Book Title: Madhyakalin Gujarati Sahitya Pratiksha Padkar ane Samprapti
Author(s): Kantilal B Shah
Publisher: ZZ_Anusandhan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/229507/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 anusandhAna 46 madhyakAlIna gujarAtI sAhitya : pratIkSA, paDakAra ane saMprApti kAntibhAI bI. zAha vivecana vibhAganI A beThakamAM vaktavya mATe nimantraNa ApavA badala pariSadano AbhArI chu. A nimantraNa maLyuM tyAre thoDoka saMkoca anubhavelo kemake mAre kAryakSetra mukhyatve madhyakAlIna gujarAtI sAhityanA kRti-saMzodhanasampAdana ke tadviSayaka granthasamIkSAo pUratuM sImita gaNAya. paNa mantrI zrI ratilAla borIsAgare mane sadhiyAro ApatAM kahyu ke vaktavyomA saMzodhananI vAta thAya ne viSaya-vaividhya jaLavAya o abhipreta che ja. vaLI, lagabhaga o samayagALAmAM, pariSadanA vidAya thatAM pramukha zrI kumArapALa desAIle 'paraba'mAM 'pramukha zrIno patra' antargata madhyakAlIna kRtionAM saMzodhana-sampAdana-prakAzana paratve thatI upekSA aMge cintA pragaTa karelI, a vAte mane baLa maLyuM ke A ja tantune pakaDIne madhyakAlIna sAhityakSetra aMge thoDIka mArI vAta paNa umerI zakAya. meM mArA vaktavyano viSaya rAkhyo che : 'madhyakAlIna gujarAtI sAhitya : pratIkSA, paDakAra ane saMprApti.' A viSayanA anulakSyamAM, mAre hAthe saMzodhita sampAdana- yatkicit kAma thayuM che anubhavabhAthAne paNa ahIM dRSTAnta lekhe upayogamAM lIdhuM che aTalI spaSTatA karI lauM. mitro, sAhityajagatamAM avo sUra UThato saMbhaLAI rahyo che ke "madhyakAlIna gujarAtI sAhitya hAMsiyAmAM dhakelAtuM jAya che, AvI kRtionAM ghaNAM ochAM sampAdano bahAra paDe che, zALA-mahAzALAnA abhyAsakramomAM anuM sthAna ghaTatuM jaI rA cha, adhyApakomA madhyakAlIna sAhityanA abhyAsa paratvenuM valaNa ochu thatuM jAya che." A kSetranA tajjJono A pratibhAva che. amAM rahelA tathyane nakArI ke avagaNI zakAya ama nathI. amAye vaLI, chellA savA dAyakAmAM madhyakAlIna gujarAtI sAhityakSetre saMzodhana-sampAdana-vivecana ane mArgadarzana dvArA mahattva- pradAna karanArA saMmAnya Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara 2008 vidvajjano bhogIlAla sAMDesarA, harivallabha bhAyANI, ke.kA.zAstrIjI, jayanta koThArI, zivalAla jesalapurA, ramaNalAla cI. zAha ane bhUpendra trivedInAM nidhanathI jANe ke A kSetre zUnyAvakAza sarjAyo hoya avI lAgaNI anubhavAya che. khAlIpo avazya varatAya, paNa ano jhurApo to na ja hoya. kemake A avakAzapUrtino paDakAra chevaTe to ApaNe jhIlavAno che. tAjetaramAM nezanala mizana phora menyuskripTsa, nyU dilhIo bhArata ane bhArata bahAranI hastapratotuM sarvekSaNa hAtha dharyu che. te anusAra bhAratamA 40 lAkha ane o paikI gujarAtamA 10 lAkha hastaprato hovAno aMdAja che. amAM joke saMskRta-prAkRtathI mAMDI badhI prAdezika bhASAonI, anekavidha viSayo dharAvatI hastapratone AvarI levAI che. amAM madhyakAlIna gujarAtInI