Book Title: Parishaha
Author(s): Ramanlal C Shah
Publisher: Z_Jintattva_Granth_1_002039.pdf and Jintattva_Granth_2_002040.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/249479/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parISaha parISaha jaina pAribhASika zabda che. jaina zAstromAM te aneka sthaLe vaparAyelo jovA maLe che. pariSada' zabda pUri + sada uparathI Avyo che. pari eTale cAre bAju athavA vizeSapaNe. sada eTale sahana karavuM. ra + sadanI saMdhi thatAM pariSada thAya che. (vikalpa parIsaha, parisaha, pariSaha, parISaha paNa lakhAya che.) parISahanI sAdI vyAkhyA ApatAM kahevAyuM che ke paripadyate ta parIpada. (ranneine ti lihA ) eTale je sArI rIte sahI zakAya ema che athavA je sArI rIte sahana karI levA joIe te parISaha. sahana karavAnuM kaSTonI bAbatamAM hoya che. kaSTo zArIrika hoya che ane mAnasika paNa hoya che. keTalAMka kaSTo sudhA, tRSAnI jema zarIranI aMdarathI utpanna thayelAM hoya che. atizaya ThaMDI ke atizaya garamI jevAM keTalAMka kaSTo bahArathI uddabhavelAM hoya che. sAmAnya mANasomAM harSathI kaSTa sahana karavAnI vRtti nathI hotI. lAcArIthI mana vagara kaSTa sahana karavo paDe te judI vAta che. potAnI zArIrika ke mAnasika tAkAta vadhAravA mATe keTalAka mANaso svecchAe kaSTa sahana karavAnI Teva pADe ane vadhAre che te paNa judI ja vAta che. yuddhamAM sainiko bhAre kaSTo sahana karIne, bhUkha ke tarasa veThIne, lAMbuM aMtara cAlIne paNa laDI zake athavA sAdhAraNa ghavAyA hoya to paNa jhajhUmI zake, e mATe teone AraMbhathI ja moTAM bhAre kaSTo sahana karavAnI vividha prakAranI tAlIma ApavAmAM Ave che. majUro, nokara-cAkaro vagere varga AjIvikA mATe bhAre vajana UMcakavuM, satata UbhA rahevuM, ujAgarA karavA, bhUkhyA rahevuM vagere prakAranAM kaSTo sahana kare che. paraMtu jo temAM lAbha ke svArthanuM prayojana na hoya to svecchAe kaSTa sahana karavA bahu ochAM mANaso taiyAra rahe che. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parISaNa 125 dhArmika hetuthI zraddhApUrvaka keTalAMka mANaso kaSTa sahana karavA taiyAra hoya che, paNa temAM ghaNI vAra tapazcaryAnI bhAvanA hoya che. agnimAM cAlavuM, khIlAnI zayyA para sUI javuM, zarIre cAbakhA mAravA, UMdhA laTakavuM vagera prakAranAM kaSTo tevA prakAranA tapasvIo sahana kare che. kAyakleza' e eka prakAranuM tapa che. yogIo kaSTasAdhya evAM AsanomAM lAMbo samaya besavAno mahAvaro rAkhe che. keTalAka tapasvIo upavAsa, AyaMbila, ekaTANuM (ekAsaNuM) vagere prakAranI evI tapazcaryA kare che ke jemAM zarIrane svecchAe kaSTa ApavAnuM hoya che. parISaha ane A prakAranI tapazcaryAmAM pharaka e che ke parISahamAM kaSTa AvI paDe to ane tyAre temAMthI dUra na bhAgatAM te samabhAvathI sahI levAnuM hoya che, jyAre kAyaklAdi tapazcaryAmAM tevuM kaSTa acAnaka AvI paDeluM hotuM nathI, paNa tevI vyakti svecchAe, sAmethI tevuM kaSTa sahana karavA mATe tanamanathI sajja thAya che. gRhastho AvI paDelAM kaSTone sahana karavA mATe sAmAnya rIte utsuka hotA nathI. temAMthI mukta thavA utsuka rahevuM temane mATe svAbhAvika hoya che. mATe parISahanI vAta jaina dharmamAM gRhastho karatAM mukhyatve sAdhuone lakSamAM rAkhIne kahevAmAM AvI che. alabatta, eno artha e nathI ke gRhasthoe kyAreya parISahano vicAra karavAno nathI. bAra vratadhArI zrAvako ke anya je koI gRhastho svecchAe samabhAvapUrvaka parISaha sahana karI