAtha jinAlaya, cokI, kalyANatrayano khaMDa. saM1343 (I. sa. 1287). 3. rANakapura, dharaNavihAra, zrIgiranAra zrI zatruMjaya paTTa. saM. 1515 (I. sa. 1459). 4. jesalamera, saMbhavanAtha jinAlaya, lyANatraya. saM1518 (Isa. 1462). | (ahIM prakaTa karelAM sarva citro The American Institute of Indian Studics, Varanasi, nA saujanya tathA sahAyane AbhArI che.)
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ GAYAnoMaarit kimonoiri MCdei Yoaniaalaaaaaa 1. autyBeaust, egguquel, cordeucal, seruglam. yu4: fel trar.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Mo. 2. kuMbhAriyA, neminAtha jinAlaya, cokI, kalyANatrayano khaMDa. saM. 1343 (I. sa. 1287).
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3. rANakapura, dharaNavihAra, zrIgiranAra zrI zatruMjaya paTTa. saM. 1515 (I. sa. 1459).
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ x. MALAR, Rioq-l4 (6-144, 4CAULA. xi. 1412 (5. RA 1XFR). ktaantttaa Jain Education Infamational A Preate & Fersardsault www.jainelibrar og