pratio paNa samAviSTa hoya ja. paNa ApaNane nisabata che te anusAra, hastapratonA kevaLa sarvekSaNa ke kevaLa yAdIo AgaLa ApaNuM kAma aTakatuM nathI. ApaNuM antima lakSya to hoya sarvekSaNa ane yAdIonI cAvI dvArA hastapratomAM jaLavAyelo vipula sAhityarAzi pragaTa thAya te. seMkaDo nahIM, hajAronI saMkhyAmAM madhyakAlIna kRtionI hastaprato hajI vividha bhaNDAronA dAbaDAo ane poTalAMomAM baddha thayelI che. o saune ApaNI pratIkSA che; ApaNA thakI prAgaTyanA aMjavAsanI amane jhaMkhanA che. paNa hastaprata-sampAdana o kevaLa oka kAgaLa parathI bIjA kAgaLa paratuM lipyantara mAtra nathI. A prakriyA pUrI sajjatA ane kSamatA mAgI le che. vAcanA mATe hastaprata-pasaMdagI, lipivAcana, tatkAlIna bhASAsvarUpanI jANakArI, pAThanirdhAraNa, anya pratone AdhAre pAThapasaMdagI- A prakriyAmAM sampAdananI oka cokkasa zistane anusaravAnuM hoya che. hastapratanA lekhanakAra (lahiyA) dvArA ja thayelI pAThabhraSTatA amAM moTo antarAya hoya che jenI zuddhi mATe kyAreka o ja kRtinI anya pratono AdhAra sahAyaka nIvaDe che. kemake saMzodhake chevaTe to kRtinA mULa sarjakanI nikaTa pahoMcavAnuM che. udAharaNa tarIke 'guNaratnAkarachanda 'mAM 'bhamuha-kamAMNi' (AMkhanI bhramararUpI kamAna) ne badale keTalIka prato 'bhamuha-kAminI' pATha ja ApatI hatI, je azuddha che ane arthabheda Ubho kare che. bhAyANI sAhebe kaDuM che ke "savAla hastaprata chApIne sulabha karavAno Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 anusandhAna 46 che karatAM amane pramANabhUta karavAno vadhu che." samayAMtare lakhAyelI hastapratomAM pAra vinAnA jovA maLatA uccArabhedone pAThAntaramAM najaraaMdAja karavA paDe che. chatAM bahArathI sAmAnya jaNAto uccArabheda kyAreka zabdasandarbha ja nahIM, Ar2yA saMvedanavizva badalI nAkhato hoya to kALajIpUrvaka anI noMdha levI Avazyaka bane che. 'guNaratnAkarachanda mAM kozA gaNikA yuvAna sthUlibhadrane prathamavAra nihALatAM ja anA pratye snehAsakta bane che. tyAre keTalIka pratomAM ono manobhAva A rIte noMdhAyo che-'gaNikAbhava syA mAMhi ?' jyAre vAcanAsvIkRta pratamAM o 'gaNikAbhAva syA mAMhi ?' oma maLe che. 'a' ane 'A' vacceno A bheda kozAnA bhAvavizvane keTaluM palaTI nAkhe che. have gaNikAbhAva nahIM; prItibhAva - A saMkramaNa anA vyaktitvane navo opa Ape che. hastaprata-sampAdanamAM kevaLa uccAra ja nahIM, zabdaparyAya, chanda-baMdhAraNa, prAsa, kAvyasaundarya vagere paNa pAThapasaMdagIno AdhAra banI rahe che. madhyakAlIna gujarAtI sAhityamA padyasAhityanI tulanA gadyasAhityanuM pramANa ghaNuM alpa che. amAM bAlAvabodho, gadyakathAo, varNako, paTTAvalio, praznottarI, auktiko, vijJaptipatro vagereno samAveza thAya. paNa je sahumAM bAlAvabodho ane te antargata prApta gadyakathAo madhyakAlIna gadyasAhityano ghaNo moTo hisso che. A bAlAvabodhonAM saMzodhana-abhyAsa paratve vizeSa dhyAna kendrita karavA jetuM che. 