le to tethI temane paNa saMyama, saMvara, nirjarAdino lAbha thAya che. Ama vratadhArI gRhasthone mATe ane khAsa karIne sAdhuo mATe vividha prakAranAM zArIrika ane mAnasika kaSTa eTale ke parISaha sahana karavAnI vAta vyavasthitapaNe, savigata ane saiddhAMtika dRSTie jo koI dharmamAM karavAmAM AvI hoya to te jaina dharmamAM ja che. sAdhuoe parISaha zA mATe sahana karavA joIe ? tattvArthasUtramAM vAcaka umAsvAtie parISahanI vyAkhyA bAMdhatAM lakhyuM che : mArgAcyavananirjarArtha pariSADhavyA priisshaaH| arthAt saMyamanA mArgamAMthI calita na thavAne mATe tathA karmonI nirjarA mATe je sahana karavA yogya che tene parISaha kahevAmAM Ave che. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 127 parISahanI vyAkhyA ApatAM anyatra kahevAyuM che ke : kSudhAdivedanotpAttau karmanirjarArthaM sahanaM parISahaH / (kSudhA vagere vedanAnI utpattine karmanirjarAnI dRSTithI sahana karI levI tenuM nAma 'parISaha' che.) jaina zAstromAM nIce pramANe bAvIsa prakAranA parISaha gaNavAmAM AvyA che. 'navatattva prakaraNamAM saMvaratattvanA vivaraNamAM kahyuM che : khuhA pivAsA sI unheM daMsA celAraItthio | cariyA nisihiyA sijjA, akkosa vaha jAyaNa / . jinatattva alAbharoga taNaphAsA, mala sakkAra parIsahA / pannA annANa sammataM ia bAvIsa parIsahA / / 1. kSudhA, 2. pipAsA, 3. zIta, 4. uSNa, 5. daMza, 6. acela, 7. arati, 8. strI, 9. caryA, 10. naiSadhikI, 11. zayyA, 12. Akroza. 13. vadha, 14. yAcanA, 15. alAbha, 16. roga, 17. tRNasparza, 18. mala, 19. satkAra-puraskAra, 20. prajJA, 21. ajJAna ane 22, darzana. 'uttarAdhyayana sUtra'nuM AkhuM bIjuM adhyayana parISaha viSenuM che. emAM A bAvIsa parISaha samajAvavAmAM AvyA che. e adhyayanamAM sudharmAsvAmI jaMbusvAmIne kahe che : iha khalu bAvIsaM parISahA samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM kosaveNaM paveiyA, je bhikkhu soccA naccA jeccA abhimuya, bhikkhAyariyAe pariccayaMto puTTho nA vihannejjA | (kAzyapagotrIya zramaNa bhagavAna mahAvIre A bAvIsa parISaha kahyA che, jene sAMbhaLIne, jANIne, jItIne, parAbhava karIne bhikSu bhikSAcArImAM jatAM jo sapaDAya to kAyara na bane, arthAt bhikSu parISahathI vicalita na thAya.) A bAvIsa parISahamAMthI keTalAka zArIrika che, keTalAka mAnasika che; keTalAka anukULa parISaha che ane keTalAka pratikULa parISaha che. vastutaH je anukULa parISaha hoya te anukULatA karIne ke pramAdya cittamAM gamavAno bhAva utpanna karIne sAdhune saMyamamArgathI calita karanAra che. je pratikULa parISaha che te kaSTo ApIne calita karanAra che. paraMtu parISahathI vicalita na thavuM ane saMyamamArgamAM dRDha rahevuM e ja sAdhunuM kartavya che. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parISaha 127 bhagavAna mahAvIre sAdhuone, sAdhaka AtmAone parISaha ane upasarga baMne sahana karI levAno bodha Apyo che. parISaha ane upasarga vacce tAtvika bheda e che ke parISaha sAmAnya rIte sahya hoya che, upasarga vadhu bhayaMkara hoya che. keTalAka upasargonI sAme mANasa TakI zake che, to keTalAka upasargo maraNAnta hoya che. parISaha karatAM upasargamAM mANasanI vadhu kasoTI thAya che. je parISaha sahana na karI zake te upasarga sahana na ja karI zake. parISaha karatAM upasargamAM sAmAnya rIte karmakSayane vadhu avakAza rahelo che. keTalAka parISaha atizaya tIvra banatAM upasargamAM pariName che. parISahathI kyAreka