'jaina gUrjara kavio' (dvitIya AvRtti)mAM noMdhAyelA bAlAvabodhonI saMkhyA lagabhaga oka hajAre pahoMcavA jAya che. jemA prakAzita bAlAvabodhonI saMkhyA 30 thI vadhAre nathI. o rIte hajI A kSetramA keTaluM jaMgI kAma bAkI cha anI saheje kalpanA karI zakAze. joke moTA bhAganA bAlAvabodho ajJAtakartRka darzAvAyA che, ane koI eka ja grantha upara anekane hAthe o racAyelA che. A bAlAvabodho tatkAlIna bhASAsvarUpanA abhyAsa mATe paNa ghaNA mahattvanA che. padyanI bhASA anA chandolayane kAraNe sAhajikatAnI bhoMthI ochevatte aMze paNa UMcakAyelI hoya che; jyAre bAlAvabodhonA gadyamAM bhASA anuM sAhajika svarUpa jALavI rAkhe che. bAlAvabodha antargata dRSTAntakathAomAM taLapadA Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara 2008 zabdono vaibhava ane bolacAlanI laDhaNo dharAvatuM gadya vAstavikatAnI vizeSa najIkarnu hoIne jIvaMta lAge che. kathAmAM kyAreka AvatAM kriyApada vinAnAM TacukaDAM vAkyone lIdhe lAghavayukta gadyAbhivyakti paNa savizeSa dhyAna kheMce che. jemake ___ "gAMdhAra deza. sabala rAjA. tehanaI zakuni beTu. gAMdhArI pramukha ATha beTI. paNi AThai apacharA-samAMnA. dharmadAsagaNikRta prAkRtamA 544 gAthAmAM racAyela 'upadezamAlA' grantha parano somasundarasUrikRta 'upadezamAlA bAlAvabodha' gujarAtI bhASAmAM viSaya parano sauthI jUno bAlAvabodha. A bAlAvabodhanI racanA saMvata 1485 nI che. anA sampAdanamA vAcanA mATe je hastapratane meM upayogamA lIdhI te saMvata 1499 nA lekhanavarSanI che. Ama grantharacanA ane hastapratalekhana vacce kevaLa 14 varSano ja taphAvata. AthI svAbhAvika rIte ja grantharacanA-samayanuM ja bhASAkIya mALakhaM amAM yathAtatha jaLavAI rahyaM che. karmArthe 'ne' anugane sthAne tatkAlIna 'huI' pratyaya ahIM pracura mAtrAmA prayojAyelo dekhAya che. bAlAvabodhakAra ahIM pratyeka gAthAno kramaza: AMzika nirdeza karatA jaI, anA zabdaparyAyo ApatA jaI, kathya viSayano tatkAlIna bhASAmAM vizadapaNe avabodha thAya te rote anuvAda ane khapajogo vivaraNa-vistAra karI Ape che. paNa ahIM A bAlAvabodhanI dharmopadezanA grantha lekhe mAre vAta karavI nathI. A apragaTa grantha prakAzita thatAM sAhityadRSTile anI saMprApti hatI a to amAM maLatI lagabhaga 80 jeTalI nAnImoTI dRSTAntakathAo. moTA bhAganI A kathAo gAthA-vivaraNanA cheDe alaga kathArUpe rajU thaI che. amAM munimahAtmAo, cakravartIo, satI strIo, rAjAo, mantrIo, zreSThio AdinAM caritrAtmaka kathAnako che. A uparAMta manuSyetara devo ane pazu-paMkhIonI kathAo, rUpakakathAo ane samasyAnA tattvavALI kathA paNa maLe che. aMgata svajana ja svajanano kevo anartha kare avAM dRSTAntonuM to AluM kathAguccha ahIM prApta thAya che, jemA mAtA putrano, putra pitAno, pitA putrano, bhAI bhAIno, patnI patino, mitra mitrano anartha kare che. A ja rIte merusundaranA 'zIlopadeza bAlAvabodha'mAM 43 kathAo prApta Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 anusandhAna 46 thAya che. Ama