azAtAno, krodhAdi kaSAyono anubhava thavAno saMbhava rahe che. eve vakhate sAdhuoe cittamAM samatA, svasthatA dhAraNa karavI joIe ke jethI navAM azubha karmo baMdhAya nahi, ane udayamAM AvelAM azubha karmo bhogavAI jAya. eTalA mATe parISaha e saMvaranuM moTuM nimitta bane che, ane karmakSaya karavAmAM madadarUpa thAya che. mATe ja parISaha ane upasarga pratye sAcA sAdhake mitrabuddhithI jovuM joIe, potAnA upara upakAra thaI rahyo che evI upakArabuddhithI parISaha ane utsarga pratye sAdhuoe, ArAdhakoe vicAravuM joIe. zAstromAM gaNAvela bAvIsa parISaha nIce pramANe che : (1) sudhA parISaha : muni mahArAje sudhA saMtoSavAne arthe gocarI vahoravA javuM paDe che. munioe zAstromAM batAvelA 42 prakAranA doSathI rahita hoya evI bhikSA vAparavAnI hoya che. koI vakhata zAstrAjJA anusAra gocarI na maLe to sudhAnuM kaSTa veThavAnuM Ave che. teve vakhate te parISaha sAdhuoe ullAsapUrvaka sahana karI levo joIe. AjJAnuM ullaMghana karIne doSita gocarI vAparavI na joIe. vaLI doSarahita gocarI na maLe to tevI gocarI banAvavA mATe gRhasthane sUcanA na karavI joIe. yogya gocarI maLI hoya to sAruM thAta e bhAva paNa manamAM na ANavo joIe. gocarI na maLavAne kAraNe manamAM khinnatA na ANavI joIe. sAdhu-bhagavaMtoe gocarInI bAbatamAM evA bhAvanuM sevana karavuM joIe ke potAne jo yogya gocarI maLaze to saMyamanI vRddhi ane jJAnanI ArAdhanA thaze temaja jo nahi maLe to tapanI vRddhi thaze ane sudhAvedanIya karmano kSaya thaze. haMmezAM udaya bhAvamAM rahetA sudhAvedanIya karmane jItavAnuM kArya Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 jinatattva ghaNuM kaThina che. sAdhu-bhagavaMtoe kSudhA parISaha upara vijaya meLavavAno che. 'uttarAdhyayana sUtra'mAM kahyuM che : kAlIvvaMgasaMkAse kise dhamaNisaMtae / mAyantre asaNapANassa adInamaNaso care // (bhUkhathI sukAIne zarIra kAgaDAnA paga jevuM kRza thaI jAya, naso dekhAvA lAge to paNa AhArapANInI maryAdA jANanAra sAdhu manamAM dInatA lAvyA vagara vicare.) (2) tRSA (pipAsA-pIvAsA) parISaha : tarasa lAgI hoya to muni mahArAja doSarahita aceta pANI ja vApare. te na maLe to tRSA sahana kare, paraMtu game teTalI tarasa lAgI hoya topaNa doSayukta kAcuM, sacitta pANI na vApare. eTaluM ja nahi, te vAparavAnI manamAM icchA paNa na seve. AvI rIte game tevI tarasa lAgI hoya to paNa teo potAnA cittane svastha rAkhe. (3) zIta (sIya) parISaha : ziyALAmAM game tevI kaDakaDatI ThaMDI paDatI hoya topaNa muni mahArAja te sahana kare. ThaMDIthI bacavA mATe potAnI vastranI maryAdA uparAMta vadhu vastro kAmaLI, kAmaLA rAkhe nahi, ane te mATenI manamAM icchA paNa kare nahi. potAnA manane svastha ane sthira rAkhI zIta parISahane teoe sahana karI levo joIe. (4) uSNa (usiNa) parISaha : prakhara unALAmAM game teTalI garamI paDatI hoya to paNa muni bhagavaMta AkuLavyAkuLa thayA vagara te garamIthI bacavA snAnAdi kriyA na kare, ke jaLa vagereno upayoga na kare, vaLI auSadhakIya ke anya koI paNa prakArano zItopacAra seve nahi ane te mATe icchA paNa na kare. (5) daMsa (daMsamasaga) parISaha : zarIra upara DAMsa, macchara, mAkhI, mAMkaDa vagere pIDA kare to muni bhagavaMta te samabhAvathI sahana karI le. te jIvone zarIra parathI uDAvavA ke khaseDavA prayatna kare nahi ane te jIvo vize manathI azubha paNa ciMtave nahi. 