bAlAvabodhakAroo saMskRta-prAkRta granthonA anuvAdone dRSTAntakathAothI puSTa karyA che ane o rIte kathAkoza paNa banyA che. joke badhA ja bAlAvabodhomAM AvI dRSTAntakathAo prApya nathI hotI. jemake somasundarasUri pachI, saMvata 1543mAM nannasUrio Apelo 'upadezamAlA bAlAvabodha' mULa granthanI prAkRta gAthAonA kevaLa anuvAdarUpe ja che. anuM sampAdana romana lipimA Do. TI.ana.dave I.sa. 1935mAM pragaTa kareluM che. ke.kA.zAstrIjIo amanI uttaravayamAM bAlAvabodhonAM prakAzano upara khAsa bhAra mUkyo che. teo lakhe che : "mArI aka vinaMtI che ke koIpaNa saMsthA, o pachI jaina hoya ke jainetara, jene gujarAtI bhASA-sAhityanA prakAzananu dhyeya che teNe bAlAvabodhonA prakAzananI oka yojanA vicAravI joIo." madhyakALanI saM. 1572mAM sahajasundare racelI, aka apragaTa dIrghakRti 'guNaratnAkarachanda' vize mArI pIeca.DI.nI thisisa taiyAra karatI veLA 'chanda' saMjJAvALI kRtio ane anA svarUpa pratye najara karavAna banyu. ___ madhyakALamAM kvacit akSarameLa ane bahudhA mAtrAmeLa chando to padyavArtA, prabandha jevAM svarUpomAM prayojAyA che ane rAsA, AkhyAna jevAM svarUpomAM, mULamAM mAtrAchandomAMthI vikasita thayelI dezIo anuM vAhana banI che. AmAMthI koI koI kRti mukhyatve je chandamAM racAI hoya te cokkasa chandanAmathI paNa oLakhAI che. jemake 'mAru DholA copai' ke 'mAdhavAnala kAmakandalA dogdhaka.' paNa kRtine maLelI 'chanda' saMjJA zAnuM sUcana kare che ? 'chanda' sambhavata: cAraNI paramparAmAMthI Avelo prakAra che. cAraNI sAhityaparamparAo akSarameLa rUpameLa chando, mAtrAmeLa chando temaja DiMgaLa carcita chando - ama traNa prakAranA chandono upayoga kayoM che; jemAM bhujaMgaprayAta, paddharI, vRddhanArAca, roLA, lIlAvatI, motIdAma va. chando upayogamA levAyA che. __ A paramparAmAM kRti paThana rUpe nahIM, paNa zravaNarUpe jhIlavAnI hoI chandogAna aeka mahattva- mAdhyama bane che. kRtinA A chandogAnane puSTa karavA mATe cAraNI paramparAmAM zabdAnuprAsa, antyAnuprAsa, varNasagAI, jhaDajhamaka, saMyuktAkSarI uccAraNo, ravAnukArI zabdasaMgIta-ama nAdavaibhava para vizeSa dhyAna apAya che. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara 2008 'guNaratnAkarachanda' nI racanA agAu madhyakALamAM be noMdhapAtra 'chanda'. saMjJAvALI racanAo prApta thaI hatI. zrIdhara vyAsakRta 'raNamallachanda' saM. 1454mAM; ane lAvaNyasamayanI 'raMgaratnAkara neminAtha chanda' saM. 1546mAM. A banne kRtio ApaNane upara kahelI vAtanuM samarthana karatI dekhA. 