'uttarAdhyayana sUtra'mAM kahyuM che : Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parISaha 129 na saMtase na vArejjA maNaM pi na paase| uveha na iNe cANe bhaMjate mNssonniy|| (mAMsa ane lohIne cUse - khAya chatAM sAdhu prANIone satAve nahi, aTakAve nahi, haNe nahi eTaluM ja nahi e mATe potAnA manane paNa dUSita na kare ) (ka) acalaka parISaha : - sAdhu mahArAjanAM vastro jUnAM thaI gayAM hoya, phATI gayAM hoya ke cora vagere koI uThAvI gayA hoya to paNa lajjA, ciMtA, kheda ityAdi kare nahi. vaLI sArA vastranI icchA kare nahi. potAnA zarIra parano jIrNa, malina ke phATelAM vastrane mATe manamAM kSobha ke dInatAno bhAva AvavA de nahi. athavA sArAM vastro meLavavA ke paheravA mATenI manamAM abhilASA na rAkhe. je vastra maLyuM te samabhAvathI grahaNa kare. sAruM vastra maLyuM hoya to manamAM rAjI paNa na thAya ane halakuM vastra maLyuM hoya to manamAM khinna paNa na thAya. jinakalpI sAdhuo athavA digambara sAdhuo vastrarahita hoya to teoe nagna parISahane svecchAe svIkArI levo joIe. te mATe manamAM kSobha ke lajjAno bhAva na AvavA devo joIe. (7) arati (arai) parISaha : arati eTale AnaMdano abhAva; arati eTale glAni, zoka, ciMtA vagere. sAdhu bhagavaMtane saMyamamArganI ArAdhanAmAM koI paNa pratikULa padArtho maLe topaNa tethI cittamAM saMyamamArga mATe ke tevAM nimitto mATe arati ke arucino bhAva AvavA na devo joIe. potAnA jIve pUrvajanmamAM naraka ke tiryaMca gatimAM je kaMI duHkho sahana karyo haze tenI sarakhAmaNImAM vartamAna pratikULa padAthonuM kaSTa to kazI ja visAtamAM nathI evo zubha bhAva manamAM sevI arati parISahane sahana karI levo joIe. (8) strI (incI) parISaha : - sAdhu bhagavaMtone pApiNI strIo taraphathI parISaha sahana karavAnA prasaMgo kyAreka AvI paDe che. brahmaniSTha mahAtmAo tarapha vividha lAlasAonA kAraNe durAcArI strIone AkarSaNa thavAnA prasaMgo duniyAmAM banyA kare che. evI strIo sAdhu bhagavaMtane hAvabhAva, kaTAkSa, madhura vacana Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13) jinatatva vagere dvArA AkarSavA mATenI sarAga ceSTAo ekAMtamAM kare che. teve vakhate bhalabhalA sAdhuonuM, mana, vacana ke kAyAthI ke e traNethI patana thaI jAya che eTalA mATe sAdhuoe strIo sAtheno ekAMta-prasaMga bilakula rAkhavo na joIe, ane brahmacaryavratanuM navavADapUrvaka sAcI niSThAthI sevana karavuM joIe. koI strI durAcArI jaNAya to tenA taraphathI potAnA manane nivRtta karI levuM joIe. "dazavaikAlika sUtramAM kahyuM che ke - samAe pehAe privyyNto| siyA maNo nissarai bahiddhA / / na sA mahaM no vi ahaM pi tiise| treva tANI vinna rAi (samabuddhi rAkhIne vicaratAM strIo vagerene joIne kadI sAdhunuM mana saMyamathI khasI bhramita thaI jAya to "te mArA nathI ane huM temano nathI' - evo vicAra karI tenA parano neha-rAga nivAravo.) AyAvayAhI caya sAgamallaM / kAme kamAhI kamiyaM khu dukkhaM / / chiMdAhi dosaM viNaejja raagN| evaM suhi hohisI sNpraae||5|| zarIranuM sukomaLapaNuM choDI sUryanI AtApanA levI, uNodarI vagere bAra prakAranuM tapa karavuM, AhAra ocho karavo, bhUkha sahana karavI - ema karavAthI zabdAdika kAmabhoga ane tenAthI utpanna thatAM rAgadveSa dUra raheze ane AtmAne sukha prApta thaze. jema sAdhuoe strIothI ane kAmabhoganA padArthothI vimukha rahevuM joIe tema sAdhvIoe paNa puruSo ane kAmabhoganA padArthothI vimukha banI saMyamamArgamAM sthira rahevuM joIe. evA anukULa parISadothI na AkarSAtAM cittane dRDhatAthI cAritrazuddhimAM ekAgra karI devuM joIe. 'uttarAdhyayana sUtramAM kahyuM che : saMgo esa maNussANaM jAo logammi ithio| jassa eyA paritrAyA sukaDaM tassa sAmaNNaM / / (lokamAM strIo manuSyone AsaktinA nimittarUpa che evuM jemaNe jANyuM temanuM zramaNatva saphaLa thayuM samajavuM.) Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parISaha (9) caryA (cariyA) parISaha : sAdhu bhagavaMtoe eka gAmathI bIje gAma vicaratAM rahevuM joIe. AvI rIte vihAra karavAmAM zArIrika thAka lAge che ke kaSTo paDe che, paraMtu te samabhAvapUrvaka sahana karI levAM joIe, kAraNa ke sAdhu mahAtmAoe koI paNa eka ja sthaLe lAMbo samaya nivAsa karavo na joIe. tema karavAthI te sthaLa ane tyAMnI vyaktio pratye rAgadveSa thavAnAM ghaNAM nimitto UbhAM thAya che. eTalA mATe jinezvara bhagavAne sAdhuone eka gAmathI bIje gAma vihAranI AjJA karelI che. cAturmAsamAM koI paNa eka sthaLe cAra mahinA mATe sthira vAsa karI zakAya, jethI e sthaLane dharmabodhano vizeSa lAbha maLe. bAkInA samayamAM, zeSakALamAM koI paNa eka sthaLe, khAsa mahattvanuM ke viziSTa prayojana na hoya to, eka mahinAthI vadhu samaya vAsa na karI zakAya. eTale ke zaiSakALanA ATha mahinAmAM ochAmAM ochA ATha vihAra to thavA ja joIe. cAturmAsano eka vihAra ane ATha mahinAnA ATha vihAra ema varSa daramiyAna ochAmAM ocho kula navakalpI vihAra sAdhu bhagavaMtoe avazya karavo joIe. vRddha, rogI ane tapasvI sAdhu bhagavaMto mATe tathA emanI vaiyAvacca karanAra munio mATe apavAda rAkhavAmAM Avyo che. tevI ja rIte vidyAbhyAsa mATe guru bhagavaMta ke saMdhanI AjJA sahita munine mATe eka sthaLe vadhu samaya vAsa karavAno apavAda paNa rAkhavAmAM Avyo che. (10) naiSadhikI (nisIThiyA) parISaha : sAdhu mahArAjone vihAramAM cAlatAM cAlatAM rastAmAM vizrAma karavo paDe athavA kyAMka kAyotsarga, pratikramaNa ityAdi kriyA karavI paDe te vakhate je je sthaLa maLe te samabhAvathI svIkArI levuM joIe. smazAnabhUmi hoya, jaMgala, khaMDiyera ke evI bIjI koI jagyA hoya to tevA sthaLa mATe manamAM gamAaNagamAnA ke rAgadveSanA bhAva na UThavA devA tenuM naiSadhikI prISaha che. (11) zayyA (sejjA) parISaha : 131 vihAramAM ke cAturmAsa daramiyAna potAne besavA ke sUvA mATe maLelI jagyA UMcInIcI hoya, bahu taDako, TADha ke pavanavALI jagyA hoya topaNa te mATe manamAM jarA paNa udvega na ANavo ane bhagavAnanI AjJA pramANe prasanna cittathI teno svIkAra karI levo te zayyA parISaha che. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 jinata (12) Akroza parISaha : sAdhu bhagavaMtono veza evo che ke te joIne ja kUtarAM bhase; adekhA ke ajJAna mANaso apamAna kare; paradharmI manuSyo kaThora vacana kahe; koI tucchakAre; koI niMdA kare; koI ALa caDhAve ke apazabdo bole; koI "daMbhI', pAkhaMDI kahI gusso kare to tevA prasaMge pote sAme gusso ke Akroza na karavo, paraMtu potAnA azubha karmono udaya che ema samajIne te badhuM samabhAvathI sahana karI levuM joIe. (13) vadha parISada: koI paNa mANasa vadhu paDatA levAmAM AvI jaIne mAra mAre topaNa muni mahArAje zAMta cittathI te sahana karI levuM joIe. kadAca koI potAno vadha karavA Ave to te vakhate paNa tevI vyakti pratye kazo paNa azubha bhAva na citavatAM "huM to ajarAmara akhaMDita AtmA chuM. evI bhAvanAnuM sevana karavuM joIe. (14) yAcanA (AyaNA) parISAha ? jemaNe saMyamano mArga grahaNa karI sAdhu-jIvana svIkAryuM