'guNaratnAkarachanda' A 'chanda' saMjJA dharAvatI dIrgha racanAomAM eka viziSTa umeraNa che. jo 'upadezamAlA bAlAvabodha' mAM mane kathAono saMpuTa samprApta thayo, to A kRtinuM saMzodhana hAtha upara letAM aka kAvyasaundarye opatI 'chanda' kRti sampanna thaI. omAM prayojAyelA 20 uparAnta akSarameLa ane mAtrAmeLa chando cAraNI chandolayanI chaTA dAkhave che. kathAne nimitte sthUlabhadra - kozAnA hRdayabhAvonuM nirUpaNa kRtino vizeSa AsvAdya aMza rahyo che. kAvyasparza pAmelAM rasika gatizIla varNano ane anI alaMkaraNa - samRddhi sarva kAMI manohara che. lalitakomalakAnta padAvali tarIke kAntanI 'snehaghana kusumavana vimala parimala gahana' a paMktine ApaNe yAda karIo chIo. evI ja padAvalinuM smaraNa karAvatI paMkti ahIM juo : 'nArI-sarovara sabala sakala mukhakamala manohara. ' saMyuktAkSarI zabdAvali, AntaraprAsa, nAdasaMgIta dvArA kozAnA rUpasaundaryanA varNanamAM kAvyanA bahiraMgane kavi kevuM sajAve che te juo : "suvanna deha, rUpareha, kAmageha gajjao, urattha hAra, hIracIra, kaMcukI virajjao, kaTakka - laMki, jhINa vINa, khaggi khariMga dummao, poharANa pakkhi pakkhi loka lakkha ghumyao. " 61 gaNikA oka puruSaniSTha na rahetAM anekanI sAthe chaLa kare che. o vAta kavia sthUlabhadrane mukhe rAtrinuM upamAna prayojIne karI che. te AkhuM kalpanacitra navInatAbharyuM che. "sUraja java atthamaI, keza tava mUMkI roI, java velA jehanI tAma tehasyauM mana mohai, Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusandhAna 46 phulla tAra siri ghalli ramai te caMdA sAthai, sUra samai jANevi, phulla paNi nAkhai hAthai, ima rayaNi kUDa bihu~syauM karai, vezi kahIM sAcI nau haI." (2.83) [jyAre sUrya Athame che tyAre rAtri keza chUTA mUkIne raDe che. paNa jevI jenI veLA a pramANe tenI sAthe mana joDe che. a ja rAtri (candra AvatAM) tArA rUpI puSpo mAthAmAM gUMthIne candranI sAthe krIDA kare che. vaLI pAcho sUryane AvavAno samaya thatAM rAtri tAraka-puSpone hAthathI nAkhI de che. Ama rAtri bannenI sAthe kapaTa kare che. a ja rIte vezyA paNa kadI sAcI hotI nathI.] ___ApaNe tyAM 'chanda' saMjJAvALI laghu kAvyakRtio paNa racAI che. amAM mukhyatve iSTa deva-devInI stuti, mahimAgAna ane rUpaguNavarNananuM Alekhana thayuM hoya che ane te koI aeka saLaMga chandamAM racAyelI hoya che. AvI 'chanda' svarUpI dIrgha-laghu kRtionA svarUpa, vikAsa, viSayavastu ane anA chandovidhAnanI dRSTi saghana abhyAsane sAro avakAza che. pariSadamA Do. bhogIlAla sAMDesarA svAdhyAyapITha anvaye mAre koI aeka prakalpa taiyAra karavAno hato. te anuSaMge lA. da. bhAratIya saMskRti vidyAmandiramAMthI mane saM. 1641mAM racAyelI, harajI munikRta 'vinodacotrIsI' nAmaka padyavArtAnI prata maLI AvI. A sAdhukavinuM to nAma paNa koI javalle sAMbhaLyu hoya. mAtra 'jaina gUrjara kavio' ane 'sAhityakoza'mAM nAnakaDo ullekha maLe. paNa kRti hatI 'siMhAsana batrIsI' ke 'sUDAbahoterI'nI jema oka kathAdoramAM parovAyelI 34 laukika kathAonI vArtAmAlA. anA zIrSakamAM nirdezAyA pramANe A badhI hAsya-vinode rasAyelI jIvanabodhaka kathAo cha, oka sAdhumahAtmA 34 divasa sudhI roja akekI kathA kahIne aka nAstika zreSThIputrane Astika banAve che. kathAo maulika nahi, paNa kavi dvArA ene apAyelo padyadeha me kavinI sarjakatA. ApaNA padyavArtA-sAhityamAM hAsyarasika kathAmAlA svarUpe A