che temane nirvAha mATe yAcanA karavAnA prasaMgo to aneka vAra koI rAjakumAre athavA zrImaMta ke kuLavAna gharanA iMkarA ke dIkarIe dIkSA lIdhI hoya ane pachI ema vicAra kare ke "huM mAgavA mATe kema jAuM? mane to zarama Ave che. to te yogya nathI. teoe evo bhAva sevavo na joIe. sAdhu-jIvanamAM gocarI, auSadha, upakaraNa vagerenI yAcanA karavAnA prasaMge abhimAna, lobha ke lajjAno bhAva AvavA devo na joIe. potAnuM e kartavya che ema samajI vinamratAnA bhAvathI yAcanA karavI joIe. sAdhu-sAdhvIone mATe koI vaTano prazna hoI zake nahi. bIjI bAju AvazyakatA vinA mAgavAnA svabhAvavALA paNa na banI javuM joIe, kAraNa ke ethI mAtmAnuM sattva haNAya che, tRSNA ke vAsanA vadhe che. bhAgavAno potAno haka che evo garva rahe che, saMyamazIla saMkoca cAlyo jAya che ane AtmAnI dinatA pragaTa thAya che. sAdhu bhagavaMtoe ekaMdare to ayAcaka ja rahevuM joIe, paNa yAcanA karavAno prasaMga Ave tyAre te parISaha sahana karI levo joIe. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parIyaha 133 (15) alAbha parISaha ? sAdhujIvanano nirvAha yAcanAthI thAya che, paraMtu potAne khapatI gocarI ke cIjavastuo jayAM pote jAya tyAM tarata ja te maLI jAya evuM nathI hotuM. koI vakhata na paNa maLe. ApavAnI zakti hovA chatAM gRhastha na paNa Ape. eve vakhate manamAM kheda ke glAni na karavAM joIe. gRhastha pratye manamAM tiraskAra ke bIjA koI prakArano durbhAva na ANavo joIe. eve vakhate potAnuM lAbhAMtarAya karma udayamAM AvyuM che ema samajI samatA anubhavavI joIe. () roga parISaha : saMyama lIdhA pachI sAdhu jIvanamAM khAvApIvAnI bAbatamAM ghaNI maryAda AvI jAya che. rAtribhojanano sarvathA tyAga hoya che. keTalIka vakhata potAnA zarIranI prakRtine anukULa ane anurUpa gocarI na maLe to pitta, vAyu vagereno upadrava thAya che. vRddhAvasthA AvatAM zarIramAM jAtajAtanA roga pedA thavA lAge che, roga utpanna thAya tyAre munioe ghanatA anubhavavI joIe. potAnAM azubha karma bhogavAI rahyAM che ema citavI roga sahana karI levo joIe. uttama mahAtmA to auSadha vagerenI icchA paNa na kare. roga vakhate samAdhibhAvamAM rahe. AvI rIte roga parISahane jItI zakAya. (17) tRNasparza (taNaphAsa) parISaha : koI vakhata ghAsanA saMthArAmAM sUvuM paDe ane ghAsanI aNI vAge to te sAhajikatAthI sahana karI levI e tRNasparza parISahano artha che. sAdhuonI saMyamacaryA ghaNI kaThina hoya che. besatAM-sUtAM kharabacaDI jamInano kaThaNa sparza potAnA zarIrathI sahana na thAya teve vakhate paNa te samabhAvathI sahana karI levo joIe ane potAnA gRhastha jIvananI suvA-besavAnI anukULa sthitine yAda na karavI joIe. (18) mala parISaha : je mahAtmAo brahmacaryavratanuM akhaMDa pAlana kare che temane parasevo ke mela ochA hoya che. jaina sAdhu-sAdhvIo snAna karatAM nathI, ta, pravAlana ke Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 jinatattva kogaLA karatAM nathI tema chatAM temanA zarIramAMthI ke mukhamAMthI sAmAnya rIte durgadha AvatI nathI, te temanA brahmacaryavratanA pratApe ja che. jaina sAdhuoe snAna karavAnuM hotuM nathI. avarajavarane kAraNe ane sUvA-besavAne kAraNe temanA zarIra upara mela coTI jAya ane vastro melAM thAya e svAbhAvika che. eve vakhate sAdhuoe snAna vagerenI IcchA na karavI joIe. zarIra uparanA ke vastro uparanA malane sahana karI levo te mala parISaha che. (19) satkAra-puraskAra (sakkAra puraskAra) parISaha : tyAgI sAdhu-sAdhvIo sAmAnya rIte vaMdanIya gaNAya che. tema chatAM koI. vyakti potAne vaMdana ke namaskAra na kare athavA koI sthaLe potAno sarakho Adara-satkAra na thayo hoya to tethI sAdhuoe manamAM jarA paNa mAThuM lagADavuM joIe nahi. potAno Adara-satkAra barAbara thavo joIe evI apekSA teoe rAkhavI joIe nahi. vakhatovakhata aneka loko vaMdana karatA hoya to tethI potAnA manamAM pote kevI parama vaMdanIya vyakita che evo garva paNa ANavo joIe nahi. aneka zrImaMto ane sattAdhIzo potAne vaMdana karavA AvavAnA hoya tyAre potAnA vALa, vastra, zarIra vagerenI zobhA vadhAravAnI icchA manamAM na sevavI joIe. potAnI kyAMka prazaMsA thatI hoya to te vakhate te gamavAno bhAva manamAM na ANavo joIe. (20) prajJA parISaha : sAdhu-saMtoe tyAga ane saMyamano mArga svIkAryo hovAthI zruta sAhityanA svAdhyAya mATe temane vizeSa avakAza rahe che. keTalAMka sAdhusAdhvIo nAnI umaramAM ghaNuM jJAna saMpAdita karI le che. eve vakhate moTI umaranI koI vyakti potAnI pAse bhaNavA mATe ke zaMkA-samAdhAna mATe Ave tyAre pote kevA moTA jJAnI che evo garva manamAM AvavA devo nahi. pUrve thaI gayelA tIrthakaro, kevalI bhagavaMto ke mahAna AcAryo pAse to pote kazI ja visAtamAM nathI ema ciMtavavuM joIe. jJAna to mahAsAgara jevuM che ane temAM potAnuM jJAna to mAtra bindu samAna che ema samajavuM joIe. pote ja kaMI jJAna dharAve che te sarvajJa-kathita athavA tIrthakara bhagavAne kaheluM ja che. emAM potAnI mAlikInuM kazuM ja nathI ema vicAravuM joIe. potAnI pAse Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parISaNa 13pa zAstrajJAna vizeSa hoya eTale potAnI pAse zaMkA-samAdhAna mATe aneka vyaktio Ave ane tethI potAne joIe teTalo ArAmano samaya na paNa rahe evA kaSTadAyaka prasaMge paNa "huM bhaNyo na hota to keTaluM sAruM thAta ke huM mUrkha hota to AvI koI takalIpha na thAta" - evo viparIta bhAva paNa manamAM AvavA devo na joIe. pote je jANatA hoya tenAthI viruddha prakAranI dalIla thAya to huM ja sAco chuM ane tame khoTA cho' evo ugra Agraha ke abhiniveza paNa manamAM rAkhavo na joIe. apekSAbhedathI, judA judA nayathI vibhinna mata hoI zake ema vicAravuM joIe. aMte to kevalI bhagavaMto je jANe che te ja sAcuM che. ema samajI potAno matAgraha choDI devA joIe. (21) ajJAna (annANa) parISaha : pUrvanAM jJAnAvaraNIya karmanA udayane kAraNe keTalAMka sAdhu-sAdhvIone ghaNI mahenate paNa jJAna caDhatuM nathI; kaThina tattvajJAna samajAtuM nathI. sAdI saraLa vastuo yAda rahetI nathI. eve vakhate potAnA ajJAnane mATe manamAM kheda ANavo nahi ke saMkleza karavo nahi. koI "mUrkha" ke "ajJAnI" kahI saMbodhe to paNa mAThuM lagADavuM nahi. potAnA jJAnAvaraNIya karmano udaya che ema samajI, AyaMbilAdi tapa karI jJAnaprApti mATe udyama karavo joIe. potAnuM jIvana vyartha che ema samajavuM nahi ane pAMca samiti ane traNa guptirUpI aSTa pravacana dharAvanArAone paNa bhagavAne jJAnI ArAdhaka kahyA che tema citavI saMtoSa mAnavo joIe. (22) darzana (daMsaNa) parISaha : A parISahane "samyakatva parISaha paNa kahevAmAM Ave che. "adarzana parISaha" tarIke paNa te oLakhAya che. sAdhu-bhagavaMto vividha prakAranI tapazcaryA kare, saMyama pALe, jJAnanI ArAdhanA kare tyArapachI potAne labdhisiddhirUpa koI phaLa na maLe athavA koI devadevInAM darzana na thAya eTale ke potAnI zraddhAnI kasoTIno vakhata Ave tevA samaye