oka viziSTa umeraNa che. sAthe a paNa yAda karI lauM ke tAjetaramA ja Do. rameza zukla dvArA kavi zAmaLanI 'pandaramI vidyA' nAme strIcaritrane nirUpatI, adyApiparyanta apragaTa ovI rasika kathA upalabdha Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara 2008 banI che. madhyakAlIna gujarAtI sAhityanI vAta karIo aTale anI sAthe sambaddha anA zabdakozanI paNa vAta karavAnI thAya ja. kemake madhyakAlIna zabdano artha-sandarbha jANyA vinA te sAhityano avabodha apUrNa rahe. uccAra ke paryAya dRSTile madhyakAlIna zabdo Aje aparicita banyA che. aka udAharaNa ApuM : 'vinodacotrIsI' mAM virahiNI nAyikA kahe che - "tere biraha mUM dehaM dahI, jiuM vani bUMghacIyAMI, Adhe jala bhai koilA, Adhe lohI-mAMsa." have A 'bUMghacIyA' zabdano artha na jANuM tyAM sudhI alaMkArarnu saundarya vaNapragaTyuM rahe. paNa 'cUMghacIyA' aTale 'caNoThI' avo artha zabdakozamAMthI prApta thatAM virahiNInu bhAvacitra spaSTa thayu ke 'tArA virahamAM vananI caNoThInI jema mAro aDadho deha baLIne kolaso thayo che ne aDadho lohI-mAMsa ja rahyo che.' mAre mate aka bRhad madhyakAlIna gujarAtI zabdakozanI anivAryatA che. jayanta koThArIo ApaNane 'madhyakAlIna gujarAtI zabdakoza' Apyo. paNa onIye maryAdA amaNe pote svIkArI che. o saMkalita zabdakoza che. bhAyANI sAheba, omane aka sUcana a hatuM ke madhyakALanI kRtiomAMthI sIdhA ja zabdo levA. paNa svAsthya-saMjogone dhyAnamA rAkhIne amaNe je madhyakAlIna kRtisampAdanomAM artha sahitanA zabdakoza apAyA hoya, ane te paNa sthAna nirdeza sAthenA, aTalA ja zabdakozone AdhAre taiyAra thayelo A zabdakoza che. jayantabhAI kSetramaryAdA to svIkArI, paNa tyAMye saMzodhanano atizrama to amaNe ko ja. mULa sampAdake Apelo khoTo artha choDIne zuddha artha Apyo, mULamAM zabda ja bhraSTa hoya ke khoTI rIte pATha nirdhArita thayo hoya to tenI paNa zuddhi karI. ane A badhA mATe cokkasa saMjJAo paNa prayojI. amaNe pote nivedanamA lakhyu ke 'koza kAma saMkalana karatAM vadhAre to saMzodhananuM banI gayuM.' Avo pramANabhUta zabdakoza maLyA pachIye kAma to bAkI rahe ja che. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusandhAna 46 1. kRti-antargata keTalAye zabdo mULa sampAdake zabdakozamAM dAkhala ja na karyA hoya. (dA.ta. 'ghaDAvazyaka bAlAvabodha' ke 'vimalaprabandha'nAM sampAdano), 2. artha ke sthAnanirdeza vinAnA zabdakozo paikInA zabdo, 3. pAchaLathI sampAdita thaIne prakAzita thayelI kRtionA zabdakozo, 4. je kRtionA zabdakozo thayA ja nathI tevI kRtionA zabdo. ___A kAma koi saMsthA ke tajjJonI TukaDI ja hAtha dharI zake. kathAkoza thayo, sAhityakoza thayo, to A paDakAra paNa jhIlAze ne ! 700 varSanA gALAnI hajAro kRtionA zabdasaMcayane bhAyANIsAhebe bhagIratha kArya kadyu che. vaLI temaNe ovI AzA pragaTa karI che ke "jayantabhAI je nAno choDa ucheryo che temAMthI AgaLa jatAM vRkSa bane." Do. harivallabha bhAyANI jenA Adya saMsthApaka hatA te 'anusandhAna' sAmayika atyAre AcArya zIlacandrasUrijInA sampAdana heThaLa pragaTa thAya che. onI atyAra sudhImA 41 pustikA prakAzita thaI cUkI che. amAM saMskRtaprAkRta temaja madhyakAlIna gujarAtInI apragaTa kRtio saMzodhita karIne prakAzita karavAmAM Ave che ane sampAdita kRtinI sAthe ghaNuMkharuM zabdakoza paNa joDAyelo hoya che. hastaprata-sampAdananA prakAzana mATe A oka mahattvanuM mAdhyama che. paNa A saMzodhana-sAmayikanI sAhityajagatamAM paryApta noMdha levAI nathI oma mane lAge che. oka kALe ApaNe tyAM 'Ananda kAvya mahodadhi' granthanA ATheka mauktiko prakAzita thayelAM, jemAM rAsA, padyavArtA Adi dIrghakRtio samAviSTa che. A granthamauktikonuM temaja AvA anya granthonuM pAThazuddhi sAthe punaH sampAdana karI zakAya. 'sAhityakoza' khaNDa-1nAM adhikaraNo lakhAtAM hatAM tyAre dhyAna upara AveluM ke aka kALe judA judA sampAdako dvArA caudeka jeTalI sajjhAyamALAo prakAzita thaI hatI. amAM ghaNA badhA kavionI okanI oka kati badhAM sampAdanomAM jovA maLe. AvI kRtionuM punarAvartana TALIne aka saMkalita graMtharnu sampAdana paNa hAtha dharI zakAya. ama karAtAM, A granthonI jarjarita hAlata paNa nivArI zakAze ane 'raniMga meTara' rUpe jUnAM bIbAmAM chapAyelI A Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara 2008 kRtiono caheromahoro paNa badalAze. sAhityakoza khaNDa-1nAM adhikaraNamAM sarjakanI kRti mudrita ke amudrita che teno nirdeza karavAmAM Avyo che. koza prakAzita thayA pachInA gALAmAM amudrita kRti pragaTa thaI hoya ke kozamAM vaNanoMdhAyelI kRti maLI AvI hoya to pariSade kozanI oka adhikRta nakalamAM yathAsthAne o pheraphAro noMdhatA jaI kozasAmagrIne 'apa-DeTa' karatA raheQ joio. sampAdaka pote AvI prakAzana-mAhitI pariSadane pahoMcADe arbu Ayojana paNa goThavI zakAya. Ama thAya to navI AvRtti veLAnuM kAma saraLa ane cokasAIbhayuM banI zake. mitro, meM ahIM narasiMha-mIrAM ke akho-premAnanda jevI madhyakALanI siddhahasta sarjakapratibhAonI vAta nathI karI me huM jANuM chu. paNa mArA vaktavyano mukhya sUra je kSitijo hajI vaNakheDAyelI che te dizAmAM kadama mAMDavA aMgeno che. je sAhityasAmagrI dharabAyelI paDI che ane uddharavA mATe ApaNI pratIkSA che, ane o paDakAra ApaNI ja yuvApeDhIo jhIlavAno che. avo vizvAsa avazya bese che ke je kAMI naveM pragaTa thaI rahyaM che, pragaTavA mathI rahyaM che ane have pachI pragaTavArnu cha anI saMprApti-upalabdhi nagaNya nahi hoya. athI ja jayanta koThArIo jene na vIsaravA jevo vAraso kahyo ovA A madhyakAlIna gujarAtI sAhityanA tantuthI ApaNe vicchinna na thaIo. ApaNA prajAkIya jIvananA uchera, ghaDatara ane vikasanamAM anA thakI thayelA poSaNa- mUlya jarIkeya ochu na AMkIo. [gujarAtI sAhitya pariSadanA gAMdhInagara khAte Dise. 2007mA yojAyelA 44mA saMmelanamAM vivecana vibhAganI beThakamA apAyekheM vaktavya 7, kRSNa pArka, gaganavihAra sAme khAnapura, amadAvAda-1