tarkavitarka na karatAM potAnI zraddhAmAM dRDha rahe. pote je kaMI ArAdhanA karI che tenuM phaLa A nahi to itara janmamAM avazya maLavAnuM ja che ane kevalI bhagavaMtoe je prakAre joyuM haze te prakAre ja banavAnuM che tevI zraddhA rAkhe. TUMkAmAM potAnA samyatvane mATe sAcI zraddhAne Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 jinatattva mATe jyAre paNa kasoTIno prasaMga Ave tyAre te sahana karI laIne potAnI zraddhAmAMthI calita na thavuM joIe. navatattva prakaraNamAM A pratyeka parISaha prAcIna kALamAM koNe koNe utkRSTa rIte sahana karyA hatA te vize hastibhUti muni, zama muni, araNika muni, bhadra muni, sthUlibhadra muni, saMyamasUri, somadatta muni, balabhadra muni, sanatakumAra cakravartI, sAgarAcArya, mAtuSamAruSa muni, aSADhAcArya vagerenAM preraka dRSTAMto ApavAmAM AvyAM che. A bAvIsa parISahamAM keTalAka parISaha paraspara viruddha prakAranA athavA paraspara bhinna che. eTale ke eka samaye temAMthI koI eka ja parISaha sahana karavAno Ave. u.ta., ThaMDI ane garamI e be parISahamAMthI koI paNa eka samaye sAdhune eka parISaha sahana karavAno Ave. tevI rIte vyA, niSaddhA ane caryA e traNamAMthI koI paNa eka parISaha eka samaye hoI zake che. AvI rIte uparanA pAMcamAMthI traNa parISaha bAda thatAM koI paNa sAdhune ekasAthe eka samaye vadhumAM vadhu ogaNIsa parISaha sahana karavAnA AvI zake. joke ekasAthe ogaNIsa parISaha sahana karavAno prasaMga bahu virala ja hoI zake. paraMtu tArkika dRSTie te asaMbhavita nathI. jaina dharmamAM AtmAnA kramika vikAsanAM sAmAnya kakSAthI sarvocca kakSA sudhInA mahattvanAM cauda pagathiyAM darzAvavAmAM AvyAM che. ene guNasthAnaka kahevAmAM Ave che. emAM ekathI cha-sAta guNasthAnaka sudhImAM ghaNA jIvAtmAo caDaUtara karatA hoya che. krodha, mAna, mAyA ane lobharUpI tIvra kaSAyo hoya tyAM sudhI chaThThA guNasthAnaka sudhI rahelA AtmAne badhA ja parISaha sahana karavAmA Ave che. sAtamA ane ethI uparanA guNasthAnake vartatA jIvAtmAne uttarottara ochA parISaha sahevAnA Ave che. bAramA-teramAM guNasthAnake to agiyAra jeTalA parISaha mAtra upacArathI sahana karavAnA Ave che. vastuta: anyanI dRSTie je parISaha che te tevA bhavya jIvAtmAo mATe parISaharUpa rahetA nathI, kAraNa ke temanI AtmaramaNatA evI koTie pahoMcI hoya che. bArame-terame ke caudame guNasthAnake jyAM sudhI vedanIya karma che tyAM zItoSNAdi parISaha rahevAnA, paraMtu te parISaha temanA mATe parISaharUpa rahetA nathI. sAdhu-bhagavaMtoe A badhA parISaha samabhAvapUrvaka madhyasthatAthI sahana karI levA joIe. temane mATe parISaha Arta ke raudra dhyAnanuM nimitta na banavA Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parISaha 137 joIe. jema jema deha uparanI mamatA ochI thatI jAya tema tema parISaha uparano vijaya saraLa thato jAya. deha uparano rAga ocho karavA mATe, dehAdhyAsa choDavA mATe, deha ane AtmAnI bhinnatA pratIta karavAne mATe vairAgyanI anityAdinI bAra bhAvanAone vAraMvAra ciMtavana karavuM joIe. jeo vairAgyanI A bhAvanAonuM manana-sevana kare che, tenA dhyAnamAM lIna banI jAya che teo parISaha upara sahaja rIte vijaya meLavI zake che. vastuta: pachI to evI ucca Atmika dazAe teo pahoMce che ke jyAre parISaha emane mATe parISaharU5 raheto nathI. parISaha tarapha evA ucca AtmAonuM lakSa sudhdhAM jatuM nathI. parISahajaya temane mATe svAbhAvika ghaTanA banI jAya che.